جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

حج در لغت به معنای قصد و آهنگ است و در اصطلاح شرع مقدس اسلام سفری ایست به مکان مقدس و بلدی محترم و حرام بنام مکه در ماهی حرام و معظم « ذیحجه» به منظور زیارت خانه خدا و انجام چندین برنامه عبادی اسلام بنام مناسک حج، این سفر پر فیض و شکوهمند به شرط تمکن مالی و سلامت جسمی بر هر مسلمان « مستطیع» در تمام عمر یکبار بعنوان « حجة الاسلام» لازم و واجب است و ترک آن یا تأخیر در آن از گناهان بزرگ شمرده می شوند و عمره در لغت به معنی آهنگ زیارت و قصد کان معمور و آباد می باشند و در اصطلاح شرع اسلام اعمالی است مخصوص که در مکه انجام می گیرد. بیشتر ماسم عمره با حج مشترک است ولی حج با عمره در اصل برنامه و زمان و جهات دیگر چند فرق اساسی دارد: 1-حج مشتمل بر چند عمل اختصاصی است ( مثل وقوف در عرفات و مشعر 7) که در عمره وجود ندارد. 2-حج الزاماً در محدوده ی زمانی خاص 8 تا 13 ذیحجه انجام می گیرد ولی در عمره محدودیت زمانی به این شکل وجود ندارد. 3-با توجه به تسهیلات موجود در زمینه ی سیر و سفر و با انتخاب نزدیکترین « میقات» مراسم عمره را می توان در ظرف 1 روز یا کمتر انجام داد ولی برنامه های حج دقیقاً باید در همان محدوده ی زمانی یاد شده انجام شود. 4-پاداش حج بیشتر از عمره است و حج بیشتر به عنوان کلاس آموزنده و اجتماعی مطرح است ولی در عمره بیشتر تربیب فردی منظور است. 5-کلید واژه ها: حج، تمتع، عمره، اسلام، سنت

حسد عبارت است از تمنای زوال نعمت از برادر مسلمان خود از نعمت هایی که صلاح او باشد اگر صلاح نباشد آن را غیرت گویند و اگر تمنای زوال نکند بلکه مثل آن را از برای خود نیز بخواهد غبطه گویند. حسود از نعمت حق بخیل و بنده بی گناه را دشمن می دارد حسود در مقام عناد و ضدیت و خداوند را العیاذ بالله جاهل یا خود را داناتر به مصالح و مفاسد می داند و این هر دو کفراست. و به این سبب آیات و اخبار بی نهایت در مذمت این صفت وارد شد و در ذکر اسباب حسد باید گفت که اسباب حسد 7 چیز است. 1- عداوت، کبر، حب ریاست، تعجب و آن چنان است که تعجب کند از این که این نعمت بزرگ را این شخص داراست، خوف و آن چنان است که بترسد از مزاحمت صاحب نعمت به واسطه آن با مقصد محبوبیه، خنث طینت و کسی را نتواند در نعمت ببیند. حسد گذشته از این که زیان های معنوی دارد و دین و ایمان را تباه می کند از نظر جسمی نیز بر روی اعصاب اثر می گذارد امیر مؤمنان فرمود : سلامتی بدن از کمی رشک بردن است. حسد مرضی است که از سرطان ضررش در درون و نفس آدمی بیشتر است و در بدن هم مؤثر است و موجب بیماری بدن می شود، حسد حتی باعث مخالفت ملت ها و دولت ها با یکدیگر می شود عده بسیار زیادی به خاطر حسادت و این که چشم دیدن جمهوری اسلامی را ندارند به مبارزه و ضدیت با نظام جمهوری اسلامی برمی خیزند. حسد از جمله بیماری های عظیم قلبی است بدیهی است که همواره اوقات بایستی امراض قلبی را با داروی علم و عمل بهبود داد و آن دانشی که به کار بهبود می آید و مرض حسد را از سرزمین ریشه کن می کند این است که بدان حسود در دنیا و آخرت به حال تو زیان آور است و ضرر دنیوی و دینی آن هم به شخص محسود وارد نمی آید بلکه محسود از حسد نفع دنیا و آخرت کسب می کند. در پرهیز از حسد باید بدانیم که از دین پیروی کنیم و در پیروی از دین در آداب آن به خدای عز و جل رجوع کنیم سپس نفس خویش را بر اخلاق نکوهیده غالب کنیم و آن را از طبیعت پستش برگردانیم، اگر چه برگرداندن طبیعت ها دشوار است لیکن بازیافت و به صورت تدریجی آن چه از طبیعت دشوار است آسان می شود و آن چه زحمت دارد مورد علاقه و محبت قرار گیرد. 2- دیگر از اموری که حسد را برطرف می کند، عقلی است که آن چه از نتایج حسد را نمی پسندد زشت می شمارد و به ننگ بدی های حسد تن در نمی دهد تا عزت نفس خود را از دست داده و آن را خوار بسازد و از روی غیرت نفس را پاک می کند و به مصلحت نفس پاسخ می دهد این حالت برای کسیکه نفس خود دار و همتی بلند داشته باشد استوار می شود اگر چه شخصی بلند همت بزرگوارتر از آن است که به پستی حسد گرفتار شود. 3- دیگر این که خود انسان اراده کند و بخواهد که ضرر حسد را از خود دفع کند و خود را از اثر آن نگاه دارد. 4- دیگر این که با پیش آمد بسازد و به آن چه برایش مقدر شده گردن نهند و با قضای الهی به ستیز برنخیزد و در کارها با خدا معارضه نکند تا نومید و دست خالی باز نگردد و آن هنگام که قضایا با همراهی نکرد ما با او همراهی کنیم. پس ما باید رشته اختیار خود را به نفس نسپاریم و با اراده و تمرین خود را از رذایل اخلاقی دور سازیم و لازمه این کار این است که از کرده های قبلی خود پشیمان شویم و سعی کنیم این رفتارها را از خود دور کنیم و به محض این که اراده خود را مصمم کردیم با توکل به خدا می توانیم رذایل اخلاقی را از خود دور کنیم و به جای ان اخلاق نیکو و پسندیده را در خود پروش دهیم تا خود و دیگران از وجود فضیلت هایی که در درون خود پرورش داده ایم سودمند شویم. ان شاء الله. کلید واژه ها : حسد –حسرت

رساله ای که در پیش رو دارید با عنون بررسی جایگاه تواضع و فروتنی از دیدگاه قرآن و سنت، نگاهی گذرا به یکی از این فضایل اخلاقی و نقطه مقابل آن « تکبر و فخرفروشی» پرداخته است. ناگفته پیداست که تواضع و فروتنی نقطه مقابل تکبر و فخرفروشی است و جداسازی بحثهای کامل این دو از یکدیگر مشکل یا غیرممکن است و لذا هم در آیات و روایات اسلامی و هم در کلمات بزرگان اخلاق این دو به یکدیگر آمیخته شده است. نکوهش از یکی ملازم تمجید و ستایش از دیگری است. در این مباحث ابتدا انسان و شناخت آن مطرح و سپس رابطه ی آن با سنت و قرآن و اخلاق مورد توجه قرار گرفته، جایگاه مفهوم « تواضع» و « تکبر» در آیات قرآن، روایات، نهج البلاغه، دعای مکارم الاخلاق و سیره بزرگان نیز مورد بررسی قرار گرفته است. در این مجموعه از کتب تفسیری چون المیزان علامه طباطبایی، تسنیم جوادی آملی و تفسر نمونه مکارم شیرازی و ... و کتب روایی چون، اصول کافی کلینی، بحارالانوار مجلسی، غرر الحکم تمیمی آمدی و .. استفاده شده است. همچنین از کتب اخلاقی چون معراج السعاده احمد نراقی وکیمیای سعادت محمد غزالی و ... بهره گرفتم. و در پایان خلاصه ای از پایان نامه را آورده ام. کلید واژه ها: تواضع- فروتنی- خضوع- تسلیم- کبر- غرور- عجب

جایگاه زن و نقش شخصیت اجتماعی آن ها از جمله مسائل مطرح قرن می باشد که از ماقبل مورد توجه ادیان الهی بوده است . اما باید گفت اگرچه در تمامی ادیان مقدس ، حرفی از شخصیت اجتماعی زن آمده است ؛ لیکن تنها دینی که به طور شایسته حق مطلب را ادا نموده ، دین مقدس اسلام است که در کتابی بی نظیر به نام قرآن در سیره معصومین ( علیهم السلام) به آن پرداخته است . به همین دلیل برآن شدیم نوشتاری با تلفیق قرآن و نهج البلاغه ، در شخصیت اجتماعی زن ، فراهم آورم این تلاش به روش کتابخانه ای از طریق فیش برداری گردآوری شده است و هدف از این نوشتار پی بردن به جایگاه زن در مقاطع مختلف زمانی و پاسخگویی به شبهات مطرح شده و پی بردن به رمز تساوی زن و مرد در اسلام و عدم تشابه آن می باشد . که امید است مورد رضایت باریتعالی و استفاده تمامی مطالعه کنندگان قرار گیرد . در پایان باید گفت که واژه های کلیدی استفاده شده عبارتند از : زن ، اجتماعی ، قرآن ، نهج البلاغه .

توحید به معنای یکتا دانستن و یکتا شمردن آمده است و کلمه توحید « لا اله الا الله» کلمه اخلاص است و هرکس به آن معتقد باشد مخلص است. خداوند این کلمه توحید و این اصل را نازل فرمود تا اینکه فرد فرد بشریت و در نهایت جامعه و امت انسانی را در جهت تشکیل جامعه ای صالح و مد نظر خود هدایت کند. بر این اساس است که مسیر زندگی انسان پی ریزی می شود، از اعتقادات و افکار و اخلاق و رفتار و تصورات و اعمالش گرفته تا روابطش با خالق و با خود، هم نوعان خود و با کل هستی و هرآنچه که در اطرافش هست و در زندگی با آنها سروکار دارد. همچنین سرانجام شخص در سرای دیگر هم بر همین اساس معلوم می شود، مسیرش به سوی بهشت یا به سوی جهنم، ماندگاریش در نعمت ابدی و یا در نقمت. این امر که خدا یکی است و جز او هیچ خدایی نیست و او قادر بر هر کاری است را ، فطرت هر انسانی به آن اذعان دارد و قبول می کند و همیشه و در همه جا بخصوص در مواقع سختیها و مشکلات دل و قلب او متوجه آن معبود یکتا می شود. آنجایی که هیچ دادرسی نیست تا به فریاد او برسد یک نیروی درونی او را به سوی معبود می کشاند. همچنین برای وجود چنین خدای بی همتایی علاوه بر فطرت انسانی، براهینی در آفاق ( عالم خارج از انسان) و انفس ( عالم درون انسان)، می توان یافت که دلیلی آشکار است بر وجود او. مثلا نظم موجود در آفرینش آسمان و زمین و کوهها و دریاها و ... و چگونگی آفرینش آنها و رنگ های زیبایی که در هر کدام به کار رفته و هزاران موارد دیگری که هرکدام به تنهایی دلیلی است محکم بر وجود خداوند. توحید دارای مراتبی است که برخی از آنها عبارتند از توحید ذاتی، یعنی ذات خدا بسیط است و ترکیبی در آن راه ندارد، توحید اسماء و صفات؛ به این معنی که اسماء و صفات خداوند از هر قبحی منزه است و دلالت بر حسن و نیکویی می کند، توحید افعالی: یعنی هر کاری در این جهان انجام می گیرد به دست خداست و او نیاز به هیچ چیز و هیچ کس ندارد و اگر بعضی کارها را به واسطه اسبابی انجام می دهد، آن اسباب را خود او آفریده است و توحید عملی؛ به این معنی که انسان چه کند که زندگی او موحدانه و خالصانه برای خداوند باشد. برای هر کدام از این مراتب آیاتی در قرآن وجود دارد، به عنوان نمونه از مهمترین آیاتی که در باب توحید ذاتی می باشد، آیاتی هستند که خداوند خود را به « اله واحد» معرفی می کند. و یا آیاتی که بیان کننده صفات فعل الهی هستند. توحید و خداشناسی ریشه همه فضایل و ره آوردهای مثبت می باشد، از توحید جز خیر بر نمی آید، توحید اگر به معنای اصیل اسلامی آن مورد بررسی قرار گیرد به صورت مسأله ای ریشه دار جلوه می کند که نه تنها در سرلوحه امور اعتقادی قرار گرفته است بلکه تا اعماق کوچکترین مسائل اخلاقی و اجتماعی و خانوادگی هم ریشه دوانیده و به هر یک از اعتقادها و خویها رنگ و قیافه ای تازه می دهد. بنابراین توحید صرفاً یک مسئله اعتقادی و ذهنی نیست بلکه در تمام برنامه های زندگی مؤثر است . برخی عوامل و زمینه ها مانند: قساوت، غرور و استکبار، ساده اندیشی و ... باعث انحراف از خط توحید می شود. عقیده به این اصل مهم باعث اتحاد و همبستگی جمیع ملتها می شود و این از مهمترین نتایج اجتماعی توحید می باشد و از آثاری که برای خود فرد دارد می توان به نوع دوستی و گذشت و فداکاری اشاره کرد. بنابراین اعتقاد به توحید ضامن سعادت انسان در دنیا و آخرت می باشد. کلید واژه ها: توحید – قرآن

این پایان نامه با موضوع توحید در قرآن در ده بخش تنظیم گردیده است. بخش اول : شامل هفت فصل می باشد که در فصل اول سوره اخلاص را که مظهر و بهترین جلوه توحید می باشد را به طور کامل تفسیر و تشریح می کند و تک تک آیه های آن را مورد بررسی قرار می دهد. در فصل دوم به گفتاری پیرامون توحید خدا و نقل آیات توحید می پردازد. در فصل سوم توحید ذات را معنا کرده و توحید ذاتی در قرآن را بررسی می کند. و در فصول بعد به این موارد می پردازد. توحید در سپردگی و اطاعت، اهمیت توحید عملی ، ادله توحید عبادی توحید در حمد و اهمیت حمد الهی. بخش دوم : بخش دوم این پایان نامه ابتدا به اثبات صانع می پردازد و سپس به توضیح چون و چگونگی حصول معرفت ذات و صفات خدا پیرامون آیه سکینه و آیه کتب الله فی قلوبهم الایمان و تفسیر این آیات می پردازد و سپس با بیان شبهات در این موارد به رد این شبهات می پردازد. وهمچنین پیرامون کاربرد افعال تفضیلی در مورد خداوند توضیح می دهد. بخش سوم : دراین بخش ابتدا به نقل سخن از بزرگان علم و ادب در مورد توحید می پردازد و بعد در فصل دوم این گفتار حضرت ابراهیم ( ع) در مورد آیه قرآن که می فرماید : هذا ربی را تحلیل می کند. در فصول بعدی این بخش به تفسیر چند آیه قرآن در مورد توحید پرداخته و به توشیح کلمه « الله» صبغه الله و نظریه ی علمای تفسیر در این مورد می پردازد. در ضمن نگاهی به اطلاقات کلمه اسلام هم دارد. بخش چهارم : در این بخش که دارای سه فصل است پیرامون آیه فطره الله و تفسیر لا تبدیل لخلق الله توضیح می دهد و می فرماید مراد از اسلام وارد در تفسیر فطره الله توحید است. بخش پنجم : این بخش که دارای دو فصل است موضوع به قرآن و سیرالی الله می پردازد و همچنین به اطلاق غیب به خدا نیز اشاره می کند. بخش ششم : این بخش که دارای پنج فصل می باشد به این موارد اشاره می کند اول تحلیل پیرامون علم خداوند دوم : اشاره ای به آیات و معانی نسبت به علم خداوند. سوم : علم به ماسوی چهارم : عبم خدا از دید آیات پنجم : علم خدا از دید اهل بیت بخش هفتم : این بخش دارای چهار فصل است شامل گفتاری در تفکر و تصور خداوند. دوم یکتایی و یگانگی خدای سبحان سوم : در مورد اینکه لا اله الا الله کلمه توحید و اخلاص است نه دلیل اثبات خدا و چهارم نگاهی به نظر صاحب مجمع البیان در مورد برهان تمانع. بخش هشتم : که دارای پنج فصل است در فصل اول به این موارد می پردازد1- خداجویی و خداشناسی در قرآن ، دوم : انگیزه های خداجویی سوم : انگیزه عقلی چهارم : انگیزه عاطفی در فصل دوم به انگیزه فطری، برهان نظم، پایه های برهان نظم فصل سوم : براهان صدیقین و کتاب و سنت و تقریر برهان صدیقین را توضیح می دهیم. در فصل چهارم و پنجم این بخش تنزه خدا از وحدت عددی و شخصی و وجه اطلاق عدد بر خدا بررسی می کند. بخش نهم : در فصل اول این بخش به بررسی علل و اسباب ارزش و نقش آنها، خدای سبب ساز و سبب سوز سبب شناسی دور از پندارهای موهوم می پردازد. در فصل دوم عناوینی چون نشانه های او در آفرینش انسان و نخستین آیات انفسی را تشریح می کند. فصل سوم و چهارم را هم به موضوع نشانه های او در عالم حیات و حقیقت توحید، نفی توصیف است. بخش دهم : این بخش دارای هفت فصل است که بررسی گفتاری حال باساء و ضراء می پردازد و در فصل های بعد به موضوع دعا ، روایات توحید در دعا، نقش عدم واحکام آن در ادعیه و اذکار ، توحید در دعا، قرآن و استدلال بر مبدأ توجه کرده است.

این پایان نامه با موضوع توحید در قرآن در ده بخش تنظیم گردیده است. بخش اول : شامل هفت فصل می باشد که در فصل اول سوره اخلاص را که مظهر و بهترین جلوه توحید می باشد را به طور کامل تفسیر و تشریح می کند و تک تک آیه های آن را مورد بررسی قرار می دهد. در فصل دوم به گفتاری پیرامون توحید خدا و نقل آیات توحید می پردازد. در فصل سوم توحید ذات را معنا کرده و توحید ذاتی در قرآن را بررسی می کند. و در فصول بعد به این موارد می پردازد. توحید در سپردگی و اطاعت، اهمیت توحید عملی ، ادله توحید عبادی توحید در حمد و اهمیت حمد الهی. بخش دوم : بخش دوم این پایان نامه ابتدا به اثبات صانع می پردازد و سپس به توضیح چون و چگونگی حصول معرفت ذات و صفات خدا پیرامون آیه سکینه و آیه کتب الله فی قلوبهم الایمان و تفسیر این آیات می پردازد و سپس با بیان شبهات در این موارد به رد این شبهات می پردازد. وهمچنین پیرامون کاربرد افعال تفضیلی در مورد خداوند توضیح می دهد. بخش سوم : دراین بخش ابتدا به نقل سخن از بزرگان علم و ادب در مورد توحید می پردازد و بعد در فصل دوم این گفتار حضرت ابراهیم ( ع) در مورد آیه قرآن که می فرماید : هذا ربی را تحلیل می کند. در فصول بعدی این بخش به تفسیر چند آیه قرآن در مورد توحید پرداخته و به توشیح کلمه « الله» صبغه الله و نظریه ی علمای تفسیر در این مورد می پردازد. در ضمن نگاهی به اطلاقات کلمه اسلام هم دارد. بخش چهارم : در این بخش که دارای سه فصل است پیرامون آیه فطره الله و تفسیر لا تبدیل لخلق الله توضیح می دهد و می فرماید مراد از اسلام وارد در تفسیر فطره الله توحید است. بخش پنجم : این بخش که دارای دو فصل است موضوع به قرآن و سیرالی الله می پردازد و همچنین به اطلاق غیب به خدا نیز اشاره می کند. بخش ششم : این بخش که دارای پنج فصل می باشد به این موارد اشاره می کند اول تحلیل پیرامون علم خداوند دوم : اشاره ای به آیات و معانی نسبت به علم خداوند. سوم : علم به ماسوی چهارم : عبم خدا از دید آیات پنجم : علم خدا از دید اهل بیت بخش هفتم : این بخش دارای چهار فصل است شامل گفتاری در تفکر و تصور خداوند. دوم یکتایی و یگانگی خدای سبحان سوم : در مورد اینکه لا اله الا الله کلمه توحید و اخلاص است نه دلیل اثبات خدا و چهارم نگاهی به نظر صاحب مجمع البیان در مورد برهان تمانع. بخش هشتم : که دارای پنج فصل است در فصل اول به این موارد می پردازد1- خداجویی و خداشناسی در قرآن ، دوم : انگیزه های خداجویی سوم : انگیزه عقلی چهارم : انگیزه عاطفی در فصل دوم به انگیزه فطری، برهان نظم، پایه های برهان نظم فصل سوم : براهان صدیقین و کتاب و سنت و تقریر برهان صدیقین را توضیح می دهیم. در فصل چهارم و پنجم این بخش تنزه خدا از وحدت عددی و شخصی و وجه اطلاق عدد بر خدا بررسی می کند. بخش نهم : در فصل اول این بخش به بررسی علل و اسباب ارزش و نقش آنها، خدای سبب ساز و سبب سوز سبب شناسی دور از پندارهای موهوم می پردازد. در فصل دوم عناوینی چون نشانه های او در آفرینش انسان و نخستین آیات انفسی را تشریح می کند. فصل سوم و چهارم را هم به موضوع نشانه های او در عالم حیات و حقیقت توحید، نفی توصیف است. بخش دهم : این بخش دارای هفت فصل است که بررسی گفتاری حال باساء و ضراء می پردازد و در فصل های بعد به موضوع دعا ، روایات توحید در دعا، نقش عدم واحکام آن در ادعیه و اذکار ، توحید در دعا، قرآن و استدلال بر مبدأ توجه کرده است.

تعقّل وتفکّر از جنبه های گوناگون قابل تأمّل وبررسی می باشد؛ امّا آن چه دراین تحقیق مورد توجّه قرار گرفته است ، تعقّل و تفکّر از دیدگاه قرآن و سنّت است که سعی شده اکثر آیاتی که در قرآن با واژه ی تعقّل وتفکّر آمده است، ذکر شود ، ولی از آن جایی که احادیث وروایات در این زمینه فراوان است؛ به پاره ای از آن ها با توجّه به عنوان بخش ها پرداخته ایم. این نوشته ؛ از کلیات و شش بخش تشکیل یافته است؛ که در قسمت کلیات، مقدمه، تعریف و تبیین موضوع، ضرورت واهمیت موضوع، فوائد و اهداف تحقیق، پیشینه موضوع، سؤالات اصلی و فرعی، فرضیه، روش تحقیق، ساختار تحقیق و محدوده، کلیدواژه ها ومحدودیت ها و مشکلات تحقیق ذکر شده است. بخش اول ؛ مبانی عقل و فکر می باشد که شامل دو فصل است، که در فصل اول؛ به تعریف واژه های عقل ، فکر، اندیشه و تدبّر پرداخته شده و در فصل دوّم؛ به مفهوم شناسی تعقّل و تفکّر در برخی علوم ( اخلاق ، روانشنا سی ، فلسفه ، منطق ،علوم اجتماعی و سیاسی) اشاره شده است. بخش دوم؛ برخی از انواع عقل و تفکّر بیان شده، فصل اول شامل؛ عقل الهی و شیطانی، هیولایی و بالفعل و عقل بالملکه و مستفاد، نظری و عملی، بالطبع و تجربه می باشد. در فصل دوم؛ انواع تفکّر ( تفکّر دینی ، تفکّر از لحاظ روان شناسی، تفکّر منطقی و فلسفی) بیان گردیده است. بخش سوم؛ به موضوعات و منابع تعقلّ و تفکّر می پردازد. در فصل اول مراحل چگونگی رسیدن به موضوعات و در فصل دوم منابع تعقّل و تفکّر در اسلام ( قرآن وسنّت) آورده شده که در قسمت آیات، زیرمجموعه هایی از قبیل؛ آفریده های آسمانی،آفریده های زمینی،دنیا وسرای آخرت، احکام الهی،تاریخ و ... و در قسمت سنّت، عناوینی چون؛ دعوت تعقّل و تفکّر از کلام ائمه « علیهم السلام»، کلام ائمه«علیهم السلام» باعث تفکّر و برخی موضوعات تعقّل و تفکّر از کلام ائمه « علیهم السلام» مورد بحث قرار می گیرد. بخش چهارم؛ عوامل و زمینه های عقل و فکر، که شامل دو فصل می باشد. در فصل اول؛ به عوامل رشد عقل و فکر، و در فصل دوم؛ به زمینه ها و شرایط عقل و فکر اشاره شده است. بخش پنجم؛ امتیازات و فوائد عقل و فکر که این بخش به صفات اولی الاالباب، امتیازات عقل و فکر در سنّت و آثار و پیامد های تعقّل و تفکّر می پردازد. و بخش ششم؛ در طی دو فصل به آسیب شناسی عقل و فکر در قرآن و سنت پرداخته شده و مورادی که عدم بکارگیری عقل و فکر باعث آسیب آن می شود، به طور اجمال بیان گردیده است. در پی دست یافتن به مطالب این موضوع ، تلاش بر آن شد که تا حد امکان مطالب، متقن و صحیح باشد و اکثر آیات که واژه ی عقل و فکر دارند، ذکر شده و برای بررسی اطلاعات ابتدایی، اکثر تفاسیر را مطالعه نمودیم از جمله ؛ مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، جوامع الجوامع ، المیزان فی تفسیرالقرآن ، فی ضلال القرآن ، تفسیر نمونه و نور است، که در استفاده ی در مطالب پایان نامه ، مناسب ترین متن را برگزیدیم و در بررسی آیات ، کلماتی چون ؛ ظن ، حسان، نفس، روح، نظر و ... ، علی رغم این که مطالب آن جمع آوری شد ، ولی به دلیل گستردگی مطالب ، از ذکر آن ها خودداری کردیم. احادیث و روایات را هم از اصول کافی، تحف العقول عن آل رسول الله « صلی الله علیه وآله وسلّم»، نهج البلاغه، بحار الأنوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، غررالحکم و دررالکلم، نهج الفصاحه، میزان الحکمه ، الحیاة و... استفاده نموده ، و علاوه بر منابع تفسیری و روایی، از منابع تحقیقی همچون، « اندیشه آیینه زلال» نوشته ی مهدی نیلی پور که این کتاب برخی آیات و روایات تعقّل و تفکّر را بررسی نموده، و کتاب « پیروزی فکر» اثر اوریزن ، اسوت ماردن، که تفکّر را از دید روانشناسی بیان کرده است. البته در اکثر منابع، سخنی از تعقل به میان نیامده، ولی آنچه پیش رو دارید، تا حدامکان سعی شده هم واژه ی عقل و هم واژه ی فکر مورد بررسی قرار گیرد. لذا در این نوشته به شیوه های مختلف سعی در تبیین و تفهیم بهتر و بیشتر موضوع شده است، و در نهایت به مطالب زیر دست یافتیم؛ 1- افزایش اطلاعات مردم نسبت به تعقّل و تفکّر . 2- مأنوس شدن هر چه بیشتر مردم به فضایل اخلاقی از جمله؛تعقّل و تفکّر. 3-ذکر اهمیّت این موضوع با توجه به آیات و روایاتی که ذکر شده است. 4-چشاندن شیرینی آثار و نتایج مثبت تعقّل و تفکّر با بکار گیری آن در زندگی . 5- اثبات این نکته که اکثر معضلات فردی و اجتماعی به خاطر عدم تعقّل و تفکّر می باشد. واژگان کلیدی: قرآن، سنّت، حدیث، عقل، فکر.

حجاب در میان ملل قبل از اسلام ازجمله در ایران باستان و آیین پیامبران الهی مثل آئین یهود ، شریعت حضرت ابراهیم ( علیه السلام) و آئین برهمایی و مسیحیت موجود بوده است. و اسلام هم شکل خاص خودش از حجاب را بیان نموده که در این شکل عظمت و شخصیت زن مورد توجه بوده است. از نظر اسلامی مفهوم حجاب در واژه : به معنای پوشش ، وسیله پوشیدن و در اصلاح پوشش مخصوص بانوان معنا شده است. حجاب در قرآن در آیات متعددی بیان شده اما آیات صریح حجاب در دو سوره نور ( 30 و 31 ) و احزاب ( 55 و 60 ، 32 ، 33 و 53) می باشد . فلسفه حجاب ، هم از نظر فطری و هم عقل و هم تجاوز هر یک از افراد اجتماع نسبت به دیگری که موجب استواری اجتماع است مورد توجه اسلام بوده است علاوه بر این می توان آرامش روانی و استحکام خانواده ها و ارزش و احترام زن را نیز جزء فلسفه حجاب دانست. فلسفه حجاب در قرآن با تعبیر یاقوت و مروارید در صدف بیان شده است و این ارزشمند بودن زن را به بهترین شکل نشان می دهد ووظایف هر یک از زن و مرد را برای دستیابی به این هدف بیان می نماید . جلوه های حجاب در پوشش ظاهری ، نگاه ، گفتار و رفتار می باشد. پایه های حجاب شامل : ایمان به خدا و آخرت و آگاهی و تقوا است . فواید حجاب برای نمونه : ارزش و حرمت زن، انجام بهتر مسئولیت های اجتماعی ، سلامت اخلاق جامعه طهارت قلب ، مانع نفوذ فرهنگ استعماری غرب ، آرامش و امنیت مردان است . عوامل بد حجابی : تلاش استعمارگران است زدودن پوشش و دگرگونی ارزشها و دادن الگوهای ناهنجار . و آثار بدحجابی : سقوط و تباهی شخصیت ، افزایش التهاب و بیماری های روانی ، بر هم خوردن امنیت زنان ، بلوغ زود رس جنسی جوانان ، تکذیب آیات الهی و ایجاد غفلت و سرانجام عقاب اخروی است. راههای مقابله با بد حجابی تقویت ایمان و اعتقاد ، احیاء فرهنگ اصیل اسلامی، شناساندن الگوهای والا و تشویق و توصیه و تذکر می باشد . در آخر به نظریات فقها پرداخته شده و در جمع بندی نظرات فقها اصل حکم حجاب از ضروریات است زنان در مقابل نامحرم در صورتی که با قصد لذت و ریبه به او نگاه می شود همه بدن و موهای خود را بپوشاند و در این صورت واجب است همه بدن را بپوشاند به استثناء گردی صورت و دستها تا مچ اگر زینتی نداشته باشد . مواردی از ایرادهای وارده به اسلام مثل مخالفت حجاب با آزادی زن و حجاب مانع کار حجاب مانع دانش اندوزی و افزایش التهابات ، هم پاسخ داده شده است.

امانت به معنی آنچه به ودیعه به غیر و دیگری می سپارند و سپس آن را به صورت اولیه به سپارنده تحویل می دهند می باشد. در ابتدا به آسمان و زمین و کوهها عرضه شد تا عظمت امانت و مقام انسان آشکار شود. با بررسی کتب تفسیری به معانی مختلفی از دید مفسران دست یافته ایم که مواردی ذکر می شود. در برخی به عنوان عقل، اختیار و آزادی اراده، اعضاء پیکر انسان، لااله الا الله، معرفت الله، واجبات و تکالیف الهی و ولایت الهیه و رسیدن به اوج کمال و عبودیت و بندگی که از طریق شناخت و معرفت نسبت به حقایق دین و انجام اعمال نیک حاصل می شود که حاصل این نظرات همان ولایت الهی است که ولایت ائمه ( ع) هم در راستای آن قرار دارد و طی مسیر صحیح با شناخت کامل و رسیدن به اوج کمال ، هدف و مقصد نهایی است که جایگاه اصلی انسان است. در احادیث اهل البیت ( ع) و روایات رسیده، امانت الهی به معنی ولایت و امامت آورده شده که انسان باید آن را پذیرفته ولی طالب آن نباشد بلکه در راستای آن به دنبال ائمه ( ع) بوده و سعی نماید پا در جای پای آنها بگذارد تا به دور از هرآسیب و لغزشی به مقصد دست یابد و حق امانت الهی را به خوبی ادا نماید. خداوند با آفرینش خاص و منحصر به فردش موجودی مختار و کمال جو را خلق نمود و از ارواح خود در او دمید تا خلیفه ی او در زمین و حامل امانت الهی باشد. انسان که جلوه ای از ذات الهی است با پذیرش امانت، عظمت و بزرگی خلقتش مشخص گردید. پس باید صفات و اسماء الهی در او تجلی یابد. انسان با وجود قابلیتها و استعدادهای خاص و بی نظیرش می تواند در مسیری راه بپیماید که از طریق شناخت و معرفت به حقایق دین و انجام اعمال صالح به ولایت الهی و اوج کمال و عبودیت و بندگی دست یابد، جایی که فرشته راه ندارد. کلیدواژه: امانت- امانتداری- ودیعه- ولایت- امامت