جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

زنده‌یاد دکتر علی شریعتی در یکی از خطابه‌های خود با عنوان «تولد دوبارة اسلام» اذعان می‌دارد: «لحظات بسیار حساسی بر ما می‌گذرد، ما اکنون سال‌های تعیین‌کننده‌ای را می‌گذرانیم، ساعاتی از شب قدر را به راستی احساس می‌کنیم که باران فرشتگان و روح فروباریدن گرفته است و مطلع فجر، علی‌رغم این شب سیاه نزدیک است. ارزش‌های تازه‌ای خلق شده است و سرنوشت آیندة ما اکنون دارد نوشته می‌شود. خودآگاهی ما و تکوین ایدئولوژیک اسلام و بازگشتن از صورت مجموعه‌ای از علوم قدیم و سنن موروثی ناخودآگاه عامیانه به یک دعوت، رسالت و بعثت ـ آن‌چنان که در آغاز بود ـ به مرحله‌ای از تکامل رسیده است که دشمن را به هراس انداخته و سرعتی یافته است که بسیاری از جناح‌های نالایق، نیمه‌آگاه و یا ضعیف را از تعقیب آن عاجز کرده است». کتاب حاضر حاوی مقاله‌ها و خطابه‌هایی از زنده‌یاد دکتر علی شریعتی در خصوص تجدید حیات فکری اسلام است. عناوین برخی از این مقاله‌ها و خطابه‌ها بدین‌قرار است: آشفتگی و مقاومت‌ها؛ استقلال در قضاوت؛ بیداری و حرکت نوین؛ نقش شخصیت‌ها؛ دو کانون اندیشه و قدرت؛ و سکوت و سازش.

این کتاب یکی از آثار و دست نوشته‌های دکتر«علی شریعتی» است؛ در مورد«توتمیسم» و جایگاه آن در زندگی انسان بحث می‌کند. استاد شریعتی عقیده دارد«هر کس برای خود توتمی دارد که پیوندی مرموز میان خود و آن توتم احساس می‌کند. در واقع آن فرد«خود حقیقی» را در توتمش می‌یابد.» برای مثال استاد به یک کبوترباز اشاره می‌کند هر بامداد با نگاهی شوق زده، کبوترانش را بر بام خانه می‌پراند. او تنها با کبوترش لحظات شادی را می‌گذراند و این کبوتر«توتم» اوست. دکتر شریعتی در این نوشته، مصادیق فراوانی از توتم پرستی انسان را بیان می‌کند؛ و از آن جمله«قلم» را توتم خود معرفی کرده، به آن سوگند می‌خورد که«هرگز قلمم را به بیگانه نمی‌دهم.»

کتاب حاضر، دفتر سوم از این مجموعه است که گزیده‌ای از کتاب بازشناسی هویت ایرانی- اسلامی «دکتر علی شریعتی» است. کتاب‌های این مجموعه برآنند تا سخنان و اندیشه‌های این بزرگ را به‌طور مختصر و ساده‌تر بیان کنند. در بخش «نهضت ادبی» از این کتاب می‌خوانیم: «کسانی چون رودکی و دقیقی به نظم شاهنامه آغاز کردند و این نهضت در کمال اوج خویش به فردوسی رسید که با نبوغ فکری و توانایی هنری و قدرت روح و آزادگی شخصیت از ایمان و شور میهن‌پرستی از نظم، کاخی پی افکند که ابدی ماند و از باد و باران‌های خلافت خشن عرب و سلطنت کینه‌توز ترک مصون ماند».

در نوشتار حاضر، دکتر علی شریعتی به عنوان روشن فکری که مسؤول عصر و نسل خودش است، هدف از مسؤولیت خود و نقش اجتماعی ای که روشن فکران و تحصیل کرده های جامعه ی اسلامی بر عهده دارند را معین می نماید. وی در این کتاب به شرح اشعار«بازگشت به خویشتن» پرداخته و آنرا به«بازگشت به فرهنگ خویشتن» و سپس«بازگشت به فرهنگ اسلامی و ایدئولوژی اسلامی» تبدیل می کند. ایشان معتقد است که اسلام سنتی باید به یک ایدئولوژی و اسلامی آگاهی بخش و مترقی تبدیل شود تا روشن فکران مذهبی و غیرمذهبی نیز به خویشتن خود آگاهی انسانی برگردند.