جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تربیت کودک ، این سازنده جامعه و تربیت فردا ، چیزی نیست که فقط بر عهده مادر باشد. بلکه پدر هم در این امر دارای نقشی اساسی و مهم می باشد. او باید در این راه وظایف و نقش های بی شماری را بر عهده گیرد و مراقب باشد که در این رهگذر، دچار لغزش و اشتباه نگردد. زیرا تربیت ، یکی از ارکان مهم زندگی بشر است و یکی از راه های رسیدن به خوشبختی و بدبختی هر کسی بستگی به تربیت او در دوران کودکی دارد. بنابراین پدر باید در راه تربیت کودکش تلاش و کوشش گسترده ای را در پیش گیرد و سعی کند که نیازهای کودکش را تأمین نماید. نیازهایی از قبیل : امنیت ، خوراک، پوشاک و ... او علاوه بر تأمین نیازهای مادی و جسمانی باید نیازهای روحی و روانی کودکش را که عبارتند از محبت و احترام و ... را برآورده سازد و اضافه بر اینها حقوق کودکانش را نیز رعایت کند. او همچنین باید در زمینه تربیت کودکش علاوه بر نظارت بر رفتار و کردار کودکش باید مراقب رفتار و کردار و گفتار خویش نیز باشد و قبل از تربیت کودکش و ساختن او به خودسازی بپردازد. زیرا که سرزدن کوچکترین اشتباه از طرف پدر ، برای کودک جنبه بدآموزی دارد. چرا که کودک پدرش را الگوی خود می داند و از او تقلید می کند. پدر برای اینکه انسانی مثبت و مفید تحویل جامعه دهد ، باید حضوری مسئولانه در خانه داشته باشد. حضوری که مؤثر در تربیت صحیح باشد نه اینکه در خانه حاضر باشد ولی از زیر بار مسئولیت کودکش شانه خالی کند و این امر را به دیگران واگذارد. زیرا چنین حضوری مساوی است با غیبت او در خانه، که در این صورت عواقب خطرناکی هم برای کودک و هم برای پدر و خانواده در پی دارد. ولی اگر علت عدم حضور پدر در خانه ، مرگ او باشد مادر باید تربیت و سرپرستی کودکش را شخصا بر عهده گیرد و بار مسئولیت پدر را هم بردوش بکشد.

قرآن و اعجاز آن از جنبه های گوناگون قابل تأمل و بررسی می باشد. اما آنچه در این تحقیق مورد توجه قرار گرفته اعجاز بیانی قرآن است که با این اهداف به آن پرداخته ایم: بررسی مهمترین وجوه اعجاز بیانی در یک مجموعه خارج ساختن این جنبه از اعجاز از محصور بودن در میان کتاب های مملوّ از لغات پیچیده و ثقیل، و در آوردن آن در قالب الفاظ جدید و روان که مورد پسند نسل جوان باشد، افزایش انس و الفت بیشتر نسل جوان با قرآن در سایه ابتکار والای قرآن در استفاده از صنایع ادبی، جایگاه گسترده فصاحت و بلاغت اعجازین قرآن در زندگی تمامی افراد جامعه، برتری دین اسلام در مقایسه با سایر ادیان الهی به خاطر داشتن کتابی با جلوه هایی اعجاز آمیز و شگفت آور، درک قدرت بی نهایت خداوندی در سایه نظم بدیع و ترکیب های لطیف و معانی حکیمانه قرآن. این نوشته از یک مقدمه، سه بخش و یک پیوست تشکیل یافته است. موضوع بخش اول که شامل سه فصل ( اعجاز، تحدی، وجوه اعجاز) است با هدف بیان کلیاتی پیرامون اعجاز تدوین شده است. در بخش دوم، اعجاز بیانی قرآن بر اساس تقسیمات علم بیان در قالب 4 فصل تشبیه، مجاز، استعاره، کنایه و بخش سوم از این تحقیق به تجلی بلاغت در بیان قرآن در قالب دو فصل؛ اعجاز ادبی قرآن ( گزینش واژه ها) و هنرنمایی قرآن در ارائه مفاهیم و مضامین عالی اختصاص دارد. در پی دست یافتن به اهداف فوق الذکر تلاش بر آن بوده که تا حد ممکن مطالب متقن و صحیح باشد و از منابع دست اول در زمینه های مورد نظر استفاده گردد، منابعی مانند: معترک الاقران فی اعجاز القرآن، النکت فی اعجاز القرآن، تأویل مشکل القرآن، جواهر البلاغه، درر الادب ، تفسیر کشاف زمخشری، المیزان فی تفسیر القرآن، مجمع البیان و لسان العرب، مجمع البحرین، مفردات الفاظ قرآن و ... . همچنین برای مصادیق تشبیه، مجاز، استعاره و کنایه از کتاب های اعراب القرآن الکریم و بیانه (10 جلد)، التلخیص البیان فی مجازات القرآن، ثلاث رسائل فی اعجاز القرآن و .... کمک گرفته شده است. از آنجائی که در اکثر کتاب ها، به مسئله اعجاز بیانی به صورت بسیار پراکنده و مختصر اشاره شده و غالباً به تناسب موضوع، در ضمن سایر مثال ها و مصادیقی که ذکر می شده گاهی به ذکر آیه ای اکتفا شده و کتابی که لیست کامل کلیه آیات مربوطه به تشبیه، مجاز، استعاره، کنایه را ذکر کرده باشد وجود نداشت و کتابهای موجود هم بیشتر به حواشی، نظرات و آراء مختلف پرداخته بودند لذا ما برآن شدیم تا با انگیزه یک کار تقریباً جدید و ابتکاری به این موضوع بپردازیم، برای مثال در مورد آیات تشبیه، تا حد توان از منابع مختلف تمامی آیات تشبیه موجود در قرآن را جمع آوری نموده و به خاطر جذابیّت این گونه آیات و ترغیب خواننده برای پژوهش بیشتر در این زمینه علاوه بر جدولِ آیات با توضیح که در متن اصلی آورده ایم در پیوست نیز لیستی از آیات، بدون توضیح ذکر شده است. لذا در این نوشته به شیوه های مختلف سعی در تبیین و تفهیم بهتر و بیشتر این جنبه از اعجاز قرآن نموه ایم تا بدین وسیله به نتایج زیر دست یابیم. 1)افزایش اعتقاد مردم نسبت به معجزه بودن قرآن 2) بیان ساده و همه فهم اعجاز بیانی قرآن 3) مأنوس شدن هرچه بیشتر نسل جوان با این کتاب آسمانی 4) خداشناسی و خداپرستی در سایه آشنایی با چنین اعجازی 5) کشف خارق العاده بودن این کتاب عظیم 6) اثبات این نکته که معانی گسترده قرآن با گسترش زمان و تجدید نسل ها همیشه تازه و زنده است 7) بالارفتن سطح درک و فهم افراد به وسیله اشارت های قرآن 8) رسیدن به حقیقت با درک تشبیه، مجاز، کنایه و استعاره های موجود در قرآن 9) چشاندن شیرینی و لذت انس با قرآن. واژگان کلیدی: معجزه، تحدّی، فصاحت، بلاغت، بیان، تشبیه، مجاز، استعاره، کنایه.

موضوع این تحقیق « اسراف از دیدگاه آیات و روایات» می باشد که به بررسی نقش اسراف در ابعاد زندگی انسان می پردازد و با هدف امر به معروف و نهی از منکر با تکیه بر آیات قرآنی و روایات تنظیم شده است که برای این کار به کتب تفسیری مانند: تفسیر نمونه اثر ناصر مکارم شیرازی، المیزان اثر محمدحسین طباطبایی، اطیب البیان اثر عبدالحسین طیب، مجمع البیان اثر فضل بن حسن طبرسی، و کتاب های اخلاقی مانند: منهج الصادقین اثر فتح الله کاشانی، معراج السعاده اثر احمد نراقی، گناهان کبیره اثر عبدالحسین دستغیب و حلیة المتقین اثر محمدباقر مجلسی مراجعه شده است. اسراف به معنای زیاده روی و تجاوز از حد در تمام شئون گوناگون زندگی است که با توجه به ادله اربعه یک اقدام ناپسند و حرام بوده و فلسفه حرمت آن جلوگیری از تباهی، فساد، تجاوز و رعایت اعتدال و عدالت در جامعه است. بی ایمانی، جهل، خودنمایی، هواپرستی، تربیت غلط خانواده و جامعه، الگوی غلط اجتماعی و فرهنگی از جمله عواملی است که بدون توجه و پرداختن به آن ها حذف اسراف از زندگی فردی و اجتماعی امکان پذیر نخواهد بود. پیامدهای فراوان این معضل در عرصه فردی مثل: خشم الهی، محرومیت از هدایت، کیفر اخروی و محرومیت از شفاعت و در عرصه اجتماعی مثل: اختلاف و فاصله طبقاتی، از بین رفتن توازن و تعادل می باشد. به این ترتیب پیشگیری از اسراف به عنوان یک گناه کبیره، یکی از وظایفی است که بر همگان واجب است و آن جز با زهد و پارسایی، تفکر و سنجش، تقدیر و اندازه گیری معیشت، شاکر و راضی بودن به رضای خدا و پیروی از تعالیم و قوانین اسلام میسر نمی شود. بنابراین باید سعی شود نه تنها در شعار، بلکه در عمل با معیارها و ارزش های اسلامی حرکت کنیم و جامعه را بر اساس این معیارها عادت داده و بسازیم. کلیدواژه ها: اسراف، تبذیر، افراط، قناعت و اعتدال.

موضوع این تحقیق « موانع یاد قیامت» است به معنای آنچه انسان را از یادآوری قیامت و روز برانگیخته شده باز می دارد . هدف از این تحقیق گردآوری موانع یاد قیامت در مجموعه ای با این عنوان است تا خواننده بتواند مطالبی را که راجع به این موضوع هست به صورت منسجم دریافت کند و مسیر فردی خود را بهتر بتواند معین کند . این مموضوع از آنجا اهمیت پیدا می کند که فردی که این رساله را مطالعه می کند بداند مسأله مهم و اساسی برای انسان ، آخرت است دنیا را وسیله ای برای رسیدن به آخرت قراردهد و نقد بودن آخرت ، انسان را از یاد خداوند و قیامت غافل نکند و از صراط مستقیم منحرف نگرداند. بدین منظور سئوالات ذیل مطرح شد : 1- لزوم معاد از نظر قرآن چیست ؟ 2- چرا از معاد بحث می کنیم ؟ 3- یاد معاد با وارستگی انسان چه ارتباطی دارد 4- نقش یاد معاد در مسائل اجتماعی چیست ؟ 5- طریقة درمان موانع یاد قیامت چگونه است ؟ این تحقیق از سه فصل تشکیل شده است که فصل اول حقیقت معاد و لزوم ایمان به معاد و فصل دوم علل بی توجهی به قیامت و فصل سوم راهکارهای مبارزه و مقابله با موانع است . اما نتایج حاصله از تحقیق مذکور به شرح ذیل می باشد : 1- قیامت از نظر قرآن و روایات امری قطعی و تخلف ناپذیر در زندگی انسانهاست 2- انسان اگر بتواند بر هوای نفس خویش غلبه کند و آن را به کنترل خود در بیاورد در برابر موانع دیگری که سر راه آخرتش قراردارد بهتر می تواند ایستادگی کند. 3-اگر انسان موانع را بشناسد و به فکر درمان آنها نباشد سودی به حالش نخواهد داشت . 4- این مسیر پر پیچ و خم را باید با توکل بر خدا و استعانت از او و غلبه بر نفس اماره پیمود. کلمات کلیدی: موانع- یاد- قیامت- مرگ- معاد

«عزت نفس و کرامت»، دو ویژگی از ویژگی های بارز شخصیتی انسان از دیدگاه قرآن می باشد. «و لقد کرمنا بنی آدم» که آگاهی از آنها باعث رشد و تعالی انسان ها می شود. در این میان با توجه به انحطاط اخلاقی و فراموشی آموزه های دینی ضرورت تقویت ارزش های اخلاقی از اهیمت ویژه ای برخوردار است. بدین جهت رساله ای که پیش رو دارید به بیان اهمیت و ضرورت « عزت نفس» پرداخته است. این رساله، مشتمل بر مقدمه و چهار فصل است، در مقدمه به اختصار به اهمیت و تاریخچه موضوع پرداخته شده است. در فصل اول « نگرش سازی» سعی بر آن شده است که مفهم عزت در مقایسه با ذلت و کرامت به گونه ای روشن بیان گردد و عزت در قرآن و روایات بررسی، معیار آن مشخص و پیوند عزت و شخصیت مورد تحلیل قرار گیرد. لازم به ذکر است در این فصل پیوند عزت و شخصیت در دیدگاه غرب و قرآن مورد بررسی قرار گرفته و فرضیه مطلوب در این زمینه بیان شده است. به دلیل اینکه بقای شخصیت بستگی تام به بقای عزت انسان دارد عوامل حفظ شخصیت نیز در این فصل گنجانده شده است. در فصل دوم ( راهبردسازی) برای دستیابی به عزت نفس ابتدا پیوند عزت نفس با اصول اخلاقی را مورد بررسی قرار داده و سپس عوامل کسب عزت را یک به یک بیان و توضیح داده ایم. در فصل سوم ( راهکارها) روش های تقویت و پرورش عزت نفس در دو بعد مثبت و منفی یعنی با توجه به دو ویژگی اساسی انسان « خلق الانسان ضعیفا» و « انی جاعل فی الارض خلیفه.» که خداوند در قرآن بیان می فرماید به ارائه روش ها با توجه به این دو نکته از ابتدای کودکی و جوانی پرداخته و سپس به طور کلی روشهای تقویت عزت نفس را بیان داشته ایم. در فصل چهارم به الگوها و نتایج و دستاوردها اشاره شده است که: از آنجا که دستیابی به زندگی الهی و انسانی غیرممکن نیست و با توجه به ضعف وجودی انسان در جنبه های متفاوت زندگی فردی و جمعی، چیزهایی وجود دارد که نمی داند و با عقل خود نیز نمی تواند به آنها راه یابد، در نتیجه نیاز به آموختن دارد. پس ارائه تصویر دل انگیز و آرام بخش از آموزه های دینی، انسان را در دستیابی به مجهولات یاری می کند. در این فصل به بیان الگوهای عزت نفس در قرآن و روایات پرداخته و در پایان نتایج عزت نفس بیان شده است و با آزمونی از رفتارهای فردی این رساله به پایان می رسد. کلید واژگان: عزت، قرآن، اسلام، عزت نفس و کرامت

در این تحقیق سعی برآن است تا مسأله ی خودفروشی زنان و دختران، به صورت جامع مورد بررسی قرار گیرد. ریشه های این معضل ردیابی شده و پیامدهای گسترش فحشا مطرح گردد تا با توجه به نتایج وخیم این بحران و منابع تغذیه و رواجش، راهکارهایی شایسته، قابل اجرا و در عین حال ساده و کم هزینه را بتوان پیشنهاد داد. در بخش اول این تحقیق، به تاریخچه و اقسام انحرافات جنسی اشاره شده است. دربخش دوم ، مسأله ی خودفروشی زنان و دختران جوان، به تنهایی، مطرح گردیده، سپس ریشه ها و علل ابتلا به این معضل مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین در بخش سوم پیامدها و نتایج تلخ و سنگین این بحران مورد بحث واقع شده و در ادامه نیز، راهکارهایی برای مقابله با این معضل و ریشه کنی آن پیشنهاد شده است. البته اشاره به این نکته ضروری است که همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. موضوع این تحقیق، براساس گزارشها و اخبار صفحه های حوادث روزنامه ها، نشریات و بسیاری از سریال ها و فیلم ها به عنوان رساله ی کارشناسی، انتخاب شد. آمار بالای حوادث این چنینی در این منابع ، همچنین گسترش روند فحشا-آن هم به صورت مدرن- باعث شد تا این سوژه، مطرح و پیگیری شود و به دنبال راهکارهایی مثمرثمر باشد. این تحقیق، توانایی بررسی هر دو نوع فحشا- یعنی سنتی و مدرن- را به علت کمبود وقت، اطلاعات و امکانات نداشت. از این رو تنها به بررسی فحشای سنتی- یعنی رابطه ی جنسی زن و مرد براساس دریافت وجه- پرداخته است. امید آن می رود که در آینده ی نزدیک، افرادی باشند که به بررسی فحشای مدرن- رابطه ی جنسی از طریق چت کردن در اینترنت - پرداخته و بررسی همه جانبه ی آن را مدنظر قرار دهند.

از آنجایی که آدمی برای رسیدن به قله سعادت راهی جز تزکیه و تصفیه نفس ندارد، ناگزیر است که خود را متصف به مکارم اخلاقی نماید و رذایل اخلاقی را ازخود دور سازد. یکی از این مکارم و صفات پسندیده ی اخلاقی ایثار می باشد که اتصاف به این خصلت والا ، مانع از بروز برخی از رذایل مذموم می شود. رساله ی حاضر ( از دیدگاه قرآن و سنت) در هفت فصل به تبیین این ویژگی مهم می پردازد. که در ابتدا پس از شرح معانی لغوی و اصطلاحی ایثار در قرآن و روایات و اخلاق به این مطلب اشاره می کند که ایثار عالی ترین درجه ی سخاوت است و به مناسبت پیرامون سخاوت و انواع ان به بحث می پردازد. سپس از میان احادیث و آیات فراوان برخی از آثار ایثار را برمی شمارد و با ذکر مصادیق ایثار به شرح و بسط این صفت می پردازد. بعد از آن باشرح مبسوطی در مورد ایثار مال و انفاق و بیان موضوعاتی پیرامون انفاق، جایگاه والای انفاق کنندگان را نزد حق تعالی مشخص می نماید. پس از آن با توضیحاتی مدلل از میان آیات و احادیث، بالاترین مرتبه را برای ایثار جان یا شهادت ذکر می کند و با توضیحاتی پیرامون شهید و شهادت فرهنگ شهادت را مورد بحث قرار می دهد. همچنین به عنوان موانع ایثار با توضیحاتی پیرامون حسد و کبر و بخل و درازی آرزو مشخص می نماید که چگونه این رذایل مانع بروز صفت ایثار می شوند. در آخر با ذکر راه های کسب تحصیل صفت ایثار به این مهم می پردازد که چگونه انسان طالب حقیقت و سالک الی الله می تواند این خصلت والا را خود پرورش دهد. باشد که همگان متصف به این صفت گردند.

این رساله با موضوع، ارزش صبر و استقامت در قرآن و سنت، پیامدهای فردی و اجتماعی آن انجام شده است و با توجه به این که این صفت یکی از صفات حسنه ی اخلاقی است برآن شدیم که به بررسی مفهوم، اقسام و مراتب، اسوه ها و آثار و افات صبر و استقامت و ارتباط آن با ارزش های معنوی دیگر بپردازیم و در پایان هم این واژه را در قرآن و روایات اهل بیت? بررسی کنیم، که نوع منابع مورد استفاده در تدوین این رساله بیشتر کتب اخلاقی، روایی و تفاسیر می باشد که از جمله این کتب می توان به ( وسائل الشیعه، اصول کافی،تفسیر نمونه و المیزان) اشاره کرد. هدف ما از انجام این تحقیق با موضوعی اخلاقی این است که صبر را به عنوان یک ارزش برای جامعه معرفی کنیم، چرا که تحصیل بسیاری از صفات حسنه ی دیگر و زدودن بسیاری از گناهان و تقویت قلب به نور ملکوت در سایه ی همین صبر حاصل می شود و در نهایت هم سعادت و تکامل دنیوی و اخروی انسان را به همراه دارد و این حسنه ی اخلاقی به خاطر اهمیت وافری که دارد در قرآن بیش از دیگر فضایل اخلاقی مورد تأکید قرار گرفته است. از نتایج حاصله ی این تحقیق که بیشترین اهمیت را دارا می باشد می توان اشاره کرد به این که صبر کلید گشایش و منشأ پیروزی در همه ی کارهاست و انسان بدون صبر و استقامت، در جهات مثبت به جایی نمی رسد و هم در برابر عوامل منفی قادر به ایستادگی نیست. به همین دلیل، کلید اصلی پیروزی ها، صبر و شکیبایی است و از آن جا که دین مجموعه ای از باید ها و نباید ها است، طاعات و ترک معاصی، بدون صبر و استقامت بقا و دوامی ندارد. روش انجام کار در این رساله، روش کتابخانه ای بوده و واژگان کلیدی در این تحقیق، صبر، استقامت، قرآن، سنت می باشد .

یکی از ارزش ها و فضیلت های ارزنده اخلاقی صبر است. فضیلتی که در تربیت اخلاق آدمی نقش بنیادی و اساسی دارد. به دلیل ارزش و اعتباری که در تربیت انسان دارد در اسلام، قرآن، احادیث و روایات جایگاه خاصی دارد. ارزش آن تا اندازه ای است که از ارکان ایمان به خدا شمرده شده است. و با بررسی و مطالعه زندگی پیامبران ( ص) و امامان معصوم ( ع) و شیعیان و رهروان آن بزگواران مشاهده می کنیم که زندگی آنها سراسر، صبر و استقامت در برابر سختیها و مشکلات و مصائبی است که با آنها روبرو بوده اند و همواره همه انسانها را نیز به صبر و استقامت در برابر مشکلات و سختی ها فراخوانده اند. معنی دقیق صبر عبارت است از خویشتنداری و حبس نفس بر چیزی که شرع و عقل به آن امر می کنند و یا چیزی که عقل و شرع از آن نهی می کنند و بازداشتن نفس از زاری کردن در برابر حوادث ناگوار، و خویشتنداری در برخورد با گناه و استواری در انجام عبادات و نیایش خداوند و زیباترین شکل آن صبر جمیل است. صبر جمیل صبری است که در برخورد با مصائب و مشکلات سخنی بر زبان نیاوری که موجب خشم خداوند شود. مطالب این تحقیق در چهار فصل تهیه و گردآوری شده است. فصل اول: در این فصل معانی صبر از چند فرهنگ لغت گردآوری شده است. معانی مختلف آن در قرآن مورد بررسی قرار گرفته، به رأی و نظر چند تن از دانشمندان اشاره شده است. جایگاه صبر در اسلام بررسی شده، در مورد اینکه صبر در برخورد با خواهشهای نفسانی اسامی مختلفی پیدا می کند بررسی شده و در پایان فصل هم تحریف معانی صبر و رد این تحریف مورد بررسی قرار گرفته است. فصل دوم: مطالب این فصل با ضرورت صبر شروع می شود بعد به ضرورت صبر برای اهل ایمان و پیامبران اشاره شده است. و تکرار فرمان صبر در قرآن بیان شده، و بررسی آیاتی که امر به صبر فرموده اند، ارزش صبر، جمال و فضیلت صبر مورد بررسی قرار گرفته است. به کنار هم آمدن صبر با ارزش های معنوی دیگر و فضیلت صبر بر شکر هم اشاره شده و در پایان فصل هم اشاره شده به پیامبران و شیعیان صبور و خصوصیات آنها. فصل سوم: مطالب این فصل در مورد اقسام صبر، توضیح هر یک از اقسام صبر، آیات و روایات در مورد اقسام صبر ( صبر بر طاعت، صبر بر معصیت، و صبر بر مصیبت) بیان شده است. فصل چهارم: تفسیر آیاتی از قرآن کریم که در مورد صبر و اقسام صبر بوده است ( از نظر مفسرین) بررسی شده است و همچنین اشاره ای شده به پیامبر اسلام، اسطوره صبر و استقامت، آزمایش های الهی، تنوع آزمایشها، فلسفه ابتالاء مورد بررسی قرار گرفته، و ثمرات صبر در دنیا و آخرت مورد بررسی قرار گرفته است. به آفت بی صبری و پیکار با بی صبری هم اشاره ای شده است.

قال الصادق ( ع): «الصَّبرُ رَاسُ الایمان؛ صبر و شکیبایی پایه و اساس ایمان به خدای یگانه است.». سپاس خدای عزوجل را که توفیق خدمت عطا کرده تا در این بحث یعنی صبر از دیدگاه قرآن و سنت و آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی آن مطالبی را بازیابی نمایم. صبر حقیقتی است که هرکس به آن آراسته شود، برنده خیر دنیا و آخرت شده. تحصیل صبر از مشکلترین اموری است که انسان با آن روبرو است و چون حاصل شود انسان به یک آرامش و اطمینان خاطر و دور از هر اضطراب درونی به زندگی خود ادامه می دهد و بهتر می تواند به امور دنیوی خود رسیدگی کند و به آنچه می خواهد برسد. صبر خود به خود فضیلتی اخلاقی نیست، بلکه مقاومتی است که ناشی از تسلط فرد بر خویشتن است این مقاومت در صورتی از لحاظ اخلاقی فضیلت خواهد بود که هدف شخص صابر کمال اخلاقی و تقرب به خداوند باشد و صبر در برابر چیزی باشد که با کمال اخلاقی و تقرب خداوند در تعارض و تقابل باشد. ارزش اخلاقی صبر بسته به هدفی است که صبر به منظور آن صورت می گیرد. بطور کلی صبر یعنی: پایداری در برابر مصیبت و بلا، استقامت و خویشتنداری در برخورد با گناه، و استواری و پایمردی در انجام عبادات و نیایش در پیشگاه خدا، صبر فقط در برابر معصیت و مصیبت و عبادت نیست بلکه صبر در برابر همه گرفتاریها و پیشامدها را شامل می شود و لازمه زندگی آدمی می باشد. از فواید و آثار صبر می توان به امدادهای غیبی، پیروزی حتمی و دوستی خاندان پیغمبر و خنثی شدن توطئه ها و صلوات و رحمت و هدایت الهی، پاداش بی حساب و ورود به بهشت باشد. ارزش انسان در نزد خداوند به اندازه تقوای اوست، صبر نیز میزان تشخیص قرب و منزلت انسان در نزد خداوند است. پس تقوا و ایمان را همراه با صبر قرین یکدیگر کنیم و از خداوند در این راه مدد جسته و در انجام اوامر و دستورات او سر تعظیم فرود آوریم و با بی تابی و ناله و شکایت از زمره صابران خارج نشویم و موجبات خشم و غضب الهی را فراهم نیاوریم. همان طور که صبر کردن فوایدی دارد در بی صبری هم آفاتی وجود دارد که از جمله شتابزدگی، خشم، دلتنگی و افسردگی و از همه بدتر ناامیدی می باشد. پس همان طور که آفات و عواقب بی صبری را نام بردیم باید هرچه زودتر در پی قوی کردن ایمان خود و تمرین و ممارست در صبر و استقامت در برابر مشکلات و گرفتاریها و راضی بودن به قضای الهی باشیم و از این لحظات و وقتهایی که در اختیار داریم به بهترین نحو ممکن استفاده کرده و به خودسازی مشغول شویم که اگر پرونده عمرمان بسته شد دیگر هیچ فایده ای نخواهد داشت و برگشتی در کار نخواهد بود. راستی اگر انسان بخواهد تأسف بخورد، چرا بر یک سلسله امور کم ارزش و فانی و امانت تأسف بخورد و اگر بخواهد شادمان شود، چرا برای امور دنیایی و چیزهایی که متعلق به او نیست و از دست رفتنی است خوشحال شود؟ تأسف باید بر عمر از دست رفته و عمری که به طاعت و عبادت نگذشته خورد تا این تأسف عامل حرکت به جبران مافات شود، خوشحالی باید خوشحالی بر ایمان و عمل صالح باشد که وسیله خیر دنیا و آخرت است، و آری در اتصال به حضرت محبوب شاد و بر فراق آن جمال مطلق رنجیده و ناراحت باشیم. حافظ می گوید: ای دل اندر بند زلفش از پریشانی منال مرغ زیرک چون به دام افتد تحمّل بایدش