جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چینش هستی و نظام دقیق آفرینش به گونه ای چینش یافته است کهنوع بشر به عنوان یک فرد و به تنهایی برای قرارگرفتن در مسیر سعادت و کمال خود به یک همراه، راهنما نیازمند است. گاه این راهنما هم ردیف و هم رتبه ی او بوده و گاه نه، حالتی فرا زمینی و ملکوتی به خود گرفته که از جانب پروردگار این جهان او را برای رسیدن به این کمال او را به نحو احسنت و شایسته راهنمایی کنند. در این نوع از مخلوقات(انسان) دو جنس مخالف(زن و مرد) به گونه ای طراحی و برنامه ریزی شده اند که به صورت غریزی و فطری میل و کشش به سوی یکدیگر دارند و با در کنار هم قرارگرفتن این دو جنس فرآیند ازدواج را شاهد هستیم که بسیاری از مشکلات و عقب افتادگی های فردی این نوع از مخلوقات به صورت ناخودآگاه برطرف می شود. بنابراین با توجه به این فرآیند و تحول در جایگاه ها و مسئولیت ها که از حالت فردی و انزوایی به صورت گروهی و جمعی درمی آید و با توجه به عدم آگاهی کافی افراد نسبت به جایگاه تازه خود که گاه به عنوان همسر در مقابل زن و بالعکس تعریف شده است، لازم و ضروری است که با نگاهی موشکافانه و دقیق و بدون هیچ گونه حساسیت و تعصب خاصی، در صدد شناخت صحیح و مناسب در مورد وظایف و مسئولیت ها و جایگاه هریک از زن و شوهر برآییم. در این تحقیق سعی شده است، به صورت جامع و مناسب در سه فصل مجزا و در دو حیطه ای در ظاهر جداگانه اما مرتبط با یکدیگر، این وظایف و مسئولیت ها تعریف و تبیین و معرفی گردد. در ابتدای تحقیق که کلیات طرح را تشکیل می دهد، با یک نگاه کلی و اجمالی، فضای اصلی و دورنمای کلی کار معرفی شده و با تعریف کلیدواژه هایی هم چون زن و مرد و رابطه و خانواده، مطرح شده و سپس ضرورت و اهداف تحقیق پرداخته شده است. در فصل اول به دیدگاه اسلام نسبت به خانواده اشاره شده است که شامل معیارها و شرایط انتخاب همسر، ویژگی های همسر و ... می باشد. فصل دوم که وظایف حقوقی زن و شوهر در زیر مجموعه هایی مانند؛ ریاست مرد، اطاعت همسر، وظایف اقتصادی مرد در مقابل همسر، تمکین زن در برابر مرد و امانت داری او به عنوان سه مشخصه و وظیفه ی اصلی زوجین معرفی شده است. در فصل سوم، وظایف اخلاقی همسران، که به صورت متقابل می باشد اشاره شده که از جمله ی آن ها می توان به محبت، احترام، تأمین آرامش و امنیت و ... اشاره کرد. در فصل چهارم که به صورت مجزا و جداگانه مورد بررسی قرار گرفته است، فرآیند تربیت فرزند است. این مهم در زیر شاخه های اخلاقی و حقوقی آورده نشده است و علت بررسی جداگانه این مقوله نسبت به مباحث قبلی، وظایف زوجین در مقابل یکدیگر؛ چه از نظر اخلاقی و چه از دیدگاه حقوقی مورد بررسی قرار گرفت. اما به این دلیل که موضوع تربیت فرزند به عنوان یک وظیفه متقابل به صورت شخصی و تکلیفی الهی نیست و این مسئولیت در مقابل فردی دیگر معنا پیدا می کند به این صورت که تا فرزندی نباشد، این وظیفه در محیط خانواده، تعریف نشده باقی می ماند و بررسی این مسئله به عنوان یک حق و تکلیف در مقابل دیگر اعضای خانواده، مورد بررسی قرار گرفته است. در پایان با وجود تمام تلاش ها و زحمت هایی که برای تدوین این رساله نویسنده متحمل شده است. اما صادقانه به این نکته اذعان می کنیم که به صورت قطع و یقیین کمبودها و نواقصی در این کار به چشم می خورد که با امید به لطف الهی و نظر دقیق و نکته بین شما خوانندگان عزیز، امیدواریم با پیشنهادهای سازنده خود، گامی کوچک در این مسیر بزرگ همراه با ما برداشته باشیم.

موضوع کلی در این نوشتار حسن ظن به خداوند متعال است. این صفت در آیات قرآن و روایات نیکو شمرده شده و تأکید فراوان بر آن استکه مبادا بنده به خاطر کثرت تهدیدهای قرآنی و عذاب و آتش برای کافران و معصیت کاران از وعده های رحمت و امید به حق مأیوس شده و از لطف و کرم خداوند نا امید شود. از آنجایی که همیشه اضداد در کتار هم باعث شناخت بهتر و عمیق تر موضوع می شود، در کنار حسن ظن به خداوند جل جلاله، سوء ظن به حضرتش ، و آثار و تبعات منفی آ نیز پرداخته شده است. گذشته از کنجکاوی و علاقه شخصی به موضوع احساس شد جامعه نا آگاهانه از حسن ظن به خداوند غافل شده و حتی مفهوم آن در بین مردم جا نیفتاده است و ملموس نیست، به همین خاطر موضوع را از حسن ظن و سوء ظن به مردم، آثار و نتایج مثبت و منفی آن از نظر اخلاقی و روابط اجتماعی انسانها با یکدیگر ، بررسی کرده و راهکارهایی هر چند به اختصار در رسیدن به مطلوب توضیح داده شده است. و البته در کنار آن این مطلب مورد نظر است که در بیشتر مواقع شناخت صفات و کمالات خداوند به طور مستقیم و در حد اعلی مشکل به نظر می رسد مگر این که در حد نازلتر، آن صفات در بین بندگان دیده و لمس می شود تا فهم آن کمال در بالاترین حد ممکن آسان تر شود. خود خدای تعالی نیز در معرفی بهشت و جهنم مثالهای ملموس حسی برای ما می زند تا درک نعمات و نقمات بهشت و جهنم برای انسانها راحت تر باشد. خداوند متعال هر گونه بدگمانی و بدبینی را که منجر به الکه دار ساختن شخصیت کسی حتی در محیط فکر و پندار می شود، تحریم نموده و دستور داده استکه جامعه با ایمان، از هر گونه سوء ظن نسبت به همدیگر بپرهیزند.و در اینراستا فقط ایمان به خداوند است که می تواند جلوی این تجاوزها را بگیرد . حال اگر کسی نسبت به خود خدای تعالی حسن ظن نداشته باشد و ایمان به لطف او و امید به حق در او قوی نباشد گذشته از این که هر لحظه از حضرت حق دورتر و دورتر می شود،به یقین روابط اجتماعی او هم دچار مشکل می شود و در ضمن از اثرات فراوان روحی و روانی آن هم نباید غافل شد. هدف اصلی اثبات لزوم و ضرورت حسن ظن به خدا، آثار و تبعات آن بوده است ولی همانطور که بیان شد اهداف فرعی مورد نیاز هم مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. به دلیل محدودیت منابع که مشکل عمده و اصلی بوده است و همچنین کلامی بودن موضوع دامنه آن خیلی گسترده و وسیع نیست ابعاد مختلف آن بطور فشرده در حد آیات قرآن و روایات ائمه معصومین(ع) بیان شده است. اهتمام به این بوده است که منابع مربوط به عناوین اصلی تحقیق از منابع دست اول و مرجع استفاده شود، از جمله در فصل اول از کتب لغت مرجع مثل: مفردات فی غریب القرآن – اللسان و التهذیب ، کتاب العین و در فصل مربوط به آیات قرآن و روایات از تفاسیر معتبر شیعی و کتب روایی مهم استفاده شود به طور مثال: تفسیر المیزان، تفسیر نمونه، تفسیر مواهب علیه، مستدرک سفینه البحار، بحار الانوار، نهج البلاغه، شرح مصباح الشریعه ، عوالی اللثانی و .... روش تحقیق، کتابخانه ای و به صورت فیش برداری در 6 فصل تنظیم گردیده است که در فصل اول به بررسی معانی لغوی و اصطلاحی خود کلمه حسن ظن پرداخته شده و در فصل دوم گمان نیکو و سوءدر مورد مردم و اثرات و تبعات فردی و اجتماعی آن بیان شده است و در فصل سوم به بررسی مفاهیم رجاء خوف و حسن ظن و ارتباط بین رجاء و حسن ظن به خداوند اختصاص داده شده است فصل چهارم و پنجم به ترتیب به حسن ظن به خداوند از طریق بیان آیات قرآن و تفسیرآنها و روایات پرداخته شده است و در نهایت فصل ششم به نحوی آثار و تبعات حسن ظن به خداوند در قالب چند داستان کوتاه بیان گردیده است، امید است مثمر ثمر واقع شود. از مهمترین نتایج تحقیق پس از اثبات ضرورت حسن ظن به خداوند متعال زنده شدن نور امید به لطف و کرم خداوند در دل انسانها و شوق و رغبت به اطاعت و عبادت حق تعالی در سایه حسن ظن به رحمت واسعه اش و امید پذیرش اعمال هر چند ناچیز و بخشش خطاها که در نهایت شوق زندگی و تلاش برای ساختن فردایی بهتر و پر بارتر به همراه خواهد داشت. و دیگر بهبود روابط انسانی و اجتماعی مردم با هم و ازدیاد انس و القت بین آنها در اثر گمان نیکو و پسندیده ای که به یکدیگر دارند، و در پایان آرامش حاکم بر جامعه که منجر به شوق و تلاش و کوشش مفید خواهد شد. ان شاءالله. کلید واژه ها عبارتند از: حسن، ظن، سوء، حسن ظن، رجاء خوف.

موضوع این رساله، پژوهشی پیرامون آثار گناه در زندگی دنیوی می باشد و هدف از نگارش آن، تبیین آثار دنیوی گناه از دیدگاه آیات و روایات می باشد. در این تحقیق سعی شده است با مراجعه به برخی از کتب تفسیری، روایی و علوم قرآنی در زمینه گناه به جنبه های مختلف این موضوع پرداخته شود که این امر از طریق روش کتابخانه ای محقق گردیده است. در این پژوهش ابتدا به مفهوم شناسی و اقسام و مراتب گناه پرداخته شده و پس از آن، آثار فردی گناه از جمله فقر، نقصان در عمر و فرزند و سستی در عبادت و آثار اجتماعی گناه از جمله تسلط اشرار، قحطی و خشکسالی، هلاکت و زیغ و نفاق و کفر و غبار و زنگار قلبی مورد بررسی قرار گرفته شده است. و به دنبال آن؛ راههای درمان همچون خودشناسی، تذکر، تفکر و عبادت و شیوه های رفتاری صحیح با گناهکار از جمله امر به معروف و نهی از منکر، عطوفت و مهربانی، بیان عواقب گناه، معاشرت با صالحان، هجرت از سرزمین گناه و وظایف متولیان حکومت بیان شده است. در پایان می توان نتیجه گرفت که با بیان و روشن ساختن آثار گناه در زندگی افراد و به کمک راهکارهای علمی و عملی آن، می توان در جامعه از برکات، ایمان، عزت، امنیت و پیشرفت بهره جست و زمینه را برای ظهور مصلح حقیقی، امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) فراهم نمود. کلیدواژه: گناه، اثم، ذنب، آثار گناه، عوامل بازدارنده از گناه، شیوه های رفتاری، گناهکار.