جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این تحقیق با هدف بررسی آیات استشهادی معتزله در زمینه اعتقادات اعتزالی ابتدا به بیان مباحث عامی درباره علم کلام و تاریخچه ظهور معتزله پرداخته شده، سپس آیات مورد استشهاد معتزله ذیل این موضوعات بررسی شده است: توحید، عدل، زندگی اخروی، وظیفه اجتماعی انسان. در پایان جایگاه مباحث قرآنی در اندیشه معتزله بیان گردیده است.

این پایان نامه از یک مقدمه و هفت فصل تشکیل شده است. عناوین فصول هفتگانه عبارتند از : تفسیر،تفسیر به رأی، منشأ خطا در تفسیر، مصادر تفسیر شیعه،باطن در قرآن، تأویل و ضوابط آن.

همواره میان روش، گرایش و اسلوب مفسران در ارائه مباحث قرآنی تفاوت وجود داشته است‎۰ ظهور گرایش های اجتماعی، موضوعی، اجتهادی، فلسفی، ادبی، عصری و ‎۰۰۰ نتیجه این تفاوت هاست، در این میان (من وحی القرآن) با تمایل به جنبه اخیر (عصری) توسط محمدحسین فضل الله نگارش یافته است‎۰ او این تفسیر را به زبان عربی و بنابر مذهب شیعه اثنی عشری و به خاطر ایجاد بینش اسلامی - قرآنی میان جوانان و علاقمندان به مفاهیم دینی نوشته است‎۰ مفسر تلاش کرده است با جامع نگری به شبهات و نیازهای انسان معاصر و چالش های جامعه اسلامی پاسخ گوید‎۰ هدف این پایان نامه، بررسی روش و گرایش محمدحسین فضل الله در این تفسیر است‎۰ این نوشته در شش فصل تنظیم شده است‎۰ در فصل اول به زندگی، فعالیت ها و ویژگی های ساختاری این تفسیر پرداخته ایم‎۰ در فصل دوم و سوم (ملاک های برخورد با آراء تفسیری و مبانی پذیرش و نقد روایات) نزد فضل الله را بیان کرده ایم‎۰ در فصل چهارم و پنجم این مفسر را در مورد (علوم قرآنی و چگونگی بهره گیری او از علوم بلاغت و ادبیات عربی) جستجو کرده ایم‎۰ برای آگاهی از نظریات فضل الله در باره آیات اعتقادی و همچنین دیدگاه ویژه او در باره (عصمت)، مطالعه فصل ششم مفید خواهد بود‎۰

در پایان نامه حاضر پس از تعریف عدل و معانی لغوی آن مباحثی در چهار فصل به این شرح آمده است: فصل اول، اعتدال در امور نفسی شامل موضوعات: ایمان و اعتقاد، انواع ایمان، اعتدال در اخلاق، مفهوم حد وسط و مصادیق آن، مفهوم مستقیم و استقامت در قرآن، اعتدال در گفتار، قول معروف، قول کریم، قول لین، اعتدال در راه رفتن، اعتدال در مجالست و همنشینی، ملاک های دوستی از نظر قرآن مجید، اعتدال در انفاق، اقتصاد و میانه روی در عبادت؛ فصل دوم، اعتدال و میانه روی در امور اقتصادی: پرهیز از دنیا در آینه آیات و روایات، دنیای پسندیده در آینه آیات و روایات، تفصیل و تحلیل مسأله و توجیه آیات، اعتدال در معیشت، آداب ضیافت در قرآن و حدیث، تعریف پوشش و رعایت اعتدال در لباس، مد لباس از دیدگاه قرآن و حدیث، اعتدال در مسکن؛ فصل سوم، اسراف و تبذیر و پیامدهای آن، اسراف از دیدگاه قرآن؛ فصل چهارم، بهترین نمونه در اعتدال و میانه روی، سیره و سنن پیامبر(ص)، آداب دعا و قرائت قرآن.