جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در اندیشه کانت انسان همواره نقشی اساسی و محوری داشته است؛ در اهمیت این موضوع همین بس که وی در اواخر عمر خویش کتاب انسان‌شناسی از منظر پراگماتیک را به طور خاص به موضوع انسان اختصاص می‌دهد. آنچه انسان‌شناسی را از مباحث عقل نظری و عقل عملی صرف متمایز می‌کند ویژگی پراگماتیکی آن است. این ویژگی حاکی از این است که انسان‌ها صرفاً از ماهیت ثابتی برخوردار نیستند، و در نتیجه آنها را نمی‌توان بر اساس این ماهیت ثابت تعریف نمود؛ آنها با اعمال و رفتار خویش، به ویژه در ارتباط متقابل با دیگران و در سطح اجتماع، به هویت خود شکل می‌دهند. کانت انسان را در حیطه تجربه و مشاهده عینی مورد بررسی قرار می‌دهد و از تفکر نظری صرف درباره آن فاصله می‌گیرد. به زعم وی انسان تنها موجودی است که قابلیت رسیدن به فرهنگ و تمدن و اخلاق را دارد. این کتاب با پرداختن به زندگی عینی و واقعی انسان‌ها می‌تواند مبنای عمل همگان در زندگی باشد. کتاب انسان‌شناسی، که به معرفی منشأ همه‌ی علومی که به نوعی با اخلاق، توانایی معاشرت اجتماعی، شیوه تربیت و تصمیمات انسانی و هر آنچه عملی است مرتبطند می‌پردازد، از دو بخش تشکیل شده است. بخش نخست انسان‌شناسی تعلیمی و بخش دوم انسان‌شناسی توصیفی نام دارد. انسان‌شناسی تعلیمی به بررسی قوا و توانایی‌های نفس که بین همه مشترک است، می‌پردازد و انسان‌شناسی توصیفی ابتدا ویژگی‌های متفاوت افراد، جنسیت‌ها، اقوام و نژادها را بیان می‌کند سپس تعریفی از ویژگی‌های مشترک میان انواع انسانی ارائه می‌دهد. کانت در این دو بخش می‌کوشد تا نشان دهد کهانسان در عرصه عمل چگونه خویشتن را تحقق می‌بخشد.

کانت در نقد عقل محضتحلیلِ ماهیتِ مابعدالطبیعه را سرلوحه ی کارخود قرارمی دهد.او تأکید می کند که مابعدالطبیعه محصول بلندپروازی های عقل محض بشری است وگرچه این بلند پروازی ریشه در طبیعت عقل دارد، اما انسان هیچ گاه از این طریق نمی تواند به معرفتی دست یابد.پس در نتیجه برای موضوعاتی که مابعدالطبیعه همواره خود را به آن مشغول کرده است مانند:نفس، جهان و خدا نمی توان مصداق عینی فرض نمود.و هرگونه تلاش برای اثبات عینی این تصورات افتادن در دام مغالطه است.ودر نتیجه هر گونه خداشناسی و جهان شناسی و روانشناسی در ساحت عقل محض غیر ممکن است.او برای نشان دادن امتناعِ خداشناسیِ نظری،انواع براهین ممکن اثبات وجود خداوند را که به زعم وی بر اساس حصر عقلی سه دسته اند را بررسی می کند و به این نتیجه می رسد،که برهان وجودی بی اعتبار است و براهین جهان شناختی و طبیعی _ کلامی هم که مبتنی بر برهان وجودی می باشند، فاقد اعتبارند پس در نتیجه هر نوع کوشش برای تأسیس نوعی خداشناسی نظری غیر ممکن است.

فلسفه هم سخنی مارتین بوبر شامل بحث در باب دو نسبت اساسی انسان با جهان است: یکی نسبت «من- آن» که جهان تجربه را بنا می کند و دیگری نسبت «من- تو» که جهانی را بنا می کند که بوبر آن را جهان نسبت می نامد. جهان تجربه، جهانی است که در آن انسان موجودات را به عنوان ابژه هایی تلقی می کند که باید آنها را در مورد تجربه و مورد استفاده قرار دهد و جهان نسبت، جهانی است که در آن انسان موجودات را به عنوان سوژه هایی تلقی می کند که باید با تمام وجود خود به درون نسبت هم سخنی با آنها وارد شود. در این مقاله به نقد و بررسی این دو نسبت اساسی می پردازیم.

هدف پژوهش بررسی نظریه معرفت در فلسفه لاک است. هدف لاک در معرفت شناسی تجربی این است که از یک سو نشان دهد که معرفت در تجربه حسی ریشه دارد که به واسطه تاثرات دریافتی ذهن از اعیان خارجی حاصل می شود. از سوی دیگر نظرش این بود که با تامل در تجارب حسی می توان افعالی نظیر استدلال کردن، شک و باور داشتن را بدست آورد. لاک تمام نظام های فلسفی را مورد تردید قرار می دهد و نقش فلسفه را همچون نقش رفتگری می داند که پس از پاک کردن زمین خاکروبه هایی را که در مسیر شناخت قرار گرفته اند، جمع می کند با این نظر وی نخستین متفکر و اندیشمند عصر جدید شناخته می شود که مکتب تجربی را رسما در قرن هفده بنیان می گذارد.

پایان نامه حاضر و ترجمه چهارمقاله اول کتاب دکارت ویراسته جان کاتینگهام به همراه مقدمه و حواشی است. فلسفه دکارت و تاثیر وی در تاریخ تفکر و حائز اهمیت بسزایی است. بامطالعه تاریخ فلسفه بعد از دکارت نقش و تأثیر وی روشنتر می شود. این مقالات که توسط جان کاتینگهام ویراستاری شده است و منتجی از مقالاتی است که توسط نویسندگان نام آوری تألیف شده ا ند و در هر مقاله جنبه ای مهم از فلسفه دکارت مورد نقد و بررسی قرار گرفته و آرای متفکران و منتقدان دیگری نیز نقل قول شده است. در مقدمه پایان نامه به کلیت فلسفه دکارت اشاره شده تا کسانی که آشنایی کمتری با این فلسفه دارند یا آنرا نمی شناسند با درک بهتری مقالات بعدی را مطالعه کنند ودیدگاه بهتری از موضوع و اهدافش داشته باشند.

در این رساله نظریات وینگنشتاین در باب زبان مورد بحث قرار گرفته است. مسئله زبان مسئله مهم و محوری فلسفه ویتگنشتاین است که در باب آن دو نظریه متفاوت را در طول دو دوره فعالیت فلسفی اش مطرح کرده است. فصل اول این رساله به بررسی علل اهمیت زبان در فلسفه ویتگنشتاین و تفاوت و تشابهی که میان نظریات دو دوره وجود دارد اختصاص یافته است. فصل دوم شرح وتوضیح » نظریه تصویری « است که بر اساس آن زبان به عنوان تصویر واقعیت توصیف می شود. فصل سوم شرح و توضیح » نظریه کاربردی « است. بر طبق این نظریه معنی واژه ها، نمادها و جملات همان کاربرد آنها تلقی می گردد که قواعدی عمومی و اجتماعی بر آنها حاکم است. براساس نظریه کاربردی ملاک ومعیار فهم معنای واژه ها، نمادها و جملات همان توانایی و قابلیت به کارگیری آنها بر اساس قواعد اجتماعی و همگانی در موقعیت و وضعیت خاص است. فصل چهارم شامل بحث در باب » زبان خصوصی« است در این فصل، دو تفسیر متفاوت درباب نفی زبان خصوصی در اندیشه ویتگنشتاین آمده است.

این رساله نظریه ی شناخت اسپینوزا را مورد بحث قرار می دهد. در این رساله تلاش شده است نظریه ی شناخت اسپینوزا در ارتباط با موضوعات متنوعی مانند روش شناسی، تخیل، حقیقت و خطا و... با توجه به توصیفات خود اسپینوزا ارائه گردد. این موضوعات به طرز نظام مند تحلیل می شوند تا معرفت درست و دقیقی از این نظام معرفتی به دست داده شود. و نیز نظام معرفتی اسپینوزا با دیگر نظامهای معرفتی مقایسه می گردد تا تصویر دقیقتری از آن نظام عرضه شود. این رساله در چهار فصل تنظیم گردیده است. که به روش تصور و متعلق آن حقیقت و خطا و انواع شناخت بحث کرده است در این پژوهش تلاش شده است شرح کاملی از معرفت شناسی اسپینوزا ارائه شود، و موضوعات به طریقی بدیع و نظام مند تحلیل شده اند. واژگان کلیدی: جوهر، صفات، حالات، تصور، حقیقت، خطا، تخیل، عقل، و شنود.