جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
بررسی نظریه تطابق عوالم باتأکید بر آثار و لوازم آن از منظر ملاصدرا
نویسنده:
نرجس رودگر؛ استاد راهنما: حجه الاسلام والمسلمین دکتر محمد مهدی گرجیان؛ استاد مشاور: حجه الاسلام و المسلمین دکتر سید محمود موسوی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران - ایران: ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«تطابق عوالم» یکی از نظریات حکمت متعالیه است .ملاصدرا این اصل را در آثار خود با مبانی و قواعد شاخص حکمت متعالیه اثبات کرده و سپس بسیاری از قواعد و احکام فلسفی و معارف دینی و برخی آموزه‌های عرفانی را بر اساس این اصل، برهانی نموده است. ملاصدرا از چهار عالم وجودی نام می‌برد : عالم اله، عالم عقل، عالم مثال و عالم ماده. تطابق به معنای نوعی این همانی و عینیت در عین غیریت است. تطابق عوالم که بیانگر چگونگی رابطه بین عوالم می‌باشد، به این معناست که عوالم هستی در حقیقت و هستی عین یکدیگرند و تنها در شدت و ضعف، تقدم و تأخر و سایر ملاک‌های تشکیکی با هم تفاوت دارند.این اصل که بیانگر حضور همه‌ی موجودات در عوالم فوق با وجودی برتر است در آثار ملاصدرا با اصولی چند برهانی شده است : 1. صرافت و بساطت وجود. 2. تشکیک در وجود و در نهایت تشکیک در ظهور، 3. وجود رابط معلول ودر نهایت ارجاع علیت به تشأن.ملاصدرا در تحلیل بسیاری از قواعد فلسفیو عقائد دینی از اصل«تطابق عوالم» سود جسته است که در این رساله با عنوان لوازم ( با توجه به هردو قسم لازم عقلی ) و آثار این اصل ذکر شده است. در این نوشتار در یک نوع طبقه بندی صرفاً برای نظم مباحث، این لوازم در دو دسته‌ی 1.لوازم وجودشناختی و2.لوازم معرفتی جاداده شده اند. ذیل لوازم وجودشناختی از «توحید» به عنوان لازمه‌ی مبدأشناختی، «نظام احسن» به عنوان لازمه‌ی جهان شناختی، «رابطه انسان با خداوند» به عنوان لازمه‌ی انسان‌شناختی و «معاد جسمانی و تجسم اعمال» به عنوان لازمه‌ی معادشناختی اصل «تطابق عوالم» بحث شده است و چگونگی تبیین این لوازم بر اساس مبانی اصل مذکور، مشخص شده است. همچنین ذیل لوازم معرفتی، سه بحث«مطابقت عین و ذهن»، «تأویل» و «تلازم معرفتی حق و خلق، و حق ونفس » با مدد اصل تطابق عوالم، اثبات شده است.
مبانی تطابق عوالم از دیدگاه صدرالمتألهین
نویسنده:
محمدمهدی گرجیان، محمود موسوی، نرجس رودگر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
«تطابق عوالم» اصلی است که در حکمت متعالیه بیانگر چندوچون نسبت و روابط حاکم بین عوالم می باشد. ملاصدرا هستی را در چهار عالم اله، عقل ، مثال و ماده طبقه بندی می کند و نسبت این عوالم را از نوع قشر و لُبّ، محیط و محاط، حقیقه و رقیقه و، در یک کلام، «تطابق» توصیف می نماید. تطابق که حاکی از نوعی عینیت در عین غیریت است به معنای حضور عوالم مادون در عوالم مافوق به نحو اعلا و اشرف می باشد. طبق این اصل، ماهیتی که در عالم ماده با وجودی خاص موجود است با وجود برتر مثالی و عقلی و الهی در عوالم برین حضور دارد. اصل تطابق عوالم در حکمت متعالیه با اصول و قواعد شاخص این مشرب حکمی اثبات و تبیین شده است. این اصول عبارت اند از: صرافت و بساطت وجود، تشکیک، و وجود رابط معلول و ارجاع علیت به تشأن. مبانی مذکور از دیگر سو حکمت متعالیه را به اثبات وحدت شخصی وجود سوق داده است. نتیجۀ این امر جانشینی تجلی و ظهور به جای وجود معلول و همچنین جانشینی تطابق عوالم ظهور به جای تطابق عوالم وجود است.
جستارگشایی در ظرفیت‌های فلسفة اسلامی در برهانی کردن حرکت نفس
نویسنده:
نرجس رودگر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بحث از حرکت نفس مسئله‌ای نسبتاً جدید و محصولِ تأملاّتی در آرای فیلسوفان گذشته است. گرچه فیلسوفانی چون ابن‌سینا و صدرالمتألهین مبحثی جداگانه به آن اختصاص نداده‌اند، از لوازمِ مبانی ایشان می‌توان به نظریاتی در این باب دست یافت؛ ابن‌سینا، به تبع ممتنع دانستن حرکت در جوهر و حرکت در مجردات، نفس را اولاً تنها در ناحیة اعراضش و ثانیاً فقط در حیات مادی‌اش متحرک می‌داند، گرچه امکانِ تکامل برزخی را نفی نمی‌کند. صدرالمتألهین جوهر نفس را متحرک می‌داند اما همچنان به مشروط بودن حرکت به مادیت ملتزم است. در گام اولِ این نوشتار، آرای فیلسوفان مذکور در باب حرکت نفس ذکر شده است و در گام دوم، محل نزاع و مشکل اصلی در متحرک دانستن جوهر نفس بررسی شده است و در گام سوم، شش راه به‌عنوان ظرفیت‌های حکمت متعالیه برای برهانی کردن حرکت نفس پس از مفارقت از بدن بیان گردیده است
صفحات :
از صفحه 91 تا 112
بررسی تطبیقی «نفس رحمانی» در عرفان و حکمت متعالیه
نویسنده:
نرجس رودگر
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
پژوهشنامه حکمت و فلسفه اسلامی (طلوع نور سابق),
چکیده :
«نفس رحمانی» اصطلاحی کاملاً عرفانی است که بر تجلی اول، واحـد و سـاري حـق، اطـلاق میشود. در تاریخ آثار عرفانی، همـواره از نفـس رحمـانی بـه عنـوان حقیقتـی منبسـط، کلـی و همهشمول یاد شده است که بر هیاکل ماهیات جاري اسـت و باعـث ظهـور کثـرات مـیگـردد. حکمت متعالیه به دلیل قرابت غایتشناختی با عرفان نظـري، گـاه بـه طـور غیرمسـتقیم و گـاه بیپرده از اصطلاحات عرفا وام گرفته است؛ از جمله این معانی و واژگان، اصطلاح نفس رحمانی است که در آثار صدرالمتألهین بارها بدان اشاره شده است. ملاصدرا در موارد گوناگون، گـاه از اصطلاح «نفس رحمانی» و گاه از «وجود منبسط» استفاده کرده است. گرچه در نگاه اول، وجود منبسط صدرایی همان نفس رحمانی عرفانی به نظر میرسد؛ ولـی در مـواردي تفـاوتهـایی در کاربرد و احکام ملاحظه میشود که محقق را به احصا و تحقیق در این مـوارد ملـزم مـینمایـد. مطالعه حقیقت نفس رحمانی، جایگاه آن در مباحث عرفانی، گستره و دیگر احکام و اوصـاف آن، سپس بررسی این موارد در آثار صدرالمتألهین با لحاظ شاخص اصـطلاحی «وجـود منبسـط»، موضوع کاوش این مقاله است.
صفحات :
از صفحه 47 تا 60
انعکاس فلسفه فلوطین در حکمت صدرالمتألهین
نویسنده:
محمدمهدی گرجیان، نرجس رودگر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
فلوطین از حکمای یونان باستان است و کتابش اثولوجیا تأثیرات فراوانی بر فلسفه اسلامی نهاده است. در بین حکمای مسلمان، صدرالمتألهین بیشترین استفاده را از آراء و نظریات او کرده است؛ به طوری که بسیاری از نظریات خاصِ حکمت متعالیه، ریشه در آرای فلوطین دارد. برخی از آرای فلوطین عبارتند از: اعتقاد به ذومراتب بودن هستی، قاعده بسیط الحقیقه کل الاشیاء، قاعده الواحد، اعتقاد به ذومراتب بودن نفس و حضور مراتب وجودی در نفس آدمی، اعتقاد به حضور تمام موجودات عالم ماده در عوالم برین و... . اما دو فلسفه فلوطینی و صدرایی دارای چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی است؟ نوشتار پیش رو درصدد است ضمن معرفی آراء و نظریات اساسی فلسفه فلوطین و صدرالمتألهین، موارد مشابهت و افتراقِ این دو فلسفه را نشان دهد. ازجمله نتایج این تطبیق و مقایسه، کشف و درک میزان تأثیرپذیری حکمت متعالیه از فلسفه فلوطین است.
صفحات :
از صفحه 143 تا 170
حدوث و قدم زمانی عالم (بررسی آرای حکیمان معاصر، علامه طباطبایی، آیت الله جوادی آملی، و آیت‌الله مصباح یزدی)
نویسنده:
علی شیروانی، نرجس رودگر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
حدوث و قدم زمانی عالم، از کهن‌ترین مسائل فلسفی است. صدرالمتألهین بر اساس حرکت جوهری و تجدد مداوم عالم، پاسخی جدید به این مسأله داده است. گفته‌های فیلسوفان معاصر این مکتب، گامی در تنقیح و پرورش نظریه صدرایی است؛ اما در این سخنان اختلاف نظرهایی دیده می‌شود. در این نوشتار، نظریات حکمای فرزانه معاصر، علامه طباطبایی، آیت الله جوادی آملی و آیت‌الله مصباح یزدی تبیین، بررسی و نقد می‌شود. این نقد و بررسی، در دو بخش صورت می‌گیرد: ۱. تعریف حدوث و قدم زمانی از دیدگاه هر یک از اساتید؛ و ۲. تعیین حدوث یا قدم زمانی عالم بنا بر تعریف ایشان. دستاورد این پژوهش، رسیدن به تعریف‌های متعددی از حدوث و قدم زمانی، و حکم به حدوث یا قدم عالم بر اساس تعریف و انتخاب قول برگزیده در این باب می‌باشد.
صفحات :
از صفحه 7 تا 25
حاکمیت اصل تطابق عوالم در تبیین «تجسم اعمال» در حکمت متعالیه
نویسنده:
نرجس رودگر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: جامعة المصطفی العالمیة,
چکیده :
نظریه «تجسم اعمال» به معنای تجسم یافتن نیّت‌ها، افکار و اعمال انسان در نشئه بعد، یکی از آموزه‌های مطرح در معادشناسی اسلامی است که مدافعان و منتقدانی دارد. ملاصدرا با استفاده از اصول شاخص حکمت متعالیه، براهینی برای اثبات عقلانی این موضوع ارائه داده است. اصل حاکم بر این براهین «تطابق عوالم»است. تطابق عوالم به معنای حضور عوالم مادون در عوالم مافوق به نحو اعلی و اشرف در حکمت متعالیه بر مبنای اصول صرافت، بساطت و تشکیک وجود و وجود رابط معلول، اثبات می‌شود. ملاصدرا با اصل تطابق عوالم، تجسم اعمال را اثبات و تبیین می‌نماید. اثبات تجسم اعمال طبق اصل تطابق عوالم به نوعی اثبات معاد جسمانی را نیز در پی دارد. علاوه بر این‌که استدلال دیگر ملاصدرا بر معاد جسمانی بر مبنای اتحاد عاقل و معقول و قابل ارجاع به استدلال، طبق تطابق عوالم است.
صفحات :
از صفحه 27 تا 46
سه اقلیم بدن؛ بررسی مقایسه ای معاد جسمانی از منظر صدرالمتالهین و آقا علی حکیم (مدرس زنوزی)
نویسنده:
محمدمهدی گرجیان,نرجس رودگر
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
معاد جسمانی صدرالمتألهين، طرحی نو است كه برای نخـستين بـار جـسمانيت معـاد را عـلاوه بـر روحانيت آن به تقرير عقل و برهان درآ ورده اسـت. گرچـه صـدرا تبيـين خـود از معـاد را كـاملاً منطبق با معاد قرآنی می دانـد، ولـی منتقـدان وی، منكـر ايـن تطابقنـد . آقـا علـی حكـيم (مـدرس زنوزی) از پيروان مكتبِ حكمت متعاليه از جمله افرادی است كـه كوشـش او بـرای ارائـه تقريـر كاملتری از معاد جسمانی كه از هماهنگی بيشتری با معاد قرآنی برخـوردار باشـد، مـورد عنايـت اهل حكمت و نظر قرار گرفته است . گرچه واكاوی آرای ايـندو حكـيم بزرگـوار، نـشان دهنـده تفاوتهايی در نظريه پردازی- علـيرغـمِ وحـدتِ مبـانی- اسـت؛ امـا حاصـل ايـن بررسـی نـشان ميدهد تقرير آقا علی حكيم، برخلاف تشابه با تقرير صدرايی در شبهه عدم تطابقِ كامل بـا معـاد قرآنی، دچار اشكالاتِ عقلی نظری ديگری نيز می باشد.
صفحات :
از صفحه 85 تا 114