جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در هر علمي مبادي و مقدماتي وجود دارد كه بايد به آنها توجه شود. فهم دقيق واژه‌ها و تعاريف در هر علمي، براي اجتناب از اشتباه امري ضروري است. علم اخلاق، كاربردهاي مختلفي دارد. گاهي در محاورات عرفي مراد از اخلاق، كيفيت برخورد با ديگران است. واژة «خوش‌اخلاق» در اينجا معنا و مفهوم دارد. گاهي نيز علم اخلاق، علمي است كه دربارة ملكات نفساني صحبت مي‌كند، نه كارها و رفتارها. «اخلاق فاضله»، در مقابل «اخلاق ذميمه» در اين معنا كاربرد دارد. گاهي نيز «خوب اخلاقي»،‌ در مقابل «واجب فقهي» به كار مي‌رود. اين اخلاق در مقابل تكليف واجب است؛ يعني كاري اخلاقاً خوب است كه واجب نيست. براي تعريف دقيق اخلاق، بايد به تقسيم‌بندي علوم توجه كرد. علوم حقيقي، به علوم نظري و عملي تقسيم مي‌شوند. علوم نظري، علومي است كه نتيجه آن معلوم شدن مجهولي براي انسان است. علوم عملي، جهت رفتار انسان را مشخص مي‌كند. با توجه به مباني،‌ اخلاق عبارت است از: هر آن چيزي كه در رسيدن انسان به كمال و قرب الهي دخالت داشته باشد و قوام آن به نيت انسان باشد. در اين تعريف، افزون بر ملكات نفساني، معاني فلسفي نيز مدنظر است.