جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

استان یزد در فلات مرکزی و محدوده اقلیم گرم و خشک ایران واقع شده و به جهت نوع آب و هوای خشک منطقه و شاخصه های طبیعی منطقه، دارای ویژگی های خاص فرهنگ و هنری شده است. این منطقه که سابقه ای طولانی در فرهنگ سرزمین ایران داشته، آثاری هنری ارزشمندی از گروه ساختار و تزیینات معماری تا صنایع دستی و هنرهای بومی خود به همراه داشته که هر کدام دارای بار فرهنگی، هنری و حتی اقتصادی ویژه ای نیز بوده اند. هماهنگی میان اجزا تشکیل دهنده بنا به ویژه در تزیینات معماری و تاثیرات مختلف نقوش کهن و باستانی که در عرصه های مختلف هنری بر روی یکدیگر گذاشته اند، امروزه آثاری ارزشمند و ماندگار را در عرصه فرهنگ و هنر این منطقه برجای گذاشته است. نقش ها و رنگ های زیبا و دل انگیزی که می توان آن ها را از سطح کاشی های لاجوردین و سفید مسجد جامع یزد تا سطح زیلوها و در نهایت سفالینه های منقوش آبی و سفید میبد مشاهده کرد. بررسی های انجام شده بر روی رنگ و نقش این تزیینات، نشان از هماهنگی میان آن ها و هنرمندان این عرصه، با پیشینه کهن از هر کدام است، به طوری که تفاوت تکنیک های ساختاری کاشی کاری، زیلوبافی و نقاشی روی سفالینه ها، باعث گردیده تا نقش ها در هر بخش با ویژگی ساختاری آن رشته هنری نیز هماهنگ شده و نقشی منحصر را بیافریند. این مقاله سعی دارد تا با بررسی نمونه های مشابه از هر سه رشته هنری (کاشی کاری، زیلوبافی و نقاشی سفال)، به بررسی چگونگی این هماهنگی و تاثیر نقش ها بر یکدیگر به پردازد.اهداف مقاله:-1 بررسی و شناسایی نقش ها و رنگ های مورد استفاده در تزیینات کاشی کاری مسجد جامع، زیلو و سفال میبد.-2 چگونگی هماهنگی و تاثیرپذیری رنگ و نقش در هنرهای مذکور.سوالات مقاله:-1 چه نقش و رنگ هایی بیشتر در تزیینات آثار هنری (کاشی کاری مسجد، زیلو و سفال) منطقه یزد، مورد استفاده قرار گرفته اند؟-2 با توجه به تفاوت در تکنیک های اجرایی میان کاشی کاری، زیلوبافی و نقاشی روی سفال، آیا نقش ها و رنگ های به کار رفته در این هنرها، با یکدیگر مشابه و همسو بوده اند؟ 

خراسان، سرزمینی با وسعتی پهناور و ارزشمند، در دوره های مختلف تاریخی، نقش مهمی در تحولات تاریخی، فرهنگی و به ویژه تولید آثار هنری در ایران، ایفا نموده است. شهرها و مراکز مهم خراسان ازجمله هرات، سمرقند، نیشابور و مشهد هر کدام در دوره ای از تاریخ ایران، مرکز تولید یکی از آثار هنری، چون بناهای تاریخی، فرش، سفال و کاشی های رنگین بوده اند. یکی از درخشان ترین دوره ها، دوران حاکمیت تیمور و فرزندان او بر شهرهای خراسان ازجمله هرات و مشهد است. استفاده از نقوش تزیینی گیاهی و هندسی در کنار خط و خوشنویسی، در این دوران، رو به کمال نهاده و نه تنها بر صفحات نسخ خطی به ویژه نسخ قرآنی، چشم بیننده را به سوی خود می کشانده، بلکه زینت بخش کاشی های رنگین بناهای تاریخی نیز، بوده است. در این مقاله، با توجه به جایگاه و موقعیت منطقه خراسان آن زمان، نقوش تزیینی مورد استفاده در تذهیب های نسخ قرآن هرات موجود در موزه ها و مجموعه های داخلی و خارجی (موزه ملی ایران، دیترویت، هنر و ترک اسلامی استانبول، متروپولیتن، گنجینه قرآن آستان قدس رضوی، مجموعه خلیلی و کتابخانه چستربیتی) و کاشی های مسجد گوهرشاد مشهد، به عنوان دو مرکز مهم و فعال دوره تیموری، در 3 گروه نقوش اسلیمی، ختایی و هندسی، مورد بررسی قرار گرفته و نتایج علاوه بر انعطاف پذیری نقوش در اجرای آن ها بر صفحات کاغذ و پهنه کاشی ها، پیوستگی نقوش در تذهیب های هرات و کاشی های رنگین مسجد گوهرشاد مشهد، ارتباط میان طراحان، مذهبان و کاشی کاران را نمایان می سازد. اهداف مقاله:-1 دسته بندی و شناسایی نقوش تزیینی مورد استفاده در تذهیب قرآن های تیموری و کاشی های مسجد گوهرشاد مشهد.-2 تطبیق و مقایسه نقوش تزیینی در تذهیب ها و کاشی کاری ها بر اساس ویژگی های بصری و تزیینی. سوالات مقاله:-1 قرآن های تیموری و تزیینات مسجد گوهرشاد از چه ویژگی های بصری تزیینی برخوردار هستند؟-2 چه تفاوت ها و تشابهاتی میان نقوش تزیینی تذهیب ها و کاشی کاری مسجد گوهرشاد مشهد وجود دارد؟

روستاهای مازندران میراث دار هنرهای دستی و بومی است که در گذر زمان رو به فراموشی نهاده اند. بافته های روستایی ازجمله هنرهای کاربردی است که حاصل تلفیق باورهای قومی و سلیقه ذوقی بافنده است. در جهت حفظ اصالت و هویت بومی، توجه به نقش مایه های غنی این آثار می تواند راه گشا باشد.در حال حاضر روستای قدیمی آلاشت که امروزه یکی از شهرهای شهرستان سوادکوه محسوب می شود، از مراکز مهم تولید انواع بافته های بومی به ویژه جوراب بافی است. این پژوهش سعی دارد، نقش مایه های تزیینی به کار رفته در جوراب بافی منطقه آلاشت را معرفی کند.اطلاعات اولیه در این پژوهش به شیوه میدانی از روستای آلاشت به دست آمده است. همچنین از منابع مکتوب و اسناد کتابخانه ای نیز در تبیین این مقاله استفاده شده است. بر پایه تحقیقات توصیفی تحلیلی به عمل آمده در نقش مایه های جوراب آلاشت، نمود اشیاء و عناصر طبیعی در دست بافته به گونه ای موجز و خلاصه شده، نمایانگر دیدگاه خلاقانه و تیزبین بافنده است. هنرمند بافنده، فرم های پیچیده را به فرم های ساده و بی تکلف تبدیل کرده و در عین حال به ارزش نقش افزوده است. نقوش انسانی به ندرت در دست بافت ها دیده شده، ولی نقش حیوانات، پرندگان، درختان و گیاهان کارکرد بهتری دارد.اهداف مقالهشناخت و دستیابی به نقش مایه های جوراب بافی منطقه آلاشت مازندران.2- شناخت ویژگی های بصری و مفاهیم پنهان در نقش مایه های جوراب بافی منطقه آلاشت مازندران.سوالات مقاله1- تنوع بصری و مفهومی نقش مایه های جوراب بافی منطقه آلاشت چگونه است؟2- مهم ترین مفاهیم نمادین مستتر در نقش مایه های منطقه آلاشت مازندران کدام است؟

این نوشتار، تحقیقی است درباره نسخ خطی قرآن های ایرانی سده های اول تا ششم هجری (هفتم تا دوازدهم میلادی) در موزه رضا عباسی. در این مجال سعی شده است با توجه به سیر تطور تاریخی و هنری خطوط اسلامی، به خاستگاه های اولیه، نقش سلسله های ایرانی و حامیان درباری، حضور خوشنویسان ایرانی و نقش مکمل آنان، سیر تکامل زیبایی شناختی این هنر در ایران و ... پی برد. با مطالعه قرآن های دست نویس که در موزه ها، کتابخانه ها و مجموعه های خصوصی و ... نگهداری می شود، شاید بتوان به اسرار و نکات فراموش شده ای پی برد که روشنگر راه پژوهشگران و اندیشمندان این هنر شود و از این راه بسیاری از نسخ قرآنی از شناسنامه ای کامل تر، دقیق تر و علمی تر نسبت به گذشته برخوردار گردد.