جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بدیهی است زندگی انسانی یک زندگی فکری بوده و جزء با تفکر و تعقل به پا نمی ایستد و از لوازم بنای زندگی تفکر و تعقل است که هر چه صحیح تر و تمام تر باشد، زندگی بهتر و محکم تر خواهد بود بنابراین زندگی با ارزش، مرتبط با فکر و اندیشه ارزشمند است و به هر اندازه که فکر، مستقیم باشد ، زندگی هم ارزش و استقامت خواهد داشت. خداوند متعال و ائمه معصومین علیهما السلام با راههای مختلف و روشهای گوناگون، همین مطلب را تذکر داده اند و متذکر شده اند که سعادت آدمی در دو نشئه ی دنیا و آخرت، به رشد و کمال علمی و عملی اش بستگی دارد و کمال علمی و عملی اش در گرو چگونگی تفکر اوست. در این پژوهش ، در حد توان به بحث در مورد اهمیت تفکر و تعقل از دیدگاه قرآن، روایات، علماء و سایر ادیان و آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی آن پرداخته شد و مجموعه ای را که پیش رو دارید در 5 بخش خلاصه گردیده که هر بخش شامل چند فصل می باشد. بخش اول به بیان تعریف لغوی و اصطلاحی، تفاوت و بیان اصول تفکر و تعقل می پردازد در بخش دوم جایگاه تفکر و تعقل از دیدگاه قرآن مورد بررسی واقع می شود در بخش سوم به بررسی جایگاه تفکر و تعقل از دیدگاه روایات، علماء و سایر ادیان پرداخته می شود در بخش چهارم به بررسی سندیت و حجیت عقل و راه های حفظ و تقویت عقل پرداخته می شود و دربخش آخر به بررسی نقش تفکر و تعقل در زندگی امروزی پرداخته می شود. کلید واژه : تفکر، تعقل

موضوعی که در این تحقیق مورد بررسی قرار می گیرد اهمیت تربیت در دوران جوانی ،مسائل تربیتی مربوط به آن می باشد. این موضوع از نظر علم؛ قرآن و سنت بررسی می گردد. از آنجا که امر تربیت، از نیازهای ضروری و پراهمیت جامعه و خانواده است، نیاز به پژوهش و تحقیق بیشتری در این زمینه می باشد. با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژی و عصر ارتباطات، نوع تربیت نیز در این عصر با دوره های قبل متفاوت می باشد. خانواده، اولین محیطی است که فرزند با آن آشنا می شود. لذا والدین باید از همان ابتدا مسئولیت عظیم تربیت او را به نحو عالی بر عهده گیرند و شرایط مطلوبی را برای رشد صحیح فرزند فراهم نمایند. در این رابطه نقش مادر قوی تر و پررنگ تر از نقش پدر است. چرا که ارتباط بیشتری با فرزند دارد و اوقات زیادی را با او می گذراند لذا باید یک الگوی صحیح عملی و رفتاری برای فرزند باشد. از بین دوره های مختلف زندگی، دوره جوانی در این تحقیق مورد بررسی قرار می گیرد. در این پروژه تحقیقی، سعی می شود فقط به دوران جوانی پرداخته شود و نقش مادر نیز در رابطه با این دوره از زندگی فرزند بررسی گردد. برخی از سوالاتی که در این زمینه قابل طرح است به شرح ذیل می باشد: آراء و نظریات اندیشمندان در مورد تربیت چیست؟ اسلام در مورد اهمیت تربیت چه نظری دارد؟ عوامل موثر بر تربیت فرزند چیست؟ اسلام چه راهکارهایی در رابطه با تربیت فرزند ارائه می دهد؟ نقش مادر در تربیت فرزند چه می باشد؟ جوانی چه مقطعی از زندگی را در برمی گیرد؟ اهمیت جوانی از دیدگاه روایی و علمی چیست؟ ابعاد مختلف رشد چه می باشند؟ در هر یک از ابعاد رشد مادر چه نقشی دارد؟ نیازهای مختلف جوان در هر یک از ابعاد رشد چه می باشند؟ روش تحقیق و نحوه گردآوری مطالب به صورت کتابخانه ای بوده و سعی شده به تبیین بیشتر موضوع پرداخته شود. منابع و مآخذ مورد استفاده در این تحقیق کتابهای اخلاقی، تربیتی، روانشناسی، قرآن و روایات بوده است که از کتابخانه های شهرستان از جمله: کتابخانه شهید مدرس، کتابخانه کوثر، کتابخانه مدرسه علمیه نرجس، کتابخانه دانشگاه آزاد اسلامی و همچنین کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی و مرکز بنیاد پژوهش های اسلامی استفاده شده است. ضمناً استاد راهنما و دیگر دوستان در تهیه برخی از کتب بنده را مساعدت نموده اند. پس از بررسی ها و مطالعات لازم در زمینه تربیت جوان و نقش و وظایف مادر، این تحقیق به این نتیجه رسید که تربیت امری مهم و از ضروری ترین نیازهای بشری است و سبب نجات انسان از اسارت ها، جهل ها و بندگی هاست. و رکن اساسی در صعود و یا سقوط انسان هاست. از این رو بحث تربیت مورد توجه دانشمندان، فیلسوفان، روشنفکران و مصلحان اجتماعی و حتی شعر او نویسندگان بوده است. و در مورد این مساله نظرات فراوان داده اند. مکتب انسان ساز اسلام نیز بیش از همه صاحب نظران به این امر اهتمام داشته و هدف کلی تربیت را، بیداری انسان، پرورش همه ابعاد وجودی و استعدادها در زمینه های فطری و رساندن او به مقام عبودیت صالح می داند و راهکارهایی را در زمینه تربیت ارائه می دهد. از دیگر نتایج بدست آمده از این تحقیق این است که خانواده اولین و مهمترین عامل تربیت است. و موثرترین نقش را در این زمینه، مادر بر عهده دارد. هرچند خانواده ها از لحاظ شیوه های تربیتی متفاوت اند اما در همه خانواده ها مادر الگوی تمام عیار برای فرزند است. دوره جوانی، دوران رسیدن به مرتفع ترین و عالی ترین منازل زندگی است. جوانی از دیدگاه روایی و علمی، فرصتی بی نظیر و یک دوره اسرارآمیز در زندگی بشر است. نتیجه دیگر این بود که همه ابعاد رشد در تربیت جوان باید مورد توجه قرار گیرد و در هر بعد از رشد، جوان نیازهای مختلفی دارد که والدین و خصوصاً مادر باید در رفع آن کوشا باشند، جوان در بعد رشد جسمانی دچار تحولات ویژه ای می گردد از جمله بلوغ ، رشد عقلی، نیرومندی، غریزه جنسی، هر یک از والدین و جوان وظایفی در این موارد دارند که در متن تحقیق بیان گردیده است. در بعد رشد عاطفی اخلاقی نیز هیجانات و احساسات جوان را نمی توان از نظر دور داشت. از بین نیازهای عاطفی مطرح شده در تحقیق، محبت یک نیاز همیشگی و اساس روابط انسانی بانشاط و تفاهم آمیز است. وجود آن به قدری مهم است که عدم آن یکی از علل عمده فساد جوانان شمرده شده و محبت مادر کارسازترین ابزار در جلوگیری از فساد و انحراف جوانان و اصلاح کننده ترین وسیله برای خطاهای آنها می باشد. در بعد رشد اجتماعی این نتیجه حاصل شد که تربیت دینی و مذهبی فرزند در دوران جوانی مهمترین سلاح برای حفظ او از خطرهای احتمالی جامعه می باشد و گرایش به دین یک نیاز فطری بوده و دین چون براساس فطرت انسان به وجود آمده در جذب جوانان بسیار موثر و مفید بوده است. مطلب دیگری که در تحقیق به آن پرداخته شده بحث هویت یابی جوان است که یک بحث مطرح در همه اعصار بوده است و برای پیشگیری از بحران هویت در جوانان نمی توان نقش دین و خانواده را نادیده گرفت. چرا که خانواده و دین از بدو تولد فرزند تا پایان عمر نقشی پر رنگ و موثر در زندگی او دارند.

شناخت سعادت و کمال مطلق انسان بستگی به شناخت حقیقت او دارد که سبب شناخت خدای متعال و پیامبران الهی می شود و نیز اثبات معاد و شناسایی فضیلت های اخلاقی و مسائل اجتماعی ارتباط مستقیم با شناخت انسان دارد. اهمال در شناخت انسان و جهل و نادانی یکی از اسباب مهم گمراهی ها، سرکشی ها و فرورفتن در مفاسد و رذایل اخلاقی می شود. از این رو، اسلام به شناخت انسان اهمیت بسزایی داده است تا جایی که شناخت انسان را سبب هدایت حقیقی دانسته و آن را بهترین شناخت ها معرفی کرده است. از قرآن استفاده می شود که اولین انسان از خاک و گل و زمین و سپس نسل او از نطفه و علقه و پس از آن از مضغه آفریده شده است . اختلاف ابتدایی در آیات مربوط به خلقت انسان ناظر به مراحل خلقت بشر است. آفرینش کنونی انسان به حضرت آدم علیه السلام و حوا منتهی می شود و دلیل یقین و جزمی نداریم که بشر تکامل یافته از حیوانات باشد، بلکه ظاهرآیات قرآن خلاف آن را اثبات می کند. قرآن کریم برای اسنان غیر از بدی مادی به خلقت دیگری نیز معتقد است که گاهی از آن به روح و گاهی به خلق دیگری تعبیر می کند. مهم ترین دلیل برای اثبات روح آن است که انسان حقیقتی دارد و از آن به کلمه« من» در تمام عمر نام می برد که همیشه ثابت و تغییر ناپذیر است و چیزی به آن اضافه و یا از آن کاسته نمی شود اگر چه بدن انسان ضعیف و لاغر یا قوی و چاق گردد ودچار تحولات شود و نیز نسبت دادن افعال گوناگون اعضای بدن به یک حقیقت دلیل دیگری برای اثبات روح است. انسان دارای دو جنبه مادی و معنوی است و با اصل و زیربنا قراردادن هر کدام ناگزیر جنبه دیگر فرع آن خواهد شد. بنا به اصیل دانستن جنبه حیوانی ، بین انسان و حیوان تفاوتی وجود ندارد و هیچ دید و نگرش بی طرفانه نخواهد بود و هر دیدی یک گرایش خاص مادی را منعکس می کند. بنا به اصالت معنویت و انسانیت، سیر تکامل انسان از حیوانیت آغاز و به سوی کمال انسانیت ختم می یابد. قرآن به بهترین شکل ممکن درباره انسان سخن گفته ، و واقعیت های مربوط به او را بیان کرده است. قرآن در زمینه بیان واقعیت های مربوط به انسان، او را با عالیترین تعبیر ستوده است و بعنوان خلیفه الله معرفی کرده است. شواهد موجود نشان می دهد که مراد از خلافت، جانشینی خدا در زمین می باشد. از جمله اینکه وقتی فرشتگان از خداوند تقاضای این مقام را کرده بودند آن را رد کرده و آنان را شایسته این مقام ندانسته است. این می رساند که خلافت مورد نظر؛ مقام و منصب بسیار ارزشمند و مهمی است که حتی فرشتگان مقرب الهی سزاوار آن نیستند. از آیه های قرآن بر می آید که مقام خلافت و جانشینی خدا مخصوص حضرت آدم علیه السلام نبوده، بلکه هرکس از فرزندان که شایستگی های لازم روحی و اخلاقی را دارا باشد و یا آن را به دست آورد سزاوار این منزلت بزرگ الهی نیز خواهد بود. از جمله منزلتهای دیگر ممتاز انسان که او را سزاوار مسجود فرشتگان الهی کرده است، دمیده شدن روح خدایی در اوست. روحی که خداوند با نسبت دادن آن به خود، بدان شرافت و قداست بسیار زیادی بخشیده. قرآن علاوه بر امتیازهایی که برای نوع آدم ذکر می کند. امتیازهای دیگری را تحت عنوان « کرامت تکوینی» برای انسان خاطر نشان می سازد و نیز اضافه می کند که انسان ها می تواند با باروری استعدادها و شکوفا ساختن قابلیت های ذاتی خویش، به کرامت ها و فضیلت های بالاتری دست یابند. کرامت انسان، یعنی برخورداری از موهبتی خاص(عقل) که دیگر موجودات مادی فاقد آن هستند و در فضیلت انسان یعنی برخورداری بیشتر او از موهبت هایی که به سایر موجودات مادی نیز داده شده است. بزرگترین و عمده ترین ویژگی انسان ، همانا عقل و اراده و اختیار اوست. عقل ، موجب شکوفا شدن استعدادهای انسانی و سبب گسترش علوم و معارف بلند انسانی الهی می شود، اراده و اختیار را ، کمال و رشد و تعالی نامحدود را برای انسان هموار می سازد. انسان با برخورداری از حس کنجکاوی پژوهشگری، پیوسته سؤالهایی را در زمینه های مختلف طرح ساخته، و می کوشد تا مجهولات مربوط به معمای وجود خویش و موجودات اطرافش را حل کند. از میان انبوه سؤالات عبارتند از: از کجا آمده ایم؟ برای چه آمده ایم؟ و به کجا خواهیم رفت؟ مبانی فکری، عقیدتی افراد و گروهها برخاسته از جهان بینی خاصی است که در پاسخگویی به این سؤالات تاثیر مستقیم دارد با توجه به اینکه جهان بینی ها متفاوت و گاه متضاداست بناچار پاسخ به این پرسش ها نیز متفاوت خواهد بود. بررسی ها نشان می دهد تنها جهان بینی ای که می تواند به این سؤالات پاسخ درست بدهد، آن جهان بینی است که به وجود مبدئی باشعور بنام « خدا» گواهی می دهد . این جهان بینی توحیدی است، زیرا با تکیه بر فطرت پاک و اصیل انسانی درصدد رفع نیازهای فطری انسان بر می آید، و می تواند تفسیر درست و منطقی از جهان هستی و هدف آفرینش انسان ارائه دهد.

آنچه این نوشتار در پی آن است فلسفه ی فرود و نازل شدن بلا و مصیبت بر انسان می باشد یکی از اموری که سبب تکمیل و تهذیب نفس و تصفیه ی اخلاق و تهییج قوا و نیروهای نهفته وجود انسان می شود ولی می توان گفت که بلاها و مصائب در حکم نیروی محرک دستگاه وجودی انسان ها می باشند. شناخت فلسفه نازل شدن بلا و مصیبت و توجه دادن افراد به اینکه شدائد الطاف الهی هستند باتوجه به آیات قرآن و روایات معصومین علیه السلام و اینکه انسان آیا باید خود را در معرض بلا و سختی قرار دهد؟ یا اینکه انسانی که بلا و مصیبت نبیند او بهترین انسان خواهد بود! در این نوشتار به این سوال نیز پاسخ داده شد که چگونه لطف و محبت و رضایت خداوند از کسی اقتضا می کند که او را با شدائد و مشکلات مواجه کند؟ در حالی که لازمه مهر و محبت فراهم آوردن موجبات خوشی و رفاه است نه موجبات سختی و عدم آسایش! پاسخ این سوال وقتی معلوم می شود که فلسفه ی بلایا و سختی ها و اثر آن ها در وجود آدمی معلوم می شود که به حکم قانون خلقت بسیاری از کمالات انسانی است که جز در مواجه شدن با سختی ها و مشکلات جز در میدان مبارزه و پنجه نرم کردن با حوادث و جز در روبه رو شدن با مصائب به وجود می آیند. اثر شدائد و سختی ها تنها ظاهر شدن گوهر واقعی انسان نیست بلکه بالاتر از آن است شدائد و سختی ها اثر تکمیلی و تبدیل شدن را برای انسان دارد خاصیت تصفیه و خالص شدن را دارد هوشیاری و حساسیت می آورد و ضعف و سستی را در نهاد و درون آدمی از بین می برد از این رو نگارنده ابتدا فلسفه ی سختی ها را بیان داشته و بعد از آن عکس العمل های افراد را در مقابل این سختی ها مطرح نموده و در پایان هم برنامه های عملی که در دفع این مصائب وجود دارد را مطرح نموده است و بر این مهم هم تاکید شده که انسان ها همیشه شدائد و سختی ها را قهر و خشم الهی ندانند بلکه آن ها لطف و محبت الهی است در شکل و لباس قهر نعمت اند در مظهر و لباس نقمت. در تهیه این مجموعه از بررسی کتاب های متعدد اسلامی و مذهبی، اخلاقی و روایی مرتبط با موضوع نیز استفاده شده است. واژگان کلیدی: بلا ، مصیبت

موضوع تحقیق : در مورد بررسی میزان توجه دین اسلام به جوانان است و هدف آن بیشتر آشنایی جوانان با دین اسلام و اینکه این دین چه مقدار ارزش و اهمیت برای جوان و دوره جوانی قائل است . در این تحقیق ابتدا به شناخت جوان و بیان اهمیت دوران جوانی از دیدگاههای مختلف می- پردازد، در ابتدا دوران حیات انسان را به پنج دوره تقسیم می کند : کودکی ، نوجوانی ، جوانی ، میانسالی و پیری که مهمترین دوران زندگی همین دوران جوانی است چرا که جوان به معنای برنا و اینکه از عمر آن چندان نگذشته است و آغاز توان درک زندگی می باشد و اهمیت آن بدان جهت است که اگر انسان از این دوران غفلت کند تا پایان عمر در زندگی خود احساس ضعف و کاستی می نماید و بعد از آن شناخت دقیق دین است که به آن پرداخته شده است ، دین همان روشی که با پیروی کردن از آن روش ، سعادت حقیقی انسان تضمین خواهد شد . البته با توجه به جامع و کامل بودن دین که منظور همان دین اسلام است ، چرا که به همه نیازهای مادی و معنوی بشر پرداخته است ، بنابراین برای رسیدن به کمال ، دین داری یک ضرورت است ، چرا که بشر هم از جهت فطری و روحی و هم نیاز به قوانین جامع و همچنین نیاز به فضایل اخلاقی ، به دین نیازمند است . انسان این نیاز و گرایش را از همان سنین کودکی در خود احساس می کند چرا که انسان را فطرتی خدا آشناست و میل به پرستش در وجود او نهفته است ، تجلیّات فطرت و احساسات مذهبی در سنین نوجوانی و جوانی به اوج خود می رسد که اگر این احساسات توسط افراد دین دار هدایت شود جوان ما فرد مذهبی خواهد شد . دین داری در زندگی انسان فوایدی نیز دارد ، از جمله این که پشتوانه اخلاق است زیرا اخلاق بدون دین و ایمان ، اساس و پایه درستی ندارد ، رهایی از خودخواهی ها و هوا پرستی های کشنده یکی دیگر از فواید دین داری است و آرامش روحی و روانی نیز به دنبال دارد و باعث می شود انسان با توجه به همه سختیهای زندگی ، احساس امیدواری در او زنده باشد. با توجه به شناختی که دین اسلام از جوان دارد برنامه های زیبایی را در روش خود قرار داده است که باعث جذب جوانان به دین می شود دین به جوان و جوان گرایی توجه زیادی نموده است و در واقع پیش قدمی دین به جوان گرایی در موقعیت های مختلف باعث شده که جوان ، مشتاق به دین و دین داری شود . دین نگاهی همه جانبه به تمامی ابعاد وجود انسان و احتیاجات مختلف او دارد و به این حقیقت توجه دارد که بشر موجودی است ترکیب یافته از جسم و جان و باید کلیه تمایلاتش با اندازه گیری صحیح ارضا شود . دین اسلام ، دین رفق و مدارا است ، آسان گیری در عبادت ، مدارا با زیر دستان، پذیرش نو طلبی جوانان و .... از اموری است که دین اسلام به آن توجه زیادی نموده است . احترام به شخصیت جوان از طرف دین ، از جنبه های ارزشمندی است که باعث شده جوان به دین علاقه بیشتری نشان دهد . همچنین دین برای متعالی شدن جوانان ، توصیه به علم و معرفت کرده است که جوان را فقط منحصر در عبادت و پرستش نمی داند ، همچنین توصیه به آموزش قرآن ، و در کنار علم و دانش توصیه به عمل و توصیه به عبادت و اطاعت تعلیم نموده است و اگر خدای ناکرده خطایی از او سر زد ، توصیه به توبه نموده است . در بخش آخر تحقیق ابتدا آفات و عوامل تباهی دوره جوانی را مورد بررسی قرار می دهد ، از جمله این آفات جهل و ناپختگی جوان است و همچنین سادگی جوانان در امر سیاست می باشد . انحرافات فکری جوان نیز از جمله آفات جوانی است که دین اسلام راه رهایی از آن را شناخت و آگاهی بیان کرده است انحرافات اخلاقی یکی دیگر از عوامل تباهی جوانان است که دین راه رهایی از آن را بیدار کردن وجدان از طریق پند و اندرز ، یادآوری پیامدهای منفی گناه ، تحریک احساسات و بیدار کردن فطرت دانسته است . منابعی که در این تحقیق به کار برده شده است منابع معتبری است همچون گفتار فلسفی جوان ( دو جلدی) از آیت ا... فلسفی ، کتب امام خمینی رحمة الله علیه ازجمله جوانان از دیدگاه امام خمینی ( ره) ره عشق، محرم راز،و کتب شهید مطهری از جمله انسان و ایمان، آشنایی با قرآن و ... همچنین استفاده از کتب تفسیری از جمله تفسیر المیزان و تفسیر نمونه و... اصطلاحات و واژگان کلیدی که در این تحقیق بکار برده شده ابتدا واژه جوان و جوانی است که به تعریف آن پرداخته شده و بعد واژه دین است که در لغت به معنای روش ، شریعت، اطاعت و تسلیم و ... و در اصطلاح همان روشی است که با پیروی کردن از آن روش سعادت حقیقی انسان تضمین خواهد شد .

موضوعی که این مجموعه، پیرامون آن گردآوری شده است « اهمیت طهارت و پاکیزگی در اسلام می باشد. اسلام قبل از این که به زینت و قیافه توجه کند، بیشتر توجه خود را به نظافت که اساس هر زیبایی و زینتی است معطوف داشته است. طهارت، مقدمه ی پاره ای از عبادت مهم مثل نماز و روزه و... است که عبادت بدون آن باطل است و مورد مقبول حق تعالی واقع نمی شود. بهداشت امر بسیار مهمی است تا آن اندازه که اسلام فلسفه ی حلال بودن را تابع پاکی خیر و منفعت و حرام بودن را در گرو ناپاکی و زیان قرار داده است. بنابراین هر مسلمانی باید به دستورات مبین اسلام توجه داشته باشد که یکی از این شئونات مسئله طهارت است. طهارت از شئون مهم زندگی انسان است که در قرآن کریم و سنت معصومین: مورد عنایت قرار گرفته است. طهارت مراتب مختلفی دارد که عبارت است از نظافت بدن از نجاسات،پاک کردن اعضاء و جوارح از گناهان و پاک سازی دل و جان از اخلاق ناپسند. در این پژوهش ابتدا به اهمیت طهارت و سپس به بیان آن پرداخته شد و در نهایت آثار پاکی در زندگی انسان بررسی گردید. واژگان کلیدی: وضو، قلب.، نفس

ازدواج سنّت دیرینه ی اجتماعی است، که از آغاز زندگی بشر بوده است. ازدواج، در لغت به معنای با هم جفت شدن، زن گرفتن و شوهرکردن است. در اصطلاح به یک پیوند و از دست دادن نیمی از اختیارات شخصی و سهیم شدن صددرصد در زندگی طرف مقابل گفته می شود. این پیمان خواسته ای طبیعی است که همه ی جوامع بشری و ادیان آسمانی بر آن صحّه نهاده اند، به خصوص آیین اسلام. امّا برخی از ادیان الهی و غیر الهی به انحراف رفته و تجرّد را پیشه ی خود ساخته اند. ازدواج در بین ادیان مختلف، دارای آیین و اهداف متفاوتی می باشد. ولیکن شریعت اسلام بر شکل خاصّی از قرارداد یا مراسم دینی خاصّی اصرار ندارد. بلکه به تناسب آداب و رسوم کشورِ محل انجام مراسم، اَشکال فرهنگی مختلفی به وجود می آید و نیز دارای اهدافی بالاتر از ارضای غریزه ی جنسی است؛ که عبارتند از: انجام وظیفه ی الهی، ایجاد و بقای نسل، یافتن سکون و آرامش و... البتّه نباید غریزه ی جنسی را هم کوچک شمرد؛ چرا که بسیاری از افراد در برابر این غریزه، دچاره لغزش شده اند و تن به فحشا وکارهای ناپسند داده اند. در حالی که وظیفه ی افراد در همه حال، پاکدامنی و تقوا می باشد. باید توجّه داشت که گاهی لغزش جوانان به پدر و مادرها، بزرگ ترها و مسئولین دولتی برمی گردد؛ زیرا آنها با بی توجّهی به سنّ جوانان و نقش واسطه گری خویش باعث شده اند که آنها به راه خطا بروند. طبق آیات و روایات بسیاری، بنای خانواده بر اساس قداست و محبوبیّت می باشد و از نظر اسلام ازدواج کردن، موجب پیدایش ارزشها، فواید و غنایم فراوانی است. آن کسی که موجبات ازدواج برایش فراهم آمده باشد و به آن تن دهد؛ به حقیقت خود را به سعادتی نائل کرده است. دامنه ی این سعادت وسیع در برگیرنده ی جنبه های متعدّدی از حیات آدمی است. در صورتی که ترک ازدواج آثار شوم و عواقب ناگواری برای فرد و جامعه به دنبال دارد. نگارنده در این رساله ی علمی تلاش نموده است تا با مراجعه به کتب معتبر روایی و تاریخی و مطالعات و جمع آوری مطالب معتبر، این مسأله را اثبات کند که، ازدواج دارای اهمّیّت و فواید بسیاری است که همه ی جوامع بشری به ارزش و اهمّیّت آن پی برده اند. نگارنده در این راه از چندین کتاب معتبر اعم از منابع دست اول و مآخذ قابل اطمینان استفاده نموده است. امید به این که توانسته باشد مسئولیّت خود را به نحو احسن انجام داده باشد. کلید واژه ها: ازدواج، قرآن، روایت، نکاح.

آن چه این نوشتار در پی آن است تبیین نسلی که با دعا و نیایش انس بگیرد و دعا و نیایش را برای به دست آوردن دنیا و آخرت خویش بداند. در این زمینه عوامل متعدد و مباحث مختلفی مطرح است که بیان خواهیم کرد بنابراین ابتدا مختصری در زمینه دعا و نیایش و تعریف آن و بعد به بیان آیه های دعایی و مسائل مربوط به دعا و نیایش در قرآن می پردازم. در این فصل آثار و شرایط و آداب آن نیز بیان می شود. سپس دعا و نیایش در روایات ائمه علیهم السلام، نهج البلاغه و صحیفه سجادیه را مطرح نمودیم از این طریق با دعاها و روایت ائمه علیهم السلام آشنا می شویم و به شیوه های آموزش دعا و نیایش در دین اسلام می پردازیم. که از آن جمله می توان آثار و فواید دعا و نیایش، آداب نیایش قبل از دعا، موقع دعا، بعد از دعا، شرایط اجابت دعا، موانع اجابت دعا و ... را نام برد. بعد به موضوع نماز به عنوان دعا و نیایش، استمداد از نماز، فلسفه نماز، نماز و نیایش در ادیان دیگر و چگونگی آن و نیز در آخر به بیان برخی داستانهای دعایی چه در قرآن و چه غیر آن پرداخته ایم. واژگان کلیدی: دعا، نیایش، دعاگو، قرآن، نهج البلاغه

یکی از ارزش ها و فضیلت های ارزنده اخلاقی صبر است. فضیلتی که در تربیت اخلاق آدمی نقش بنیادی و اساسی دارد. به دلیل ارزش و اعتباری که در تربیت انسان دارد در اسلام، قرآن، احادیث و روایات جایگاه خاصی دارد. ارزش آن تا اندازه ای است که از ارکان ایمان به خدا شمرده شده است. و با بررسی و مطالعه زندگی پیامبران ( ص) و امامان معصوم ( ع) و شیعیان و رهروان آن بزگواران مشاهده می کنیم که زندگی آنها سراسر، صبر و استقامت در برابر سختیها و مشکلات و مصائبی است که با آنها روبرو بوده اند و همواره همه انسانها را نیز به صبر و استقامت در برابر مشکلات و سختی ها فراخوانده اند. معنی دقیق صبر عبارت است از خویشتنداری و حبس نفس بر چیزی که شرع و عقل به آن امر می کنند و یا چیزی که عقل و شرع از آن نهی می کنند و بازداشتن نفس از زاری کردن در برابر حوادث ناگوار، و خویشتنداری در برخورد با گناه و استواری در انجام عبادات و نیایش خداوند و زیباترین شکل آن صبر جمیل است. صبر جمیل صبری است که در برخورد با مصائب و مشکلات سخنی بر زبان نیاوری که موجب خشم خداوند شود. مطالب این تحقیق در چهار فصل تهیه و گردآوری شده است. فصل اول: در این فصل معانی صبر از چند فرهنگ لغت گردآوری شده است. معانی مختلف آن در قرآن مورد بررسی قرار گرفته، به رأی و نظر چند تن از دانشمندان اشاره شده است. جایگاه صبر در اسلام بررسی شده، در مورد اینکه صبر در برخورد با خواهشهای نفسانی اسامی مختلفی پیدا می کند بررسی شده و در پایان فصل هم تحریف معانی صبر و رد این تحریف مورد بررسی قرار گرفته است. فصل دوم: مطالب این فصل با ضرورت صبر شروع می شود بعد به ضرورت صبر برای اهل ایمان و پیامبران اشاره شده است. و تکرار فرمان صبر در قرآن بیان شده، و بررسی آیاتی که امر به صبر فرموده اند، ارزش صبر، جمال و فضیلت صبر مورد بررسی قرار گرفته است. به کنار هم آمدن صبر با ارزش های معنوی دیگر و فضیلت صبر بر شکر هم اشاره شده و در پایان فصل هم اشاره شده به پیامبران و شیعیان صبور و خصوصیات آنها. فصل سوم: مطالب این فصل در مورد اقسام صبر، توضیح هر یک از اقسام صبر، آیات و روایات در مورد اقسام صبر ( صبر بر طاعت، صبر بر معصیت، و صبر بر مصیبت) بیان شده است. فصل چهارم: تفسیر آیاتی از قرآن کریم که در مورد صبر و اقسام صبر بوده است ( از نظر مفسرین) بررسی شده است و همچنین اشاره ای شده به پیامبر اسلام، اسطوره صبر و استقامت، آزمایش های الهی، تنوع آزمایشها، فلسفه ابتالاء مورد بررسی قرار گرفته، و ثمرات صبر در دنیا و آخرت مورد بررسی قرار گرفته است. به آفت بی صبری و پیکار با بی صبری هم اشاره ای شده است.

نام ابراهیم علیه السلام در قرآن 69 بار آمده و در 25 سوره ی قرآن فرازهای برجسته ی زندگی او بیان شده است و یک سوره از قرآن به نام سوره ی ابراهیم علیه السلام می باشد. از این مطالب فهمیده می شود که قرآن عنایت خاصّی به این مسأله داشته و تأکید می کند که مسلمانان زندگی این بزرگ مرد الهی را تحت بررسی و مطالعه قرار دهند تا او را بشناسند و الگوی خود سازند و در کوران زندگی از مکتب پر مایه و سازنده ی او الهام بگیرند و در پرتو آن انسانی قویدل، قاطع، شجاع و خداپرست مخلص شوند. هدف ما داستان سرایی و اطلاع خشک از داستان زندگی ابراهیم علیه السلام بدون توجّه به خطّ فکری و عملیش نیست، بلکه هدف آن است که ابراهیم علیه السلام را بشناسیم و از او پیروی کنیم. و هدف من از انجام این تحقیق این مسأله بوده که برای مردم روشن سازم که ابراهیم علیه السلام و در واقع همه ی انبیای الهی به چه خاطر از سوی خداوند برگزیده شده اند و آمده اند تا چه ارزش ها و آرمان هایی را برای مسلمانان مشخص کنند و برای همان ارزش ها مبارزه می کردند و جان و مال و ناموس خود را به خطر انداختند تا اکنون دین اسلام بی کم و کاست و بدون تحریف و دگرگونی در اختیار مسلمانان جهان قرار گیرد و مسلمانان نیز باید قدر این دین مقدس را بدانند و آرمان هایی را که پیامبران با رنج و زحمت بسیار حفظ کرده اند و از آن دفاع کرده اند، مقدّس بشمارند و تحت سلطه ی هیچ دشمنی قرار نگیرند و پیر و همیشگی دینشان اسلام باشند. روشی که من در انجام این کار و طرح این تحقیق دنبال کردم، روشی است که برای هر کس مقدّر می باشد، البتّه در ابعاد متفاوت همان روش کتابخانه ای می باشد. منابع مختلفی را در نوشتن این رساله مورد استفاده قرار داده ام که هر کدام به نوعی از اهمیت خاصّ مربوط به خود، برخوردار است که در واقع منابع تفسیری و روایی و اخلاقی می باشد، از منابع تفسیری که مورد استفاده همگان می تواند قرار گیرد « تفسیر نمونه» در جلدهای مختلف می باشد که آقای ناصر مکارم شیرازی آن را به بهترین نحو ارائه داده اند و در اختیار ما گذاشته اند و نمونه دیگر « تفسیر بشری» در جلدهای مختلف که جناب حمید محمّدی به ما عرضه داشته است و منابع روایی، مجموعه«بحارالانوار» از علّامه محمّد باقر مجلسی می باشد. از منابع اخلاقی که من استفاده نموده ام « قصّه های قرآن» نوشته علی شیروانی و هم چنین « قصص قرآن یا تاریخ انبیاء» از سیّد هاشم رسولی محلّاتی و تعدادی کتب دیگر بوده است به نتایج زیادی از انجام این کار می توان رسید، که من در طول انجام این تحقیق به آن پی برده ام که نمونه ای از این ها این است که ابراهیم علیه السلام از پیامبرانی است که همه ی پیروان ادیان بزرگ مانند: یهودیان، مسیحیان، مجوسیان و مسلمانان او را به بزرگی و عظمت یاد می کنند. زندگی او زندگی قدیمی کهنه نیست. بلکه زندگی هر روز ما است، و ما می توانیم در امور و شئون مختلف زندگی از سیاسی و نظامی گرفته تا اقتصادی و اجتماعی و معنوی، آن را سر مشق خود سازیم و در پرتو آن به سعادت ابدی دو سرا، دست یابیم تا به ابعاد مختلف استقلال و آزادی برسیم. نتایج زیاد دیگری نیز در بر خواهد داشت که با مطالعه ی کامل این تحقیق به این نتایج دست خواهید یافت. واژگان کلیدی: احتجاج، حجت، بت، اجرام آسمانی