جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع این تحقیق نگاهی به جایگاه یتیم از دیدگاه قرآن و سنت می باشد که هدف از انجام این تحقیق شفاف سازی و روشن کردن مفهوم یتیم؛ بررسی کاربرد آن در آیات و روایات و آشنایی با مسائل عاطفی و معنوی، حقوقی، اجتماعی و مالی یتیم و چگونگی و نحوه اجرای آن در سطح اجتماع انسانی بوده که به شکل یک هنجار مثبت در آید. این تحقیق به شیوه کتابخانه ای صورت گرفته است. یتیم هر چیز تک و بی نظیر را گویند. اصطلاحاً در انسان به کودکی که پدرش قبل از سن بلوغ از دست داده باشد اطلاق می شود ولی این تعریف در حیوانات بر عکس است یعنی یتیم آنان از جانب مادر است، و مسائل مربوط به آن قدر با اهمیت است که در قرآن و روایات و نهج البلاغه به آن سفارش های زیادی شده و دستورات و آداب خاصی درباره ی نوازش و تکریم و احسان به آنها کرده و ما را از ظلم و ستم در حق این قشر جامعه برحذر داشته و عواقب شومی از جمله نزول عذاب، نافرمانی اولاد و ظلم به فرزندان، قبول نشدن دعا به درگاه پروردگار و آویخته شدن از شاخه های درخت زقوم را برای این شخص ظالم در نظر گرفته است. قرآن و روایات علاوه بر جنبه ی عاطفی یتیم جنبه اجتماعی او را مدنظر داشته و اموراتی نظیر سرپرستی یتیم و نحوه تعلیم و تربیت او را توسط کسانی که نگهداری و تربیت او را به عهده می گیرند از ردیف اهمیت خارج نکرده است. در مرحله ی آخر دستوراتی به ولی یتیم مبنی بر اینکه می تواند در مال یتیم تصرف کند و چگونگی شرایط و کمیت تصرف و حدود و اختیارات او را بیان نموده است. در پایان ولی و بقیه افراد جامعه را از خوردن مال یتیم به ناحق برحذر داشته و بیان می کند که اگر چنین عملی رخ دهد آثار سوء آن هم دامن گیر یتیم و هم دامن گیر تصرف کننده خواهد شد. در پایان تحقیق به این نتیجه می رسیم که نخستین گام در اصلاح وضع یتیم و حفظ حیات انسانی او، آغوشی است که او را در برگیرد وسیله ای است که با گرمی و حررات محبت آمیز خود، وی را مورد احسان قرار داده و خانه ای است که با خوشی و نشاط در آن به سر برد در صورتی که این سه اصل فراهم گردد می توان از این کودک به طور احسن محافظت کرد و از نظر مالی و معنوی او را مورد حایت قرار داد.

امیر المؤمنین می فرماید : خیر ما ورث الاباء الابناء الادب بهترین ارثی که پدران و مادران می توانند به فرزندان خویش بدهند، ادب و تربیت نیکوست. تربیت یکی از دو رکن مهم سعادت بشر است و دارای نقش های فوق العاده در ایجاد تحول و تغییر در حیات انسان هاست. تمام خوشبختی ها و ناکامیهای جسمی و روانی یک فرد، یک خانواده یک کشور و خلاصه تمام مردم روی کره زمین متکی به دو پایه است یکی اصل وراثت و دیگری اصل تربیت. تربیت به اندازه ای مهم و مؤثر است که در بعضی از موارد حتی می تواند صفات موروثی را متوقف کند و آثار خاصیت های خود را ظاهر سازد. مؤثرترین و مهمترین مربی در امر تربیت مادر است. دامن پر مهر، آغوش گرم، طنین دلنواز و آهنگ آرامش بخش قلب مادر ، از بزرگترین مواهب الهی است که انسان در دوره کودکی به آن نیاز شدید دارد. مرحله کودکی و اصلی ترین زمان پرورش یافتن در کنار مادر سپری می شود همانگونه که جسم کودک با تغذیه از شیر مادر رشد می کند و سلول های وجودش با ترکیب شیره جان مادر شکل می گیرند ابعاد روحی و روانی کودک نیز تحت تأثیر اخلاقیات و عملکردهای مادر شکل می پذیرد. مادر آگاه ، اندیشمند و با تقوا ضامن سعادت و کامیابی فرزندانش می باشد و مادر بی علم و بی تقوا عاملی برای شکست ونافرجامی فرزندان خویش است. از این رو باید به مادر و مسئولیت مادری اهمیت بیشتری داد و ارکان و ابعاد مختلف آن را بیشتر مورد بررسی قرار داد. به امید آنکه این تلاش که در این زمینه صورت گرفته است مورد رضایت خداوند و شما خواننده محترم قرار گیرد.

عنوان این پایان نامه، نقش سختی ها در کمال آدمی در منطق قرآن می باشد. از آنجایی که هدف نهایی از خلقت انسان رسیدن به کمال وقرب الی الله است. سعی شده تحقیقی را که شامل چهارفصل، که فصل اول آن، سختی در قرآن و روایات و فصل دوم؛ مصادیق سختی، و فصل سوم؛ نقش سختی ها در کمال آدمی و فصل چهارم؛ تعریف کمال در قرآن و راه ها و موانع رسیدن به کمال می باشد را بررسی کنم. در فصل اول معانی مختلف سختی با توجه به آیات قرآن که شامل: کبد، عسر، باس، می باشد و سختی در روایات بیان شده. در فصل دوم به مصادیق سختی که شامل: فقر و محرومیت اقتصای، امتحان، بیماری می باشد، پرداخته شده. در بحث از فقر بیان شده که فقر در روایات مرگ بزرگ خوانده شده و مورد مذمت و نکوهش است. اما در ادامه بحث به این می پردازد که همین فقر اگر همراه صبر و استقامت باشد انسان را به سوی کمال سوق می دهد. و در بحث امتحان به این پرداخته شده که آزمایش های الهی در واقع از قوه به فعل درآوردن و تکمیل است، و به این وسیله خداوند می خواهد هر کسی را به کمالی که لایق آن است برساند. در این راه کسانی که مقرب تر و محبوب تر نزد خدایند بیشتر مورد آزمایش الهی قرار می گیرند. همانطوری که انبیاء و امامان ما از این امر مستثنی نبوده اند. و بالاخره در بحث از بیماری، منافع بیماری که؛ تأدیب، کفاره، گرامیداشت و پاداش از این قبیل است. پاداش صبر بر بیماری و مواردی از این قبیل اشاره شده. در فصل سوم؛ که نقش سختی ها در کمال آدمی است. به مباحثی از این قبیل پرداخته شده: حوادث زندگی اجتناب ناپذیرند، راه های مقابله با سختی ها که در این قسمت راه های مختلفی از جمله؛ 1. دعا و ذکر 2. نماز 3. توسل 4. زیارت جایگاههای مقدس 5. صبر و بردباری اشاره شده. و در ادامه به این پرداخته شده که درست است که در زندگی سختی ها و مشکلات زیادی وجود دارد اما باید بدانیم که این قانون زندگی است. در واقع زندگی یعنی مبارزه نه تسلیم، در یک بحران ما باید بتوانیم قدرت و توانایی خود را برای مقابله و غلبه برزندگی کشف کنیم و در اثر این مبارزه رشد و تکامل یابیم. و همچنین بیان شده که این سختی ها هستند که شروط لازم موفقیت اند و در ادامه مطالبی در این زمینه وظیفه انسان در برخورد با مشکلات و در ستایش رنج و بلا آورده شده است. در فصل چهارم به مباحثی از قبیل مفهوم کمال در قرآن، عوامل و راه های رسیدن به کمال که به کمال یابی در پرتو عبادت و چیره شدن بر انفعالات زیان بار مثل غم و شادی شدید، از این راه ها می باشد. در واقع تمامی عوامل رسیدن به کمال در عبادت و بندگی خداوند خلاصه می شود و بالاترین اره رسیدن به کمال انسانی که همان نزدیکی به پروردگار است بندگی و عبودیت است که در بستر « صراط مستقیم» و با عنایت و مدد الهی انجام می گیرد. و بیان شد که این همه جز با تحمل سختی های طاعت و بندگی خداوند امکان پذیر نیست. در ادامه به موانع کمال از قبیل؛ خود پرستی، حب دنیا یا دنیا زدگی، غفلت، تکبر و خود پرستی، تقلید و شخصیت زدگی، اکثریت زدگی، سخن بدون علم، پیروی از ظن و گمان، سوء ظن و حسد اشاره شده است.

عنوان این پایان نامه، نقش مادر در تربیت فرزند در دوران نوجوانی از دیدگاه علم، قرآن و سنّت است.تربیت از نظر دین مقدس اسلام امری مهم شمرده می شود و در این رابطه توصیه های بسیاری وارد شده است. تربیت یکی از مهمترین نیازهای جامعه بشری بوده و از مهمترین حقوق فرزندان بر والدین، مخصوصاً مادران می باشد . این پایان نامه شامل دو بخش کلی است. بخش اول تحوّلات دوران نوجوانی و بخش دوم: مادر و هدایت اخلاقی و دینی نوجوان . بخش اول شامل 6 فصل است. فصل اول در رابطه با اهمیّت و حساسیّت دوران نوجوانی و ویژگی های کلی نوجوانی است و به طور گذرا به تغییرات سریع جسمی و روانی نوجوان اشاره می شود. در فصل دوم محدود? زمانی دوران نوجوانی و تغییرات جنسی در دوران بلوغ بررسی می شود . همچنین در این فصل به دو جریان مهم فکری در زمینه تحوّل بلوغ و وظایف والدین در برابر تغییرات جسمی و جنسی فرزندان اشاره شده است. فصل سوم در رابطه با تلاش نوجوان برای دستیابی به هویّت، نظرات دانشمندان در رابطه با هویّت و بحران هویّت، عوارض بحران هویّت، رشد فکری و تغیییرات تفکّر در دوران نوجوانی، نکاتی که والدین باید در رابطه با تغییرات فکری نوجوان به آن توجّه کنند، می باشد. در فصل چهارم هیجان ها و عواطف مهم دوران نوجوانی، تغییرات عاطفی دوران نوجوانی، تربیت عاطفی در دور? نوجوانی و رشد و تکامل اخلاقی نوجوان بررسی می شود . فصل پنجم در رابطه با رشد و تکامل اجتماعی نوجوان، تمایل نوجوان به عضویت در گروهها و فعالیت های اجتماعی است. فصل ششم درباره اصولی است که والدین با به کار بردن آنها می توانند رابطه مطلوبی با نوجوان خود داشته باشند برخی از این اصول عبارتند از: 1. اصل ایجاد اعتماد به نفس 2. اصل برقراری ارتباط کلامی و عاطفی 3. اصل پذیرش و احترام 4. اصل پرهیز از مقایسه 5. اصل پرهیز از تبعیض و..... بخش دوم شامل 6 فصل است. در فصل اول درباره جایگاه فرزند در آیات و روایات، دوران بارداری و تأثیراتی که حالات و افکار مادر بر روی جنین می گذارد بحث شده است. همچنین تأثیرات رفتار مادران بر رفتار فرزندان خود و عملکرد خانواده در جهت تربیت نوجوان مورد بررسی قرارگرفته است. فصل دوم در رابطه با ضرورت تربیت دینی، آغاز تربیت دینی فرزندان، پرورش عواطف دینی در کنار آموزش تعالیم دینی است . در فصل سوم اهمیّت نقش مادر در تربیت دینی فرزند و هدف از تربیت دینی مورد بحث قرار گرفته است. همچنین مراحل تربیت دینی، روش های عملی در تربیت و ویژگی های مربّی از دیدگاه ابن سینا بیان شده است. فصل چهارم اهمیّت روش الگویی در تربیت و نقش الگوها در تربیت دینی است. در پایان به الگوها و اسوه های ایمان اشاره شده که نوجوانان و جوانان می توانند با پیروی کردن از این الگوها سعادت دنیا و آخرت خود را تضمین نمایند . در فصل پنجم عوامل محیطی که در تربیت مؤثر می باشند، نقش تربیتی محیط از دیدگاه اسلام، نقش محیط در تکوین شخصیت و نقش اجتماع در تربیت مورد بررسی قرارگرفته است . در فصل ششم عوامل مؤثر در پیدایش مشکلات و مسائل نوجوان، روش های شناخت مشکلات نوجوان، انواع مسائل و مشکلات نوجوان و پیشگیری از وقوع مشکلات نوجوان بررسی شده است.

«عن انس بن مالک قال : رسول الله ( ص) المؤمن اذا مات و تسرک و رقة واحدة علیها علم تکون تلک الور قهیوم القیامه سترا فیها بینه و بین النار و اعطاه الله تبارک و تعالی بکل حرف مکتوب علیها مدینه اوسمع من النیا سبع مرّات و ما من مؤمن یقعد ساعه عند العالم الا ناداه ربه عز و جل جلست الی حبیبی و عزتی و جلالی لاسکنتک الجنه معه و لا ابالی» پیامبر اکرم ( ص) فرمودند : هنگامی که مؤمن از دنیا رفت و یک ورقه ای که در آن علم و دانش باشد از خود باقی گذاشت، آن ورقه روز قیامت پرده ای میان او و آتش جهنم گردد و خداوند متعال به هر حرفی که در آن نوشته شده ، شهری به هفت مرتبه وسیعتر از دنیا به او عطا کند و هیچ مؤمنی ساعتی در نزد عالم ننشیند ؛ مگر اینکه خدای عز و جل او را ندا کند که به پیش دوستم نشستی ؛ قسم به عزت و جلالم تو را در بهشت ساکن نمایم و باکی ندارم. به مفاد حدیث شریف نبوی ( ص) تمام اعمال انسان بوسیله مرگ از او منقطع می گردد مگر چیزی یا عملی که از وی در بین مردم باشد و آن ها از آن استفاده نمایند. از این رو نوشته های هرکس یادگاری است از او تا در روزی که نیاز اوست ذخیره ای باشد برای قیامتش روزی که « لا ینفع مال و لا بنون الا من اتی الله بقلب سلیم » آری در مجموعه ای که به حول و قوه ی الهی تدوین شده است ؛ سعی و تلاش ما بر این بوده است که شخصیت با ارزش مادر مورد توجه و عنایت قرار گیرد و با توجه به مطالب مندرج مورد عمل در زندگی واقع گردد. اثر حاضر متشکل شده از ده فصل می باشد که در فصل های اول نگاهی داریم به مقام و منزلت زن درتاریخ که در این برهه از زمان ، زن موجودی حقیر و در حد یک وسیله می باشد که می توان آن را در جهالت اولیه تاریخ نامید ، با تابش خورشید عالم تاب اسلام و نزول آیات و روایات اسلامی که کلیدهای طلائی و مرواریدهای درخشان هویت انسانند ؛ زن مقام و منزلت خویش را در می یابد ولی با در صحنه بودن شیاطین انسی از جمله افکار پوچ و بیهوده ی غرب دوباره به شخصیت زن لطمه وارد آمده و آنان که علم تکنولوژی و حقوق بشر و مدبر که همیشه پشت سر الگوهای وارسته قامت نماز بسته اند ، آگاهتر از این هستند که در دام مغزهای الکلی غرب بیفتند ، زن و مرد مسلمان با دردست داشتن کتاب خدا و وجود گهربار احادیث ائمه اطهار ( ع) همواره بر قله های سعادت بوده و روز به روز صعود خویش را بهتر از دیروز به حول و قوه ی الهی مشاهده می نمایند ؛ در این اثر سعی شده است که مقام و ارزش مادر مورد بررسی قرار گیرد و یادآوری باشد به صورت تکمیلی بر آنچه در نسخه های اسلامی آمده است. چرا که امروز تهاجم و شبیخون فرهنگی حتی به منازل شخصی افراد و خانواده هم رسوخ کرده است و اگر نباشد هشدارهای آسمانی ، ترس این می رود که ما همان کنیم با پدر و مادر و جنس زن که شخص غربی در آن سوی مرزهای بی احساس، و بدون عاطفه و انسانیت می کند. امروزه کم و بیش مشاهده می شود که افرادی با خواندن چهار کلاس درس ، به علم و دانش خویش می نازند و دیگر خبری از عاطفه و محبت در وجودشان نیست ، و حضور مادر پیر یا پدر پیر را در مجلس دوستانه ی خویش کم شأنی می دانند ، در صورتی که تمامی ارزش انسان علم و معرفت کامل اوست ، اینان جز افکاری ناقص و پوچ چیزی را به همراه ندارند. امید است که با خواندن این اثر هرچند مختصر بیشتر مراقب رفتار و کردار خویش بوده و از وظیفه ای که خداوند بعد از عبادت خویش بر دوشمان گذاشته پیروز و سربلند درآئیم. انشاء الله – به امید سرافرازی اسلام بر مسلمین جهان در همه ی صحنه های تلاش و زندگی تا ظهور حجت بر حقش – حضرت حجه بن الحسن العسکری ارواحنا فداه - .

در پایان نامه مفهوم انفاق از دیدگاه قرآن و سنت و آثار فردی و اجتماعی سعی بر آن داشته که به یاری خداوند متعال، زوایایی از اسرار و آثار انفاق آشکار گردد، تا شاید وسیله ای شود که انفاق، جایگاه شایستة خود را در جامعه امروزی ما بیش از پیش بازیابد و حیات با نشاط و سعادتمندانه ای را به ارمغان آورد. زیرا انفاق همانند اهداء خون توسط قلب به کلیه سلولهای بدن است که استمرار حیات و طراوت و شادابی اعضا و اندام را به دنبال دارد. بدیهی است چنانچه فرهنگ انفاق در جامعه برپا و گسترده گردد، مشکل نیازمندان برطرف شده و آحادی از جامعه به طور مستمر گرفتار درد و رنج و فقر و فلاکت ناداری نخواهند بود و بدین وسیله پژمردگی ها از جامعه ما رخت بر خواهد بست. تحقیق پایانی این جانب با عنوان مفهوم انفاق از نظر قرآن و سنت و آثار فردی و اجتماعی از چهاربخش و فصل هایی تشکیل شده که در آن به هر نحوی انفاق و موارد و شرایط و اهمیت و ... آن مورد دقت و بررسی قرار گیرد. در فصل اول رابطه انفاق با نفاق همچنین رابطه آن با نماز مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه انگیزه انفاق بیان شده است. از آنجا که انگیزه ها موجب پیدایش رفتار و کردار انسانها هستند و نوع انگیزه ها نیز متفاوت است سعی شده نوع انگیزه ( مقدس- نامقدس) بیان شود تا با وجود شناخت انگیزه و نیّت صحیح در این مسیر درست گام برداریم انفاق شامل واژه های زکات، خمس، صدقه، کفاره، وقف، هدیه، ولیمه و ... می باشد که هر کدام بعدی از ابعاد انفاق را در بردارد. از آنجا که ارزش هر عملی بستگی به نیت پاک و شرایط صحیح آن دارد، در فصل سوم سعی شده در مورد شرایط انفاق بحث شود. این شرایط هر کدام به نحوی می تواند عمل انفاق کننده را با ارزش جلوه دهد. این شرایط در قرآن نیز به آن اشاره شده روایت ها نیز تاکید فراوانی بر آن داشته اند از جمله این شرایط: اخلاص، آلوده نبودن آن به ریا و منت و پرهیز از بخل و ... می باشد که در این فصل به این موارد اشاره شده است. قرآن کریم و روایت های معصومین ( علیه السلام) تاکید بسیاری بر دادن انفاق و صدقه داشته اند، قرآن کریم هرجا از انفاق بحث کرده به دنبالش از پاداش و ثواب آن نیز در دنیا و آخرت سخن به میان آورده است. روایت معصومین نیز هر کدام به گونه ای اهمیت این موضوع را برای ما روشن تر می سازد در بخش دوّم انفاق از دیدگاه قرآن و سنت مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. از آنجایی که انفاق از اهمیت بسیار والایی برخوردار است و قرآن کریم نیز سفارش فراوانی راجع انفاق و صدقه داشته است در بخش سوم سعی شده است انفاق و فلسفه آن تبیین شود تا با شناخت هرچه بهتر از آن، این دستور الهی بیشتر مورد توجه افراد قرار گیرد. هر کاری ممکن است با موانع و مشکلاتی همراه باشد در مورد انفاق صحیح نیز موانعی وجود دارد که این موانع ممکن است ناشی از عدم احساسی مسئولیت- حرص و طمع دنیوی- ربا و ... باشد. فصل سوم اشاره به موارد انفاق دارد که این موارد شامل نفقه- یتیمان- فقرا و مساکین می شود بدیهی است در صورتی که انفاق به اهلش سپرده شود و موارد آن به درستی رعایت گردد. دیگر هیچ گونه فقر و نیازمندی در جامعه یافت نخواهد شد و همه افراد جامعه در یک سطح و با هم برابر یکسان خواهند بود. بخش چهارم: فصل اول آثار فردی انفاق را شامل می شود از آنجا که برای هر عملی خیری، فایده و پاداشی است. انفاق نیز آثار و برکاتی دارد. آثار فردی انفاق که شامل دفع و بلا، از بین رفتن خودخواهی،سبب برکت و افزایش روزی، مورد بررسی قرار گرفته و سپس در انتها آثار اجتماعی انفاق که موجب از بین رفتن فساد و فقر، جلوگیری از فاصله طبقاتی و ایجاد اشتغال مورد بررسی قرار گرفته است. امید است نوشتار حاضر به برکت آیات قرآنی و احادیث اهل بیت که راهنمای مباحث و زینت بخش صفات آن شده است، مفید واقع گردد.

شناخت مسأله امتحان و ابتلا در قرآن و سنت برای انسان ها هدایتگر و راهگشاست و هدف، بررسی امتحانات موجود در قرآن و ائمه اطهار ( علیهم السلام) و آشنایی با آنهاست و هچنین هدف از تدوین این موضوع آگاه نمودن خوانندگان این مجموعه و حل مسائل و مشکلات آنان است که از لحاظ عقایدی اگر انسان ها ساخته شوند کمتر مشکلی را مواجه می شوند و همه امتحانی از ناحیه خداوند می دانند . این تحقیق پایانی گامی است در جهت ابهام زدایی و پاسخ به سئوالات بسیاری که معمولا در مورد فلسفه و ابزار ابتلاء و امتحان ، و با نگاه خاص قرآنی و سنت ائمه به ابتلاء و امتحان انبیاء و عامه مردم و همچنین بیان آثار مثبت و سازنده ابتلاء و امتحان خداوند در رشد و تکامل انسان و بیداری جوامع بشری و به لحاظ اینکه تکیه گاه اصلی در این تحقیق تمرکز به متن آیات و تفسیر ایات خاص و روایات آمده در این زمینه از کتب مختلف تفسیری ، عقایدی ، اخلاقی وکتب حدیثی استفاده شده است . آنچه در این مجموعه آمده سعی شده با تدبیر در آیات و بهره گیری از سنت ائمه و به آراء و نظرات مفسرین در کتب اخلاقی اشاره شده تا وضعیت بهتری نسبت به این مسأله و کمک به عقاید خوانندگان شودروش تحقیق توصیفی است . وبا توجه به جمع آوری مطالب از کتب مختلف ، روش کتابخانه ای می باشد . نتیجه ای که از این تحقیق می توان گرفت اینکه با آزمایشهایی مکرر که پیش می آید انسان به حدنقاط قوت و ضعف خود پی می برد و اصلاح نقاط ضعف و نقاط قوت وجود خود گام به سوی هدف اعلای حیات خویش بر دارد و سنت آزمایش برای از قوه به فعل در آورده استعدادهای نهفته انسان ها ویا خالص نمودن شخصیت روبه رشد افراد انسانی می باشد.

موضوع تحقیقی که پیش روست حسن خلق درآیات و روایات و پیامدهای آن می باشد، اهمیت وضرورت پرداختن به این بحث به این خاطر است که در دین اسلام هیچ امری نیکوتر و برتر از حسن خلق نیست ودر روز قیامت در ترازوی اعمال هیچ عملی بهتر از حسن خلق نیست که سنجیده شود و هرکس که خلق نیکو داشته باشند نزد مردم محبوب تر است.کلیدواژه های تحقیق عبارتنداز : حُسن ، خُلق ، اخلاق ، تفاهم. حسن خلق حالت نفسانی است که از بهم پیوستن و درهم تنیده شدن صفات نفسانی حاصل می شود. که فرد با ایجاد انگیزه درخود و تکرار صفت فضیله حسن خلق می تواند آنرا در خود تقویت و از طرفی دیگر باعث نابودی سوءخلق گردد. هدف از نگارش این تحقیق بالا بردن و نیکوکردن روابط اجتماعی و فردی است چون انسانی که متخلق به حسن خلق باشد در روابط با دیگران قطعاً موفق بوده است و در چگونگی ارتباط با دیگران هیچ گاه دچار مشکل نخواهد شد و این خود باعث تساهل و راحتی در انجام کارهای روزانه خود فرد نیز می باشد و فردی که می خواهد خود را به اخلاق نیکو و حسن خلق بیاراید باید با تمرین و تکرار ودر برخورد با دیگران، خوشخویی، خوشگویی، خوشرفتاری را در خود تقویت کند تا با مرور زمان بتواند آنها را در خودش به صورت ملکه درآورد و قطعاً کسی که دربرخورد و تعامل با دیگران دارای چنین علائم و نشانه هایی باشد دارای حسن خلق می باشد. که البته اینها نیاز به طی مراحلی سه گانه تخلیه تحلیه تجلیه دارد. البته از آنجا که هیچ کار نیکی بدون نتیجه و ثمره نمی باشد قطعاً اخلاق نیک نیز بدون ثمره و فایده نمی باشد بلکه دارای آثار و پیامدهایی در دنیا و آخرت می باشد که هرکدام از اینها می تواند برای فرد باشد یا درمحیط اجتماع یا در محیط خانواده که به طور کلی به بیان این پیامدها و آثار می پردازیم: الف:آثار و پیامدهای دنیوی 1) فردی 2) اجتماعی 3) خانوادگی آثار دنیوی- فردی 1:- خوشی و آسایش زندگی 2- جلب محبت 3- افزایش رزق و روزی 4- طول عمر وآبادانی شهرها 5- مایه برکت و رشد 6- کاملترین فرد درایمان 7- زینت وآراستگی انسان 8- محبوبترین فرد در پیشگاه خدا آثار دنیوی- اجتماعی: 1-دوستی با مردم 2- نفوذ در مردم 3- کرامت و فضیلت اجتماعی4-بهترین مرد مسلمان دراجتماع 5- احترام و منزلت اجتماعی 6- قرب الی الله آثار دنیوی- خانوادگی: 1-خشنودی خدا 2- برای هر نگاه پاداش حج 3- تشکر از پدرومادر تشکر از خداست 4- بهره مندی از نعمت های دنیا وآخرت 5- مشمول دعای خیرپدرومادر ب:آثار و پیامدهای اخروی 1- آمرزش گناهان 2- دینداری3-سنگینی اعمال و میزان 4- درجه صائم قائم 5- ثواب مجاهد فی سبیل الله 6- خیردنیا و آخرت

چکیده موضوع تحقیق اهمیت و جایگاه علم از دیدگاه اسلام است و ضرورت این نوشتار در این است که دیده می شود درکشورهای غرب،علم را از دین واخلاق جدا کرده اند وبه همین خاطر علم را درجهت کاربردهای منفی آن به کار می برند به عنوان مثال درساختن بمب ها و سلاح های کشتار جمعی که باعث نابودی جهان می شوند لذا با بیان این مطلب کاربرد مثبت علم روشن می شودو اینکه علم کاربردهای زیادی دارد و درکنار اخلاق ودین می توان برای نجات هزاران انسان استفاده کرد وجامعه را به سوی بقا و ابدیت وپیشرفت سوق داد . علم در لغت به معنی: دانستن، معرفت، حقیقت، یقیین، ادراک، و... جمع علوم، مقابل ظن-جهل. علم دراصطلاح در معنای مختلفی به کار رفته و از دیدگاه های مختلف تعریف شده لذا تعدادی از این تعریف ها عبارتند از: مطلق دانستن دربرابر ندانستن ، مجموعه ای از دانستنی های منظم دریک مورد خاص که قابلیت تعلیم دارد مثل ریاضی وفقه...،علم به معنی آگاهی در برابر غفلت، مجموعه ای از معارف که به نحو کلی وجزئی به توصیف هستی ها بپردازد... وامثال این تعاریف زیادند. علم اقسام زیادی دارد چرا که با توجه به دید هر فردی می توان برای علم ملاک های مختلفی رادر نظر گرفت. اگر به دیده الهی به علم نگاه کنیم، می توان علم را به علوم مفید و معنوی و ... تقسیم نمود و اگر با دیده مادی به علم نگاه کنیم به علوم تجربی و عقلی و نقلی و ... تقسیم بندی می شوند. آیات بسیاری درباره بررسی اهل علم و دانش ولزوم تدبر و تفکر دراموال کائنات درقرآن آمده است در دین مقدس اسلام از مقام وجایگاه علم ودانش وعالم و آثار وپیامدهای علم در دنیا و آخرت با عالی ترین مضامین و بیانات تجلیل و تکریم شده است: که مضامین آنها این است. کسانی که دارای علم اند به درجات والایی می رسند،آیا کسانی که می دانند با کسانی که نمی دانند برابرند،مسافرت برای کسب علم برای نخستین بار در قرآن آمده که چرا از هر طایفه ای، گروهی برای تحصیل علم به سفر نروند . بنابراین مسلمانان با بهره گیری از قرآن کریم وسنت نبوی و فرهنگ غنی و پربار اسلام که سرچشمه رودهای عظیم دانش و آگاهی اند دریاهای بیکران از فرهنگ وسعادت پدید آوردند.باید بدانیم که علم زاییده وتربیت شده جاهلیت قرن ما نیست بلکه این جاهلیت قرن ماست که علم را در راه شروفساد و در راه ویرانی به جریان می اندازد علم یک نوع تولید بشری است که ریشه در اعماق تاریخ دارد ومرتب هرقوم و ملت وامت و نژادی آن را به دیگران تحویل داده و تا امروز که در دست دنیای ماست وما با متمسک شدن بدان می توانیم به پیروزی هایی دست یابیم بنابراین اگر علم را از جاهلیت قرن ما جدا کنیم چیزی جز جهل و تاریکی وضلالت نخواهد ماند. نوع منابع به کار برده شده در این تحقیق بیشتر جنبه اخلاق و روایی و تاریخی دارد و کلیدواژهای بکار رفته در این تحقیق عبارتنداز: علم ، عالم ، متعلم ، محصل ، تعلیم و تحصیل و روش تحقیق دراین پژوهش به صورت توصیفی وتحلیلی است. وابزار استفاده از آن هم عمدتاً کتاب وکتابخانه بوده است.

موضوع این تحقیق ، توکل بر خداوند در قرآن و سنت ، آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی آن می باشد ، هدف از نوشتن این تحقیق ، ابتدا علاقه شخصی بنده به این موضوع می باشد ، و دلایل دیگرم آگاهی یافتن مردم جامعه از موضوع توکل و علت این که چرا باید بر خداوند توکل کنیم ، با توجه به این که توکل در زندگی فردی و اجتماعی انسان ،نقش به سزایی دارد و در جامعه کنونی بسیاری از افراد از یاد خداوند غافل شده و در برابر ناملایمات و ناهمواری های زندگی به جزع و فزع می پردازند بی آن که به خدای قادر و توانا توکل داشته باشند . بنده سعی دارم با توکل بر خداوند بزرگ با این رساله مختصر ، انسان امروز را آگاه کنم به این که آن چه مشکلات را برما هموار می کند و ما می توانیم با دید باز به مشکلات نگاه کنیم ،توکل به خداوند قادر است . روش گردآوری مطالب در این تحقیق ، بر اساس راه کارها از نوع کتابخانه ای می باشد چرا که از کتب و اطلاعات جمع آوری شده قبلی در این تحقیق استفاده شده است ، چون در این تحقیق در صدد هستیم که به حقایق بیشتری از ارزش توکل در آیات و روایات پی ببریم از نوع کاربردی نیز می باشد و به اعتبار ماهیت و روش ، علی و تحلیلی است و به اعتبار موضوع ، دارای موضوع دینی و اخلاقی می باشد . این تحقیق مقطع زمانی از ابتدا را تحت پوشش قرار می دهد و مربوط به جغرافیای اسلام است و در نهایت نتیجه اصلی بنده ، رسیدن به حقیقت این آیه است که : وَ منَ یَتَوکَّل عَلی الله فَهُوُ حَسبُهُ ؛ و هرکس بر خداوند توکل کند ، کفایت امرش را می کند . واژه های کلیدی در این تحقیق کلمه های توکل ، توحید و ایمان می باشد .