جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع تحقیق، ریا از دیدگاه قرآن و سنت می باشد. برای گردآوری این تحقیق از منابعی همچون بحارالانوار، کافی، جامع السعادات، قلب سلیم و تفسیرهای مختلف از جمله تفسیرالمیزان، تسنیم و... استفاده شده است. این تحقیق به روش کتابخانه ای و فیش برداری صورت گرفته است. آنچه در کل می توان از این تحقیق ارائه کرد این است که: ریا از اصناف جاه است، زیرا جاه نیز طلب منزلت و اعتبار در قلب هاست. ریا ممکن است به وسیله هریک از اموری مثل بدن و حالات بدنی، هیات، گفتار و نوشتار، عمل و اوصاف عبادت صورت بگیرد. قابل ذکر است ریا در عقاید از جمیع اقسام ریا سخت تر و عاقبتش بدتر و ظلمتش بیشتر است. بسیار اتفاق می افتد که شخص ریاکار خودش هم ملتفت نیست که ریا در اعمال او رخنه کرده و اعمالش ریایی و ناچیز است. زیرا مکاید شیطان و نفس به قدری دقیق و باریک است و صراط انسانیت به طوری نازک است که تا انسان موشکافی کامل نکند متوجه صحت یا بطلان اعمالش نمی شود. اصل و منشأ ریا نفاق است، البته می توان سبب های دیگری چون حب جاه، مال دوستی، احساس حقارت، اغفال و فریب مردم و تزویر در دین برای آن ذکر کرد. باید توجه داشت که ایمان به خدا غیر از علم به اوست زیرا ممکن است عقل به وسیله برهان چیزی را درک کند، ولی قلب تسلیم آن نشده باشد و علم بی فایده گردد. انسان باید در کارهای خود دقیق شود و آنها را براساس نیت خالص انجام دهد و در خود جستجو کند تا اگر نشانه های ریاکار در او هست درصدد رفع برآید. از جمله نشانه های ریاکار این است که زمانی که مردم او را می بیند نسبت به انجام عبادت بانشاط است و هرگاه تنهاست نسبت به آن کسل است و دوست دارد مردم او را در تمام کارهایش ستایش کنند. انسان باید هوشیار باشد تا مبادا فریب نفس خود را بخورد و کارهای خیر را به سبب این که مبادا از روی ریا انجام شود ترک کند. انسان اگر بداند ریا چه مصالح باطنی را از او سلب می کند و چه محرومیت هایی را در دنیا از توفیقات و در آخرت از قرب و منزلت خدا برای او به بار می آورد به فکر علاجش می افتد. از جمله مظاهر ریا می توان به خانه، سفره، استخدام، تکریم، و محبت ریایی اشاره کرد. از جمله خطرهای ریا نفاق، کفر، ترک عمل، گناه، دروغ، تلبیس و استهزاء است. ریا از بین برنده عبادت است، زیرا عبادت در اصل باید برای خدا انجام شود و دخالت دادن دیگران در عبادت منافی با اصل بوده و بالطبع عمل منافی با اصل از بین برنده ماهیت است. البته باید دانست ریای پس از عمل موجب بطلان آن نمی شود، زیرا عمل در جای خود صحیح و کامل انجام شده و ریای بعدی وضع آن را تغییر نمی دهد. انفاق نیز یکی از عبادت هاست که ریا در آن بیشتر از سایر عبادات راه می یابد، در انفاق باید به روحیه انفاق کننده و کسی که مورد انفاق قرار می گیرد توجه داشت و نکات لازم را در نظر داشت. قابل ذکر است اگر نیت خالص باشد مسرت از مشاهده دیگران، تقلید از دیگران و خودآرایی برای اظهار نعمت و بی نیازی، جزء استثنائات ریا هستند و ریا محسوب نمی شوند. نتیجه این که عملی که به قصد خودنمایی و تسخیر قلوب مردم باشد ریا محسوب می شود و خدا آن عمل را نمی پذیرد، هرچند آن عمل بزرگ و نزد مردم ارزشمند باشد.

موضوع این پژوهش راههای خداشناسی در کلام مولی علی- علیه السلام- می باشد و در حقیقت در این اثر کوشش می شود که راههای مختلف خداشناسی معرفی گردد و در ضمن گوشه ای از جامعیت کلام حضرت علی- علیه السلام- نیز تبیین می شود. از آن جا که شناخت ذات حق برترین موضوع می باشد، خداشناسی ارزشمندترین دانشی است که بشر می تواند بدان دست یابد، چرا که در پرتو خداشناسی و معرفت آدمی تمام خواسته هایش را از خداوند می طلبد و به غیر او تکیه نمی کند. بینش ژرف توحیدی به انسان آرامش و امنیت روحی می بخشد و انگیزه مقاومت در برابر سختی ها می شود و به او کمک می کند تا آینده نگر باشد و مقصد حقیقی و نهایی خود را از یاد نبرد و در نتیجه این بینش در راه کسب خشنودی خداوند گام برمی دارد و از آنچه مایه عقوبت الهی است پرهیز می کند. این تحقیق در اصل راههای خداشناسی در کلام مولی علی- علیه السلام- را در نهج البلاغه بیان می کند اما برای توضیح وتبیین کلام حضرت ازآیات قرآن، مضامین ادعیه وسخنان معصومین استفاده شده است. منبع اصلی در این پژوهش نهج البلاغه بوده است که با استفاده از شروح موضوعی و فرهنگ معارف نهج البلاغه سخنان حضرت پیرامون مباحث توحیدی استخراج شده و سپس توسط شروح نهج البلاغه و کتابهای تألیف شده در زمینه خداشناسی در نهج البلاغه تبیین و تفسیر شده است. با توجه به این که استعدادها و ظرفیتهای فکری افراد مختلف است راههای خداشناسی نیز متفاوت می باشد و با مخاطب شناسی زیبای مولا علی- علیه السلام- در نهج البلاغه به انواع راههای خداشناسی نظیر: خداشناسی فطری، خداشناسی از راه برهان نظم، خداشناسی از راه عقل و استدلال اشاره شده است.

با استعانت و یاری خداوند متعال، این پایان نامه در ده فصل، با توجه به موضوع پایان نامه، که عبارت است از « اهمیت توکل در قرآن و سنت و آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی و آن» گردآوری شده است که به شرح زیر می باشد: در فصل اول به کلیات توکل همچون واژه شناسی توکل در لغت و اصطلاح و نیز به معنا و فلسفه توکل و حالت آن پرداخته شده و البته پس از پایان واژه شناسی به واژه های مترادف و متضادی که در قرآن و روایات به کار رفته، اشاره شده است. در فصل دوم به اهمیت توکل در قرآن کریم با توجه به آیاتی که در مورد توکل و مشتقات این واژه است و تفسیر بعضی از آیات و مخصوصاً به توحید در توکل پرداخته شده و البته تعداد آیاتی که در مورد توکل و مشتقات آنست نیز ذکر شده است. فصل سوم که اهمیت توکل در سنت است درباره مقام و کمال توکل در آیات و روایات بحث شده و نیز توکل در دریای بیکران نهج البلاغه و صحیفه سجادیه مورد بررسی قرار گرفته است و برای برسی دقیقتر از سخنان گهربار پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله وسلم) و نیز حضرت علی علیه السلام و سائر ائمه علیهم السلام استفاده شده است و در ادامه این فصل بالاترین و پایان ترین حد توکل در روایات و نیز مراتب و درجات توکل در روایات را بررسی کرده ام. در بقیه فصول، به آثار توکل از ابعاد گوناگون اشاره شده است که در فصل چهارم به آثار توکل در قرآن اشاره می شود که بعضی از آثار از قبیل: قدرت تصمیم گیری، شجاعت، ترک گناه و عدم سلطه شیطان بر متوکلان و ... در آیات بررسی شده است. در فصل پنجم به آثار توکل در سنت و روایات پرداخته شده و این آثار در آن بررسی شده است: 1-اعطای کفایت امور به شخص متوکل. 2-قوت و شجاعت. 3-توکل و همت عالی. 4-توکل و لزوم کار و فعالیت. 5-توکل و بذل و بخشش. 6-توکل و رسیدن به بی نیازی و عزت. 7-در فصل ششم، توکل در سیمای فرزانگانی از قبیل امام خمینی و سایر علماء از قبیل آیت الله اراکی، مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل هفتم آثار فردی توکل همچون: 1-استحکام و قاطعیت بخشیدن به اراده با توکل. 2-توکل مانع غرق شدن انسان در مادیات. 3-توکل نگهدارنده انسان در برابر عوامل شیطان، ... می باشد. فصل هشتم آثار اجتماعی توکل می باشد که عبارتند از: 1-آثار توکل در جهاد و مقدمات آن. 2-توکل و نقش آن در نتیجه مشورت پیامبر با یارانش و ... فصل نهم آثار توکل از ابعاد اعتقادی، اخلاقی، فرهنگی و سیاسی است. فصل دهم در مورد آداب و وظائف شخص متوکل علی الله است و نیز شامل منابع و پیشنهادها و نتایج می باشد.

موضوع مورد تحقیق حاضر« بررسی تواضع از منظر قرآن و سنت» می باشد. ازجمله اهداف این تحقیق آشنایی با ماهیت تواضع و چگونگی بهره مندی ازآن می باشد؛ چرا که تواضع از فضایل اخلاقی بسیار مهم و مؤثر در زندگی اجتماعی انسان است. در این تحقیق سعی شده است علاوه بر قرآن ، تا حد امکان از منابع روایی واخلاقی دست اول استفاده شود، مضاف بر این که از منابع مربوط به این مطلب به قلم اندیشمندان بزرگ اسلامی نیز مدد گرفته شده است از جمله بحارالانوار محمد باقر مجلسی(رحمه الله علیه)؛ اصول کافی شیخ کلینی(رحمه الله علیه)؛ معراج السعاده ملا احمد نراقی، اربعین حدیث حضرت امام خمینی(ره) و... . این تحقیق به شیوه کتابخانه ای تنظیم شده است. تواضع یکی از ارزش های والای معنوی است که ثمرات و برکات بسیاری در اخلاق فردی و زندگی اجتماعی انسان دارد و از جایگاه ویژه ای در آیات و روایات برخوردار می باشد، هم چنان که به عنوان یکی از راه های مهم درمان رذیله کبر است لذا شناخت اهمیت و جایگاه آن ضروری می باشد. تواضع دارای اقسام مختلفی می باشد از جمله: تواضع در برابر خداوند متعال، پیامبران ، استاد و... . شناخت آثار تواضع و پیامدهای آن در زندگی و ویژگی های متواضعان، هم چنین شناخت الگوها و مصادیق آن در این زمینه، باعث ایجاد انگیزه در کسب این صفت اخلاقی می شود. واژگان کلیدی: تواضع، تکبر، قرآن ، سنت .

عنوان پژوهش حاضر توبه از دیدگاه قرآن و سنت می باشد که در آن به بررسی آیات و روایات مربوط به توبه پرداخته ایم این پایان نامه دارای 9 فصل و هر فصل به نکاتی چند در رابطه با توبه اشاره می کند: فصل اول در رابطه با مفهوم توبه از نظر لغوی و اصطلاحی و تفاوت توبه با این الفاظ و نظر علامه طباطبایی و مجلسی در رابطه با توبه و تعریف توبه نصوح می باشد. و اما فصل دوم در رابطه با حقیقت و مراتب توبه و نظریه ملاهادی سبزواری و علامه طباطبایی و شهید دستغیب در رابطه با مراتب توبه می باشد. و همچنین این فصل مراتب نقص و کمال توبه و توبه کامله را بیان می کند. و فصل سوم که در رابطه با فضیلت توبه و استغفار است به بیان سرگذشت تائب و تهذیب و پاکسازی نفس و اینکه حال توبه را هم خداوند می دهد. و خداوند توبه کنندگان را دوست دارد و همه گناهان آنها را می آمرزد و توبه آنها را قبول می کند و سفارش آنها را به پیامبر هم می کند، می پردازد. و اما فصل چهارم به اقسام توبه ( توبه های مقبول و غیر مقبول) و اقسام توبه و اقسام گناهانی که باید از آنها توبه کرد و در مورد گنهکاران و قدرت بر توبه و افراد گناه کاری که با شنیدن آیه 16 سوره حدید توبه کردند بحث می کند. فصل پنجم که در رابطه با توبه انبیاء و اولیاء خداوند می باشد به بیان تاریخچه توبه و نیازمندی همه مردم به توبه و عمومیت توبه، مهلت توبه، و توبه حضرت داود و استغفار پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله) می پردازد. و فصل ششم در رابطه با توبه واجب اخلاقی، مهلت توبه، تأخیر در توبه و استغفار نمودن، سرزنش از تأخیر و تسویف و زمان پذیرش توبه بحث می کند. و فصل هفتم درباره ارکان و شرایط توبه و شرط لازم و کافی در توبه و شرایط تمامیت توبه و شرط قدرت و اختیار در توبه و شرط مهم قبولی و پذیرش توبه و اینکه ولایت مهمترین شرط پذیرش توبه و استغفار است بحث می کند. فصل هشتم در رابطه با راههای آمرزش و زمان آمرزش و همچنین شتاب در توبه و فوریت وجوب توبه و همین طور درباره عام بودن وجوب توبه بحث می کند. و اما در پایان، فصل نهم درباره فوائد و آثار توبه به طور کلی بحث می کند. از آنجا که آشنایی هرچه بیشتر با این لطف الهی انسان را از نابودی و هلاکت می رهاند بررسی و تحقیق در این زمینه به طور خاص با هدف تبیین این نکته که راه توبه و بازگشت ما چیست و تأمل در آثار آن و نجات از خسران ابدی امری لازم و ضروری می نماید. توبه به عنوان لطف الهی به انسان از لحاظ سیر تاریخی به ابتدای خلقت باز می گردد. و با توجه به اهمیت این مسئله در نجات انسان، همه انبیاء در آیین خویش انسان را به بازگشت از گناه دعوت می نمودند. خصوصاً در تعالیم حیات بخش اسلام در آیات زیادی به این مسأله اشاره شده و سوره ای خاص به آن اختصاص یافته است، همچنین روایات بی شماری در این خصوص در کتب روایی نظیر اصول کافی و بحارالانوار آمده است. علاوه بر این با تتبع در سیره و روش معصومین ( علیهم السلام) بارها و بارها مشاهده شده است که این بزرگواران با آنکه معصوم هستند به درگاه احدیت توبه و استغفار می کنند. در کتب اخلاقی زیادی نیز به این مسأله پرداخته شده است از جمله کتاب اخلاق عبد الله شبّر و چهل حدیث حضرت امام خمینی ( ره) و فلسفه اخلاق استاد مطهری... همچنین با بررسی پایان نامه ها و تحقیقات روشن شد که تحقیقی با این عنوان صورت نگرفته است. واژگان کلیدی: 1)توبه: عبارتست از یک نوع انقلاب درونی و نوعی قیام از ناحیه خود انسان علیه خودش. و همچنین عبارتست از علم و معرفت و ندامت و پشیمانی و قصد ترک معاصی و اتیان به تدارک مافات. 2)استغفار: یعنی طلب مغفرت کردن از رب العالمین برای خلاص و آمرزیده شدن از سیئات را گویند. و علاقمند بودن نفس آدمی به گذشت و عفو و آمرزش معاصی از طرف حضرت باری تعالی. 3)انابه: عبارت است از شدت تأسف و تألم عاجزانه و طلب عفو با حالت تضرع و ابتهال . 4) توبه نصوح: توبه ای که صاحبش دیگر به آن برنگردد و بلکه تا آخر عمرش پیرامون هیچ گناهی نگشته و مرتکب معاصی نشود. تا اینکه به مقامی برسد که با اولیاء و دوستان به هم گرد آید. 5)سنت: مقصود از سنت، قول و فعل و تقریر پیامبر ( صلی الله علیه و آله) و ائمه معصومین ( علیهم السلام) است.

عنوان تحقیق پایانی « اسرار نهفته در نامه ی نانوشته » توطئه آخرین روزهای حیات پیامبر ( صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَآلِهِ وَ سَلَّم ) می باشد . پیامبر گرامی ( صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَآلِهِ وَ سَلَّم ) به عنوان آخرین سفیر الهی مأمور کامل ترین پیام به جهانیان بود که تأمین کننده سعادت دنیوی و اخروی باشد و تمام مأموریت های پیامبر در طول 23 سال انجام گرفت ، با این که در این مدّت بارها منافقان آتش جنگ را برافروختند . امّا پیامبر ( صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَآلِهِ وَ سَلَّم ) برای تشکیل حکومت اسلامی تلاش کرد و تا آخرین روز حیات پربرکتش لحظه ای از فکر امّت خویش خارج نشد . آخرین روزهای زندگانی پیامبر ( صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَآلِهِ وَ سَلَّم ) از فصول بسیار حساس و دقیق تاریخ اسلامی می باشد . اسلام و مسلمانان در آن روزها ، ساعات دردناکی را می گذراندند . مخالفت علنی بعضی از صحابه و سرپیچی آنان حاکی از یک سلسله فعالیتهای زیرزمینی و تصمیم جدّی آنان بود که پس از درگذشت پیامبر( صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَآلِهِ وَ سَلَّم ) ، حکومت و فرمانروایی و امور سیاسی اسلام را قبضه کنند . و جانشین رسمی پیامبر ( صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَآلِهِ وَ سَلَّم ) را که در روز غدیر تعیین گردیده بود عقب بزنند . آنچه در این مجموعه گردآوری شده اتفاقاتی است که در آخرین روزهای عمر پیامبر ( صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَآلِهِ وَ سَلَّم ) به وقوع پیوست شامل سرپیچی از دستور پیامبر اکرم ( صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَآلِهِ وَ سَلَّم ) مبنی بر همراهی با سپاه اسامه و سوء استفاده آنها پس از وخامت حال پیامبر گرامی ( صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَآلِهِ وَ سَلَّم ) برای اقامه نماز و وانمودکردن به اینکه پیامبر غیر از علی بن ابی طالب ( عَلَیهِ السَّلام ) را به عنوان جانشین معرفی کرده است و گنجاندن مباحثی پیرامون نامه ی نامکتوب حضرت با پرداختن به کلیه زوایا و شبهات و مقایسه عملکرد تفرقه افکنان در زمان بیماری پیامبر با زمان خلیفه ی اول که با استفاده از کتب عامه و خاصه پاسخ آنها جمع آوری شده است . انجام این تحقیق بنا بر ضرورت نیاز دنیای امروز صورت گرفته که تمام جبهه ی و کفر در مقابل دنیای اسلام صف آرایی نموده اند و هر روز توطئه های جدیدی را بنیان و پایه گذاری می نمایند . زیرا پرداختن به زوایای مسائل اختلاف برانگیز بین تشیع و تسنن و روشن نمودن ابهامات از راههای مقابله با توطئه افکنان و تفرقه انگیزان می باشد . در این تحقیق از برخی کتب معتبر و مرجع تشیع و تسنن مثل تاریخ طبری ، صحیح بخاری ، ناسخ التواریخ ، روضه الصفا و الارشاد و سبعه من السلف و ریزترین مباحث و شبهات پیرامون موضوع با جواب آنها فیش برداری شده و پس از ربط منطقی به طور کامل به موضوع پرداخته شده است . واژگان کلیدی این تحقیق : سرّ نامه رساله ارسال منع حدیث .

موضوع این تحقیق ( دوستی در آیات و روایات) می باشد. مسأله دوستی در زندگی بشر امری مهم، مورد نیاز و به گونه ای با سرنوشت او در ارتباط است بدین منظور هدف از انتخاب این بحث شناسایی دوستان حقیقی انسان، چگونگی ایجاد رابطه دوستان با آنها، تثبیت این علاقه و در پرتو آن، برداشتن گامهای مؤثر در راه تکامل روحی – معنوی بشر است. دین مبین اسلام بر پایه دوستی بنا شده و در قرآن کریم مطالب فراوانی پیرامون این بحث با واژه های محبت، مودت، خلیل، صدیق و . .. وجود دارد، در امتداد کلام وحی هر جا از دوست و دوستی سخن به میان آمده، سخنان گرانبهایی از ائمه اطهار ( ع) نیز می درخشد. خداوند متعال، یگانه دوست بشر است که تمامی صفات محبوب را بدون مرز و نهایت داراست پس از او و به اذن او، پیامبر ( ص) و ائمه اطهار ( ع) دوستان حقیقی انسان ها می باشند و از آنجا که محبت محصول معرفت است آدمی می تواند از طریق شناخت این بزرگواران و اطاعت از فرامین آنها به دوستی ایشان دست یافته و در این ارتباط دو طرفه جزء محبوبان آنها قرار گیرد و به سعادت دنیوی و اخروی نائل شود. دوستی؛ موهبت الهی است که انسان ها می توانند با آن در اجتماع و در ارتباط با همنوعان خود، زندگی را شیرین ساخته و از برکات بسیار آن سود برند. اجتماع کوچک خانواده به این عنصر ارزشمند نیازمند است. از آنجا که انسان در جامعه به دنبال دوستانی برای خود می باشد و با توجه به میزان تأثیر گذاری و اثرپذیری دوستان از یکدیگر در این راه باید به ملاکهای صحیح در گزینش دوست توجه داشت و هر فردی را به دوستی انتخاب نکرد. اما نکته اساسی در روابط دوستانه ای که در اجتماع؛ چه داخل خانواده، جه خارج از آن، صورت می پذیرد این است که با هدف الهی و در جهت نزدیکی و پیروی از دستورات پروردگار، شکل گیرد. این است راز ماندگاری دوستی ها که تا روز قیامت تداوم می یابد و حتی در آن روز مستحکم تر نیز می شود. برای دست یابی به مطالب مورد نظر در این پژوهش از روش کتابخانه ای و فیش برداری با مراجعه به کتب تفسیری، روایی، اخلاقی و اجتماعی استفاده شده است.

انسان موجودی اشت اجتماعی و یقینا همچین موجودی نمی تواند جدای از دیگران به دوستی ادامه دهد و به دنبال این اجنماعی زیستن است که مسئله دوست مطرح می شود پس ما باید در راه پیدا کردن دوست به دستورالعمل های دینی تکیه کرده و برای دستیابی به آن دستورالعمل ها پیرامون آیات و روایات تحقیق و تدبر کنیم. این تحقیق دارای 6 فصل است. در سیره ی تحقیق ابتدا به پیشینه ی موضوع و بعد اهمیت موضوع می پردازیم در فصل اول به تعریف دوستی لغت و اصطلاح می پردازیم و بعد به واژه های عربی آن از نظر لغت بررسی می کنیم. سپس به دوستی در کلام بزرگان می پردازیم و بعد به آداب دوستی پرداخته و بدنبال آن حد و مرز دوستی را مورد بررسی قرار می دهیم و در فصل دوم به اهمیت دوستی در آیات و در فصل سوم دوستی را در کلام معصومین بررسی می کنیم و در فصل چهارم به ویژگی ها و صفات دوستان خوب می پردازیم که این ویژگی ها و صفات برگرفته از آیات و روایات می باشد. در فصل پنجم به ویژگی ها و صفات دوستان بد می پردازیم : در فصل بعدی به حقوق دوست در مقابل دوست. در فصل هفتم به نقش دوست در زندگی و اینکه دوست خوب و بد چه نقشی در زندگی فردی و اجتماعی انسان دارد. و در انتها خلاصه آنچه گفتیم را بیان می کنیم و سپس به راه کارهای عملی در مورد دوستی اشاره می کنیم و بعد از آن به نتیجه می پردازیم.

موضوع پژوهش حاضر نگاهی است به اهمیت دوستی از منظر قرآن و روایات و آثار آن هدف کلی این تحقیق ارائه راهکارهایی مناسب برای انتخاب و گزینش دوستان و بیان نمودن ویژگیهای دستان شایسته و ناباب و آگاه ساختن افراد از آفتها و عواقب دوستی های ناآگاه و خطرساز می باشد. این رساله از چهار فصل تشکیل شده که در قسمت اول کلیات تحقیق اعم از تعریف و تبیین موضوع، ضرورت و اهداف تحقیق و... می باشد. در فصل اول مفهوم دوست و واژه های مرادف آن بررسی شده و نیز دوستی از منظر آیات وروایات بیان گردیده است. در فصل دوم ویژگیهای دوستان شایسته و خوب و آثار آنان و امتحان و آزمایش دوستان موردبحث قرار گرفته است. در فصل سوم حقوق دوستان و عوامل تقویت دوستی ها ) پایه های دوستی( تبیین گشته است. فصل چهارم نیز به بررسی دوستان ناشایست و پیامدهای آنان پرداخته شده است. در پایان رساله نیز به نتیجه گیری و ارائه پیشنهادها پرداخته شده است. منابع مورد استفاده در این تحقیق متون اسلامی و تألیفات نویسندگان این عصر می باشد که بااستفاده از روش تحقیقی توصیفی، صورت گرفته است. از مجموع بررسی های صورت گرفته نتایج ذیل حاصل شده: - در آیات روح بخش قرآن واژه های صدیق، خلیل، اخ، اَحبَّ به کار رفته است که همگی به معنای دوست می باشند واژه اخ به معنای برادر است که منظور از آن در برخی آیات دوست می باشد. - با توجه به روایات برای دوستی ها، پاداشی در نظر گرفته شده است که این پاداش به کسانی داده می شود که به خاطر خدا با دیگران دوستی بورزند و دیگران را در راه خدا و برای خدا دوست داشته باشند. - انسانها باید در دوستیابی معیارهایی چون عقل، علم، دینداری، صداقت، تقوی و... را ملاک خود قرار دهند و بر این اساس دوستانشان را انتخاب کنند تا هیچ گاه احساس پشیمانی نکنند. - نتیجه حاصل از بررسی حقوق دوستان بیانگر این است که دوستان حقوقی نسبت به یکدیگر دارند که آن حقوق جزء وظایف دوستی می باشد و عمل نکردن به آن حقوق پیوند دوستی رامی گسلد و سبب خشم الهی می شود که از جمله حقوق حق مال، نفس، انصاف، دعا در حق آنان می باشد.

دروغ را مادر همه ی گناهان می دانند زیرا که دروغ ویران کننده ایمان و اعتماد و شخصیت والای انسانی است در پناه دروغ، راه برای همه ی زشتی ها و پلیدی ها به آسانی باز می شود و حریم قلب آلوده به همه ی گناهان می گردد، دروغ انواع مختلفی دارد که در تمام اعمال ظاهری و باطنی آدمی راه دارد، دروغ ریشه در بی ایمانی و نفاق و دورویی و ده ها عامل دیگر دارد که با شناسایی دقیق این علت ها می توانیم برای درمان و معالجه آن، قبل از آن که روح و جانمان عادت به این خصلت شیطانی کند، از دروغ دوری کنیم و از آثار و پیامدهای شوم آن که فرد و جامعه را در بر می گیرد در امان باشیم، آثار و پیامدهای ناگوار و تأسف باری که می تواند یک جامعه را به تباهی بکشاند و مهمترین سرمایه های یک اجتماع سالم و افراد یک جامعه را که اعتماد و اطمینان و امنیت و آرامش است را از بین ببرد. در این میان ما می توانیم برای علاج دروغگویی از راه های علمی و عملی که علمای اخلاق و روان شناسان بدان اشاره نموده اند بهره بگیریم و از رهنمودهای گهربار قرآن کریم و ائمه معصومین ( ع) که در این زمینه بسیار مفید می باشد، کمک و یاری بگیریم. در این نوشتار به علل دروغگویی در کودکان همه اشاره شده که مهمترین آن تخیل – ترس- تقلید و تمایل به جلب توجه و خشنودی دیگران است. باید توجه داشت که با ترک دروغ والدین زمینه ی یادگیری عدم صداقت در کودک از بین رفته و راستگویی در او نهادینه خواهد شد.