جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب «زن و مسائل قضایی و سیاسی» تالیف مرتضی مطهری، شش سخنرانی استاد مطهری را در بر دارد که در اواخر سال 1345 و اوایل 1346 هجری شمسی در انجمن اسلامی پزشکان ایراد شده است. استاد مطهری در این سخنرانی‌ ها برخی موضوعات قضایی و سیاسی شامل شهادت، قضاوت، افتاء، اشتغال زن خارج از خانه و برخی موارد از حضور زن در سیاست را مورد بحث و بررسی قرار داده است. این اثر در سه بخش تنظیم شده است. بخش اول با عنوان زن و شهادت، دو سخنرانی را شامل می شود. استاد مطهری در سخنرانی دوم به بررسی جمله نهج البلاغه می پردازد که در آن زن دارای نقص عقل شمرده شده است. استاد در سخنرانی سوم، امکان تصدی قضاوت و افتاء توسط زن را مورد بررسی قرار می دهد. دلیل عمده عدم امکان قضاوت توسط زن، نه آیه و روایت بلکه اجماع است. زن و سیاست موضوع محوری سه سخنرانی بعدی است. استاد با تبیین مبنای رأی دادن، و تفکیک حکومت از سیاست تلاش کرده است تا چارچوب نظری مناسبی را برای حضور زن در عرصه سیاست و حدود آن تعیین نماید.

مجموعه آشنایی با قرآن سلسله مباحث تفسیری استاد شهید در سال های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی است که عمدتاً در بین سالهای ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۷ شمسی انجام شده است. ویژگی ممتاز این مباحث، توجه به مسائل و موضوعات فکری و اجتماعی روز در حین تفسیر آیات قرآنی است که موجب تازگی و زنده بودن این مباحث گردیده است. ویژگی دیگر بیان روشن و روان آن است. جلد پنجم این کتاب شامل تفسیر سوره های زخرف، دخان، جاثیه، فتح و قمر است.

کتاب «ده گفتار» تالیف مرتضی مطهری، مجموعا ده سخنرانی یا مقاله است که در طول سال‌ های 1339 و 1341 هجری شمسی ایراد شده و یا نگارش یافته است. از گفتار اول تا گفتار هفتم سخنرانی‌ هایی است که در فاصله مهر ماه 1339 تا مهر ماه 1341 در محفلی ماهانه در تهران، که هر ماه یک نوبت در منزلی در سه راه ژاله با شرکت چند صد نفر از طبقات مختلف تشکیل می‌ شد، ایراد شده است. گفتار اول و دوم به موضوع «تقوا» اختصاص دارد. استاد مطهری در این دو گفتار با استناد به آیات و روایات به شرح معنای صحیح تقوا می پردازد. استاد مطهری در گفتار سوم به موضوع «امر به معروف و نهی از منکر» می پردازد. وی پس از اشاره به شرایط و احکام فقهی اجرای امر به معروف و نهی از منکر، تاریخچه ای از مبانی شکل گیری نهاد حِسبه و نحوه عملکرد آن را بیان می کند. در گفتار چهارم به مناسبت رحلت آیت الله بروجردی (ره) مرجع تقلید وقت، موضوع اجتهاد محور سخنرانی قرار گرفته است. استاد در این سخنرانی به تبیین مفهوم اجتهاد می پردازد و شرح مختصری در مورد اقسام مشروع و ممنوع آن ارائه می دهد. گفتار بعدی با عنوان احیاء فکر دینی یکی از مهم ترین سخنرانی های استاد مطهری در زمینه آسیب شناسی جامعه دینی محسوب می شود. «فریضه علم» موضوع محوری گفتار بعدی است. استاد مطهری در گفتار هفتم، با موضوع «رهبری نسل جوان» به مسئولیت هر نسل برای هدایت نسل بعدی اشاره می کند. شهید مطهری در دو گفتار هشتم و نهم به معرفی «خطابه و منبر» می پردازد. شهید مطهری در مقاله مشکل اساسی در سازمان روحانیت، ضمن اشاره به جایگاه مهم سازمان روحانیت و برخی امتیازات آن بر وجود پاره ای نواقص و ضرورت اصلاح آن تأکید می ورزد. در ارزیابی کلی از این اثر می توان گفت که موضوع «آسیب شناسی دینی» حلقه وصل و نقطه مشترک مباحث کتاب است.

کتاب «پانزده گفتار» تالیف استاد مرتضی مطهری است. این کتاب مجموعه پانزده سخنرانی استاد مطهری است. مطالب این کتاب بسیار متنوع و جالب توجه و مورد نیاز امروز ماست و همچون سایر آثار استاد از اتقان و استقامت رأی و ابتنا بر کتاب و سنت برخوردار است. این کتاب پاسخگوی مسائلی در این زمینه است: - اسلام و نیازهای جهان امروز - نهضت آزادی بخش اسلام - لزوم تعظیم شعائر اسلامی - نقش دین در تحولات تاریخی و همچنین نقش حادثه کربلا در تحول تاریخ اسلامی. هم چنین در این کتاب استاد مطهری به بررسی مسأله سعد و نحس ایام در قالب مقاله ای تحت عنوان «دفاع از سیزده» می پردازند. غدیر و خطری که مسلمین را از داخل تهدید می کرد، عنوان سخنرانی است که استاد ضمن تبیین نظریه صحیح در مورد غدیر، مسأله فلسطین و خطر اسرائیل را گوشزد می نماید. مسأله نفاق و ماهیت و ابزار آن همراه با شیوه رهبری پیامبر در مبارزه با نفاق در بخش دیگری مورد کنکاش قرار گرفته است. لزوم تعظیم شعائر اسلامی و توجه شعار ها و ارزش های اسلامی همراه با پرهیز از شعار های عددی و تصویری دو مقاله ارزشمند ارائه شده در شب تاسوعا و عاشورای حسینی علیه السلام است.

کتاب «عرفان حافظ» تالیف مرتضی مطهری، مجموعه ای است مشتمل بر پنج جلسه کنفرانس استاد شهید آیت الله مطهری که در حدود سال 1350 هجری شمسی در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران ایراد شده است. این کتاب زیبا و جذاب که در واقع یک معرفی اجمالی از عرفان اسلامی است در سالهای قبل «تماشاگه راز» چاپ و منتشر شده است. استاد مطهری برای شناخت حافظ به دو راه مراجعه به تاریخ و دیوان او اشاره می نماید و ضمناً پنج فرضیه را در باب شخصیت فکری و اشعار او را بررسی می کند. استاد مطهری ضمن عارفانه خواندن اشعار حافظ اصول جهان بینی عرفانی را بیان می نماید.

کتاب «تعلیم و تربیت در اسلام» تالیف مرتضی مطهری، مجموعه ای است مشتمل بر کلیه سخنرانی های موجود از استاد شهید، پیرامون «تعلیم و تربیت در اسلام» که از دو بخش تشکیل شده است. بخش اول شامل سیزده جلسه سخنرانی استاد در جمع دبیران تعلیمات دینی است. برخی از اهم موضوعات طرح شده در این بخش عبارتند از: پرورش عقل، تربیت عقلانی انسانی، مسئله عادت، فعل اخلاقی، کرامت نفس در قرآن و حدیث و ریشه الهامات اخلاقی. بخش دوم، شامل بحث هایی است که در انجمن اسلامی پزشکان در شش جلسه انجام شده است. برخی از عناوین این بحث ها از این قرار است: پرورش جسم و پرورش استعداد عقلانی، تاریخچه تعقل از نظر مسلمین، عوامل تربیت.

کتاب «جاذبه و دافعه علی (ع)» تالیف مرتضی مطهری، حکایتگر توانمندی استاد مطهری در امر تبلیغ، به ویژه از حیث موضوع شناسی و نحوه معرفی ویژگی های امیرالمؤمنین (ع) است. و از این منظر کتاب «جاذبه و دافعه علی علیه السلام» می تواند به مثابه الگویی در امر تبلیغ مورد توجه قرار گیرد. کتاب، دارای دو بخش است، که در بخش اول، جاذبه علی علیه السلام، فلسفه، فایده و اثر آن، مورد بحث قرار گرفته است. در این بخش به آثار اجتماعی عنصر محبت و نیز به آثار تربیتی آن توجه شده است. بخش دوم کتاب به تبیین کیفیت دافعه امیرالمؤمنین علیه السلام از راه معرفی آن ها، که از سوی حضرت طرد شده اند، می پردازد. استاد در این بخش جریان «خوارج» را معرفی کرده است. کیفیت توضیح استاد در مورد خوارج به گونه ای است که مخاطب گمان نکند که با جریانی صرفاً تاریخی مواجه است که در روزگار کنونی بدیلی ندارد. استاد همواره بر تکرار پذیری جریان خوارج تأکید می نماید. استاد مطهری در بخش مربوط به دافعه علی (علیه السلام)، تنها به معرفی خوارج اکتفا نموده است. استاد مطهری در این کتاب در پی اثبات این نکته است که علی علیه السلام شخصیتی دو نیرویی بوده است و هر کس که بخواهد در مکتب او پرورش یابد، باید همچون علی بن ابی طالب علیه السلام از جاذبه و دافعه برخوردار باشد.