جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پایان نامه ی حاضر در چهار بخش با این موضوعات نگارش شده است: بخش اول، کلیاتی درباره ی عصمت و نبوت: تعریف عصمت و نبوت، حقیقت عصمت از دیدگاه اشاعره و شیعه، منشأ عصمت؛ بخش دوم، مراتب عصمت: مصونیت از گناه و نافرمانی، مصونیت از خطا و اشتباه، بررسی سهو نبی از دیدگاه علمای شیعه؛ بخش سوم، لزوم عصمت انبیا: لزوم عصمت انبیا از دیدگاه متکلمان شیعه و فخر رازی، عصمت انبیا قبل از بعثت، عصمت پیامبر اسلام قبل از بعثت؛ بخش چهارم، دیدگاه های فخر رازی و دانشمندان شیعه در تفسیر آیات موهم صدور گناه از انبیا: بررسی آرای آنان در خصوص پیامبراسلام(ص)، بررسی آرای آنان در مورد سایر انبیا، مقایسه ی روش های تفسیری فخر رازی و علمای شیعه در تفسیر آیات متشابه.

این پایان نامه فضائل القرآن را در روایات سنی و شیعی بررسی کرده و شامل هفت بخش با این مباحث است: بخش اول، کلیاتی در تاریخچه فضائل نویسی بر قرآن؛ بخش دوم، بررسی فضل قرآن بر سایر کتب آسمانی و سایر کلام های بشری؛ بخش سوم، فضائل قرآن از نگاه روایات؛ بخش چهارم، بررسی وضعیت روایات جعلی در حوزه فضائل القرآن؛ بخش پنجم، بررسی فضائل سوره های قرآن در روایات فریقین؛ بخش ششم، بررسی فضیلت آیات خاصی از قرآن: آیة الکرسی، آیات آخر سوره حشر، آیه آخر سوره کهف؛ بخش هفتم، بررسی روایات پیرامون استخاره و ختم قرآن.

دین، همزاد انسان است و قدمتی همپای وی دارد. هر اندازه بشر در جهت رشد و رفاه مادی بیشتر تلاش نمود، نیاز به تحصیل سعادت و دستیابی کمال هم بیشتر احساس شد و پیامبران نیز برای برآوردن این نیاز ارائه طریق سعادت به بشر مأمور شدند. بیان موضوع سعادت و طریق تحصیل آن، مهمترین پیام و برنامه پیامبران بود که در قالب دین و تعالیم آسمان عرضه گشت و هدف عمده آن، تأمین نیازهای مختلف انسان بود. پژوهش حاضر که پیرامون، قلمرو دین، به نگارش در آمده است، هدف عمده خود را بررسی ابعاد مختلف دین، با استفاده از منابع اصیل دینی، یعنی قرآن و حدیث قرار داده است

این تحقیق در سه بخش با این موضوعات تنظیم و تدوین شده است: بخش اول، کلیاتی درباره ی تربیت و مسائل گوناگون آن: بررسی معانی لغوی و اصطلاحی تربیت، آشنایی با اصطلاحات مبانی و اصول و روش ها و سیره ی تربیتی؛ بخش دوم، جایگاه تعلیم و تربیت در قرآن: تکامل انسان، استقرار دین، تحقق تربیت صحیح؛ بخش سوم، بررسی مبانی و اصول و سیره ی تربیتی انبیا در قرآن: تأثیرپذیری باطن از ظاهر، تأثیرپذیری ظاهر از باطن، ظهور تدریجی شاکله، تأثیر شرایط بر انسان، مقاومت و تأثیرگذاری بر شرایط، جذبه ی حسن، جذبه ی احسان، تطور وسیع آدمی، کرامت، اندیشه ورزی و تفکر، شناخت خدا، ضعف نفس، حبّ، آزمندی و شتاب.

با نگاهی اجمالی به برخی آیات قرآن کریم، در می یابیم که زندگی مادی دنیایی و تعلقات آن به عنوان سرگرمی و بازیچه معرفی گردیده، و البته این توصیف در مقایسه با زندگی واقعی آخرت است. در آیات قرآن کریم و روایات معصومین علیهم السلام، ضمن تذکر این مسئله به عموم انسان ها و به خصوص مؤمنین، آنان را از پرداختن به امور بیهوده و سرگرم کننده ای که هیچ نفع دنیایی و آخرتی ندارند، برحذر می دارد. رسالة حاضر، بر آن است تا با بررسی آیات نورانی قرآن کریم و روایات اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام، مفهوم و ماهیت لهو و لعب و مصادیق و نمونه ها، و عوامل گرایش به آن، و نیز آثار و نتایج پرداختن به آن را تبیین نموده و با بهره گیری از کلام وحی و فرمایشات گهربار معصومین(ع)، راه کارهایی را جهت اجتناب و دور ماندن از این امور برای مشتاقان به معارف قرآنی، ارائه نماید.

عفت از حیث مفهومی به خویشتن داری و باز داری نفس در قلمرو شهوت و نیز اجتناب از شهوات حرام اطلاق می شود. از آنجا که موضوع عفت شهوت است در آیات و روایات میان«شهوت پرستی» و«عفت» تقابل جدی برقرار شده است. در منابع روایی غالبا«عفت» نقطة مقابل«شکم پرستی» و«شهوت جنسی» است؛ زیرا این دو غریزه منشأ شهوترانی های دیگر می شوند. در اصطلاح قرآن کریم«شهوت» معنایی عام داشته و به انواع خواهش های دنیایی اطلاق شده است. بنابراین«عفت» به معنای عام در مقابل«شهوت» به معنای عام قرار دارد. عفت در مکتب اسلام معنای وسیعی دارد که پایین ترین حد آن نزاهت و حد کمال آن عصمت است. در اصطلاح اخلاق تحقق«عفت» در رسیدن شهوت به نقطة اعتدال است به طوری که به سمت نقطة افراط«شره» و تفریط«خمود» منحرف نشود. رسیدن به این حد تعادل مستلزم مطیع و منقاد شدن نیروی شهوت از برای نیروی عقل است. بنابراین عفت یکی از نیروهای مهار کننده درونی است که رفتارهای ناشی از نیروی شهوت را کنترل می کند. این نیرو به کمک برخی عوامل درونی و بیرونی به شکوفایی و ظهور می رسد و نتایج و برکات فردی و اجتماعی فراوانی دارد. «عفت» به واسطة وجود موانعی تضعیف شده و در نتیجه شهوات بر نفس انسان حاکم خواهند شد. در چنین حالتی مفاسد اخلاقی بروز کرده و آثار زیانباری برای فرد و اجتماع خواهد داشت.

در این پایان نامه، نگارنده، ابتدا به کلّیاتی از قبیل تعاریف مربوط به غلو و جعل و وضع پرداخته و سپس با بیان سابقه تاریخی غلات، عقاید کلّی این گروه را یادآور شده است. همچنین به بررسی علل و انگیزه های جعل حدیث و اهداف و نیّات این گروه در این راستا پرداخته و نمونه هایی از احادیث جعلی درباره مسائل گوناگون را نقل نموده است. در خاتمه نیز موقعیت این احادیث را در کتب موجود، بررسی کرده است. این نوشته، در حدّ توان، سعی دارد گوشه هایی از این حرکت سازمان یافته و آگاهانه را بررسی کند تا روشن شود غلات، به کلّی از مذهب تشیّع به دور بوده اند و تنها به جهت مخدوش ساختن چهره نورانی شیعه، خود را در صف شیعیان جا زده اند. لذا در این پایان نامه، سعی شده تا با شناخت افکار و عقاید غالیان، به نقش آنها در مسیر جعل حدیث پرداخته شود. از این رو، ذیل دو بخش و هفت فصل، این مهم بررسی شده است. بخش اوّل، «غلات و عقاید فرقه ای» عنوان گرفته است در فصل اوّل این بخش، کلّیات و تعاریف موجود در مسئله از دیدگاه لغت و اصطلاح و نظر مفسّران، مورد کند و کاو قرارگرفته و سپس به صورتی گسترده، این مبحث از منظر روایات بررسی شده و سپس از نظر دیدگاه کلامی رجالی شیعه و سنّی بررسی شده است. فصل دوم با عنوان «بررسی سابقه تاریخی غلات» به چند گروه از فرقه هایی منتسب به این عقیده از قرن اوّل هجری تا غیبت کبرا و پس از آن، اشاره شده است. فصل سوم، درباره علل و انگیزه های غلو است، که از عوامل مهم آن، تکّبر و خودخواهی، بی بندوباری اباحیگری و ناآگاهی توده های مردم برشمرده شده است. فصل چهارم به بررسی عقاید غلات پرداخته و عقاید آنان را در زمینه های مختلف فکری - عقیدتی مورد بحث و نظر قرار داده است. بخش دوم با عنوان «جعل حدیث در کارنامه غلات»، دارای سه فصل است که در فصل اوّل آن، گزارشی درباره جعل حدیث در اسلام آمده است. نگارنده در این بخش، درباره موضوعاتی مانند: معنای لغوی و اصطلاحی جعل، حدیث موضوع، تاریخ جعل در حدیث از دیدگاه های مختلف، و علل و انگیزه های جعل حدیث، پرداخته و دو علّت عمده برای جعل حدیث را عامل سیاسی و عامل فرهنگی می داند و عواملی از قبیل: دنیامداری، عوامل تربیتی و تبلیغی، تعصّبات ملّی، عناد و زندقه را نیز در مرتبه های بعدی این عوامل برمی شمرد. فصل دوم، در باب نقش غلات در مسیر جعل حدیث است. در این فصل که دارای بخش های مختلف است، کیفیت حدیث سازی، اهداف غلات در این زمینه، موضعگیری ائمه اطهار: در برابر غلات، ذکر نام غالیان مشهور، محورهای جعل حدیث از جانب غلات، نمونه هایی از جعلیات غلات در محور معاد، و همچنین دو محور غلو در صفات و فضائل، از جمله مباحثی است که این فصل را تشکیل می دهند. نگارنده در خاتمه، ضمن بررسی موقعیت روایات غلات در کتب موجود، معیارهای تشخیص احادیث موضوع، روایات جعلی در حوزه کلام و روایات جعلی در حوزه قرآن، با یک نتیجه گیری کلّی از بحث ها، مطالب خود را خاتمه می دهد.

از دیدگاه اسلام ربا حرام است و حرمت آن از نظر علمای شیعه و سنی تردیدناپذیر. اما اینکه هر نوع زیادی چه در ربای قرضی و چه در ربای معاملی حرمت داشته باشد اختلاف نظر است. برخی از علمای اهل سنت معتقدند ربای قرضی حرام، تنها ربای جاهلی است که در آن تنها در برابر تمدید مهلت اضافه خواسته می شد. در مقابل علمای شیعه بسیاری از فقهای اهل سنت تقاضای هرگونه زیادی در قرض را حرام می شمارند. چنین اختلاف نظری در مورد ربای معاملی نیز وجود دارد. راه دیگر برای شناخت ربای حرام ارزیابی عللی است که در قرآن و روایات آمده است. از دید قرآن و حدیث، ربا ظالمانه است، مانع کارهای خیر می شود، بیکاری، تن پروری و تنبلی را ترویج می کند. رساله حاضر بر آن است که با بررسی آیات قرآنی و روایات اهل بیت و عصمت و طهارت علیهم السلام و نیز روایات برادران اهل سنت و همچنین متون فقهی مفهوم و ماهیت ربا را تبیین نماید تا با تمسک و توسل به ذیل الطاف و عنایات خداوندی از ابتلاء به ربا و عواقب و نتیج سوء آن در دنیا و آخرت مصون مانده و بر رشد و سعادت واقعی رهنمون گردیم.

انسان موجودی اجتماعی است و بنابر طبیعت خویش باید در اجتماع و در ارتباط با افراد دیگر زندگی کند . در یک جامعه اسلامی نیز مؤمنان در ارتباط با افراد دیگر و مخصوصاً مؤمنان هستند و بخش عظیمی از زندگی خود را در تعامل با دیگران سپری می کنند . از آنجا که دین مبین اسلام دینی کامل و همه جانبه است و به همه ابعاد زندگی انسان ها پرداخته است ، برای هدایت انسان ها و رسیدن آنها به سعادت در دنیا و آخرت ، برنامه ها و اصول خاصی را در جهت ساماندهی صحیح روابط بین مؤمنان ارائه داده است . قرآن مجید و سنت شریف ، دو منبع اساسی برای بیان این برنامه هدایت هستند که این اصول و دستورالعمل ها به صورت پراکنده در آن ها مطرح شده است که احصاء ، دسته بندی ، شناسایی و تبیین این اصول برای پیاده کردن آن امری ضروری است . این تحقیق در صدد آن است که اصولی را که فرد مؤمن باید در ارتباط با دیگر مؤمنان به کار گیرد، از قرآن مجید استخراج و به بحث و بررسی آن بپردازد و با سنت شریف و نیز اقوال مفسران تبیین نماید تا با لطف خداوند گامی در جهت سعادت بشر به حساب آید

هدف پژوهشگر: تحقیق روشمند درباره ی یکی از اصطلاحات قرآنی ۲) روش نمونه گیری : با استفاده از کلمات کلیدی - اختلاف - و مشتقات آن ۳) روش پژوهش : عمدتا مفهوم یابی آیات قرآنی با شیوه های تدبر، برگرفته از الگوی تفسیری علامه طباطبایی (ره ) دارالمیزان (به شرح ضمیمه ) ۴)ابزار اندازه گیری : کتب تفسیری معتبر قدیم و جدید ۵) طرح پژوهش : استخراج دقیق آیات مشتمل بر کلمات کلیدی؛ مراجعه به منابع تفسیری و حدیثی؛ دسته بندی و تحلیل مفاهیم؛ تدوین نهائی ۶) نتیجه کلی : دیدگاه توضیح یافته و تعریف شده ی قرآن کریم در ارتباط با مسئله ی "اختلاف "