جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 694
پژوهشی در بررسی متنی و سندی روایات تفسیری حبری
نویسنده:
محسن قاسم پور، سجاد رضایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
حبری از محدثان و مفسران زیدیه (قرن سوم ه.ق) است که با توجه به مبانی کلامی اعتقادی زیدیه، به امامت بلافصل امام علی (ع) پس از پیامبر (ص) به نص جلی معتقد بود. مهم ترین مستند این مفسر، وجود نصوص قرآنی و روایاتی است که در میان امامیه نیز بر آنها اتفاق نظر وجود دارد. وی معتقد بود به حکم روایت «الحسن و الحسین امامان، قاما او قعدا» بر امامت این دو امام نیز تنصیص شده است. وضعیت راویان، بر مبنای آرا رجالیان شیعی و سنی و با تکیه بر منابع اصیل این دانش، بررسی و معلوم شد که در بیشتر سلسله سند راویان افرادی موثق قرار گرفته اند، و البته اندکی از آنان نیز بر طبق گفته های رجالیان موثق نیستند. در بین این روایات، هم روایات مرفوع و هم روایات موقوف و هم احادیث معنعن وجود دارد. افزون بر روایات اندکی که به پیامبر (ص) و دیگر معصومان می رسد، بیشتر روایات از ابن عباس نقل شده است که چون معصوم نیست روایاتش حکم حدیث موقوف را دارد. بررسی محتوایی این تفسیر بیانگر آن است که محور غالب احادیث فضائل و مناقب امام علی (ع) بوده، و برمبنای قاعده موسوم به جری و تطیبق، قابل تبیین است. اندکی از روایات نیز به سبب نزول به معنای متعارف آن راجع می شود. بدین سان کاربرد پربسامد تعبیر «نزلت فی» در این تفسیر بیشتر به مقوله شان نزول و نه سبب نزول معطوف است. از آنجا که طرح و ارائه روایات سبب نزول نیز در راستای تاکید بر همین فضیلت و منقبت های امام علی (ع) تلقی می شود، لذا نمی تواند بر مبنای قواعد فقه الحدیثی متعارف مورد ارزیابی قرار گیرد. به طور کلی محتوای این روایات در چارچوب اعتقادات شیعی و در بعد امامت مورد قبول است. روایات تفسیری حبری عینا یا با اندک تفاوت هایی در سند و یا الفاظ در منابع روایی شیعی امامی و زیدی و یا حتی اهل سنت آمده است که مشخص ترین این آثار را می توان تفسیر «فرات کوفی» و «تفسیر البرهان» و «شواهد التنزیل» حاکم حسکانی دانست.
صفحات :
از صفحه 65 تا 90
جستاری در تاریخ گذاری قرآن
نویسنده:
جعفر نکونام
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
در این مقاله به بررسی جوانب گوناگون تاریخ گذاری قرآن به معنای تعیین تاریخ و ترتیب نزول وحی های قرآن پرداخته شده است. اهمیت تاریخ گذاری و نتایجی که بر آن مترتب است، پیشینه اهتمام به آن به خصوص در دوره معاصر، منابعی که به کمک آنها می توان به تاریخ گذاری قرآن پرداخت، و دشواری ها و محدودیت هایی که در مسیر تاریخ گذاری قرآن و جود دارد، موضوعاتی است که در این مقاله بررسی شده است.
صفحات :
از صفحه 25 تا 52
آثار و پیامدهاى گناه در آینه دین و روان شناسى
نویسنده:
محمد زارعى توپخانه، عذرى یارى شریفى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
هدف پژوهش حاضر بررسى آثار و پیامدهاى گناهان در آینه دین و روان شناسى است. این تحقیق با استفاده از روش توصیفى تحلیلى، سراغ متون دینى و روان شناسى رفته است؛ نقش گناه در نزول بلا را بررسى کرده و به تبیین رابطه بین گناه و نزول بلا پرداخته است تا با آگاهى دادن به مخاطب در زمینه بلاخیز بودن گناه، زمینه دورى از گناه را فراهم آورد. نتایج حاصل از پژوهش نشان مى دهد که گناه در قالب عناوینى همچون تغییر نعمت، اجابت نکردن دعا، احباط عمل، نقمت، آسیب هاى روانى شخصیتى، کاهش عزت نفس، و کاهش شادکامى، بلا را محقق مى سازد.
صفحات :
از صفحه 85 تا 98
تحلیل و بررسى مسئله دوستى در روایات
نویسنده:
محمدعلى شکرى نیا، على حسینى زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
مقاله حاضر تلاش دارد با روش تحلیل عقلى و استنباط منطقى، دیدگاه اسلام در مسئله دوستى را از طریق بررسى روایات معصومان علیهم السلام تبیین نماید. در خصوص فلسفه دوستى، متناسب و همسو با روایات، دو الگوى «مدنى» و «هستى شناختى» مطرح گردیده است که بر اساس آن رابطه دوستى، یک ضرورت براى تحقق حیات مطلوب اجتماعى و حرکت انسان به سوى کمال و سعادت نهایى، بر مدار توحید تلقى شده است. این دو الگو، به کارکرد حمایتگر دوستى در تأمین نیازهاى جسمى، مادى، روانى و اجتماعى، و کارکرد هدایتگر آن در مسیر توحید و بندگى اشاره دارند. روایات با تأکید بر اهمیت تحقیق و آزمون در انتخاب دوست، روش ها و معیارهایى را براى این اقدام برشمرده اند و راه کارهایى براى تداوم و تقویت پیوند دوستى ذکر کرده اند. همچنین در روایات، سلسله مراتبى از روابط دوستى ترسیم شده است که در بالاترین مراتب آن، دوستى با انبیا و معصومان علیهم السلام و اولیاى الهى قرار دارد.
صفحات :
از صفحه 29 تا 43
قاعده لطف و ادله نقلی آن
نویسنده:
جمال الدین موسوی، محمدتقی شاکر اشتیجه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
«لطف»، به عنوان یکی از قاعده های مهم و تأثیرگذار در علم کلام، عبارت است از هر آنچه که مکلف با آن، به انجام فعلِ طاعت نزدیک، و از معصیت دور گردد و در اصل توان مکلف بر انجام فعل، دخیل نبوده و به حد اجبار نرسد. معتزله از طرف داران این قاعده هستند و اکثر آنان فعل لطف را بر خداوند واجب می دانند. اشاعره در مقابل، منکر این قاعده هستند و اساسا چیزی را بر خداوند واجب ندانسته و به تبع، لطف را نیز بر خداوند واجب نمی دانند. اکثر علمای امامیه، قایل به وجوب لطف بر خداوند هستند و مسائلی مانند وجوب نبوت و وجوب وجود امام معصوم در هر عصر و زمان را با آن اثبات می کنند. کاربرد این قاعده در علم کلام گسترده بوده و کسانی که قایل به وجوب لطف هستند، وجوب تکلیف شرعی، حسن آلام ابتدایی، وجوب وعده و وعید، وجوب عصمت انبیا، وجوب بعثت انبیا و وجوب نصب امام را با این قاعده اثبات می کنند. آیات فراوانی از قرآن وجود دارد که به غایات و مبادی لطف اشاره دارد، اما اکثر آنها دلالت بر وجوب لطف بر خداوند ندارد. روایات فراوانی در باب بعثت انبیا و خالی نبودن زمین از حجت خدا وجود دارد که دلالت بر لطف بودن این افعال از جانب خدای متعال می کند، اما دلالت بر وجوب این افعال و وجوب هرگونه لطف به گونه عام از جانب خداوند متعال ندارد. روش پژوهش این مقاله تحلیلی توصیفی می باشد.
صفحات :
از صفحه 27 تا 41
فرقه اسماعیلیه و پژوهش تطبیقی منابع رجالی امامیه
نویسنده:
میرهادی حسینی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه شهید بهشتی,
چکیده :
فرقه اسماعیلیه (یکی از پویاترین فرق اسلامی) همواره از دل مشغولی های مورخان، به ویژه پژوهشگران تاریخ اسلام در غرب بوده و هست. اندیشه و آرمان نخستین نظریه پردازان این فرقه، از جهات متعددی مورد کاوش قرار گرفته است. در این میان، کتب رجالی امامیه، با نگاهی واقع گرایانه، زوایای انشقاق در شیعه امامیه طی قرون دوم و سوم هجری را به خوبی پی گرفته اند. این مقاله به این پرسش پاسخ می دهد که منابع شیعه امامیه (= معاجم رجال طوسی، نجاشی، کشی، و ...) به موضوع پیدایش این فرقه چگونه نگاه می کنند؟ روش تحقیق در این نوشتار، بر اساس مقایسه و تطبیق منابع اصلی رجالی امامیه با دیگر مآخذ اهل سنت است. این پژوهش معلوم می کند که در خصوص شخصیت اسماعیل دو نوع نگرش وجود دارد: 1- نگرش اهل سنت و اخیراً پژوهشگران غربی که اسماعیل را فردی منحرف از لحاظ اخلاقی معرفی کرده اند؛ 2- نگرش امامیه که در کتب معاجم رجال منعکس شده و بر برائت اسماعیل دلالت دارد. و از جمع بندی نهایی اطلاعات مندرج در منابع امامی نتیجه می شود که ابوالخطاب فردی مذموم و غالی بوده، اما میمون قداح و پسرش عبدالله، با نظر به تعداد افراد موسوم به نام آنان، از اصحاب امام صادق (ع) و اشخاصی معتبر بوده اند.
صفحات :
از صفحه 121 تا 139
راهبردهای تربیتی از دیدگاه قرآن
نویسنده:
ابوالقاسم موسوی، نبی‌الله صدری‌فر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
چکیده :
قرآن به عنوان کتاب آسمانی و معجزه جاوید برای تربیت و هدایت بشر نازل شده است با توجه به همین اصل اساسی (هدایت گری) قرآن، در این مقاله با مطالعه در آیات قرآن راهبردها و شیوه های تربیتی از دیدگاه قرآن مورد بررسی قرار گرفته شده. و به سه راهبرد کلی تقسیم شده که می‌توان تقسیمات دیگری در این خصوص انجام داد. این مقاله، راهبرد تربیتی را در سه مقوله تحلیل و بررسی می‌نماید. یک: راهبرد شناختی بینشی؛ در این راهبرد به آیاتی پرداخته شده که در هدف آنها شناختن مبدا، معاد و چرایی خلقت انسان مورد نظر است. و با ارجاع انسان به تعقل و تفکر، یاد معاد، تذکر به نعمت های الهی و عبرت آموزی به این شناخت و بینش می‌پردازد. راهبرد دوم راهبرد گرایشی است. این راهبرد به آن دسته از گزاره های قرآنی پرداخته شده که میل به عمل را در انسان شعله ور می‌نماید. از جمله راهکارهای این شیوه می‌توان به: پرورش ایمان، پرورش محبت، توبه و انذار و تبشیر و پاداش و تنبیه اشاره نمود. راهبرد سوم که در آیات قرآن بدان پرداخته شده راهبردهای رفتاری است که در واقع به شیوه عملی سعی در هدایت متربیان می‌شود. از جمله : ارائه الگوی اخلاقی تربیتی در عمل، اسوه سازی، تعظیم شخصیت متربی، تذکر، آزمایش و ابتلا پرداخته شده است.
صفحات :
از صفحه 121 تا 161
گونه شناسی مبانی تفسیرنگاری ابن شهر آشوب در متشابه القرآن
نویسنده:
علی اکبر ربیع نتاج، محمد صادق حیدری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
محمدبن علی بن شهرآشوب سروی مازندرانی، از علما و دانشمندانی است که با تالیفات ارزنده خود خدمات فراوانی جهت اعتلای تعالیم اسلام و قرآن کریم نموده است. یکی از این آثار وی، کتاب «متشابه القرآن» در زمینه تفسیر آیات قرآن است. کتابی که مملو از مباحث و مطالب قرآنی در مورد آیات متشابه و مشکل قرآن کریم است. در این مقاله با دقت در کتاب متشابه القرآن، برخی از گونه های تفسیر نگاری ابن شهرآشوب در تبیین آیات الهی، مورد ارزیابی و بررسی قرار گرفته است. مهم ترین روش ها و گونه های تفسیری که نویسنده در کتاب متشابه القرآن به کار گرفته: بهره گیری از آیات متحد الموضوع، استفاده از قواعد عربی و نحوی، بهره جویی از روایات تفسیری، مدد جویی از اسباب النزول آیات، استناد به اجماع مفسران، تبیین معنای مفردات آیات، بهره گیری از ظواهر آیات، اشاره به بطن آیات، نقد روایات، استفاده از قیدهای توضیحی، ذکر مصادیق آیات، استناد به حکم عقل، تفسیر آیات الاحکام، تبیین نوع خطاب و به کارگیری صنایع ادبی و بلاغی در قرآن است.
صفحات :
از صفحه 29 تا 52
نیاز به تفسیر روایی، ذاتی یا عرضی
نویسنده:
جعفر نکونام، زکیه جوانمردزاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
تفسیر روایی از کهن ترین روش های تفسیر قرآن است که از آغاز تاریخ تفسیر وجود داشته است. در این که آیا ذات قرآن مبهم است و در همان زمانی که نازل شد، بدون بیان پیامبر (ص) مقاصد قرآن برای مخاطبان قرآن مشخص نبوده، یا این که نیاز به روایات در تفسیر قرآن عارضی است؛ یعنی بر اثر گذشت زمان و مفقود و منسی شدن قرائن فهم قرآن و پیدایش مکاتب مختلف کلامی و فقهی و عرفانی حاجت افتاده است که اهل بیت یا صحابه و تابعان به تفسیر آیات قرآن بپردازند و روایات تفسیری را به میراث بگذارند، اختلاف نظرهایی وجود دارد، اما بررسی ها در این مقاله نشان می دهد، قابل پذیرش نیست که قرآنی که به فصاحت و بلاغت و هدایت متصف است، به طور ذاتی مبهم و نیازمند بیان پیامبر (ص) و صحابه و تابعان و ائمه (ع) باشد؛ بلکه ایشان وقتی به تفسیر آیات پرداختند که بر اثر گذشت زمان و مفقود یا منسی شدن قرائن، حاجت افتاد، به تفسیر آیات قرآن بپردازند و روایات تفسیری بر اثر این نیاز عارضی فراهم آمده است.
صفحات :
از صفحه 127 تا 146
معناشناسی اسماء از دیدگاه مفسران فریقین با تاکید بر آیه خلافت
نویسنده:
عمران عباسپور، علی نصیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
ویژگی تعلیم اسماء باعث شده است که انسان مقامی بالاتر از مقام فرشتگان مقرب خدا داشته باشد. این مقاله در صدد بررسی چیستی اسماء مورد اشاره در آیه 31 بقره با استفاده از تحلیل سخنان مفسران فریقین است. مفسران شیعه سه نظریه را در مورد اسماء مطرح کرده اند: الفاظی که به اشیاء خارجی اشاره دارد، حقایق عینی و خارجی که واسطه خلقت تمام ممکنات عالم می باشند و ذخایر غیبی که منشا پیدایش جهان هستند. مفسران اهل سنت دو نظریه تشابه این آیات و وسیله ایجاد ارتباط و ادامه حیات در روی کره زمین برای انسان را مطرح کرده اند. تطبیق دیدگاه های تفسیری فریقین بیانگر آن است که اختلاف مفسران در تفسیر این آیات برآمده از اختلاف ایشان در مبانی و منابع تفسیری است.
صفحات :
از صفحه 43 تا 60
  • تعداد رکورد ها : 694