جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نگارنده در این تحقیق در پی بررسی و نقد روش و دیدگاه ابن جوزی در تفکیک احادیث موضوع، به احادیث منتخب وی در باب فضائل اهل بیت(ع) در کتاب «الموضوعات» توجه نموده است. هدف نگارنده از یک سو شناساندن معیارها و ملاک‌های مناسب در نقد احادیث، نمایاندن راه صحیح به‌کارگیری آنها و از سوی دیگر بررسی صحت و سقم نظرات ابن جوزی در باب فضائل اهل بیت(ع) و دفاع از احادیثی است که به اشتباه، موضوع شمرده شده‌اند. در این جهت وی، پس از بیان کلّیاتی دربارۀ حدیث موضوع، شواهد وجود آن و علل پیدایش و گسترش آن در فصل نخست، به تبیین ملاک‌ها و معیارهای لازم در بررسی اسناد و متون احادیث در فصل دوم پرداخته است. پس از آن به منظور بررسی مناقشات سندی ابن جوزی، ابتدا چگونگی جرح‌های وی را در فصلی جداگانه بررسی کرده است. سپس اشکالات متنی و سندی او را دربارۀ تک تک احادیث، مطرح و به نقد آن پرداخته، که حاصل آن برملا شدن خطاهای متعدد ابن جوزی در موضوع شمردن احادیث این باب است. نویسنده در پایان به این نتیجه رسیده که از جمع‌بندی این خطاها و مطالعه در ویژگی ابن جوزی معلوم می‌گردد که ریشۀ همۀ خطاهای او تعصب مذهبی و نگاه یک سویۀ او به احادیث بوده که مانع از به‌کارگیری صحیح ملاک‌های نقد حدیث شده؛ ملاک‌هایی که خود بر درستی آنها صحه گذاشته است.

مسئلة بیعت در زمان جاهلیت وجود داشته و اسلام نیز آن را پذیرفته است. قرآن و احادیث بر این نکته تأکید کرده اند که هرکس باید بر بیعت و پیمان خویش وفادار باشد، خداوند علاوه بر رضایت خود، پاداش عظیمی به او خواهد داد و اگر چنانچه آن را نقض کند، جز خودش کس دیگری ضرر نخواهد کرد. این پایان نامه «بیعت در قرآن و حدیث» نام دارد و مشتمل بر یک مقدمه، چهار فصل و خاتمه است: فصل اول به بیان تعریف لغوی، اصطلاحی، عرفانی و ماهیت بیعت پرداخته است. فصل دوم به بیان بیعت در قرآن اختصاص یافته است. فصل سوم به بررسی بیعت از منظر احادیث پرداخته است. فصل چهارم به بیان نقش بیعت در خلافت، امامت و مشروعیت آن پرداخته شده و در پایان به اشکال های وارد شده درباره بیعت به طور مختصر پاسخ داده شده است.

رساله حاضر تحت عنوان بررسی و مقایسه دیدگاههای تفسیری مولوی با مفسران شیعه می باشد که از سه بخش تشکیل شده است. بخش اول تحت عنوان کلیات به شرح حال مولوی، مولوی ودر قرآن می پردازد. بخش دوم که دراصول دین نام دارد در فصل اول از این بخش با نام خدا شناسی و توحید می باشد، از دیدگاه علامه طباطبایی در باب اقسام توحید، بی همتاهی خداوند، خدا شناسی از راه آثار، برهان فطرت آورده شده است. در فصل دوم این بخش با نام نبوت به نبوت عامه و خاصه پرداخته و دیدگاه علامه طباطبایی و تفسیرنمونه نیز در هر بحث آورده شده است. فصل سوم از این بخش معاد نام دارد. در باب اول آن به دلایل عقلی و نقلی معاد و در باب دوم آن به معاد شناسی در قرآن پرداخته شده است.

این پژوهش با عنوان«بررسی عوامل ایجاد بحران هویت انسان از منظر قرآن» در جهت تبیین هویت و بحران هویت انسان، علل و عوامل ایجاد بحران هویت و نشانه ها و پیامدهای آن در چهار فصل تدوین شده است. در فصل اول پژوهش، تحت عنوان کلیات علاوه بر تبیین مسأله به تفکیک دو مفهوم هویت و شخصیت ضمن تحلیل واژگان پرداخته شده و در بیان ابعاد مختلف هویت انسان به عنوان مبانی بحث، به نقش هویت دینی در شکل گیری دیگر ابعاد هویت انسان اشاره شده است. آثار شناخت هویت انسان به عنوان علت و ضرورت هویت شناسی انسان، بررسی سیر تاریخ بحث در اسلام و غرب از دیگر مباحث مطرح شده در فصل اول می باشد. تبیین هویت واقعی انسان از نگاه قرآن مطلبی است که عنوان فصل دوم را به خود اختصاص داده است. در این فصل ضمن اشاره به فطرت خدا خواهی انسان به عنوان هویت واقعی او، شاخصه های هویت و عوامل مؤثر در شکوفایی هویت او هم تبیین شده است. علل ایجاد بحران هویت در انسان عنوان فصل سوم رساله می باشد که تحت عناوین علل درونی و بیرونی به بررسی ریشه های تضعیف هویت انسان پرداخته است. فصل چهارم پژوهش به شاخصه های وجودی انسانی که دچار بحران هویت شده و همچنین پیامدهای ایجاد بحران هویت در قالب پیامدهای دنیوی و اخروی اختصاص یافته است.

رساله حاضر جهت تبیین مبانی و روش مفسر بنام قرن دهم هجری، ملا حسین واعظ کاشفی(مواهب علیه) تنظیم گردیده است. برای رسیدن به این هدف و تبیین دقیق موضوع، رساله در شش فصل نگاشته شده. فصل اول:این فصل مشتمل بر کلیاتی درباره شخصیت کاشفی و تفسیر مواهب علیه است. بخش اول آن درباره شخصیت، مذهب و آثار کاشفی است. بخش دوم به بیان جایگاه. مواهب علیه درمیان تفاسیر پارسی، چینش کلی و نقاط قوت و ضعف آن می پردازد. فصل دوم، این فصل، دیدگاه های علوم قرآنی کاشفی را در برمی گیرد که عبارتند از نسخ در قرآن، محکم و متشابه، تحریف ناپذیری قرآن، اعجاز قرآن، حروف مقطعه و اسباب نزول آیات. فصل سوم: در این فصل منابع عام و خاص تفسیر آورده شده. فصل چهارم: در این فصل ابتدا به تعریف دو واژه تفسیر و تأویل و دیدگاه کاشفی در این مورد و در ادامه مبانی کاشفی در تفسیر یعنی ظاهر و باطن قرآن، حجیت روایات پیامبر اکرم(ص)، اهل بیت عصمت(ع) و صحابه و تابعین، تحریف ناپذیری قرآن و قابل فهم بودن قرآن اختصاص یافته است. فصل پنجم: این فصل مهمترین فصل رساله است که به بررسی روش وگرایش تفسیری کاشفی درتفسیر مواهب علیه پرداخته شد. روش مفسر، بهره گیری از روش نقلی(قرآن به قرآن و قرآن به سنت) و عقلی بوده و مهمترین گرایش ایشان، گرایش عرفانی می باشد.

این پژوهش، آیات کیهان شناسی قرآن را در تفاسیر معاصر شیعه مورد بررسی قرار داده و از میان آن ها حقایق ناب قرآنی را در زمینة موضوعات کیهان شناسی، روشن و آشکار ساخته است. در این رساله علاوه بر دو تفسیر «المیزان» و «نمونه» از پانزده تفسیر معاصر شیعی دیگر نیز استفاده شده است. این رساله در یک مقدمه و دو بخش عمده تنظیم شده است: در مقدمه از مبادی تصوری بحث، سخن گفته شده است. بخش اول به تبیین کلیات و مبانی بحث می پردازد که خود از سه فصل تشکیل شده است: فصل اول شامل مفهوم شناسی برخی لغات و اصطلاحات مهم رساله است. در فصل دوم دیدگاه های مفسران دربارة جامعیت قرآن و مباحثی مربوط به آیات علمی قرآن، اهداف آیات علمی در قرآن، دسته بندی این آیات و مسئله تعارض یا عدم تعارض علم و دین مطرح شده است و فصل سوم به مباحثی چون: تفسیر علمی قرآن و پیشینة آن در اسلام، جهش در سیر تدوین تفسیر علمی و علل آن، دلایل و دیدگاه های موافقان و مخالفان تفسیر علمی، معیارهای تفسیر علمی صحیح و رابطة تفسیر علمی قرآن با اعجاز علمی آن پرداخته است. در بخش دوم، موضوعات کیهان شناسی در هفت فصل ذیل بررسی شده است: آغاز آفرینش جهان، خلقت زمین و آسمان های هفت گانه، مراحل آفرینش کیهان در قرآن، انبساط در عالم هستی، قرآن و قانون گرانش عمومی، حرکات

این رساله در هشت فصل تنظیم شده است. در فصل نخست عنوان تحت عنوان کلیات به بررسی مفهوم دو واژه اسراف و تبذیر در لغت و تفسیر پرداخته شده است. در فصل دوم حکم تحریف اسراف در منابع چهار گانه (کتاب، سنت، عقل واجماع) مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل سوم پیامدهای سوء اسراف در زندگی فردی و اجتماعی آورده شده است. در فصل چهارم شناخت شیوه صحیح مصرف از دیدگاه اسلام بررسی شده است. در فصل پنجم اقسام و مصادیق اسراف در زندگی فردی و اجتماعی آورده شده است. در فصل ششم به ریشه یابی عواملی که موجب پیدایش اسراف در فرد و اجتماع می شود پرداخته شده است( عوامل فرهنگی، اقتصادی، روانی، اجتمای). در فصل هفتم اسراف در امورخیر و در فصل هشتم مبارزه با اسراف و تبذیر آورده شده است.

موضوع این پژوهش«آثار تربیتی، سیاسی و اجتماعی تولی و تبری» است. «تولی» به معنی پذیرش ولایت الهی و اولیاء او و«تبری» به معنای بیزاری از دشمنان خداست. «تولی و تبری»، در رفتار فرد و جامعه و نحوة ارتباطات، کنشها و عملکردهای فردی و اجتماعی اثرمی گذارد. هدف این رساله نمایاندن آثار و پیامدهایی است که«تولی و تبری» در ابعاد مختلف؛ سیاسی، اجتماعی و تربیتی زندگی انسان می گذارد. قلمرو تحقیق، آیات قرآن و روایات معصومین علیهم السلام است، بنابراین عمده منابع آن، کتب تفسیری و روایی است، مطالعة این پایان نامه، زمینة آشنایی با ولایت و برائت را در پرتو آیات و روایات بوجود آورده و علت تأکید بر آن را شفاف می سازد. همچنین، شناختی به انسان می دهد که فعالیتهای اجتماعی، سیاسی و تربیتی او هدفمندانه و بر اساس«حب و بغض فی الله» صورت گیرد. این رساله در پنج فصل تنظیم شده است؛ فصل اول به بیان کلیات بحث می پردازد. فصل دوم؛«ولایت و برائت» را در قرآن و روایات و علوم اسلامی بررسی می کند و سه فصل بعد به ترتیب آثار تربیتی، سیاسی و اجتماعی«تولی و تبری» را بیان می کند.

عنوان این رساله «آسیب شناسی عزاداری امام حسین علیه السلام» می باشدکه از چهار فصل تشکیل شده است: فصل اول به کلیات اختصاص دارد، تاریخچه عزاداری، فلسفه اقامه عزا، ونیز آثار و فواید برپایی مجالس عزای حسینی و سیره معصومین علیه السلام در عزای سید الشهداء مباحث این فصل می باشد. فصل دوم از آسیب های شکلی بحث شده است؛ آسیب هایی مانند موسیقی و غنا در عزاداری، اعمال خرافی، وهن واجبات و ارزش ها، مجالس عزا وسیله کسب مال دنیا و اصالت مداحی مورد نقد و بررسی قرار گرفته، و از آیات و روایات و گفتار و فتاوای مراجع و بزرگان دین در این رابطه بهره برده شده است. در فصل سوم به مهم ترین آسیب های محتوایی پرداخته شده است. از جمله؛ تحریفات اعم از لفظی و معنوی و عوامل تحریف ساز و خطرات تحریف و نیز بحثی راجع به مذمت دروغ و روضه های دروغی، راه یابی خواب و مکاشفه به مجالس عزاداری، غلو و به کار بردن تعابیر سخیف. در این فصل نیز از آیات و روایات و سخنان و فتاوای مرجع و علماء دین در نقد و بررسی آسیب های مذکور استفاده شده است. در فصل چهارم راه کارهای آسیب زدایی از نهضت عاشورا بررسی شده است، که آسیب زدایی وظیفه ای همگانی دانسته شده و در صورتی که مراجع دینی، مبلغین، شعرا و مادحین، مسئولین هیأت و عموم مردم عزادار به وظیفه خود عمل نمایند، ما شاهد مجالسی مبرّا از لوث این آفات خواهیم بود. در ادامه راه کارهایی جهت آسیب زدایی از نهضت عاشورا ارایه داده شده است که برخی از آنها عبارتند از: پرداختن به جنبه های اصلی قیام عاشورا، بیان مطالب به صورت مستند و متقن، ساماندهی درست مبلغین و مداحان، احیای سنت مقتل خوانی، رواج سبک های سنتی و اصیل. و آگاهی دادن به مردم از طریق بیانیه و دستگاه های ارتباط جمعی.

پیوست در منابع دیجیتالی