جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف از این پژوهش، بررسی اصول و مبانی بهداشت روان دراسلام و همچنین تدوین ابتدایی و اجمالی برخی مفاهیم و اصول بهداشت روانی است. تحقیق حاضر، بااساتفاده از روش کتابخانه ای انجام یافته و مباحث آن در دو بخش و مجموعا" هشت فصل تنظیم شده است.بخش اول، طی چهار فصل، کلیات و مبانی بهداشت روانی دراسلام را مورد بررسی قرار می دهد، که به ترتیب عبارتند از : کلیات مفهوم بهداشت دراسلام، ماهیت روح و روان دراسلام، مفهوم بهداشت روانی در دیدگاههای مختلف( غرب) و کلیات و مفاهیم بهداشت روانی دراسلام. بخش دوم، اختصاص به اصول تکاملی بهداشت روانی دراسلام دارد. این بخش نیز از چهار فصل تشکیل شده است . اصول ارتباط انسان با خدا، اصول ارتباط انسان باخود اصول ارتباط انسان با اجتماع و بالاخره اصول ارتباط انسان با طبیعت، مهمترین مباحث این بخش را تشکیل می دهند. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد: ‎۱) نظام روانشناسی اسلامی، یک نظام مستقل و برپایه اصالت وحی است و تنها نقاط اشتراک آن با مکاتب موجود دیگر، مشترکات لفظی است. به عبارت دیگر روانشناسی اسلامی با روانشناسی کنونی تفوات ماهوی دارد. ‎۲) مفهوم کلی بهداشت را باید در ابتدا با مساله پیشگیری مورد توجه قرار داد نه درمان.‎۳) ادعای رواشناسان مبنی بر اینکه نیاز و یا انگیزه قطعا" به رفتار می انجامد، محل تامل است. ‎۴) رابطه منطقی اسلام و بیماری روانی و یا به عبارت بهتر مسلمان و مبتلای به بیماری روانی تباین نیست، بلکه عموم و خصوص من وجه است. ‎۵) درتعریف کلی مفهوم بهداشت در اسلام، ابتدا باید به تامین نیازها و درمرحله دوم، به مساله حرکت درمسیر کمال اشاره کرد. ‎۶) باتوجهبه کیفیت انشعاب روانشناسی ازفلسفه ، باید به لزوم توجه در عدم خلط آنچه روانشناسی اسلامی نامیده می شود با آنچه علم النفس اسلامی خوانده می شود، کمال دقت را معطوف داشت. دراین زمینه نتایج نشان می دهد که هر چه ازتاریخ فلسفه گذشته به روانشناسی کنونی و تجربی نزدیکتر می شویم، مباحث تجردی جای خود رابه مباحث تجربی می دهد. ‎۷) ادعای برخی دانشمندان در مورد اینکه پیشوایان اسلام در مورد ماهیت روح بحثی نکرده اند و یااینکه این مباحث نتیجه ای نخواهد داشت و یااینکه این مطالب حاوی مضامین فلسفی نیست مورد انتقاد قرار می گیرد. ‎۸) بررسی سه واژه قرآنی روح، قلب و نفس برای دستیابی به معادلی مناسب برای مفهوم بهداشت روان، به این نتیجه ختم شده است که وجه غالب استعمال واژه روح درمورد انسان، قوه مجردی است که منتسب به ذات اقدس لایزال الهی است، در حالیکه نفس، اعتبار همان روح است از حیث تعلق و ارتباط آن با بدن و واژه قلب بیشتر به تجلیات روانی انسان مربوط می شود ‎۹) رابطه منطقی دو مفهوم سلامت و بیماری روانی، براین مبنای فلسفی که شرور را امور عدمی می دانند، ازنوه رابطه سلب و ایجاب خواهد بود( تناقض) و این دیدگاه برای کسانی که در وصف این دو مفهوم از روش سالبه ای استفاده می کنند حائز اهمیت است و ....

هدف از تحقیق حاضر، بررسی مواضع اسلام در مورد اخلاق جنسی با توجه به آیات و روایات موجود در این زمینه است. تحقیق حاضر با استفاده از روش کتابخانه ای و تحلیل محتوا انجام شده و اطلاعات از طریق فیش برداری گردآوری شده است. تحقیق حاضر در چهار بخش و مجموعا" یازده فصل به شرح ذیل تنظیم شده است: بخش اول، اختصاص به اخلاق جنسی از دیدگاه برخی از آیئنها و مکاتب دارد که در چهار فصل ارائه می شود. اخلاق جنسی از دیدگاه برخی آیینها و ادیان در اعصار گذشته در فصل اول، علل گرایش به رهبانیت و تجرد طلبی و عواقب آن در فصل دوم، اخلاق جنسی از دیدگاه برخی نظریه پردازان غرب در فصل سوم و در نهایت علل نضج و رشد فرهنگ ابتذال در پیکره تمدن غرب در فصل چهارم بیان می شود.بخش دوم طی سه فصل اخلاق جنسی از دیدگاه اسلام را مورد بحث و بررسی قرار می دهد. سه محور عمدهمباحث این بخش عبارتند از: اسلام و عدم سرکوبی غرائز، اهمیت غریزه جنسی از دیدگاه اسلام و عدم آزادی مطلق غریزه جنسی در اسلام که به ترتیب در فصول اول تاسوم این بخش مورد بررسی قرار می گیرند. دراین بخش مشخص می شود که اسلام در فلسفه نظری خود طبیعت نفسانی انسان را شریربالذات نمی داند و قهرا" در فلسفه عملی خود مانند سیستمهای فلسفی و تربیتی هندی، کلبی، مانوی و یامسیحی از روش نابود کردن قوای نفسانی و یا لااقل حبس با اعمال شاقه آنها پیروی نمی کند. همنچنانکه دستورهای عملی اسلام نیز شاهد این مدعاست. اسلام غریزه جنسی را عامل حفظ موجودیت انسان به حساب می آورد و آنرا در حوزه حقیقی خود یعنی ازدواج محدود و منحصر می کند.آیات متعددی از قرآن کریم و همچنین احادیث معصومین، مساله غریزه جنسی و ازدواج را به اراده تکوینی خداوند نسبت داده و ارضاء غریزه را در محدوده شرع و براساس مصلحت جزء آیات و نشانه های خدا ذکر کرده است. مهمترین اهداف ازدواج از دیدگاه اسلام، پاسخ به ندای فطرت، بقای نسل، آرامش و سکون، حفظ عفت و صیانت از گناه وپیشرفت سطح زندگی می باشد. بخش سوم، در دوفصل، اسلام را به عنوان یک مکتب اعتدال، خصوصا" در زمینه مورد بحث معرفی می کند. در این بخش پس از بیان تعدیل غرائز از دیدگاه اسلام، شیوه های کنترل و تعدیل غریزه جنسی در اسلام مورد بحث و بررسی قرار میگیرد. دراین قسمت به نقش عوامل اعتقادی مراقبتهای روحی و روانی و همچنین مراقبتهای اجتماعی اشاره می شود. ایمان، اخلاق مذهبی و عبادت مهمترین عوامل اعتقادی به شمار می آیند. از مراقبتهای روحی و روانی در کنترل و تعدیل غریزه جنسی می توان از کنترل نگاه و کنترل فکر وقوه مخیله نام برد. کوشش در جهت سالم سازی محیط اجتماع از وجود انواع محرکهای نابهنجار جنسی مهمترین مراقبت اجتماعی درکنترل غریزه جنسی می باشد. چهارمین و آخرین بخش تحقیق نیز در دو فصل، اخلاق جنسی و حیات اسلام را مورد نقد و بررسی قرار میدهد.معاشرتها و ویژگیهای آن از دیدگاه اسلام و نیز شیوه های تامین سلامت محیط اجتماعی از دیدگاه اسلام، مباحث اصلی این بخش هستند. در این زمینه به وظایف مردم و حکومت در نظارت و کنترل غرایز جنسی اشاره می شود. سرمایه گذاری در جهت احیاء فرهنگ متعالی اسلام، بهره گیریمناسب از وسایل ارتباط جمعی، ترغیب و تشویق به ازدواج و طرد و زجر عوامل فساد از وظایف اصلی دولت دراین زمینه به شمار می آیند.

هدف از نوشتار حاضر، تاکید بر نقش تهذیب نفس در درک حقایق کلی عالم هستی و تبیین جایگاه کشف و الهام در فرآیند یادگیری از دیدگاه عالمان اسلامی است. بررسی منابع حاکی از آن است که یادگیری می تواند به سه سطح: 1) یادگیری در حیوانات، 2) یادگیری در انسان، و 3) یادگیری در انسان های برگزیده تقسیم بندی شود. یادگیری در انسان های برگزیده، خود می تواند به دو نوع کشف و شهود که عمدتا حاصل کوشش انسان (عامل درونی) و الهام و علم لدنی که نتیجه افاضه الهی (عامل بیرونی) است، تقسیم گردد. بر اساس این نظریه، تلاش برای یادگیری در سطوح اول و دوم منتهی به کسب "دانش" و دستیابی به سطح سوم فراگیری که با تلاش فرد و یا افاضه الهی انجام می پذیرد، منتهی به کسب معرفت (حکمت) می گردد. پس از شرح و تبیین این نگاه به یادگیری، تآکید بر ضرورت ارایه تلفیقی دانش و معرفت در مدارس و دانشگاه های کشور بر این نوشتار مهر ختام می زند.

بررسى ارتباط میان اخلاق و حقوق و دادوستدهاى میان آن دو، مطلبى اساسى و پر دامنه است و توجه بسیارى را به سوى خود معطوف داشته است . این نوشتار با عناوین زیر به وجه تمایز این دو مقوله مى‏پردازد: تفاوت اخلاق و حقوق در هدف، اهمیت نیت در اخلاق، وجود ضمانت اجرایى بیرونى در حقوق، پرداختن حقوق به مسائل اجتماعى، ثبات و کلیت اصول اساسى اخلاق، و محدود شدن حقوق در چارچوب قواعد اخلاقى .