جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

أللُّهوف عَلى قَتْلَى الطُّفوف یا ألمَلْهوف عَلی قَتْلَی الطُّفوف مشهور به لُهوف، کتابی در بیان مصائب واقعه کربلا و شهادت امام حسین(ع) نوشتۀ سید بن طاووس (متوفای ۶۶۴ق). این کتاب از مقتل‌نگاری‌های مشهور شیعیان است. نویسنده، کتاب را برای مسافران عتبات و زائران امام حسین(ع) و به صورت مختصر نوشته و به همین سبب، سلسله اسناد روایات را حذف و تنها آخرین راوی یا منبع روایت را ذکر کرده است. این کتاب با نام‌های مختلف آمده و تمام آن به اختلاف نسخه‌ها و خود مؤلف بازمی‌گردد، زیرا مؤلّف برای کتب خود اسامی گوناگون، یا نامی واحد را با تغییر برگزیده است. اسامی کتاب حاضر آن‌گونه که در خطی‌ها و منابع آمده به این شرح است: - اللُّهوف عَلی قَتَلی الطّفوف - المَلهوف عَلی قَتلَی الطّفوف - المَلهوف عَلی قتل الطفوف - اللُهوف فی قتلی الطفوف - المَلهوف عَلی أهل الطفوف - المَسالک فی مَقتَل الحُسَین علیه‌السّلام: بر این اساس که ابن طاووس در مقدمه‌اش می‌گوید: و آن را بر سه مسلک وضع کردم. آقا بزرگ طهرانی در الذریعة، اللهوف علی قتلی الطفوف را مشهورتر از دیگر اسامی ذکر می‌کند. مؤلف با هدف بیان مختصرِ واقعه عاشورا، احادیث را طوری کنار هم چیده که یک جریان منسجم را تشکیل دهد و از ذکر روایات تکراری و روایات متفرق اجتناب کرده تا خواننده کتاب را بیشتر در جریان رویدادی تاریخی قرار دهد و نه نقل روایات. کتاب لهوف دارای عناوین زیر است: - مقدمه: شامل مطالبی در عظمت واقعه عاشورا و مقام امام حسین(ع) و ارزش گریه و عزاداری بر آن حضرت، - مسلک اول: پیرامون مسائل قبل از شروع واقعه عاشورا که از ولادت امام تا وقایع روز عاشورا را شامل می‌شود. - مسلک دوم: شامل وقایع روز عاشورا تا شهادت امام (ع)، - مسلک سوم: وقایع بعد از شهادت امام از فرستادن سرِ شهدا به کوفه شروع شده و اسارت اهل بیت تا برگشت آنان به مدینه.

مصنفات الشيخ المفيد مجموعه‌ای از آثار شیخ مفید می‌باشد. محمد بن محمد بن نعمان بغدادی (336–413ق) معروف به شیخ مفید، از علمایی است که دارای تألیفات بسیار در موضوعات متنوع است. از آن تألیفات بسیار می‌توان به سه کتاب در حدیث، چهار کتاب در تاریخ، پنج کتاب در اصول فقه، دوازده کتاب در علوم قرآن، 41 کتاب در فقه و بیش از هفتاد کتاب در علم کلام اشاره کرد. حدود نصف آثار شیخ مفید در موضوع کلام و از این تعداد کتاب، نصف آن در مبحث امامت می‌باشد. برخی از آثار ایشان از قبیل «التمهيد»، «الانتصار»، «الافتخار»، «الرسالة العلوية» و... که قریب به چهل اثر می‌باشد متأسفانه مفقود شده و موضوع آن مشخص نمی‌باشد. این کتاب در 14 مجلد تهیه شده است که مجلد اول آن (که شماره این جلد از کتاب صفر می‌باشد) با عنوان حياة الشيخ المفيد منتشر شده است و محتویات آن شامل زندگی‌نامه شیخ مفید، شمردن آثار او از قبیل آثار موجود، مفقود و منسوب و توضیحاتی کامل درباره هرکدام از آن آثار است. برای هر عنوان از کتب شیخ مفید، مقاله‌ای درخور تولید شده است. محتویات جلد سوم: المسائل الصاغانية، الفصول العشرة في الغيبة، رسالة حول خبر مارية و المسائل الطوسية؛ المسائل الصاغانية را شيخ مفيد در جواب ايرادات يكى از مخالفان شيعه در برخى از مباحث فقهى نگاشته است. اين كتاب از كتب فقهى و استدلالى معتبر و مورد توجه علما و فقهاى شيعه در طول هزار سال عمر آن مى‌باشد. علما و دانشمندان بزرگ شيعه در كتاب‌هاى خود از آن نقل كرده و بر آن استناد نموده‌اند. شیخ مفید در سرتاسر ممالك اسلامى نمايندگانى داشته كه مردم را با معارف اهل بیت آشنا مى‌كرده‌اند. نماينده ايشان در صاغان، كه يكى از شهرهاى استان خراسان است، نامه‌اى براى او مى‌فرستد و ايرادات فقهى يكى از علماى حنفى و تهمت‌هايى كه بر مذهب شيعه وارد كرده را مطرح ساخته، از شيخ جواب آنها را مى‌طلبد. شیخ مفید با نگارش اين كتاب آن ايرادات را پاسخ داده و از كيان مذهب شيعه دفاع كرده است. ايشان تعدادى از ايرادات ابو حنیفه بر شيعه و برخى نظريات وى را كه در تعارض با قرآن و سنت و ضروريات دين اسلام بوده مطرح كرده است.

كتاب «النبي و مستقبل الدعوة» نوشته مروان خليفات كه به زبان عربي است در آن، جایگاه و منزلت پیامبر (ص) و دعوت او مبتنی بر نصوص قرآنی و احادیثی چند، شرح و تبیین شده است. در كتاب همچنین مطالبی درباره تدوین سنت و اعلان مرجعیت اهل بیت، ذكر گردیده است.

«عيد الغدير في الإسلام و التتويج و القربات يوم الغدير» اثر علامه شيخ عبدالحسين اميني متوفاي سال 1390 ق تأليف قرن 14 هجري به زبان عربي مي‌ باشد كه با تحقيق و آماده‌ سازي فارس تبريزيان با انگيزه پاسخ به شبهات طرح شده عليه مذهب شيعه به چاپ رسيده است. كتاب حاضر در حقيقت بحثي است از سوي علامه اميني كه با استفاده از مهم‌ ترين منابع معتبر نزد مسلمانان پيرامون سه موضوع مهم: روز عيد غدير در اسلام، تاج‌ گذاري امير المؤمنين (ع) در آن روز به دستان مبارك رسول خدا (ص) و روزه گرفتن اين روز و پاسخي به افراد متعصب همچون ابن كثير دمشقي كه از روي تعصب منكر برخي مباحث مسلّم نزد مسلمانان در اين باره گرديده است.

«الشيخ نصيرالدين الطوسي و سقوط بغداد» از آثار آيت‌ الله سيد على حسينى ميلانى است كه در آن، ادعاى ابن تيميه در مورد نقش خواجه نصيرالدين طوسى در حمله و پيروزى مغول و انقراض دولت عباسيان و سقوط بغداد در سال 656 ق را به صورت علمى بررسى كرده است. وى در اين اثر ثابت كرده است كه مدعاى او و نقش تخريبى و توطئه‌ آميز خواجه در انقراض خلافت عباسى، تخيلى و نظر شخصى ابن تيميه است و از نظر تاريخ اسلام، هيچ سند و اعتبارى ندارد.

«الزيارة»، دهمين جلد از دوره كتاب ‏هاى الغدير، تأليف علامه امينى است كه توسط محمد الحسون در سال 1417 ق، به زبان عربى فصيح تهيه و تنظيم و در 263 صفحه به چاپ رسيده است. اين اثر در راستاى جواب به اشكالات و شبهاتى است كه از سوى برخى از اهل سنت، به خصوص وهابى‏ ها به طائفه حقه شيعه در مورد بحث نقل جنازه، به سوى مشاهد و زيارت اهل قبور و مشاهد عترت طاهرة وارد شده است، لذا ايشان متصدى بيان اين مسائل گشته و ادله قطعى بر صحت اين مسائل مى‏ آورند و اثبات مى‏ كنند كه جميع مسلمين از صدر اسلام تاكنون بر همين منوال بوده است، مأخذ ايشان كتاب گرانقدر الغدير است كه دربردارنده بحث هاى بى‏ شمارى از تفسير، حديث، تاريخ، ادب، عقيده، كلام، فرق، مذاهب و... مى ‏باشد، لكن جناب محمد الحسون اين ابحاث را به صورت مستقل همراه با مراجعه و تصحيح آنها گردآورى كرد و سعى در استخراج مصادر از چاپ‏ هاى جديد و نيز استخراج مواردى كه مصنف الغدير به مأخذشان اشاره ‏اى نكرده، داشته‏ اند.

کتاب «ینابیع المعاجز و أصول الدلائل» تالیف علامه سید هاشم بحرانی است. این کتاب که به زبان عربی نوشته شده شرح فضایل و مناقب اهل بیت علیهم السلام با بهره‌ گیری از آیات و احادیث است. مطالب این مجموعه در 21 باب و با موضوعاتی از این دست تدوین شده است: قرآن روشنگر همه ‌چیز است؛ "من عنده‌ ام الکتاب" همان امامان هستند؛ امامان خازنان علم خدایند؛ خداوند بر آنان درود فرستاده و به ایشان اسم اعظم عطا کرده است.

«استقصاء النظر فی القضاء و القدر»، رساله اى است کوتاه از علامه حلى؛ جمال الدین ابى منصور الحسن بن یوسف ابن على بن المطهر متوفاى 726 ق، در موضوع قضا و قدر از مسائل بسیار مهم کلامى است. علامه حلى این اثر را در پاسخ به درخواست سلطان الجایتو محمد خدابنده که از ایشان خواسته بود ادله و براهین دال بر مختار بودن انسان را بیان کند، به رشته تحریر درآورد. از این رو مؤلف در این رساله، به بیان دیدگاه هاى اشاعره، معتزله و امامیه درباره این مسأله پرداخته و پس از آن به توالى فاسده اى که از پذیرش دیدگاه اشاعره در مورد مسأله مذکور لازم مى آید، اشاره کرده و به أهم احتجاجات و براهین این گروه جواب هاى حلى و نقضى مى دهد. علامه حلى در این رساله مختار بودن انسان را امرى ضرورى و بدیهى دانسته و ادله عقلى فراوانى بر این مدعا اقامه کرده و به آیات متعدد قرآن کریم در اثبات مدعاى عدلیه (امامیه و معتزله) استناد مى جوید. به گفته نویسنده عدلیه افعال انسان را به دو بخش تقسیم مى کنند: بخشى از افعال بسته به قصد و انگیزه انسان است؛ مانند حرکات اختیارى که از وى صادر مى شود. بخش دیگر افعال منوط به قصد و اراده انسان نیست و انسان در وقوع آنها هیچ گونه نقشى ندارد؛ مانند رشد و نمو بدن انسان، تپش نبض و...؛ اما اشاعره بر اثبات دیدگاه جبرگرایانه خویش چهار دلیل اقامه کرده اند که علامه حلى به پاسخ از آنها مى پردازد.