آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

كتاب منطق تالیف استاد مرحوم محمود شهابی در ۹۴ صفحه و شمارگان ۱۰۰۰ نسخه از سوی انتشارات سامان منتشر شده است. كتاب منطق اثر دانشمند فقید، میرزا محمود شهابی خراسانی (۱۳۶۵-۱۲۸۲) استاد ممتاز دانشكده های حقوق و الهیات دانشگاه تهران است. وی در فلسفه نزد مرحوم آقا بزرگ شهیدی معروف به آقا بزرگ حكیم و در فقه و اصول نزد مرحوم آقا میرزا محمد مشهور به آقازاده فرزند آخوند ملا كاظم خراسانی و در منطق و معانی و بیان و ادبیات فارسی و عربی نزد مرحوم ادیب نیشابوری تلمذ كرد. شهابی در پیشگفتار كتاب منطق آورده است: ابتدا كتابی در فن منطق به پارسی سره به نام خردسنج تالیف كرد كه به واسطه استعمال لغات غیر مانوس پارسی فهمش دشوار شده بود. از این رو، بنا به درخواست علاقه مندان كتاب رهبر خرد را در سال ۱۳۱۳ تالیف و منتشر كرده است. سپس در سال ۱۳۱۷ كتاب منطق را برای كسانی كه نیازمند كتابی موجز و خلاصه دربرگیرنده مهمترین مباحث فن منطق هستند تالیف كرد. اثر حاضر از یك مقدمه كه به بررسی تعریف منطق موضوع منطق و فایده منطق پرداخته تشكیل شده است. از دیگر موضوعاتی كه در این كتاب آمده می توان به مبحث الفاظ، نسب اربع، كلیات خمس، قضایا و حجت اشاره كرد. كتاب منطق استاد شهابی اثری تالیفی است كه سعی نموده از آثار دیگر فیلسوفان مانند ارسطو، فارابی، ابن سینا كه در نگارش منطق صاحب آثاری هستند بهره ببرد. امتیاز كتاب حاضر مختصر و موجز بودن آن است. (منبع : روزنامه جوان)

محمود شهابی خراسانی در روزگار حيات خود توجه ويژه‌ای به مباحث منطقی و فلسفی داشت. نگارش رهبر خرد در زمينه منطق و ترجمه كتاب «المبدأ والمعاد» از ابن‌سينا نمونه‌ای از كوشش‌های وی در قلمرو فلسفه است. كتاب حاضر به بحث و بررسی در باب قاعده «بسيط الحقيقة كل الاشياء وليس بشیءٍ منها» است. نويسنده كتاب، انگيزه خود را از نگارش رساله حاضر، اين‌طور خاطرنشان می‌كند كه كتابی از ميرزا ابوالقاسم خان ابراهيمی كه يكی از بزرگان مسلك شيخيه در آن روزگار به‌شمار می‌آمده است، به وی اهداء می‌شود و پس از بررسی مطالب كتاب درمی‌يابد كه بر پايه نظرات شيخ احمد احسائی خرده‌گيری‌هايی بر قاعده «بسيط الحقيقة» وارد شده است. مرحوم شهابی در مقدمه كتاب خود يادآوری می‌كند كه «قاعده بسيط الحقيقة كل الاشياء وليس بشیءٍ منها» ميراثی است از بزرگان حكمت و از اين‌رو خرده‌گيری‌های احسائی به‌سبب عدم ژرفنگری در سخن حكما است. مرحوم شهابی چنانچه در مقدمه آورده است بر خود واجب می‌داند كه تحقيقی جامع در باب مضمون اين قاعده انجام دهد و سخنان احسائی و پيروان وی را نقد و بررسی كند. وی ريشه‌يابی مفاد اين قاعده و مطالب مرتبط با آن را در آثار انديشمندانی همچون فارابی، ابن‌سينا، سهروردی، ميرداماد، صدرالدين شيرازی و ملامحسن فيض كاشانی نيز دنبال كرده است. از ابتكارات شهابی در اين كتاب اين است كه توجه ويژه‌ای به جنبه‌های معرفتی احاديث اهل بيت(ع) بر پايه نهج‌البلاغه، صحيفه سجاديه، التوحيدِ شيخ صدوق، الاحتجاجِ طبرسی و الكافیِ كلينی در تحقيق داشته است. محمدامين شاهجوئی محقق و ويراستار كتاب حاضر كوشيده است تا نقل‌قول‌های نويسنده كتاب را بر پاية اصلِ آثار و نيز آثاری كه تصحيح جديد آن‌ها صورت گرفته است تنظيم كند و منبع اصلی آن‌ها را در پانوشت مشخص كند. همچنين فهرستی جامع از آثار مؤلف، آيات قرآن، احاديث و ادعيه، اشعار، اعلام، كتاب‌ها، اصطلاحات و منابع تحقيق در پايان كتاب ذكر شده است. لازم به ذكر است كه اين كتاب با ويراست جديد در ۳۲۳ صفحه در سال ۱۳۸۷ به همت انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی حكمت و فلسفه ايران منتشر شده است. (منبع: ایکنا)

ازجمله کتاب‌های متداول در آموزش علم منطق اسلامی می‌باشد که به‌همراه مقدمه مولف در معرفی این علم و تاریخچه آن، سامان یافته است. نویسنده به اذعان خود، مطالب کتاب را ذیل سه‌گونه عنوان، مرتب نموده است. دسته اول عناوینی هستند که هرکس بخواهد بر اصول و قواعد منطق به‌طور اختصار استحضار یابد، باید بر آموختن و دانستن آن‌ها اقتصار نماید؛ دسته دوم عناوینی از قبیل: تنبیه و تبصره و تذییل و امثال این‌ها می‌باشند که فراگرفتن آن‌ها برای محصلین عالی و اشخاصی که نخواهند به حداقل اکتفا کنند، مفید و لازم است؛ و دسته سوم نیز، عناوینی از قبیل: اشاره و تحقیق و انتقاد و نظایر آن‌ها می‌باشند که حاوی نظریات مخصوص نگارنده بوده و یا به‌منزله یادداشت‌هایی از کتب مفصل منطقی است که می‌تواند برای مدرسین علم، مفید واقع شود. پس از اتمام هر قسمت، مطالب مهم آن به‌صورت جدول، ارایه شده است.

کتاب حاضر، حاوی شرح و تفسیر خلاصة رسالة عربی «الظل الممدود فی امهات مباحث الوجود» به زبان فارسی، نوشتة «محمود شهابی خراسانی» (1282ـ1365) است. در این کتاب چهار مبحث از مباحث ماهیت وجود؛ یعنی، چگونگی مفهوم وجود از حیثِ تصوّر؛ موجود بودن وجود؛ تغایر مفهوم مَهیت و وجود و چگونگی اشتراک وجود بررسی شده است که بحث اخیر خود سه بحثِ نفی اشتراک وجود؛ اثبات اشتراک معنوی آن و کیفیت وقوع تشکیک در وجود را شامل می‌شود. شایان ذکر است در پایان کتاب فهرست آثار نویسندة این رساله نیز آورده شده است.

«تقریرات اصول» خلاصه تقریرات و دروس اصول فقه محمود شهابى خراسانى است که به صورت اجمالى کلیه مباحث علم اصول فقه را مورد بحث قرار داده است. وى این مباحث را در دانشگاه تهران ارائه کرده و توسط یکى از شاگردان و دانشجویانش به نام عباس فرید به نگارش درآمده است. کتاب با تاریخچه حدوث علم اصول و چگونگى تطورات آن آغاز شده است. پس از آن در ضمن یک مبحث مقدماتى تعریف، موضوع، فایده علم اصول و مباحثى از این دست مورد بررسى قرار گرفته است. مباحث اصلى کتاب نیز در ضمن سه فصل مباحث الفاظ، ادله عقلیه و اجتهاد و تقلید مطرح شده است.