امامت در كودكي | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
امامت در كودكي
کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
فارسی
کتاب الکترونیکی
میانگین امتیازات:
امتیاز شما :
تعداد امتیازات :
0
امامت در كودكي
ویرایش اثر
کلید واژه اصلی :
ویژگی های امام
سوال:
الف. چگونه مي توان مقام نبوت و امامت را در كودكي به اهلش داد و آيا پذيرفتن اين دو مقام بستگي به سن و سال دارد؟ ب. شرايط پذيرفتن اين دو مقام چيست؟
پاسخ تفصیلی:
لازمه امامت و نبوت
بايد توجّه داشت كه اعطاى اين موهبت الهي، معلول شايستگىهاى آن است؛ نه محصول استعداد جبرى. چنان كه در دعاى ندبه مىخوانيم:
«اللهم لك الحمد على ماجرى... لنفسك و دينك... بعد ان شرطت عليهم الزهد فى درجات هذهالدنيا الدنية و زخرفها و زبرجها فشرطوا لك ذلك و علمت منهم الوفاء به فقبلتهم و قربتهم و قدمت لهم الذكر العلىّ والثناء الجلى واهبطت عليهم ملائكتك و كرمتهم بوحيك و رفدتهم بعلمك و جعلتهم الذريعة اليك»
خدايا براى توست حمد بر... تو با آنان شرط نمودى كه نسبت به زينتها و منزلتهاى دنيوى بىاعتنا باشند (و جز به مقام قرب تو نينديشند) و آنها نيز اين شرط را پذيرفتند و چون مىدانستى به اين شرط عمل خواهند كرد، آنان را پذيرفتى و مقرّب خويش ساختى (و به جهت همين شايستگى)... فرشتگان را بر آنان نازل فرمودى و با وحى خود، ايشان را گرامى داشتى و از خوان علم بىكران خويش بهرهها دادى.
با توجه به تحليل «اصل عصمت»، مىتوان دليل و چرايى عصمت در دوران كودكى معصومان را به دو وجه تقرير كرد:
1 ـ عصمت پاداشى:
عصمت در طفوليت، به عنوان پاداشى براى عصمت اختيارى در بزرگسالى است؛ يعنى، وقتى خداوند متعال بر اساس علم بي انتهاء خويش مىداند كه فردى در آينده زندگى خود، چه مسيرى را انتخاب مىكند؛ به ميزان حسن انتخاب او و تلاش مداوم آيندهاش، وى را از نخستين روز زندگى، مورد لطف و عنايت قرار مىدهد و از لغزشها مصون مىدارد.
پس زمان تكليف معصومان، ملاك عصمت «علم و اراده» است.
محمد محمدى رى شهرى، فلسفه وحى و نبوت، دفترتبليغات اسلامى، قم: 1366 ش، ص220.
2 ـ عصمت فرع بر شانيت و لياقت:
و نيز عصمت، متفرع بر شأنيت و لياقت تكليف و مسؤوليتپذيرى است و اين هر دو در طفوليت وجود ندارد. اما اين مسأله عموميت ندارد؛ چرا كه علم و اراده، هم در زمان طفوليت هست و هم در زمان بزرگسالى؛ هر چند از لحاظ شدّت و ضعف متفاوت باشند.
همچنين زمان تكليف و مسؤوليتپذيرى، نسبت به انسانهاى مختلف متفاوت است؛ چنان كه حضرت عيسى (ع) در زمان نوزادى مىفرمايد:
قال انى عبدالله آتانى الكتاب وجعلنى نبيّا
(كودك حضرت عيسى) گفت: منم بنده خدا، به من كتاب داده و مرا پيامبر قرار داده است.)مريم (19)، آيه 30(
يا درباره حضرت يحيى عليه السّلام مىفرمايد:
يا يحيى خذ الكتاب بقوة و ءاتيناه الحكم صبياً
«اى يحيى! كتاب خدا را به جد و جهد بگير و از كودكى به او نبوت داديم».
مريم (19)، آيه 12
همچنين بر اساس نصوص دينى و شواهد مسلّم تاريخى، عدهاى از ائمه عليهم السّلام در سنين كودكى و نوجوانى به مقام والاى امامت نايل آمدند. امام جواد عليه السّلام در هفت يا نه سالگى، امام هادى عليه السّلام در هشت يا نه سالگى و امام زمان عليه السّلام در چهار يا پنجسالگى به مقامات عاليه نائل گرديدند.
شيخ مفيد، ارشاد، موسسه الاعلمى للمطبوعات، چاپ سوم، 1399ق، ص 319-317 و 327-366
بنابراين هر چند عصمت، متفرع بر تكليف است؛ اما زمان خاصى نمىتوان براى آن تعيين كرد؛ بلكه زمان تكليف در انسانها، متفاوت است و آن گونه كه از شواهد ياد شده به دست آمد، برخى از آدميان در سنين طفوليت، مكلّف و عهدهدار مقامات و مسؤوليتهايى مىشوند و چون ائمه عليهم السّلام و برخى، از ابتدا چنين بودند، از عصمت در طفوليت نيز برخوردار بودند.
محمد تقى مصباح يزدى، راهنماشناسى، اميركبير، تهران: 1375 ش، ص 673
عصمت: امري ارادي و موهبتي
پس «عصمت» هم امرى موهبتى است و هم ارادى و اكتسابى. درك اين مسئله در گرو شناخت چند نكته است:
يكم: پيامبران و امامان عليهم السلام داراى اراده بشرىاند؛ مانند ديگر مردم زندگى مىكنند؛ براى تحصيل هر چه بيشتر مقامات معنوى مىكوشند و اهل صبر، جهاد، زهد و تقوا هستند. به عبارتى اين بزرگان «انسان برتر»اند؛ نه «برتر از انسان» و پيامبران پيوسته بر اين نكته تأكيد مىورزيدند كه:قالَتْ لَهُمْ رُسُلُهُمْ إِنْ نَحْنُ إِلاَّ بَشَرٌپيامبرانشان به آنها گفتند: ما بشرى همانند شما هستيم.ابراهيم (14)، آيه 11
دوم: خداوند متعال به قابليت ممتاز پيامبران و امامان، براى تحصيل مقامات معنوى و شايستگى آنان، براى بر عهده گرفتن مسئوليت هدايت جامعه علم دارد. در حقيقت همان قابليت و شايستگى آنان كه بخش عمدهاش ناشى از افعال اختيارى ايشان است از قبل نزد خداوند معلوم است و همين «قابليت مبتنى بر اختيار»، موجب گزينش آنان مىشود. آيات و روايات فراوانى بر اين دو واقعيت گواهى مىدهد
وَ جَعَلْنا مِنْهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنا لَمَّا صَبَرُوا وَ كانُوا بِآياتِنا يُوقِنُونَ و از آنان امامان (و پيشوايانى) قرار داديم كه به فرمان ما (مردم را) هدايت مىكردند چون شكيبايى نمودند، و به آيات ما يقين داشتند.)سجده (32)، آيه 24(واللَّهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسالَتَهُ«خداوند بهتر مىداند رسالتش را كجا قرار دهد.»انعام (6)، آيه 124
سوم: سپردن هر مسئوليتى با دادن امكانات لازم همراه است. امامت جامعه از اين قاعده مستثنا نيست. از اين رو خداوند آنان را از علم لازم، براى بر عهده گرفتن مسئوليت امامت بهرهمند مىگرداند.
اين ويژگى هنگام عهدهدارى مسئوليت براى امامان عليهم السلام بيشتر احساس مىشود؛ چنان كه درباره امام هادى عليه السلام آمده است:
يكى از ياران ايشان به نام «هارون بن فضيل» در كنارشان بود كه ناگاه امام فرمود: إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ ابوجعفر امام جواد عليه السلام در گذشت. به حضرت عرض شد: از كجا دانستيد؟ فرمود: در برابر خدا فروتنى و خضوعى در دلم افتاد كه برايم سابقه نداشت اصول كافى، ج 2، ص 218
همينطور كه در ابتدا نيز اشاره شد در اوايل دعاى ندبه، به مجموع اين سه واقعيت نورانى اشاره شده است.
البته اين امتياز (علم و عصمت موهبتى)، پايه و شرط اوليه امامت است و معصومان، با اراده خويش و تلاش و عبادت، به مقامات عالىترى از علم و عصمت دست مىيابند؛ چنان كه در قرآن مجيد از زبان پيامبر(صلى الله عليه وآله) مىخوانيم:
وَ قُلْ رَبِّ زِدْنِى عِلْماً
و بگو: پروردگارا! بر دانشم بيفزاى.
طه (20)، آيه 114
همين عبادتها و صبر و جهادهاى بيشتر ـ كه با اختيار و اراده انجام مىشود ـ موجب برترى برخى از پيامبران، بر برخى ديگر مىگردد:
تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ عَلى بَعْضٍ
برخى از آن پيامبران را بر برخى ديگر برترى بخشيديم
بقره (2)، آيه 253
چهارم: دسترسى به مقام «عصمت» و راهيابى به مقامات «علمى و معنوى»، به پيامبران و امامان اختصاص ندارد و براى همگان ميسر است؛ چنان كه حضرت زينب عليها السلام تا مرز عصمت پيش رفت و حضرت ابوالفضل العباس عليه السلام به مقامات عالى معنوى دست يافت. سلمان فارسي «منا اهل البيت» شد؛ بسيارى از علما و اوليا، «تالى تلو معصوم» (نزديكان به مرز عصمت) خوانده مىشوند. اين كه مسئله عصمت، عمدتاً در مورد پيامبران و امامان مطرح مىشود، به لحاظ لزوم عصمت در آنان است.
به عبارت ديگر شرط امامت و نبوت، «عصمت» است و خداوند فاقدان اين ويژگى را براى اين دو منصببرنمىگزيند.
بنابراين هيچ غير معصومى، به نبوت و امامت نمىرسد؛ ولى اين به معناى آن نيست كه هركس امام يا نبى نباشد، از هيچ درجهاى از عصمت بهرهمند نخواهد بود.
پنجم: فياضيت مطلقه الهى، ايجاب مىكند كه هركس قابليت و استعداد كمالى را دارد، همه شرايط لازم براى به فعليت رسيدن آن كمال، در اختيار او قرار داده شود. به عبارت ديگر از ناحيه خداوند، هيچ گونه قصور و بخلى دراين باره نيست.
بنابراين اگر واقعاً ما قابليت دريافت علم لدنى را دارا بوده و با داشتن آن حقيقتاً از عصمت برخوردار مىشديم، خداوند آن علم را به ما عطا مىكرد. اما اگر اندكى دقت كنيم؛ اين ادعا ـ كه اگر ما هم علم معصومان را داشتيم، معصوم مىشديم ـ ادعايى بيش نيست! دليل بر اين مطلب آن است كه در بسيارى از موارد ما بر خلاف علم و آگاهى خود عمل مىكنيم. در روايتى نيز آمده است:من عمل بما علم علّمه اللّه علم مالا يعلم هر كس به آنچه (از حقايق) مىداند عمل كند؛ خداوند دانش آنچه را كه نمىداند، به او خواهد آموخت».
ابنحجر، عسقلانى، الاصابة فى تمييز الصحابة، (بيروت: دارالكتبالاسلامية، 1415ه)، ج1، ص 45؛
محمد حسين، طباطبايى، الميزان فى تفسير القرآن، (قم: مؤسسة النشر الاسلامى)، ج 7، ص 339
نتيجه:
آن كه عصمت در عين موهبتى بودن، با لياقتها و شايستگىهاى اكتسابى و افعال اختيارى انسان ارتباط دارد و اگر خداوند علم موجب عصمت را به پيامبران و امامان افاضه فرموده، براساس قوانين عام و اصول كلى است؛ نه از روى گزاف و دلخواه. از اين رو هر كس لياقت و شايستگى لازم را دارا باشد، چنين موهبتى، به تناسب ميزان شايستگىاش، به او افاضه خواهد شد.
صاحب محتوی:
پرسمان دانشجویی
زبان :
فارسی
منبع اصلی :
http://www.maaref.porsemani.ir//node/4191
جنس منبع:
متن
پایگاه :
پایگاه پرسش و پاسخ های معارف سایت پرسمان
یادداشت :
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
مخاطب :
بزرگسال
خروجی ها :
Mods
Doblin core
Marc xml
MarcIran xml
مشخصات کامل فراداده
مشخصات کامل اثر
منابع مرتبط :
ثبت نظر
ارسال
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت