عدم نقصان در اوصاف الهي | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
عدم نقصان در اوصاف الهي
کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
فارسی
کتاب الکترونیکی
میانگین امتیازات:
امتیاز شما :
تعداد امتیازات :
0
عدم نقصان در اوصاف الهي
ویرایش اثر
کلید واژه اصلی :
اسماء و صفات الهی
سوال:
چرا اوصاف الهی باید بدون نقص باشد مثلا چرا خداوند باید عادل باشد؟
پاسخ تفصیلی:
عدالت خدا
خداي متعال، بالاترين مراتب قدرت و اختيار را دارد و هر كار ممكني را ميتواند انجام دهد يا ندهد؛ بدون اين كه تحت تأثير هيچ نيروي مجبوركننده و مقهوركنندهاي قرار بگيرد. البته همه آنچه را ميتواند انجام نميدهد؛ بلكه آنچه را ميخواهد و اراده ميكند، انجام ميدهد.
و نيز ميدانيم كه اراده او گزاف و بيحساب نيست؛ بلكه آنچه را كه مقتضاي صفات كماليّهاش باشد، اراده ميكند. اگر صفات كماليّه او، اقتضاي كاري را نداشته باشد؛ هرگز آن را انجام نخواهد داد. از آنجايي خداي متعال، كمال محض است، اراده او اصالةً به جهت كمال و خير مخلوقات، تعلّق ميگيرد و اگر لازمه وجود مخلوقي، پيدايش شرور و نقايصي در جهان باشد، جهت شرّ آن، مقصود بالتَبَع خواهد بود؛ يعني، چون لازمه انفكاكناپذير خير بيشتري است؛ به تبَع آن خير غالب، مورد اراده الهي واقع ميشود.
پس مقتضاي صفات كماليّه الهي، اين است كه جهان به گونهاي آفريده شود كه مجموعاً داراي بيشترين كمال و خير ممكنالحصول باشد و از اينجا، صفت حكمت براي خداي متعال، ثابت ميگردد.
برهمين اساس، اراده الهي به آفرينش انسان - در شرايطي كه امكان وجود داشته باشد و وجود او منشأ بيشترين خيرات باشد - تعلّق گرفته است و يكي از امتيازات اصلي انسان، اختيار و اراده آزاد است و بيشك، داشتن نيروي اختيار امتيازات اصلي انسان، اختيار و اراده آزاد است و داشتن نيروي اختيار و انتخاب، يكي از كمالات وجودي به شمار ميرود. موجودي كه واجد آن باشد، كاملتر از موجود فاقد آن، محسوب ميشود. امّا لازمه مختار بودن انسان، اين است كه هم بتواند كارهاي خوب و شايسته انجام دهد و به سوي كمال نهايي و ابدي، گام بردارد و هم بتواند، مرتكب كارهاي زشت و ناپسند گردد و به سوي خسران و شقاوت جاوداني، سقوط كند. البتّه آنچه اصالةً مورد اراده الهي قرار ميگيرد، همان تكامل او است؛ ولي چون لازمه تكامل اختيار انسان، امكان تنزّل و سقوط هم هست - كه در اثر پيروي از هواهاي نفساني و انگيزههاي شيطاني حاصل ميشود - چنين سقوط اختياري هم به تَبَع مورد اراده الهي واقع خواهد شد.
انتخاب آگاهانه، نيازمند به شناخت صحيح راههاي خير و شرّ است؛ از اين رو خداي متعال، انسان را به آنچه موجب خير و مصلحت او است، امر فرموده و از آنچه موجب فساد و سقوط او است، نهي كرده است تا وسيله حركت تكاملي او فراهم گردد و چون تكاليف الهي به منظور رسيدن انسان به نتايج عمل به آنها وضع شده و نفعي براي خداي متعال در برندارد؛ از اين رو، حكمت الهي اقتضا دارد كه اين تكاليف، متناسب با تواناييهاي مكلّفان باشد؛ زيرا تكليفي كه امكان اطاعت نداشته باشد، لغو و بيهوده خواهد بود.
بدين ترتيب، نخستين مرحله عدل (عدالت در مقام تكليف) به اين دليل ثابت ميشود كه اگر خداي متعال، تكليفي فوق طاعت بندگان، تعيين كند، امكان عمل نخواهد داشت و كار بيهودهاي خواهد بود.
عدالت در مقام قضاوت بين بندگان، با توجّه به اين نكته ثابت ميشود كه اين كار، به منظور مشخص شدن استحقاق افراد براي انواع پاداش و كيفر، انجام ميگيرد و اگر بر خلاف قسط و عدل باشد، نقض غرض خواهد شد.
سرانجام عدالت در مقام دادن پاداش و كيفر با توجه به هدف نهايي آفرينش، ثابت ميگردد؛ زيرا كسي كه انسان را براي رسيدن به نتايج كارهاي خوب و بدش آفريده است، اگر او را بر خلاف اقتضاي آنها، پاداش يا كيفر دهد، به هدف خودش نخواهد رسيد. پس دليل عدل الهي - به معاني صحيح و در همه مظاهرش - اين است كه صفات ذاتيّه او، موجب رفتار حكيمانه و عادلانه ميباشد و هيچ صفتي كه اقتضاي ظلم و ستم يا لغو و عبث را داشته باشد، در او وجود ندارد.
آموزش عقائد، ج 1، صص 162 - 164.
ما قائل به حسن و قبح عقلي هستيم، يعني بر اين عقيدهايم كه حسن و قبح افعال عقلي و ذاتي است. پارهاي از افعال ذاتاً نيكو و بايستني بوده و برخي ذاتاً قبيح و نبايستني هستند. عقل ما با قطع نظر از خطاب شارع، ميتواند درك كند كه افعالي بايستني است و بايد بر انجام آنها قيام كرد و افعالي قبيح و نبايستني است كه بايد آنها را ترك نمود. از آنجا كه حكم عقل ثابت است و معيار ثابتي دارد و در ادراك خود، نه ظرف و قيد را دخيل ميداند، نه شخص ادراك كننده را صفات بايستني و نبايستني كه براي افعال مطرح ميكند دائماً ثابت است و براي همه ثابت و يكسان خواهد بود. يعني اگر عقل گفت «عدل نيكو است» هميشه و براي همه چنين ميگويد؛ و اگر گفت «ظلم قبيح است» نيز همچنين.
بر اين اساس، به اعتقاد ما خداوند عادل است و ظلم نميكند. خداوند نيككردار است و اعمال بد از او سرنميزند؛ چرا كه ظلم و اعمال زشت و صفات ناپسند، به حكم عقل قبيح است و بايد آنها را ترك نمود.
و از آنجا كه خداوند متعال حكيم و عالم عليالاطلاق است، بهتر از هركسي قبح اين افعال را (كه ذاتيِ آنها بوده و مقيد به قيد و ظرف زماني و مكاني خاص و ادراك كننده مخصوص نميباشد) درك فرموده، از انجام آنها دوري مينمايد. به بيان ديگر، انسان درك ميكند كه قيام به عدل و هر فعل بايستني، براي هر كسي كمال است و ارتكاب ظلم و هر فعل نبايستني براي هر كسي نقص. خداوند متعال نيز به عنوان عاقل علي الاطلاق اين مسأله را درك ميكند. بنابراين با اين ادراك باز خداوند مرتكب نقص و خلاف كمال نقص خواهد شد؟!
به نظر شيعيان، بر اساس تحليل گفته شده، خداوند داراي صفات رذيله همچون ظلم نميباشد.
ر.ك: آية الله جعفر سبحاني، الالهيات، به قلم حسن محمد مكي العاملي، ج اول، صص 287 - 288.
صاحب محتوی:
پرسمان دانشجویی
زبان :
فارسی
منبع اصلی :
http://www.maaref.porsemani.ir//node/1867
جنس منبع:
متن
پایگاه :
پایگاه پرسش و پاسخ های معارف سایت پرسمان
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
مخاطب :
بزرگسال
خروجی ها :
Mods
Doblin core
Marc xml
MarcIran xml
مشخصات کامل فراداده
مشخصات کامل اثر
منابع مرتبط :
ثبت نظر
ارسال
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت