شعر و قرآن | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
شعر و قرآن
کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
فارسی
کتاب الکترونیکی
میانگین امتیازات:
امتیاز شما :
تعداد امتیازات :
0
شعر و قرآن
ویرایش اثر
کلید واژه اصلی :
وحی شناسی
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
سوال:
با توجه به آيه شريفه وَ الشُّعَراءُ يَتَّبِعُهُمُ الْغاوُونَ ... چرا قرآن از شعر نكوهش مىكند با آنكه شعر يكى از هنرهاى هفتگانه است؟
پاسخ تفصیلی:
نخست بايد به حقيقت شعر رايج در دوران جاهلى و در آغاز طلوع خورشيد اسلام، توجه كرد، سپس به هدف آيه از نكوهش شاعران واقف گرديد. شعر در آن دوران، بيشتر براساس تخيلات بىاساس بود كه در قالب نظم ريخته مىشد، زيربناى اين نوع سرودهها را يك سلسله اهداف مادى يا احساسات جنسى و تشويق به جنگ و خونريزى و ... تشكيل مىداد. شعر در دوران جاهليت، تحريككننده يك سلسله عواطف كاذب و احساسات پست مادى بود. وسيلهاى براى توصيف چهره و خال و ابرو و چشم معشوقهها، بدگويى پشتسر صالحان، ستايش افراد ستمگر و تملق گويى و چاپلوسى براى دارندگان زور و زر و سرگرمى براى مىگساران به حساب مىآمد. ناگفته پيدا است، گويندهاى كه انگيزه او، احساسات سودجويانه و ارضاى غرايز حيوانى باشد و از مواهب معنوى و تربيت صحيح انسانى برخوردار نباشد، هرگز براى ميدان تاخت و تاز شاعرانه خود، حد و مرزى نخواهد شناخت!! چنين شخصى درزنده كردن باطل، پنهان ساختن حق، پايمال نمودن حق بيچارگان، تعرض به نواميس ديگران، شعلهور ساختن آتش شهوت جوانان و دهها آموزه زشت و نكوهيده ديگر، پروايى نخواهد داشت.
قرآن، درباره چنين شاعران بىهدفى كه جز تأمين منافع مادى و ارضاى نامشروع احساسات جنسى و غرايز پست حيوانى، انگيزهاى ندارند، چنين مىفرمايد:
وَ الشُّعَراءُ يَتَّبِعُهُمُ الْغاوُونَ، أَلَمْ تَرَ أَنَّهُمْ فِي كُلِّ وادٍ يَهِيمُونَ، وَ أَنَّهُمْ يَقُولُونَ ما لا يَفْعَلُونَ «1»؛ «تنها افراد گمراه از شاعران پيروى مىكنند! آيا نمىبينى كه آنان درباره هر چيزى به دروغ سخن مىگويند، و آنچه را كه مىگويند عمل نمىكنند؟!».
از اين آيات، استفاده مىشود كه هدف قرآن، آن دسته از شاعرانى است كه بر اثر نداشتن مايههاى مذهبى و نگهبان باطنى، صفات زير را دارند:
1. رهبرى گمراهان يَتَّبِعُهُمُ الْغاوُونَ.
2. گفتار آنان را حد و مرزى نيست؛ چه بسا باطل را حق جلوه داده و احياناً حق را در نظر مردم، بد معرفى مىكنند فِي كُلِّ وادٍ يَهِيمُونَ.
3. چون به گفته خود معتقد نيستند، به هنگام عمل، به آنچه مىگويند عمل نمىكنند. وَ أَنَّهُمْ يَقُولُونَ ما لا يَفْعَلُونَ.
از اين رو حضرت صادق عليه السلام درباره معناى اين آيه فرمود: «مقصود، داستانسرايان دوران جاهلى هستند كه به عنوان سرگرمى نادرست اشعارى را مىسرودند.
هنگامى كه آيات فوق نازل گرديد، گروهى از شاعران عصر رسالت كه همگى به وسيله اشعار خود از اسلام و مسلمانان حمايت مىكردند، خدمت پيامبر صلى الله عليه و آله رسيدند و گفتند: [با توجه به اين آيه] سرانجام زندگى ما جز تباهى چيزى نيست!
در اين موقع، آيه إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا ... نازل گرديد و اين گروه مؤمن را- كه به جهت حق و عشق به معنويت، شعر مىگويند- استثنا كرد».
لذا هر نوع سرودهاى كه در آن احساسات پاك و شورانگيز گوينده، از عشق به بيان حقيقت، مبارزه با باطل و دعوت به كارهاى نيك سرچشمه گيرد؛ مشمول آيههاى ديگرى خواهد بود كه مىفرمايد:
إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ ذَكَرُوا اللَّهَ كَثِيراً وَ انْتَصَرُوا مِنْ بَعْدِ ما ظُلِمُوا ... «1»؛ «مگر افرادى كه به خدا ايمان دارند و عمل نيك انجام مىدهند و بسيار خدا را ياد مىكنند و در برابر ستمى كه كشيدهاند، دادخواهى مىكنند».
روشن است كه هر گوينده و سرايندهاى كه زير بناى افكار و سخنان او را ايمان به خدا، عمل صالح، ياد خدا و انتقام از ستمگران تشكيل دهد؛ در اشعار و گفتارش چيزى جز حكمت، موعظه، ترويج حق و نابودى باطل، پيدا نمىشود. از اين نظر، پيامبر عالى قدر اسلام صلى الله عليه و آله درباره اين دسته از شاعران فرموده است: «انَّ مِنَ الشِّعْرِ لَحِكْمَةٌ» «2»
؛ «پارهاى از شعرها دانش و حكمت است».
تأثير شعر آموزنده و سروده مفيد در روحيه اجتماع، قابل انكار نيست و گاهى آن چنان قدرت آفرين است كه چيز ديگرى نمىتواند جايگزين آن گردد.
از اين رو، پيشوايان اسلام همواره از سرودههاى شاعران با ارزش، استقبال نموده و آنان را مورد احترام و محبت خود قرار مىدادند. روزى كه دعاى پيامبر صلى الله عليه و آله درباره نزول باران مستجاب گرديد، به ياد عموى خويش ابوطالب عليه السلام افتاد و فرمود: اگر ابوطالب زنده بود، از ديدن اين منظره، شاد و خرسند مىشد. آيا كسى هست كه شعر او را براى ما بخواند؟ يكى برخاست و گفت: ظاهراً مقصود شما اين شعر است:
و ما حملت من ناقه فوق ظهرها ابر و اوفى ذمه من محمد «1» «هيچ مركبى در جهان كسى را بر پشت خود حمل نكرده است كه نيكوكارتر و باوفاتر از محمد باشد».
پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: گوينده اين شعر، حسان بن ثابت است. در اين لحظه امام على عليه السلام برخاست و اشعارى چند از سرودههاى پدر والامقام خود را خواند، كه نخستين بيت آن، اين است:
و ابيض يستسقى الغمام بوجهه ثمال اليتامى عصمه للارامل «2» «چهره روشنى كه به احترام آن، باران از ابر درخواست مىشود، شخصيتى كه پناهگاه يتيمان و نگهبان بيوه زنان است».
سپس يكى از افراد طايفه بنى كنانه برخاست و از حضرتش اجازه گرفت كه اشعارى را درباره آن حضرت بخواند. حضرت اجازه داد و او اشعار خود را خواند.
پيامبر صلى الله عليه و آله درباره او چنين دعا فرمود: «لك لكل بيت قُلُته بيت فى الجنة» «3»؛ «در برابر هر بيتى از اين اشعار خانهاى در بهشت دارى».
هنگامى كه عبدالرحمان بن كعب از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله درباره شعر پرسيد، آن حضرت پاسخ داد: «ان المومن مجاهد بسيفه و لسانه فوالذى نفسى بيده لَكانَّما ينضحونهم بالنبل» «1»
؛ «مرد با ايمان با شمشير و زبان خود از حريم حق دفاع مىكند، به خدايى كه جان من در دست او است، سرودههاى شما بسان تيرى است كه به قلب و چشم دشمن مىنشيند».
تقدير امام سجاد عليه السلام از فرزدق و حضرت صادق عليه السلام از هاشميات كميت و امام رضا عليه السلام از دعبل خزاعى نمونهاى از تأييد شعرها و شاعران مدافع حق و حقيقت است.
__________________________________________________
صاحب محتوی:
پرسمان دانشجویی
زبان :
فارسی
منبع اصلی :
http://www.maaref.porsemani.ir//content/%D8%B4%D8%B9%D8%B1-%D9%88-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%E2%80%8F
جنس منبع:
متن
پایگاه :
پایگاه پرسش و پاسخ های معارف سایت پرسمان
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
مخاطب :
بزرگسال
خروجی ها :
Mods
Doblin core
Marc xml
MarcIran xml
مشخصات کامل فراداده
مشخصات کامل اثر
منابع مرتبط :
ثبت نظر
ارسال
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت