می‌دانیم معجزه یکی از دلایل اثبات رسالت پیامبران بوده است و معجزات از آستان مقدس ائمه و امامزادگان هم دلیل بر حجت بودن آنان است. امّا آیا چنین معجزات و کراماتی در حال حاضر در سایر ادیان و حتی سایر مذاهب غیرشیعه مشاهده می‌شود یا نه که بر آن تکیه کنند؟ | کتابخانه مجازی الفبا

مي‌دانيم معجزه يكي از دلايل اثبات رسالت پيامبران بوده است و معجزات از آستان مقدس ائمه و امامزادگان هم دليل بر حجت بودن آنان است. امّا آيا چنين معجزات و كراماتي در حال حاضر در ساير اديان و حتي ساير مذاهب غيرشيعه مشاهده مي‌شود يا نه كه بر آن تكيه كنند؟

قبل از هر چيزي بهتر است به تعريف مختصري در مورد معجزه اشاره شود:
در ميان علماء براي معجزه تعاريف گوناگوني ارائه شده است امّا آنچه از همه مشهورتر است اين است كه معجزه امر خارق العاده‌اي است كه همراه با تحدّي (مبارزه‌طلبي) و ادعاي نبوت است، و هيچ كس معارض با آن را نمي‌تواند بياورد.[1]
با توجه به اين تعريف بايد متوجه شد كه بين كرامت و معجزه فرق است چرا كه اولاً معجزه همراه با مبارزه طلبي و ثانياً همراه با ادعاي نبوت است امّا كرامت هيچ كدام از اين قيود را ندارد.
همانطور كه گفته شد يكي از ويژگيهاي معجزه اين است كه احدي نتواند معارضي براي آن بياورد. با اين قيد سحر ساحران و عمل مرتاضان از تعريف خارج مي‌شود چرا كه بين اين دو تفاوتهاي گوناگوني وجود دارد از جمله اينكه سحر ياد دادني است امّا معجزه ياددادني نيست و ديگر آن كه هدف انبياء از اعجاز دعوت مردم به حق است امّا ساحران و مرتاضان به خاطر اميال شهواني و دنيوي چنين كارهايي را انجام مي‌‌دهند. بنابراين در حال حاضر معجزه‌اي صورت نمي‌گيرد، ‌زيرا نبي يا امام ظاهري حضور ندارد .
حال با توجه به اين مقدمه مختصر اگر مراد شما اين است كه آيا در جهان امروز كسي وجود دارد كه بتواند كار خارق العاده‌اي انجام دهد؟ در جواب بايد گفت كه بله، در جهان امروز كساني هستند كه كارهاي خارق العاده انجام مي‌دهند. مرتاضاني وجود دارند كه كارهاي عجيب و غريبي انجام مي‌دهند. امّا آيا مي‌توان كارهاي آنها را دليل بر حقانيت آنها قرار داد؟ در پاسخ گفته می شود که كارهايي كه آنها انجام مي‌دهند كارهايي الهي و خداگونه نيست تا دلیل بر حقانیت آنها باشد، بلكه كارهايي است كه از روي تمرين و ممارست ياد گرفته‌اند و براي اميال و خواسته‌هاي دنيوي‌شان انجام مي‌دهند.
البته از ارواح مقدس انبياء و اولياء الهي و ائمه اطهار كه وقتي در مشكلي ما به آنها توسل مي‌كنيم کار خارق العاده سر می زند و مي‌بينيم كه مريض لاعلاج يا مشكل لاينحل را حل مي‌كنند.
پس همانطور كه ما شيعيان در مهمات و مشكلات خود به ائمه اطهار و پيامبر گرامي اسلام ـ عليهم السّلام ـ متوسل مي‌شويم و حل مشكل خود يا شفاي مريض خود را مي‌خواهيم، پيروان اديان الهي ديگر از قبيل مسيحيان، يهوديان و ... نيز در امور مهم خود به ارواح مطهر آن بزرگواران متوسل مي‌شوند و درخواست برآورده شدن حوائج‌شان را مي‌كنند؛ امّا آنچه مهم است اين است كه اين كرامت‌ها كه در زمان فعلي براي پيروان اديان الهي یا مذاهب اسلامي توسط اولياء الهي رخ مي‌دهد، دليل برحقانيت آنها نيست. چنين كرامت‌هايي تنها نشان دهندة حقانيت آن ارواح مقدس و الهي است و دلالتي بر حقانيت دين و مذهب كنوني پيروان آنها ندارد.
همانگونه كه معجزه‌هاي متعددي براي انبياء قبلي ذكر شده كه در عين اين كه دلالت بر حقانيت آنها مي‌كنند، با اين همه دلالتي بر حقانيت كساني كه امروزه به ظاهر ادعاي پيروي از آنها مي‌كنند ندارد. پس به عنوان مثال يك فرد مسيحي نمي‌تواند ادعا كند كه مثلاً چون فلان حاجت يا مريض من با توسل به حضرت عيسي ـ عليه السّلام ـ برآورده شد يا شفا پيدا كرد، پس دين امروزي من هم حق است و مورد رضايت خداوند مي‌باشد. زيرا اين كرامتها حقانيت حضرت عيسي را ثابت مي‌كند كه ما هم قبول داريم. امّا حقانيت يا عدم حقانيت يك دين و مذهب بستگي به پاسخ‌هايي است كه به مسائلي نظير توحيد، نبوت، معاد و... مي‌دهد و در علم كلام است كه حقانيت يا عدم حقانيت چنين پاسخ‌هايي اثبات شده و در مورد حقانيت اديان و مذاهب داوري مي‌شود.

مرکز مطالعات پاسخگویی به شبهات اندیشه قم