جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«دونادون» از باور به حلول، دومین اصل از اصول اعتقادی پیروان آیین یارسان و از چالش‌برانگیزترین عقاید ایشان است. پیروان این آیین، دونادون را به معنای زندگیمتوالی در هزار‌و‌یک بدن و توجیهی برای ناملایمات زندگی می‌دانند و باور به آن را ملازم عدل الهی و تنها راه اثبات عدالت خداوند می‌دانند؛ نیز معتقدند اگر دونادون پذیرفته نشود، نمی‌توان خداوند متعال را عادل دانست. یارسانیان در سیر تطور این آیین و در تفسیر دونادون با یکدیگر اختلاف داشته و دارند؛ همچنین این اندیشه مورد انتقاد غیریارسانیان بوده است و بسیاری از محققان از دونادون در جایگاه تناسخ یاد می‌کنند. سؤال پیش‌روی این تحقیق آن است که دونادون چه ملازمه و تأثیری بر باور به عدل الهی در آیین یارسان دارد؟ این پژوهش با جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای با روش توصیفی ـ تحلیلی در پی تبیین ماهیت دونادون بنا بر تفسیر رایج و مشهور یارسان و تأثیر این باور بر عدل الهی است.

در اندیشه پیروان «آیین یارسان (اهل حق)»، باور به مهدویت نمایان و این موضوع از متون مقدس یارسان قابل برداشت است؛ به‌طوری که این رویکرد یکی از دلایل انتساب آن‌ها به شیعه امامیه شده است. آنان منجی موعود را یاری دهنده یارسانیان، برقرار کننده عدل و داد، از بین برنده ظلم و ستم و فرستاده از طرف خدا عنوان می‌کنند و خود را از منتظران واقعی او می‌دانند؛ اما این باور مانند بسیاری از عقاید آنان تحت‌الشعاع اعتقاد به «دونادون» (حلول ذات خدا در روح) قرار گرفته است. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی ضمن بررسی دفاتر کلامی این فرقه و ذکر شواهدی در این موضوع، به تبیین مسئله منجی در آموزه‌های آیین یارسان پرداخته و در مورد معانی مختلف صاحب الزمان در منابع یارسان مباحثی را مطرح کرده است. سپس برخی از مشهورترین نشانه‌های ظهور در میان یارسانیان را ذکر و در نهایت به مهم‌ترین اوصاف منجی موعود از منظر متون مقدس و منابع مطالعاتی یارسان اشاره کرده است.