جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در کتاب خدا و زمان، خدای ادیان غربی، یعنی اسلام، مسیحیت و یهودیت عموما ازلی دانسته می‌شود. اما ازلی بودن به چه معناست؟ آیا خداوند بیرون از زمان است؟ آیا حیات خداوند به نحوی است که در آن رویدادی پس از رویدادی دیگر واقع نمی‌شود و همه رویدادها به طور هم‌زمان به وقوع می‌پیوندند، یا خداوند نیز همچون ما در درون زمان واقع است؟ این‌ها پرسش‌های جذابی هستند که ارتباط میان یافته‌های تاریخی و علمی را با معتقدات دینی می‌کاوند. این کتاب، پس از ارائه پیش‌زمینه‌های مورد نیاز در بخش نخست، به پرسش‌های ذکر شده می‌پردازد و پاسخ‌های ارائه شده به آن را به خوبی آن‌ها مرور و ارزیابی می‌کند. زمان و خدا، دو مفهوم اساسی در اندیشه‌ی بشری بوده و هستند. با این حال تلاقی این دو با هم مشکلات عظیم فلسفی و الهیاتی به‌وجود آورده است. کتاب «خدا و زمان» نوشته‌ی ناتالیا دنگ، کاوشی تأمل‌برانگیز درباره‌ی مفهوم ابدیت و رابطه‌ی آن با امر الهی در اندیشه‌ی دینی غرب است. این اثر که به‌عنوان بخشی از مجموعه‌ی کتب «بن‌مایه‌های فلسفه‌ی دین» در سال 2018 منتشر شده است، به پیشینه‌ی متافیزیکی خداوند و رابطه‌ی او با زمان، مانند فرازمانی دانستن خداوند و مسئله‌ی ازلیت و ابدیت او، می‌پردازد و استدلال‌های موافق و مخالف مفهوم خدایی بی‌زمان را بررسی می‌کند. کتاب با طرح یک سوال اساسی آغاز می‌شود: اینکه می‌گوییم خدا ابدی است به چه معناست؟ آیا خدا فراتر از زمان، هستی را به گونه‌ای تجربه می‌کند که شامل رویدادهای متوالی نباشد؟ یا اینکه ابدیت خدا بیشتر شبیه درک ما از زمان است، یعنی اینکه خدا در همه‌ی زمان‌ها وجود دارد اما آن‌ها را به ترتیب تجربه می‌کند. دنگ با آشنا کردن خوانندگان با مفاهیم متافیزیکی ضروری و درگیر شدن با استدلال‌های فلسفی تاریخی و معاصر، از میان این پرسش‌های پیچیده عبور می‌کند. یکی دیگر از موضوعات محوری کتاب بحث بین دو دیدگاه عمده در مورد رابطه‌ی خدا با زمان است: فرازمان‌گرایی (atemporalism) و زمان‌گرایی (temporalism). فرازمان‌گرایی معتقد است که خدا کاملا خارج از زمان است، در حالی که طبق دیدگاه زمان‌گرایی خدا در زمان است و رویدادها را به ترتیب تجربه می‌کند. دنگ به طور انتقادی هر دو دیدگاه را بررسی می‌کند و تجزیه و تحلیل بی‌طرفانه‌ای از نقاط قوت و ضعف هر دو دیدگاه ارائه می‌دهد. این کتاب برای مخاطبان گسترده‌ای از جمله دانشجویان، دانش‌پژوهان و هر کسی که به جنبه‌های فلسفی دین علاقه‌مند است، می‌تواند مثمر ثمر باشد. متن دنگ واضح و جذاب است و ایده‌های پیچیده را برای کسانی که ممکن است پیشینه‌ای در فلسفه نداشته باشند قابل درک می‌کند. خوانندگان با مرور این کتاب به چالش کشیده می‌شوند تا عمیقا در مورد ماهیت خداوند و تلاقی آن با یکی از اساسی‌ترین جنبه‌های تجربه‌‌ی بشری، یعنی زبان، فکر کنند.

تِلر استدلال کرده است که در جهان پیچیدۀ ما، به علت آن‌که اشیاء واجد ویژگی هستند که من آن را «شبح‌گونگی» می‌نامم، به‌کارگیری ‌‌‌معناشناسی ارجاعی استاندارد تنها در شرایط‌ ایده‌آل‌سازی‌شده موفق خواهد بود، لذا واقع‌گرایی ارجاعی و نتیجتاً واقع‌گرایی علمی‌با شکست مواجه می‌شوند. او نتیجه می‌گیرد که تنها و بهترین جایگزین مناسبْ واقع‌گرایی چشم‌اندازی است. من استدلال خواهم کرد که نه تنها ‌‌‌معناشناسی استاندارد غیرموجهاتی، بلکه ‌‌‌معناشناسی استاندارد موجهاتی کریپکی نیز دچار‌ این معضل است؛ اما‌ این به معنی آن نیست که شبح‌گونگی را نمی‌توان یک ویژگی موجهاتی اشیاء تلقی کرد. استدلال خواهم کرد که نظریۀ همتا ‌‌‌معناشناسی مناسبی برای پرداختن به شبح‌گونگی در اختیار ما قرار می‌دهد و به‌خوبی روشن می‌سازد که چرا در اثر شبح‌گونگی ارجاع با شکست مواجه می‌شود. بدین‌ترتیب استدلال خواهم کرد که شبح‌گونگی یک ویژگی موجهاتی اشیاء است، که بهترین تعبیر در اختیار ما از آن این است که آن را یک ویژگی ساختاری تلقی کنیم. من موضع چشم‌انداز‌گرایانۀ تِلر را می‌پذیرم؛ اما استدلال خواهم کرد که واقع‌گرایی چشم‌اندازی مورد نظر او نوعی از واقع‌گرایی ساختاری موجهاتی است، از نوعی که لیدیمن مد نظر دارد.