جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

خوارج، یکی از فرقه‌های اسلامی است که اندیشه‌ آنان با نفوذ به بسیاری از گروهای منتسب به اسلام، تاثیر پیدا و پنهان داشته است. در این میان، وهابیون به عنوان بارزترین نماینده‌ جریان انحرافی سلفی ـ تکفیری، بیش از هر فرقه‌ دیگر، از خوارج تاثیر پذیرفته اند. گرچه وهابیت در برخی موضوع‌ها تفاوت‌هایی با خوارج دارد، در مجموع هر دو شباهت‌های مبنایی نیز با یکدیگر دارند، به گونه‌ای که می‌توان اذعان کرد وهابیت، قرائتی دیگر از خارجی‌گری است. ظاهرگرایی در عرصه فهم قرآن، حکم به تکفیر غیر خود، بدعت در دین، مقید نبودن به هیچ قیود و شروط در امر به معروف و نهی از منکر، جهل و سطحی‌نگری، مقدس‌مآبی و جمود فکری، خشونت و کشتار مسلمانان با توجیهات عقیدتی، برخی از وجوه تشابه دو گروه یاد شده است. از سوی دیگر، رویت حسی خداوند، عذاب قبر و شفاعت نیز از مهم‌ترین مسائل اختلافی آنان است که جستار پیش‌رو با روش تحقیق کتابخانه‌ای، به بررسی تحلیلی- تطبیقی اندیشه و عملکرد دو گروه خوارج و وهابیت پرداخته است. خلاصه ماشینی: "ظاهرگرایی در عرصه فهم قرآن، حکم به تکفیر غیر خود، بدعت در دین، مقید نبودن به هیچ قیود و شروط در امر به معروف و نهی از منکر، جهل و سطحی‌نگری، مقدس‌مآبی و جمود فکری، خشونت و کشتار مسلمانان با توجیهات عقیدتی، برخی از وجوه تشابه دو گروه یاد شده است. آرای مشترک از جمله آرای مشترک خوارج و وهابیت؛ ظاهرگرایی در عرصه فهم قرآن، حکم به تکفیر غیر خود، بدعت در دین، مقید نبودن به هیچ قیود و شروط در امر به معروف و نهی از منکر، جهل و سطحی‌نگری، مقدس‌مآبی و جمود فکری، خشونت و کشتار مسلمانان است که با روش تحلیلی- تطبیقی به بررسی آن خواهیم پرداخت. اگرچه نظریه‌پرداز مکتب وهابیت به چنین شروطی قائل شده است، با این حال نه تنها کارنامه عملی این گروه، بلکه برخی از فتواهای اسلاف و اخلاف عبدالوهاب نیز نشان‌دهنده این واقعیت آشکار است که این گروه در باب امر به معروف و نهی از منکر نیز معتقد به رعایت هیچ اصول اسلامی و حتی انسانی نیست، چنان‌که ابن‌تیمیه ریختن خون شیعیان را مباح می‌داند (ر. در مقایسه‌ تطبیقی دو فرقه‌ خوارج و وهابیت، در کنار تفاوت‌های موجود میان آن دو مانند رؤیت حسی خداوند، عذاب قبر و شفاعت که می‌تواند افق‌های جدیدی پیش روی اهالی علم بگشاید، شباهت‌های فراوان آنان مانند ظاهرگرایی در عرصه فهم قرآن، حکم به تکفیر غیر خود، بدعت در دین، مقید نبودن به هیچ قیود و شروط در امر به معروف و نهی از منکر، جهل و سطحی‌نگری، مقدس‌مآبی و جمود فکری، خشونت و کشتار مسلمانان، دلالتی روشن بر وجود روح مشترک میان آنان است."