جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

آخرین حج پیامبر اکرمk که در آخرین سال عمر شریف حضرت واقع شد، حجةالبلاغ نام دارد. یکی از مباحثی که در این حج بدان پرداخته شد، مسئله ولایت است که در آیه 3 سوره مائده به آن اشاره می‌کند Pالْیوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتمَمْتُ عَلَیکُمْ نِعْمَتىِ وَ رَضِیتُ لَکُمُ الْاسْلَامَO به عقیده امامیه و برخى اهل‌سنت، روز غدیر خم و خلافت علىj است. با تبیین موضوع ولایت، دین به اکمال می‌رسد. مسئله ولایت در منابع معتبر به تواتر بیان گردیده است؛ اما در مواردی از دید مستشرقان مغفول مانده و بنا به هر دلیلی بیان ‌نشده است. جستار پیش‌رو با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی و با روش انتقادی به بررسی و نقد دیدگاه یکی از مستشرقان به نام «دوین استوارت» پرداخته است. وی استادیار زبان عربی و مطالعات اسلامی، در دانشگاه استوری است. او مقاله‌ای تحت عنوان «حجةالوداع» در دایرةالمعارف لایدن نوشته است که اخبار عزیمت پیامبرk به مکه را با جزییات بیان‌ کرده است؛ اما اخبار مراجعت ایشان به مدینه و مهم‌ترین قسمت حجة‌البلاغ که معرفی امیرمومنان علیj به‌عنوان ولی و سرپرست مسلمانان هست، ذکر نکرده است. در جستار فرارو، به ‌نقد منابع مورد استفاده توسط مؤلف پرداخته شده و اینکه حتی از همین منابع نیز به‌خوبی استفاده نکرده و اطلاع کافی از منابع مورد استفاده نداشته است. بنابراین مدخل «حجةالوداع» دوین استوارت، بر اساس ادله قرآنی و روایی غیرقابل‌پذیرش است.

تحقیق با رویکردی قرآنی به موضوع دفاع مشروع پرداخته است. از منظر قرآن کریم اگر متجاوزی، تجاوز کرد و مدافع اقدام به دفاع نمود. در این حال آن را دفاع می نامند اما زمانی مشروع است که شرایط و حدود را رعایت کند. چرا که خداوند معتدین را دوست نمی دارد. دفاع خود به معنای دور کردن می باشد و مشروع یعنی آن چه که شرع قبول دارد و بر اساس راه و روش درستی باشد. دفاع مشروع حقی است که فرد مورد تجاوز دارد تا در هنگام ضرورت برای دفع خطراتی که او را تهدید می کند استفاده نماید. اما در دفاع مشروع هدف همیشه باید فی سبیل الله و برای اقامه توحید باشد. باید گفت که دفاع مشروع تاریخچه ای طولانی دارد. چون که دفاع کردن از امور فطری بشر است و قاعدتاً هر فردی که مورد تجاوز قرار بگیرد به حکم فطرت، حق دفاع از خود را دارد. علاوه بر فطرت، از نظر عقلی نیز زمانی که فردی مورد تجاوز قرار بگیرد، به حکم عقل حق دفاع دارد. اما در قرآن کریم و منابع دینی برای این که کسی از حدود خود تجاوز نکند شرایط دفاع را بیان می کنند که عبارتند از:1 ضروری بودن دفاع 2 دفاع باید با خطر و تجاوز متناسب باشد. اصولا موارد دفاعی یا دفاع از نفس است یا عرض و ناموس، یا مال خود و دیگری (در صورتی که فرد قادر به دفاع از خود نباشد) و همچنین دفاع از مرزهای اسلامی می باشند. البته در حین دفاع باید آداب و احکام جنگ را رعایت کرد که ما این آداب و احکام را از نهج البلاغه و آیات قرآن کریم استخراج کرده ایم تا دفاع یک دفاع اسلامی و خدایی باشد. تحقیق شامل مقدمه و سه بخش و هر بخش هم دارای فصولی می باشد که آن ها را معرفی می کنیم: مقدمه (هدف اهمیت پیشینه) بخش اول: مفاهیم و کلیات (فصل اول: دفاع مشروع از نظر لغوی و اصطلاحی، فصل دوم: اهداف دفاع مشروع از منظر قرآن کریم، فصل سوم: تاریخچه دفاع مشروع) بخش دوم: فلسفه مشروعیت و شرایط دفاع (فصل اول: فلسفه مشروعیت دفاع در حقوق اسلامی، فصل دوم: شرایط مشروعیت دفاع) بخش سوم: انواع دفاع و احکام آن (فصل اول: انواع دفاع مشروع در حقوق داخلی،فصل دوم: دفاع مشروع در حقوق بین الملل اسلام، فصل سوم: احکام دفاع) روش تحقیق حاضرکتابخانه ای و به طریق فیش برداری می باشد که به صورت خلاصه، نقل مستقیم یا ترجمه می باشد.