جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از موضوعات مهم مورد بحث در فلسفه اخلاق،اطلاق یا نسبیّت گزاره های اخلاقی ست. در نسیّت اخلاق صحبت از متغیر بودن خوبی یا بدی صفات و افعال اخلاقی در مکان یا زمان و شرایط متفاوت است. اطلاق اخلاقی نیز یا به معنای اطلاق کامل صفات وافعال اخلاقی ست یا در معنای اطلاق اصول و ارزش های اخلاقی به کار رفته است. یعنی این اصول اخلاقی است که در همه ی شرایط،مکان ها و زمان های گوناگون همواره ثابت بوده و دگرگون نمی شوند. گرایشاتی از این اندیشه را می توان درمیان مباحث متکلمان، عرفا و مفسران جست. در اسلام از همان اوایل با عناوینی همچون: مسئله ی جبر یا اختیار در افعالانسان، بحث در عدل و خالقیت و اراده ی خداوند، حُسن و قُبح عقلی یا شرعی، نیت و عمل صالح، بررسی دو مرتبه ی وجودی انسان و جاودانگی روح، فطرت الهی، تقوا، جاودانگی اسلام و نسخ ناپذیری دین و تنوع شرایع، مسائل مربوط به تقیه، توریه،شرایط و احکام مضطر و ترجیح قبیح بر اقبح مطرح بوده است. براساس تعاریف متفاوت هر مکتب یا فرقه ی مذهبی، برخی به اطلاق اخلاق و جمعی به نسبیّت آن معتقد شده اند.به رغم نقد و بررسی های عالمانه ی متخصصین دین و اخلاق در زمینه ی نسبیّت، امروزه با جلوه های جدیدی از نسبیّت اخلاقی مواجه ایم، مانند: مسئله ی مقتضیات زمان و نیازهای روز، نسبیت ادیان،پلورالیسم فرهنگی،نسبیت در آداب و قرار دادن عرف به عنوان یک منبع استنباط احکام با وجود تنوع و تضاد در آن. این رساله ضمن نقد و بررسی مهم ترین عوامل گرایش مکاتب و دیدگاه ها به نسبیت گرایی یا اطلاق گرایی کامل، به معیارهای سنجش و دستیابی به اصول مطلق اخلاقی از دیدگاه قرآن و حدیث_ دو منبع اصلی احکام اخلاقی_ می پردازد تا از این طریق کمک شایانی به حل این مسئله کند. توجه به فطرت الهی،عقل سلیم و دین توحیدی سه معیار ارائهشده توسط این رساله می باشد که با نگاه دقیق به مکاتب نسبیّت گرا واطلاق گرایی افراطی، به خوبی متوجه افراط و تفریط در این معیارهای سه گانه خواهیم شد. به نظر می رسد اگر بتوان این سه معیار را در افراد و جامعه تربیت و شکوفا سازیم،شخص به راحتی می تواند به اطلاق اصول و زیربناهای اخلاق حکم کند