جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بررسی مبانی، اصول و روش‌های پرورش حبّ‎ذات متعالی از دیدگاه اسلام، هدف اصلی مقاله حاضر است. برای نیل به این هدف از روش توصیفی−تحلیلی، استنتاجی و نقد درونی استفاده‌ شده است. یافته‎های به دست آمده، بیانگر آن است که در ارتباط با حب‎ذات، رویکردهای مختلفی از قبیل خودگروی اخلاقی و خودگروی روان‌شناختی وجود دارد که با دلایل مستدل مورد نقد قرار گرفتند. به نظر می‌رسد رویکرد «حب‎ذات متعالی» براساس آموزه‌های اسلام، یک نگاه کلان و همه جانبه به بحث حب ذات دارد. در این راستا، با ابتنا به حب ذات الهی، ابتدا اصول رشد متعالی، نوع‌دوستی و حب الهی استنباط و سپس، روش‌های تربیتی خدا آگاهی، خودآگاهی، ارتقاء من متعالی، رشد متوازن شخصیتی؛ داشتن هویت اخلاقی باز، ارج نهادن به احساسات انسانی؛ ابتنای محبت به دیگران بر پایة محبت الهی و تکیه‌گاه قرار دادن خداوند در زندگی به‌عنوان نتایج حب‌ذات متعالی براساس دیدگاه اسلام استخراج شدند. پیشنهاد می‎شود که اسناد فرادستی نظام آموزش‌وپرورش با توجه به مؤلفه‎های حب‎ذات متعالی نقد و بررسی شده، مؤلفه‌های حب ذات متعالی در برنامه درسی پنهان و آشکار بررسی شود. از جمله پیشنهادات کاربردی، فراهم کردن بسترها و انگیزه‎های لازم در نظام تعلیم‌وتربیت برای حرکت به سمت حب‎ذات متعالی؛ ترویج نوع‌دوستی، دیگرگرایی و هویت باز اخلاقی در آموزش‌وپرورش رسمی و غیررسمی است.

یکی از اهداف اساسی نظام آموزش ‌و پرورش، هدایت آگاهانه به‌سوی ارزش‌های اخلاقی برای جهت‌دهی به زندگی دانش‌آموزان است. این موضوع، در حیطه اخلاق جنسی با توجه به فاصله بین بلوغ جنسی و بلوغ اقتصادی برای تشکیل زندگی مشترک، در معرض ارزش‌های متعارض قرار گرفتن و نیرومندی غریزه جنسی دارای اهمیتی ویژه‌ است. براین‌اساس، هدف این پژوهش، تبیین مبانی ارزش‌شناختی اخلاق جنسی در اسلام، با روش توصیفی−تحلیلی است. بنابراین، با توجه به ‌نظام ارزشی اسلام در حیطه اخلاق جنسی، مبانی همچون فطری بودن ارزش‌های اخلاقی، خیر علی‌الاطلاق بودن خداوند، اعتباری بودن ارزش‌ها، ثبات و تغییر در ارزش‌ها و عدالت استخراج شد. تأثیر این مبانی در اخلاقی جنسی به ترتیب عبارت‌اند از: عفت و حیا، حجاب، غیرت، ازدواج؛ خداوند معیار ارزش‌های اخلاق جنسی، اعتبارسازی، اعتباریابی؛ ساختارمند شدن اخلاق جنسی، فهم نسبتاً آسان دیگر سیستم‌های اخلاق جنسی؛ رعایت اعتدال، تناسب و هماهنگی بین زوجین، عدالت عاطفی در تعدد زوجات و عدالت اجتماعی بین زن و مرد.