جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

يكي از مباحث مهم مهدويت پژوهي بحث اسلامي بودن انديشه مهدويت است كه در برابر آن، انكار اسلامي بودن و ادعاي وارداتي بودن اين انديشه از اديان مجوسيت، يهوديت و مسيحيت مطرح است؛ ادعايي كه از جانب برخي از مخالفين مهدويت در اهل سنت بيان شده و با دست آويز قرار دادن آن به دنبال تضعيف انديشه مهدويت برآمده اند. نوشتار پيش رو در پي آن است كه اولا نظريات منكران اصالت اسلامي انديشه مهدويت را جمع آوري و دسته بندي نمايد؛ ثانيا نظريات مخالفين را در قالب ادعاهاي سه گانه وارداتي بودن از مجوسيت، وارداتي بودن از يهوديت و وارداتي بودن از مسيحيت تنظيم و تحليل نمايد؛ ثالثا با استناد به نظريات و ديدگاه هاي علماي اهل سنت ادعاهاي آنها را پاسخ داده و رد نمايد؛ رابعا با استناد به آيات قرآني و روايات نبوي اسلامي بودن مهدويت را مستند و مبرهن نمايد. شايان ذكر است كه علماي اهل سنت در برابر فرضيه عدم اصالت انديشه مهدويت در اسلام ايستادگي كرده و با مردود اعلان كردن اين فرضيه به اصيل بودن و اسلامي بودن آن نظر داده اند كه جهت توجيه اين نگرش مي توان به نظريات تفسيري علماي اهل سنت در ذيل آيات مهدوي و نيز به مجموعه روايات نبوي موجود در منابع اهل سنت كه با تعدد منابع روايي روبرو شده، استناد ورزيد و همچنين به ادعاي تواتر روايي مهدويت و اعتقادي بودن آن از ناحيه علماي اهل سنت و نيز اهتمام ورزي ويژه آنها درخصوص توجيه مهدويت، تمسك جسته و اسلامي بودن انديشه مهدويت را تحليل و توجيه نمود.

نهج البلاغه از آثار فاخر و ارزشمندی است که توسط شریف رضی درسال ۴۰۶ هجری قمری خطبه و اوامر، نامه ها و رسائل، حکم و مواعظ منسوب به امام علی(ع) در آن گردآوری شده است. سخنان امام علی (ع) از لحاظ معنی گنجینه ای است که در ادبیات آن دوران جایگاه خاص و بی نظیری را کسب کرده و از نظر لفظ نیز از جمال و رونق بسیاری برخوردار است. استفاده از جملات اسمیه در خطبه ها سبب جذب مخاطب و تاثیرگذاری بیشتر در آنان است. آن حضرت همچنین با بهره گیری از فصاحت و بلاغت، صنعت ایجاز و تطویل نوعى خاص از آهنگ موسیقى که بر اعماق احساسات پنجه مى‏افکند را در مخاطب ایجاد می کند.توبیخ مصدر باب «تفعیل» از ماده «وَبَخَ» و در لغت به معنای سرزنش و ملامت کردن آمده است. در سیره و روش معصومین(ع) بیش از آنکه اشخاص مورد سرزنش قرارگیرند، صفت‌ها و شیوه‌های نادرستی که در شخص یا جامعه مرسوم و شایع می‌شد، مورد ملامت و سرزنش قرار می‌گرفت. با این روش، سرزنش‌کننده این امر را به سرزنش‌شونده یا سرزنش‌شوندگان القاء می‌کند که مقصود از سرزنش، تخریب شخصیّت فرد یا جامعه نیست بلکه پرهیز دادن از این صفت زشت و ناپسند یا روش نادرست است و این‌چنین رفتاری در هرکس باشد لایق سرزنش خواهد بود. در سراسر دوران امامت و خلافت امام(ع)، تاکید و تلاش های بسیار در راستای هدایت و به کمال رسیدن مردم داشتند و هدف خود را اصلاح جامعه فاسد می دانست و در همین راستا با تلاش های شبانه روزی به ارشاد مردم می پرداخت و آن ها را به مکارم اخلاقی دعوت و از رذایل اخلاقی باز می داشت اما از آنجایی که جامعه عصر امام (ع) به علت تبلیغات فاسد خاندان اموی مسموم شده بود، افراد کمی به تمام درخواست های امام (ع) لبیک گفتند و با رفتار و اعمال ظالمانه موجبات نگرانی و اعتراض امام (ع) را برمی انگیختند که امام نیز در مقام هدایتشان، گاهی به توبیخ و ذمشان می پرداختند که این همه توبیخ و ذم در خلال خطبه های آن حضرت نشان دهنده جامعه فاسد، فتنه های گوناگون و پوسیدگی دیانت مردم بود.بررسی دلایل و شیوه های بیان توبیخ که امام علی (ع) در خطبه های نهج البلاغه به کار برده است، می تواند مردم عصر کنونی را از خطا ها، گرفتاری ها، فتنه ها و دیگر مسائل سرنگونی جامعه و حکومت محفوظ داشته تا در دام شرایط حاکم بر عصر امام(ع) نیافتند .