جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

آگاهی انسان به‌طور ذاتی سعی در درک واقعیت دارد. تفسیرهای مختلف انسانی از واقعیت منجر به جهانی متشکل از واقعیات چندگانه می‌شود. تضاد زمانی رخ می‌دهد که واقعیت‌های (جهان‌بینی‌های) مختلف با یکدیگر در تعارض قرار گیرند. جهان‌بینی به‌طور اجتماعی ایجاد شده، رفتار انسانی را تعیین کرده و به همین ترتیب، اغلب در دین نمود پیدا می‌کند. بحث تضاد و نقش دین در جامعه مدنی در گفتمان جامعه‌شناسی دین صورت می‌گیرد. دین ازنظر اجتماعی تعیین می‌گردد. ازاین‌رو بینش پیتر برگر در جامعه‌شناسی دین نقش مهمی در ایجاد رابطه بین دین و جامعه مدنی دارد که به شکل‌های مختلفی شکل می‌گیرد. بنابراین، درک ماهیت این روابط برای تعریف روشنی از جامعه مدنی و دین لازم است. نقش دین در جامعه مدنی با توجه به وجود تضاد در جامعه در این مقاله بیشتر بررسی شده است. شرایطی که در آن تضاد در جامعه رخ می‌دهد، و همچنین شرایط تحمل در جامعه، موردبحث قرار گرفتند، زیرا در صورت بروز تضاد در جامعه مدنی، دین درنهایت فراهم‌کننده بصیرت اخلاقی خواهد بود.

این مطالعه چشم‌اندازی فنلاندی برای بحث‌های بین‌المللی در مورد آموزش دینی و جهان‌بینی از طریق موضوع اخلاق سکولار فراهم می‌کند. این موضوع از سال ۱۹۸۵ در فنلاند در سراسر مدارس جامع ارائه می‌شود و در درجه اول برای دانش آموزان که غیر وابسته هستند، فراهم می‌شود. آموزش اخلاق سکولار به‌ندرت موردتحقیق واقع شده است و در اینجا از دیدگاه معلمان اخلاق سکولار بررسی شده است. نتایج حاکی از ویژگی‌های اصلی موضوع است که در دیدگاه معلمان موضوع را از بطن کلاس‌های آموزش دینی مشخص می‌کند. ویژگی‌های اصلی شامل دستیابی به دیدگاه‌های مختلف در مورد مذاهب و جهان‌بینی‌ها، تمرکز بر مهارت‌های تعاملی، اجتماعی و انتقادی، و قرار دادن هویت شخصی و رشد و تحول دانش آموزان به‌عنوان انسان در کانون اصلی است. علاوه بر این، چالش‌ها و احتمالات خاص موضوع اخلاق سکولار مطرح می‌شود، که ممکن است در تدوین موضوع تلفیقی آینده آموزش جهان‌بینی در فنلاند موردتوجه قرار گیرد.

کمال اخلاقی انسان را نمی‌توان به قوانین اخلاقی در دنیای مدرن فروکاست، فلسفه اخلاق خصلت اخلاق نیکوست ونه فقط فلسفه رفتار نیکو.

با پیدایش مدرنیته جهان اجتماعی عاری از معنا شده است وهمین جهان اجتماعی، افکار اجتماعی و رفتار اجتماعی انسان را شکل می‌بخشد. عقلانیت(مدرنیته) نبض جهان را در دست خود دارد هرچه تمدن و تکنولوژی جلوتر می‌رود اخلاقیات عقب‌تر و رشد بیش از اندازه فرهنگ عینی فرد را به زیست عینی محض تقلیل می‌دهد و افکار او را خلق می‌کند. لذا افکار چیزی بیش از تنظیماتی با موقعیت اجتماعی نیستند. حتی امیال و ترجیحات افراد از درون خود فرد نشئت نمی‌گیرد بلکه به نحو اجتماعی تولید می‌شود وصرف پذیرش این سبک از معرفت بدون ملاحظات سنجیده تبعات خاصی نیز با خود در حوزه مبانی معرفت‌شناسی اخلاق به ارمغان خواهد آورد.

جان لاک در نامه در باب مدارا اظهار کرد: «با همه آنهایی که معبود را انکار می‌کنند نمی‌توان مدارا کرد. ضمان‌ها، میثاق‌ها، و سوگندها که پیوندهای جامعه بشری هستند هیچ تأثیری بر فرد ملحد ندارند. انکار معبود حتی در تفکر خط بطلانی است بر همه اینها.» وقتی‌که این متن را می‌خوانیم به تفاوت فرهنگی میان خود و قرن هفدهم پی میریم. حتی متفکری ترقی‌خواه و منطقی همانند لاک در این راستا تفاوت زیادی با ما دارد. در آمریکای شمالی جریان‌های قدیمی که البته در حال حاضر بسیار قدرتمند نیز هستند وجود دارند که هنوز هم بر این باورند، لکن در میان متفکران و روشنفکران دینی و غیردینی چنین تفکری کاملاً غریب و ناسازگار است.

همان‌طور که همه ما متفق‌القول هستیم، درگیری بین جهان اسلام و غرب اساساً سیاسی است اما مبتنی بر اعتقاد همگانی دین از دلایل اصلی آن تلقی می‌شود. اسلام در غرب به‌عنوان یک ایمان اساساً خشن قلمداد می‌شود که معتقدانش را به اعمال ترور ترغیب می‌کند و از جانب مسلمانان ادعا می‌کنند که کاملاً از قرآن و شریعت الهام گرفته‌اند. سکولارها بعضی اوقات همه ادیان را اساساً تفرقه‌افکن و مبهم می‌دانند.

یکی از مهم‌ترین سؤالات در فلسفه غرب این است که “آیا می‌توانیم بدون خدا خوب باشیم؟” این سؤال بیانگر دغدغه انسان محوری است که اخلاقیات و مجموعه‌ای متعالی از اصول اخلاق را خارج ازاحکام الهی ایجاد می‌کند.