جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پژوهش پیش‌ رو تلاشی در جهت ارائه تصویری روشن از چیستی، چگونگی و چرایی اهمیت اعتماد اجتماعی در جوامع از نگاه منابع اسلامی است. برای نیل به این هدف، حول سه محور اساسی ماهیت، ریشه‌ها و پیامدها به بررسی دیدگاه قرآن کریم و ائمه معصومین(ع) در رابطه با اعتماد اجتماعی و ابعاد آن پرداخته شده است. بر اساس آنچه که در روایات اسلامی و نظریات اندیشمندان علوم اجتماعی بیان شده است، می‌توان به سه عنصر اصلی به عنوان ارکان ماهیتی یک رابطه بر مبنای اعتماد دست یافت که عبارتند از: دوجانبه بودن ارتباط، خطرپذیری و حسن‌ظن به دیگران. همچنین عوامل موثر در اعتماد اجتماعی از دیدگاه منابع اسلامی که در این پژوهش از آن‌ها به عنوان بسترهای ایجاد اعتماد اجتماعی یاد شده را می‌توان در دو دسته جای داد. دسته اول مسائلی که به شخصیت فردی تک تک افراد جامعه متکی است مانند صداقت، امانت‌داری و... و دسته دوم به صفات سازمانی و شخصیت اجتماعی افراد و نهادها مربوط می‌شود که از آن جمله می‌توان به مسائلی مانند اتحاد و همدلی، ولایت‌پذیری و... اشاره نمود. در میان همه این عوامل، نقش عنصر دین‌داری و پایبندی به دستورات شرایع الهی از اهمیت بیشتری نسبت به سایر عوامل برخوردار است. اعتماد در هر جامعه‌ای علاوه بر این که یکی از عناصر حیاتی جهت حفظ کیان اجتماع است، کارکردها و پیامدهای مثبت بسیاری نیز برای زندگی اجتماعی به همراه دارد. مسائلی از جمله اتحاد و همبستگی اجتماعی، روحیه تعاون و همکاری متقابل، امنیت روانی، اقتدار سیاسی و... از جمله عواملی است که در سایه وجود اعتماد اجتماعی در جامعه حاصل می‌شود. در نهایت، تمامی کارکردهای اعتماد در جامعه به یک هدف کلی منتهی خواهد شد که همان پیشرفت همه جانبه جامعه از لحاظ مادی و معنوی می‌باشد.