جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نظریه‌پردازی در دانش اقتصاد مبتنی ‌بر پیش‌فرض‌هایی روش‌شناختی صورت می‌گیرد که دانستن این پیش‌فرض‌ها نظریه‌پرداز را نسبت به استحکام نظریه‌ای که به ‌دنبال آن است آگاه‌تر می‌سازد. از جملۀ این پیش‌فرض‌ها، فردگرایی روش‌شناختی است که بر پیش‌فرض معرفت‌شناختیِ «تحویل» بنا شده‌ است. تفکر اجتماعی متعارف در اولین تحویل، جامعه را از عناصر فرامادی می‌زداید؛ در تحویل دوم جامعه را صرفاً بشری می‌داند و آن را از عناصر غیر‌بشری پالایش می‌کند و در تحویل سوم این عناصر بشری را دارای خصوصیات مشترک و مساوی می‌داند و انسان نوعی نماینده را ترسیم می‌کند؛ نهایتاً در چهارمین تحویل با جمع جبری انسان‌های یکسان، نظریۀ اجتماعی را تولید می‌کند. تحویل سوم و چهارم، فردگرایی روش‌شناختی را در نظریه‌پردازی اجتماعی نمایان ‌می‌سازد. در نوشتار حاضر پس از طرح نقش تحویل‌انگاری در ایجاد فردگرایی روش‌شناختی به ‌نحوۀ ورود این پیش‌فرض روش‌شناختی به عرصۀ نظریه‌پردازی در دانش اقتصاد پراخته ‌شده و تلاش شده است سازوکار تأثیرگذاری فردگرایی روش‌شناختی در ساخت نظریات اقتصادی روشن شود. مطابق با نتایج این پژوهش، فردگرایی روش‌شناختی در سه ساحت «انسان در مقام تعریف»، «انسان در مقام باور» و «انسان در مقام رفتار» به نظریه‌پردازی دربارۀ انسان نوعی اقتصادی پرداخته‌ است

مسأله حجیت اخبار آحاد اعتقادی به منزله اعتبار حوزه گسترده ای از روایات اهل بیت(ع) از مسائل تأثیر گذار و پراهمیت میان رشته ای است که اصول فقه و کلام اسلامی را با علوم حدیث و تفسیر گره می زندو نتایج فراوانی در نحوه مراجعه و بهره مندی ما از میراث گران سنگ روایی شیعه به دست می دهد. در این رساله، نخست تلاش شده است، با تبیین اجمالی این موضوع تخصصی، اهمیت، دامنه گسترده و ثمرات ناشی از قول حجیت و یا عدم حجیت آحاد عقایدی بررسی شود. در بخش اول، کلیه آراء درخور نظر در مسأله از قدما تا معاصران طرح و بررسی گردیده تا قول مشهور مخالف با حجیت آحاد عقایدی در ضمن اصطلاح شناسی واژگان رئیسی تأثیرگذار، مورد نقد قرار گیرد. در این بخش شاهد تبیین معنای خبر واحد، ظن و تقلید در اندیشه اصولیان متقدم و متأخر هستیم. در بخش دوم، با نظام دهی به شاکله اصلی ادله مخالفان حجیت احاد در اعتقادات، ابتدا ساختار و سپس محتوای دلیل ایشان، جداگانه مورد بررسی قرار گرفته است تا به طور ضمنی، راهی جهت حجیت نسبی آحاد عقایدی گشوده شود. برای این منظور، مبانی اصولی تأثیر گذار در مخالفت با حجیت این دسته از روایات مورد ارزیابی مبنایی قرار گرفته است و در مرحله بعد، با به تصویر کشیدن مفهوم مستقل اعتقاد قلبی و نشان دادن تمایز آن از معرفت قلبی، ثمره عملی تعبد در مسائل عقیدتی نمایانده شده است. در این مرحله، در واقع حجیت شرعی یا جعلی برای آحاد عقایدی قابل تصور می گردد. در نهایت، با گذار از این دو مرحله، می توان برای خبر واحد عقایدی، هر دو نوع از حجیت را قایل شد.