جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این مقاله پس از مروری مختصر و گذرا بر ادبیات مربوط به تاثیر تغییرات ساختاری بر اشتغال، به معرفی شاخص های اندازه گیری تغییرات ساختاری در اشتغال و چگونگی انتقال (جذب) نیروی کار میان بخش های مختلف اقتصاد پرداخته شد.یکی از شاخص هایی که تغییرات ساختاری در اشتغال بخش ها را اندازه گیری می کند، ضریب تغییر ساختاری می باشد. این ضریب به عنوان معیاری برای نرخ سالانه تغییر مد نظر می باشد. همچنین شاخص مذکور فقط تغییرات در ترکیب اشتغال در بخش را مورد بررسی قرار می دهد و تنها خالص انتقالات میان زیر بخش های مختلف را اندازه گیری می کند. از سوی دیگر یکی از شاخص هایی که با استفاده از آن چگونگی انتقال نیروی کار میان بخش های مختلف اقتصاد مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می گیرد، شاخص کشش محصول به رشد بهره وری بخشی (r/ε) می باشد. محاسبه این شاخص و مقایسه آن برای بخش های مختلف بیانگر این مطلب می باشد که بخش هایی با نسبت r/ε بزرگتر، نیروی کار را از بخش های با نسبت /rε کوچکتر جذب خواهند کرد. البته این جذب نه تنها از میان شاغلین بلکه از میان بیکاران جویای کار نیز صورت می گیرد. نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل شاخص (r/ε) حاکی از تاکید نقش رشد تقاضا در تغییرات ساختار اقتصاد و همچنین تاثیر تغییر ساختار محصول و اشتغال بر نرخ های رشد می باشد. همچنین نظر به اینکه به هنگام افزایش درآمد سرانه تقاضا برای کالاهای تولیدی بخش صنعت، بیشتر از تقاضا برای تولیدات بخش کشاورزی افزایش می یابد، بنابراین نیروی کار به بخش صنعت انتقال خواهد یافت. در این مقاله به منظور بررسی چگونگی تغییرات ساختاری صورت گرفته در اشتغال ایران در دوره 75-1345 از ضریب شاخص تغییرات ساختاری استفاده به عمل آمده و نتیجه این بود که تغییرات ساختاری صورت گرفته در اشتغال بخش کشاورزی بسیار اندک بوده است. همچنین بررسی روند تغییرات ساختاری انجام شده در بخش صنعتی نیز ناچیز بوده است. اما مقایسه شاخص مذکور حاکی از این واقعیت می باشد که تغییر ساختاری در اشتغال بخش صنعت، بیش از بخش کشاورزی بوده است. همچنین به منظور بررسی و تجزیه و تحلیل چگونگی انتقال نیروی کار میان بخش های مختلف اقتصاد ایران از شاخص (r/ε) استفاده به عمل آمد و به این منظور پنج مقطع زمانی در دوره مورد بررسی انتخاب و سپس به محاسبه شاخص مذکور در مورد هر یک از بخش های کشاورزی، صنعت و خدمات اقدام گردید. نتایج به دست آمده حاکی از این مطلب بود که چگونگی انتقالات (جذب) نیروی کار در این بخش ها با آنچه که از مباحث نظری انتظار آن می رفت، سازگاری داشت.