جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پژوهش حاضر با هدف واکاوی و تحلیل معناشناختی مفهوم غیبت در مهدویت و با تمرکز بر احادیث پیشوایان معصوم (ع) صورت پذیرفته است. فراوانی و تنوع احادیث مرتبط با غیبت حضرت مهدی(عج) و تفاسیر گوناگون ارائه شده، به شکل‌گیری برداشت‌های ناهمگونی از معنای غیبت منجرگردیده است. این اختلاف دیدگاه‌ها، این پرسش بنیادین را پیش روی پژوهشگر قرار می‌دهد: مراد معصومان (ع) از کاربرد واژه "غیبت" در توصیف دوره‌ای از حیات حضرت مهدی (عج)چه بوده است؟ این مقاله، با اتخاذ رویکردی توصیفی ـ تحلیلی و انتقادی، به بررسی و تحلیل جامع احادیث مرتبط با مفهوم غیبت می‌پردازد. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که غیبت حضرت، بر خلاف تفسیرهای محدودکننده آن به صرف "پنهان‌بودن جسم" یا "پنهان‌بودن عنوان"؛ مفهومی چندوجهی و پویاست که بر اساس مقتضیات و شرایط گوناگون، اشکال متفاوتی به خود می‌گیرد. در اوضاع تهدید جدی جان حضرت، غیبت به معنای ناپیدایی کامل و به مشیت الاهی محقق می‌شود؛ در حالی که در وضعیت امن‌تر، غیبت به شکل ناشناسی و عدم اشتهار بروز می‌یابد. یکسان انگاشتن این دو شکل از غیبت در همه شرایط، با توجه به روایات موجود، قابل دفاع نیست. این پژوهش، با ارائه تحلیلی نو و جامع از مفهوم غیبت، گامی به منظور رفع ابهامات و تبیین دقیق‌تر این مفهوم کلیدی در اندیشه مهدویت برمی‌دارد.

این پژوهه پس از ترسیم تشابه دولت زمینه‌ساز با نهاد وکالت، با روش توصیفی – تحلیلی و با بررسی و کاوش در منابع حدیثی و تاریخی و تحلیل گزارش‌های مرتبط با وکلای امام دوازدهم، می‌کوشد ویژگی‌های مدیریتی وکلا و ساختار اداره امور اجتماعی را بیان کند و از آن ویژگی‌ها، به مثابه الگو در روزگار کنونی برای تبیین شاخصه‌های مدیر تراز دولت زمینه‌ساز بهره ببرد. نتایج تبیین و تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد ویژگی‌هایی همچون اهتمام به اطاعت از امام، کارآمدی، عقلانیت، رازداری، نظم و انضباط در امور و رعایت سلسه مراتب به لحاظ جایگاه وکلا و قابلیت اعتماد (وثاقت) و امانتداری، از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های مدیریتی وکلای امام بوده است، که می‌توان آنان را به عنوان شاخصه‌های مدیر تراز دولت زمینه‌ساز مطرح کرد.