جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اسلام، آیین محبّت و رحمت است، پیامبر اکرم ( صلّی الله علیه و آله و سلّم) جلوه رحمت الهی است. خدای سبحان در قرآن به مسلمانان دستور داده که به خویشان پیامبر ( صلّی الله علیه و آله و سلّم) محبّت بورزند و آنان را دوست بدارند. امام صادق ( علیه السّلام) فرمود: «هَلِ الدِّینُ إِلَّا الْحُبُّ»؛ « آیا دین جز محبّت است؟» و امام باقر ( علیه السّلام) فرمود: «الدِّینُ هُوَ الْحُبُّ وَ الْحُبُّ هُوَ الدِّینُ»؛ « دین همان محبّت است و محبّت همان دین است.» با توجه به جایگاه محبّت در اسلام موضوع پایان نامه خود را آثار محبّت به خدا و ائمه ( علیهم السلام) قرار دادم به جهت معرفی عشق برتر و آشنایی با ثمرات این محبّت و عشق. قرآن کریم روی مسأله محبّت و مودت تأکید دارد و « مودت اهل بیت» را اجر رسالت پیامبر ( صلّی الله علیه و آله و سلّم) معرفی کرده است و بالاترین محبّت هم، محبّتی است که خدا به آن سفارش کرده است. اکنون باید ببینیم محبّت به چه معناست؟ صاحبان این محبّت که خدا به آنها سفارش کرده است، چه کسانی هستند و فایده این مودّت و دوستی چیست؟ لذا بخش اول خود را به مفهوم شناسی محبّت اختصاص دادم که در فصل اول ابتدا مخاطب با معنای محبّت و اقسام آن و انگیزه ها و موجبات این مهر و محبّت آشنا می شود و در انتها آثار و پیامدهای روان شناسی محبّت پرداخته شده است در فصل بعد، کاوشی در ابعاد عشق شده است. در این فصل نیز مخاطب با معنا و مفهوم و سپس اقسام آن و آثار و عوارض عمومی عشق آشنا می شود. در این بخش به موضوع عشق و محبّت از منظر قرآن کریم پرداخته شده است و در یکی از فصول آن، با توجه به فرضیه این پژوهش که عشق مجازی راهی پر خطر برای رسیدن به عشق حقیقی است، به موضوع عشق حقیقی و رابطه آن با عشق مجازی پرداخته شده است و به این نتیجه می رسیم که عشق و محبّتی که ما را به حقیقت می رساند چیزی جز عشق حقیقی نیست که در اصطلاح مجاز نام گرفته است و این مجاز با شرایط و قیود خاص می تواند پل و معبری برای رسیدن به حقیقت باشد. از آنجایی که موضوع این پژوهش آثار محبّت به خداست؛ بخش دوم را به محبّت خدا اختصاص دادم که در فصل اول یگانگی محبوب بودن خود را به اثبات رساندم و در فصل دوم نیم قطره ای از اقیانوس بیکران آثار محبّت خدا و در فصل بعد راه رویت را بیان کرده ام، اما هر قدر درباره آثار محبّت خدا و نیاز ما به این محبّت شناخت پیدا کنیم، بیشتر به خدا عشق می ورزیم و روشن است که محبّت راستین به عمل و تبعیت می انجامد و چون دوستی اهل بیت و ائمه ( علیهم السلام) دستور خداوند کریم است و این دستور آن قدر مهم است که مسلمانان در روز قیامت درباره آن بازخواست می شوند لذا بخش سوم خود را به محبّت و اهل بیت اختصاص دادم تا مخاطب در ابتدا به ضرورت این محبّت و سپس با آثار آن آشنا شود شاید که در دل او تأثیری گذارد. اما از آنجایی که ریشه های حب اهل بیت، در دوران خردسالی و نوجوانی نیرو می گیرد و در بزرگسالی میوه و برگ و بار می دهد و از طرفی هر چه محبّت و دلباختگی و ارتباط قلبی بیشتر باشد، تبعیت و همرنگی و همراهی و هم دلی هم بیشتر خواهد شد؛ چرا که نقش عشق و محبّت در ایجاد همسانی و هم فکری و همراهی بسیار عظیم است لذا بحث انتهایی خود را به بررسی راه های عملی در ایجاد محبّت اهل بیت ( علیهم السلام) در کودکان ونوجوانان اختصاص ایجاد محبّت و عشق را باید از مراحل ساده و بسیط و عاطفی شروع کرده در مراحل بعدی با بصیرت و شناخت بیشتر، آن را تعمیق داد، تا آنجا که حب جزء سرشت انسان گردد، « محبّت اهل بیت» جزء دین یک مسلمان و شیعه درآید؛ در این فصل به برخی از این راه ها اشاره شده است. از نظر دور نماند که مخاطب پس از مطالعه این پژوهش به این نتیجه رهنمون می شود که محبوب حقیقی و مقصود برتر زندگی همان خداوند است که کمال و زیبایی مطلق است و محبّت به کسانی که خدا به آنها سفارش کرده است آثار فراوانی در زندگی فردی و اجتماعی بشر دارد. اما این محبّت بدون اطاعت کارساز نیست و اطاعت بدون شناخت ممکن نیست. در این صورت میان شناخت، عشق و پیروی رابطه ای مستحکم برقرار است. منابع مورد استفاده در این پژوهش را می توان به سه دسته تقسیم نمود که دسته اول کتب تفسیری هم چون تفسیر تطبیقی آیه مودت و... می باشد، و دسته دوم از کتب اخلاقی و روایی مثل جامع السعادات، محجه البیضاء و بحارالانوار می توان نام برد. دسته سوم کتب عرفانی است همانند اشارات بوعلی سینا و طریق عرفان محمد حسین طباطبایی، تنهایی، لذت عشق علی اصغر ظهیری استفاده شده است. واژگان کلیدی این تحقیق عبارتنداز: عشق، عشق برتر، محبّت، مودت و دوستی.

موضوع ایمان و عقیده از مهم ترین مسائل انسانی است که هماره ضرورتی نخستین و عام دارد زیرا امتیاز انسان در انتخاب و گزینش اوست و اگر خداشناسی و خداجویی و خدا پرستی برای انسان بیان شده یا رشد نکند، انسان مراحل تکاملی خودش را نمی تواند بپیماید. این موضوعی است که از ابتدای خلقت انسان مورد توجه بشر بوده و همیشه به این مسئله پرداخته شده و هر چه بیشتر به آن پرداخته می شود، نکات بهتر و قابل استفاده تر و نوتری به دست می آید. زیرا فطرت امری است که نیاز به تفصیل و تکامل دارد. شناخت ذات حق ممکن نیست اما رهیابی به او از طریق آیاتش امکان پذیر است و ثمره ایمان همان شناخت ایات اوست. در این تحقیق سعی شده در بخش اعتقادات، اعتقاد به خدای یگانه به عنوان مقدمات و ارکان دین مطرح گردد و سپس آثار این نگرش در فرد یا در جامعه تبیین گردد که برای جمع آوری این مطالب از هفتاد و اندی منبع استفاده شده که این منابع عبارتند از؛ کتب قرآنی، روایی تفسیری، کتب لغت و نیز تعدادی نشریات و مقالات. این تحقیق شامل سه فصل است تحت این عناوین، یک: رابطه خداشناسی و معرفت انسان، که از مهمترین مباحث آن بررسی راههای وصول به خداشناسی یعنی عقل و فطرت است که به تفصیل به هر یک پرداخته شده و همچنین به برخی نظرات از جمله فلاسفه و متکلمین در این بین اشاره شده. دو: کلید سعادت، عبادت و پرستش، و در این فصل رئوس مطالب عبارتند از: حقیقت عبادت، عبادت و مراتب آن و ... . سه: تأثیر ایمان و عقیده، که در این فصل نیز به بازتابها و تبعات مختلفی که اعتقاد به معبود، در زندگی پرداخته شده، از جمله روشن بینی که در سایه ایمان و تقوی حاصل می آید و مباحث دیگر از قبیل عقیده به غیب، فواید این عقیده و اعمال صالح، اخلاق در پرتو ایمان، نیل به یقین و ایمنی از شر شیطان و ... ؛ و در پایان، حاصل مطالب روشنگر این است که انسان با رهنمودهای عقل توانسته است اعتقاد به معبود را کسب کرده و به قرب او نائل شده وآن کمالی که از خلقت او مد نظر بوده دست یابد، به رضوان الله راه یافته و به آرامش و سعادت ابدی برسد.