جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ولایت فقیه طه عبدالرحمن بیشتر یک ولایت فقیه تصوفی – عرفانی است تا فقهی – فلسفی.

در این کتاب پروژه فکری دکتر طه عبدالرحمن، فیلسوف و اندیشمند معاصر غربی، از جمله سیره علمی، ریشه های اندیشمندی و نظریه های نوآورانه وی بررسی و کاویده شده، و در هر فصل تلاش شده است به فراخور توان، محصول اندیشه وی نقد و ارزیابی گردد. فصل نخست، بررسی روش فکری طه؛ فصل دوم، از چرخش زبانی و جایگاه مباحث زبانی و منطقی در فعالیت های فکری طه عبدالرحمن بحث می کند؛ فصل سوم، به سوال درباره ی میراث و مسئله روش و حقیقت اختصاص دارد و در آن از یگانگی و استقلال یک نگاه نو و مشارکتش در ارزیابی میراث و بازسازی روش آن بحث خواهد کرد؛ فصل چهارم، به موضوع نوآوری فلسفی و شرایط آن می پردازد و تا حدی که مقدور است، مبانی فقه الفلسفه را بررسی می کند و بسط می دهد که در حقیقت ریشه های اصلی پروژه فکری این دانشمند مسلمان است؛ فصل پنجم نیز به مسئله مدرنیته و پاسخ اسلامی اختصاص داده شده است. در انتهای هر فصل، بخشی با عنوان تکملۀ مباحث و نقد و ارزیابی اضافه شده که به نظر نگارنده لازم بوده است. آنچه در فصول پنج گانه کتاب این مولف عرب زبان بدان پرداخته شده، گاه ناقص به نظر می رسیده که مترجم خود را موظف دانسته به منظور مفاهمۀ مطلوب با خوانندۀ فارس زبان، مباحثی را اضافه کند.

طه عبدالرحمن، پروفسور منطق و فلسفه زبان در دانشگاه رباط مراکش، نمونه روشنفکرانی است که می‌خواهند خوانندگانشان باور داشته باشند که او در گفتمانش درگیر فلسفه نیست، بلکه درگیر سیاسی‌سازی فلسفه است. طه عبدالرحمن، دستاورد جهان اسلام را نه فلسفه که عرفان و معنویت می‌داند.

طه عبدالرحمن از جمله متفکرانی است که اگر چه از عقل سخن به میان می آورَد، اما بر آن است تا ایمان دینی را برجسته سازد. تمامی منظومه فکری او در همین راستا تنظیم شده است.

طه عبدالرحمن، پروفسور منطق و فلسفه زبان در دانشگاه رباط مراکش، نمونه روشنفکری است که می‌خواهد خوانندگانش باور داشته باشند او در گفتمانش درگیر فلسفه نیست، بلکه درگیر سیاسی‌سازی فلسفه است. عبدالرحمن آغازگرِ تفکری است که آن را روش مناسبِ جدیدی برای یک فیلسوف می‌داند، به تعبیر او یکی از مشخصه‌های روش جدید، طرح «پرسش مسئول» (السؤال المسئول) است. باید تمایز این نوع پرسش با دو نوع «پرسش سقراطی» و «پرسش کانتی» درک شود؛ «پرسش سقراطی» در بررسی موضوع اصلی به دنبال روشِ طرح پرسش است و در «پرسش کانتی»، خودِ پرسش حامل نقد موضوع اصلی است. «پرسش مسئول» ِ عبدالرحمن پرسشی است که به همان اندازه که در مورد موضوع اصلی است، در مورد وضعیت و شأن [هستی‌شناسی] پرسش هم هست؛ در گفتگوی سقراطی، پرسشی وجود دارد که در آن بررسیِ وضعیت و هستی‌شناسی پرسش، به همان طریقِ بررسی “موضوع” اصلی است؛ اما در گفتگوی کانتی، پرسشی وجود دارد که در آن نقد وضعیت و هستی‌شناسی پرسش به همان طریق “نقد موضوع” اصلی است.

کشور مغرب، متفکران مطرحی را به جهان اسلام معرفی کرده است. ابن عربی، ابن رشد از قدمای برجسته این کشورند. محمد عابدالجابری از برجسته‌ترین روشنفکران معاصر نیز از اهالی مغرب بود. متفکری دیگر نیز نَسَب به این کشور می‌برد که گفته می‌شود رویکردی نزدیک به سَلَفی‌گری را در مواجهه با دین برگزیده است. طه عبدالرحمن اندیشمندی است که می‌کوشد تا نگاهی منتقدانه به مدرنیته را برگزیند و از مشروعیت “مدرنیته اسلامی” سخن به میان آورد. وی در سال ۱۹۴۴ در شهر الجدیده در مغرب در ۲۰۰ کیلومتری رباط به دنیا آمده است. وی دوران تحصیل را در مغرب می‌گذراند اما تحصیلات عالیه خود را در فرانسه دنبال می‌کند. به دانشگاه سوربن می‌رود و موفق می‌شود تا در سالهای ۱۹۷۲ تا ۱۹۸۵ دو مدرک دکترا دریافت کند.