جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

حسن حنفی (1935-) از روشنفکران معاصر مصری است. او سه دهه است که با انتشار کتب متعدد، می‌کوشد تا فهمی امروزین از اسلام و مسلمانی عرضه کند. حنفی پروژه‌ای فکری را دنبال می‌کند که بر اساس آن معتقد است در خوانش میراث اسلامی باید میان ابعاد روشن و تاریک اسلام تمایز نهاد.

سودای اسلامی‌سازی علوم انسانی دغدغه‌ای است که بسیاری از متفکران اسلامی را به خود مشغول داشته است. برخی به کلی پشت پا بر علوم انسانی جدید می‌زنند و بر این باورند که می‌باید به تمامه علوم امروزی را نادیده انگاشت و دل به متون اسلامی سپرد و آب را از سرچشمه طلب کرد. برخی دیگر چنان به آموزه‌های دنیای مدرن دل سپرده‌اند که کوچکترین تخطی از دستاوردهای امروز بشر را برابر با انحطاط می‌دانند. در این میان، راه واسطه‌ای هم وجود دارد که برخی به آن توجه داده‌اند.

موضوع این رساله، ربط و نسبت عالم عقول با عالم ماده از نظر فلاسفه اسلامی است در فصل اول، چارچوب رساله را مورد بررسی قرار داده ایم. و آن را به اختصار بیان کرده و در فصل دوم، دلائلی را که برای اثبات عالم عقول به کار رفته مورد بررسی قرار داده ایم. که آیا این دلایل، برای اثبات عالم عقول کافی است یا نه؟ در فصل سوم جایگاه عالم عقول در حکمت مشاء را مطرح کرده و آراء ابن سینا را در این مورد بیان کرده ایم. در فصل چهارم، جایگاه عالم عقول در حکمت اشراق را عنوان کرده ودیدگاه های شیخ اشراق را در این مورد بیان نموده ایم. در فصل پنجم، جایگاه عالم عقول در حکمت متعالیه را مورد بررسی قرار داده و آراء صدرالمتألهین را پیرامون عالم عقول بیان کرده ایم. در فصل ششم، دربارة مثل افلاطونی بحث کرده ایم که آیا دلائلی که برای اثبات آن به کار رفته کافی است یا نه و دلائل شیخ اشراق و ملاصدرا را در اثبات مثل افلاطونی بیان کرده ایم. در فصل هفتم، ارتباط عقول با انسان را تعیین کرده ایم و فلسفه وجودی آنها را در ارتباط با انسان مورد بررسی قرار داده ایم و در پایان جمع بندی و مرور فصل های پیش را به طور خلاصه بیان کردیم.