جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نوع نگاه به ساختارهای اجتماعی حوزه تعلیم و تربیت و اتخاذ مبنایی نظری در فهم آن، بر تبیین فرآیند تکون و تحول آن تأثیرگذار است و این موضوع به نوبه خود بر شیوه اداره امور این حوزه، تأثیر عمیقی خواهد گذاشت. از همین رو دیدگاه بوردیو پیرامون میدان آموزش را می‌توان به عنوان پایه و اساس رویکردهای متأخر در جامعه‌شناسی آموزش و پرورش دانست که به دنبال ارائه ابزارهای تحلیلی مناسب برای شناخت و اصلاح عرصه اجتماعی آموزش و پرورش است. وجود ظرفیت‌های‌ بالای این دستگاه، فرصت‌های بکر و فراوانی را برای مطالعات کاربردی و میدانی فراهم آورده است. اما این دستگاه نظری، به رغم بهره‌مندی از طیف گسترده‌ای از آراء اندیشمندان اجتماعی، دچار تزاحم، نقصان و ضعف‌های بنیادین جدی است که این دغدغه، باعث شکل‌گیری مطالعه‌ای انتقادی نظیر پژوهش حاضر شده است. با پذیرش مبانی انسان‌شناسانه علامه طباطبایی (ره) به عنوان مبنای نظری شکل‌گیری ساختارهای اجتماعی در عرصه تعلیم و تربیت، این تغییر مبنا آثار متعددی در تقویت چارچوب نظری میدان آموزش به همراه خواهد داشت که می‌توان در پرتو آن، رهنمودها و دلالت‌های متلائم با مبانی اسلامی را برای حکمرانان ساختارهای اجتماعی حوزه تعلیم و تربیت به ارمغان آورد. هدف هدف از پژوهش حاضر بررسی انتقادی محتوا و مبانی نظریه میدان آموزش بوردیو بر اساس مبانی انسان‌شناسی علامه طباطبایی (ره) است که در پایان، با ارائه دلالت‌هایی مستنتج از مبانی دینی، تلاش می‌شود تا پنجره‌ای از نگاه‌های دینی و بومی، به روی حوزه ساختارهای اجتماعی تعلیم و تربیت گشوده شود. روش شناسی پژوهش: در پژوهش حاضر، داده‌ها به روش اسنادی و کتابخانه‌ای جمع‌آوری شده‌اند. همچنین برای تبیین دیدگاه بوردیو پیرامون نحوه تکون میدان آموزش و نقد آن بر اساس بر مبانی انسان‌شناسی علامه طباطبایی (ره)، از روش توصیفی-تحلیلی استفاده شده است. در انتها پس از جمع‌آوری مجموعه نقدهای وارد به نظریه بوردیو، به شیوه فلسفی به استخراج و استنتاج مبانی ناب انسان‌شناسی علامه طباطبایی (ره) در موضوع ساختارهای اجتماعی تعلیم و تربیت خواهیم پرداخت. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش در پرتو نگاه انتقادی دیدگاه علامه طباطبایی (ره) به نظریه میدان آموزش بوردیو، شامل سه دست است؛ مجموعه نقدهای وارد به مفهوم عادت‌واره بر اساس مفهوم شاکله، مجموعه نقدهای وارد به نظریه عمل بوردیو بر اساس نظریه کنش علامه (ره) و مجموعه نقدهای وارد به رویکرد ساخت‌گرایی تکوینی بر اساس نظریه اعتباریات و فطرت علامه طباطبایی (ره). همچنین در بخش نتیجه‌گیری، می‌توان به دو یافته مستنتج از مبانی انسان‌شناسی علامه طباطبایی (ره) تحت عنوان «چرخه شکل‌گیری شاکله حقیقی اجتماع» و «چشم‌انداز تنوع همگرایی در تعلیم و تربیت» اشاره کرد. نتیجه گیری: بنا بر نتایج پژوهش، علم در نگاه بوردیو، تنها آگاهی‌های حصولی و اعتباری مکتسبه از اجتماع را شامل می‌شود. تعلیم و فرآیند آموزش در نگاه منفی و انتقادی بوردیو، به مثابه ابزاری برای تثبیت قدرت حاکمه انگاشته شده است. همچنین بنا بر اصل تمایز بوردیو، میدان‌ها بر حسب اقتضائات اجتماعی متنوعی که دارند، بر مدار ستیز و رقابت تکون می‌یابند. این در حالی است که در نگاه مرحوم علامه طباطبایی (ره)، علم ماهیتی قدرت‌آفرین داشته و دارای خاصیت کاشقیت از حقیقت خارج است. به اعتقاد ایشان، انسان به دلیل بهره‌مندی از نفس مجرد الهی با حقایق عالم به صورت حضوری در اتحاد است. در چشم‌انداز ایشان فرآیند تعلیم و تربیت، اسیر نگاه‌های سیاسی نشده، بلکه در غایت باعث شکل‌گیری شاکله حقیقی اجتماع، که همان شاکله توحیدی است، می‌شود. همچنین توجه توأمان علامه طباطبایی (ره) به وجوه ثابت و متغیر انسانی، حائز نوعی چشم‌انداز نظری (تنوع همگرا) است که در عین قائل به وجود شاکله‌ها و اقتضائات اجتماعی متنوع، وجود ارتباطات همگرایی بین میدان‌‌های اجتماعی را اثبات می‌کند.

مقاله حاضر به بررسی و نقد مبانی فلسفی نظریه سرمایه فرهنگی بوردیو بر اساس مبانی فلسفی علامه طباطبایی ره می‌پردازد؛ ازاین‌رو کشف مبانی دیدگاه‌ها و ارتباط میان آنها در دستور کار این پژوهش است؛ بنابراین در یک مطالعه اسنادی پس از مرور و تفکیک رویکردهای مفهومی در گسترش نظریه سرمایه فرهنگی، و ابعاد آن در آثار بوردیو، به تبیین مفاهیم بنیادین در راستای تبیین اصطلاح سرمایه فرهنگی، و در نهایت به نقدآن از نگاه مبانی فلسفی علامه طباطبایی، پرداخته می‌شود. مرور پژوهش‌های انجام‌شده در غرب نشان داده که مفهوم سرمایه فرهنگی در هر دوره‌ای، با توجه به شرایط زمانی و مکانی هر جامعه، بازنگری گردیده، درحالی‌که در پژوهش‏های داخلی، مفهوم سرمایۀ فرهنگی در قالبی مشابه با تقسیم‌بندی بوردیویی به‌طور یکسان بدون بازنگری و بی‌توجه به بنیادهای فرهنگی بومی مورداستفاده قرارگرفته است. درواقع، سرمایه فرهنگی دارا‌بودن سرمایه انسانی-الهی است؛ مسئله‌ای که در ادبیات بوردیو وجود نداشته، بلکه نگاهی انتقادی بدان شده است. با عنایت به زیرساخت‌های فلسفی الهی علامه طباطبایی (ازجمله نظریه اعتباریات)، بازخوانی نظریه سرمایه فرهنگی بوردیو، چهره نوین و بومی به خود گرفته، با پیراستن آن از برخی زیرساخت‌های فلسفی، بوردیو می‌تواند در ثبات اندیشه‌ورزی در عرصه فرهنگ جلوه بدیعی از خود نشان دهد.

ترجمه ماشینی: این واژگان مفاهیم بنیادی اندیشه بوردیو را ارائه می‌کند که بیشتر آن‌ها از سنت بزرگ فلسفی، به‌ویژه مفهوم معروف عادت (habitus) مشتق شده‌اند. در حالی که به دنبال ساختن جامعه‌شناسی است که بتواند از ساختارگرایی و ذهنیت‌گرایی فراتر رود. بوردیو به بسیاری از پرسش‌های کلاسیک فلسفه عمومی: موضوع، بدن، عمل، عقل عملی، آزادی، خشونت، جهان‌شمول و در عین حال تلاش برای انتزاع خود از «دیدگاه مکتبی» که بر اساس آن، به شیوه‌ای بدیع برخورد کرد و به آن پرداخت. او رویکرد فیلسوفان را مغرضانه می کند

ترجمه ماشینی: برای درک مفهومی کل مجموعه پیر بوردیو. این فرهنگ شامل حدود چهل مدخل است: کنش، جبر، سلطه، دولت، ناخودآگاه، ساختارگرایی و غیره.

ترجمه ماشینی: این مجموعه ویرایش شده به بررسی پیدایش کتاب کلاسیک بوردیو تمایز و حرفه بین المللی آن در علوم اجتماعی معاصر می پردازد. این کتاب شامل مشارکت‌های جامعه‌شناسان معاصر از کشورهای مختلف است که میراث نظری این کتاب را در زمینه‌های مختلف و زمینه‌های ملی زیر سؤال می‌برند. نویسندگان دعوت شده با توجه خاص به اشکال نوظهور سرمایه فرهنگی و منطق تمایز که در رابطه با مصرف مادی رخ می دهد، مناقشات فعلی را در مورد پایان نامه های ترویج شده در تمایز در جامعه شناسی فرهنگ، سبک زندگی، طبقات اجتماعی و قشربندی بررسی و مثال می زنند. یا اعمال بدنی آنها همچنین به طور تجربی سهم نظری تمایز را در رابطه با مفاهیمی مانند میدان یا عادت، که ثمربخش بودن آن در رابطه با برخی از نوآوری های روش شناختی کتاب مورد تاکید قرار گرفته است، نشان می دهند. در این راستا، تمرکز ویژه ای بر جریان نوظهور "مطالعات تمایز" و فرصت های ارائه شده توسط تجزیه و تحلیل داده های هندسی فضاهای اجتماعی است.

ترجمه ماشینی: اخیراً «سازمان عربی ترجمه» کتابی به نام «فرهنگ معاصر مارکس: مطالعاتی در اندیشه مارکسیستی»، تالیف: ژاک بیده و اوستاش کوویلاکیس، مترجم: پروفسور سمیه الجراح منتشر کرده است. فرهنگ لغت معاصر مارکس دیدگاهی معاصر از مارکسیسم در جهان ارائه می دهد و جریان ها و مکاتب فکری مارکسیستی را ارائه می دهد که در دو دهه آخر قرن بیستم ظهور کردند. آن جریان ها و مکاتبی که کتاب حول آن می چرخد، از اندیشه مارکس شکل گرفته یا آن را بازتفسیر کرده است. این مکاتب و جریان ها شامل فمینیسم، مطالعات پسااستعماری و مکاتب فرانکفورت، بوداپست، بیرمنگام، دلوز، فوکو و دریدا است. علاوه بر بحث در مورد نظریه سازمان، رادیکالیسم آمریکایی، نوسانات مارکسیسم و ​​ظهور مجدد آن در فرانسه و ایتالیا، تا تغییراتی که در آمریکای جنوبی و کوبا ظاهر شد. او این کتاب را با تحلیل مارکسیسم آنگلوساکسون و دیدگاه‌های آلتوسر، بوردیو و هابرماس بررسی کرد. این کتاب همچنین حاوی کتاب‌شناسی، فهرستی از نویسندگان، و چشم‌اندازی از مجلات مارکسیستی جهان بود که آن را به ابزاری ضروری برای هر علاقه‌مند به این بخش مهم از فرهنگ عصر ما تبدیل کرد.