جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور اعلام
>
فارابی , ابونصر محمد بن محمد (Alfarabi، معلم ثانی، فیلسوف مشائی، تشیع فلسفی), -257ق/ 870م 339ق/950م
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
تعداد رکورد ها : 846
عنوان :
سعادت عظمی از منظر غزالی : سال 47، شماره 2 : فلسفه و کلام اسلامی
نویسنده:
عین اله خادمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سعادت
,
امام محمد غزالی
,
سعادت اخروی
,
سعادت عظمی
,
ماهیت سعادت حقیقی
,
سعادت اخروی
,
سعادت از نظر ابوحامد غزالی
کلیدواژههای فرعی :
اهل بیت ,
معرفت خدا ,
عارف ,
قیامت ,
قرب الهی ,
حب دنیا ,
رذایل اخلاقی ,
حب الهی ,
رؤیت خدا ,
اهل بیت(ع) ,
قرآن ,
لقای الهی ,
مقرب ,
قیامت ,
قرآن ,
معرفت خدا ,
رذایل اخلاقی ,
قرب به خدا ,
حب به خدا ,
حب دنیا ,
سعادت قصوی ,
اخلاق محموده ,
عارفان (مسلمان) ,
نظر به وجه الهی ,
کشف جلال الهی ,
قلب مومن ,
غایت دین ,
کتاب احیاء علومالدین غزالی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
مسئله اصلی این پژوهش این است که از منظر غزالی ملاکهای اصلی سعادت عظمی چیست؟ روش تحقیق آن توصیفی ـ تحلیلی است. غزالی در مکتوبات مختلف خویش ملاکهای متعددی برای وصول به سعادت عظمی و تحقق آن بیان میکند که عبارتاند از: معرفت الهی، تقرب به خدا، لقای الهی، نظر به وجه الهی در آخرت، داشتن بیشترین حب به خدا در آخرت، تفکیک سعادت عظمی از حیث نظری و عملی. او برای تحقق عامل پنجم (داشتن بیشترین حب به خدا در آخرت) دو روش پیشنهاد میکند. روش اول، قطع علاقه به دنیا و اخراج حب غیر خدا در قلب؛ و روش دوم، افزایش معرفت به خدا میباشد. همچنین او بر این باور است که سعادت عظمی از حیث نظری، کشف جلال و عظمت الهی، و از حیث عملی، اتصاف قلب به عقاید و اخلاق محمود است. نگارنده بر این باور است که ملاکهای ارائهشده از سوی غزالی مانعةالجمع نیستند، بلکه امکان جمع آنها وجود دارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 225 تا 251
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحلیل معنای سعادت از دیدگاه فارابی
نویسنده:
عینالله خادمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
الله
,
فطرت(کلام)
,
اراده انسان
,
خوشی
,
لذت
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
مقاله درباره فارابی
کلیدواژههای فرعی :
فلسفه سیاسی فارابی ,
مدینه فاضله ,
تشکیکی بودن لذت ,
فطرت سعادت جویی ,
کمال حقیقی انسان ,
کمال نهایی انسان ,
لقاء الله ,
وظیفه گرایی (فلسفه اخلاق) ,
مکتب اخلاقی تکلیف مدار ,
قرب الهی ,
علم نفس ,
افعال نفس ,
ماهیت خیر ,
خیر ,
خیر محض ,
خیر نسبی ,
اکتسابی بودن سعادت ,
خیرات مؤثر لغیره ,
خیرات لذاته ,
علم مدنی فارابی ,
سعادت اجتماعی ,
خیرات غایات تام ,
فلسفه اخلاق فارابی ,
ادراک سعادت ,
تفسیر فلسفی سعادت ,
ممدوحیت سعادت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
مسأله سعادت از مسائل بنیادی اخلاق و فلسفه اخلاق از دیر زمان تاکنون است و مورد توجه اندیشمندان و مکاتب مختلف اخلاقی بوده است. فارابی آن را به دو قسم حقیقی و غیر حقیقی تقسیم میکند و در نگرش او سعادت حقیقی امری بسیط نیست، بلکه مفهوم مرکب است و غایت الغایات، خیر لذاته، خیر مطلق، خیر غایت تام است و لذت آن از نوع لذت معقول و دراز مدت است. اراده به معنای اختیار، قوه ناطقه نظری و فطرت مشترک شرط لازم سعادت هستند نه شرط کافی و تحقق سعادت به برنامهریزی نیاز دارد و سعادت حقیقی امری مشکک است و بالاترین مرتبه آن قرب وجودی به خداست و همین امر اخیر مؤید تأثر فارابی از متون دینی است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 81 تا 107
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
فلسفه و کلام: براهین قاعده الواحد نزد مشائیان و شیخ اشراق
نویسنده:
زهرا مطهری فرد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
قاعده «الواحد»
,
فلسفه (خاص)
,
الهیات بالمعنی الاخص
,
احکام وحدت
,
احکام کثرت
,
توحید(الهیات بالمعنی الاخص))
کلیدواژههای فرعی :
منشا کثرت ,
امتناع صدور کثرت از وحدت ,
حکمت اشراق the School of Illumination ,
فلسفه مشاء ,
بساطت واجب(امور عامه) ,
وحدت حقیقی ,
قاعده الواحد در نظام نوری ,
دلالت مغایرت بر مفهوم بر مغایر در حقیقت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
بنا به صورت بندی این مقاله قاعده الواحد بدین معناست که از یکی جز یکی پدیدار نشود و منشأ کثرث باید در کثرت و منشأ وحدت را باید در وحدت جستجو کرد. این مقاله قصد دارد تا دلایل این قاعده مهم فلسفی را در آراء فیلسوفان مشاء و اشراق بیان کند و اهمیت این موضوع و تبعات آن در عرصه متافیزیک و فلسفه اولی را بیان کند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 14 تا 19
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مفهوم سازی موضوع علم و کارکرد آن نزد ابن سینا و ابن رشد
نویسنده:
نادیا مفتونی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع),
کلیدواژههای اصلی :
موضوع علم
,
فلسفه مشاء
,
فلسفه بوعلی
,
مفهومسازی
,
علم شناسی فلسفی(اصطلاح وابسته)
,
علم شناسی سینوی
کلیدواژههای فرعی :
منطق نگاری دوبخشی ,
نظریه وحدت علم ,
اقسام علوم ,
ملاک تمایز علوم ,
رووس ثمانیه ,
فلسفه (خاص) ,
فلسفه الهی ,
عرض ذاتی(منطق) ,
فلسفه علم ,
معیار علم بودن علم ,
معیار شرافت علم ,
ملاک دقت علوم ,
تداخل علوم ,
کتابشناسی بحث اجزاء العلوم ,
فلسفه علم اسلامی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
حکمای مسلمان در علم شناسی فلسفی ـ منطقی موضوع علم را عبارت از چيزی می دانند که در آن علم، پيرامون عوارض ذاتی آن بحث می شود. دغدغه حکما از ارايه اين تعريف انسجام بخشی به مسايل يک علم، تمايز علوم از يکديگر و ارايه ملاکی برای طبقه بندی علوم بوده است. موضوع علم معيار تقدم و تاخر بالذات و پيشی و پسی از حيث شرافت و استحکام نيز تلقی شده است. بحث تعريف موضوع علم و نقش آن ريشه در آثار ارسطو دارد و نزد فارابی به مرتبه ای از کمال می رسد. اما اوج توسعه و انسجام آن در فلسفه ابن سينا حاصل شده است. ابن رشد بی توجهی عامدانه و موکدی به دستاوردهای شيخ الرئيس نشان می دهد؛ ولی اين الگوی علم شناسی سينوی بود که تاثير خود را بر بسياری از دانشمندان مسلمان با دو روی آورد فلسفی ـ منطقی و رئوس ثمانيه به جا گذارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 28
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی تطبیقی وحی و نبوت نزد فارابی و ابن سینا
نویسنده:
نادیا مفتونی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نبوت
,
وحی الهی
,
وحی الهی
,
فلسفه بوعلی
,
عقل فعال
,
تخیل(راه های معرفت)
,
حدس((قوه)، اصطلاح وابسته)
,
تبیین فلسفی وحی
,
مقاله درباره فارابی
کلیدواژههای فرعی :
ادراک انسان ,
مقام ابلاغ وحی ,
هستی شناسی معرفت (مسائل جدید کلامی) ,
معرفت شناسی تجربه عرفانی ,
معرفت شناسی اسلامی ,
حکمت عملی ,
علم نفس ,
افعال نفس ,
قوه قدسیه(اصطلاح وابسته) ,
حواس باطن(مقابل ظاهر) ,
حس مشترک ,
وهم(معرفت شناسی) ,
معرفت شناسی وحی ,
تفکیک خیال از متخیله ,
نقش خیال در ابلاغ وحی ,
محاکات معقول در خیال نبی ,
تاثیر نبی در ماده خارجی ,
تفاوت فیلسوف و نبی ,
فیلسوف بودن نبی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
تبیین وحی و نبوت نزد حکمای مسلمان از جایگاه ویژهای برخوردار است.فارابی به عنوان نخستین فیلسوف مسلمانی که به مسأله نبوت پرداخته و ابن سینا از حیث مفهومسازیهای دقیق و بدیع پیرامون نبوت و مبادی آن درخور تحقیقاند و همواره متعلق تفاسیر مختلف بودهاند.برخی به فارابی اشکال کردهاند که با وارد کردن خیال در فرآیند وحی جایگاه نبی را نسبت به فیلسوف تنزل داده و برخی به ابن سینا اعتراض نمودهاند که با داخل کردن حدس در فرآیند وحی از تبیین معلومات جزیی وحی عاجز مانده و تنها معارف کلی وحی در نظریه وی تبیین پذیرند،درحالیکه فارابی قوه ناطقه نبی را مدرک تمامی معقولات و مفارقات میداند و ابن سینا هم به نقش قوای خیالی در وحی و نبوت توجه کرده و از عهده تبیین جزئیات برآمده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 24
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عناصر افلوطینی در اندیشه ابن سینا در تبیین بعضی از صفات علت اولی
نویسنده:
زهره توازیانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع),
کلیدواژههای اصلی :
صفات الهی
,
حیات
,
صفات خدا
,
فلسفه بوعلی
,
عقل ( جوهر )
,
عقل(منطق)
,
وجود (اسماء اول عرفان نظری)
,
واحد افلوطینی
کلیدواژههای فرعی :
الهیات سلبی ,
مبدأ هستی ,
صدور ,
توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) ,
نظام هستی ,
تشبیه ,
خالق ,
تنزیه الهی ,
آموزه فیض ,
الهیات(کلام جدید) ,
فلسفه نوافلاطونی ,
مشخصه علت مطلق ,
بساطت واجب(الهیات بالمعنی الاخص) ,
عنایت ,
اقنوم واحد ,
ضرورت صدور موجودات ,
تعالی از وجود ,
علم خداوند به خود ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
بحث انتساب صفات به خدا و چگونگی و چرایی آن از دغدغههای جدی دو حوزه کلام و فلسفه است.این مسأله در بخش الهیات به معنای اخص،شکل جدیتری به خود میگیرد؛زیرا این بحث از یک سو به موضوع مدلهای آفرینش ارتباط پیدا میکند و از سوی دیگر ایده خدا را در نزد معتقدان واضح میسازد.ابن سینا فیلسوف مسلمان با هر دو دغدغه به این بحث پرداخته و از این حیث شبیهی افلوطین فیلسوف تأثیرگذار مغرب زمین عمل نموده است.تا آنجا که وقتی سخن از مدلهای آفرینش نظریه صدور به میان میآید،افلوطین از غرب و ابن سینا از شرق در اذهان تداعی میشود.این مقاله در پی آن است تا نشان دهد که در تبیین نظریه صدور ابن سینا کدامیک از صفات خدا به کار میآیند و در نمونه افلوطینی آن از چه صفاتی تحذیر میشود و ابن سینا در این مسأله و انتساب بعضی از صفات به خدا تا چه اندازه متأثر از مدل افلوطینی است.با بررسی پارهای از باورها و اعتقادات فارابی،فارابی به عنوان واسطه انتقال برخی از مفاهیم افلوطینی به ابن سینا معلوم میشود که با وجود شباهتهای کلی میان افلوطین و ابن سینا در مورد بعضی صفات علت اولی و مدل صدور موجودات از او،تفاوتهای اساسی میان این دو فیلسوف وجود دارد که نمونه آن توجیه ابن سینا از صدور براساس انتساب صفات عقل،وجود و حیات به خدا است که افلوطین در نظریه خود از آنها تحذیر میکرده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 52 تا 74
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ادراکات باطنی سینوی در رسانه های رمزی سهروردی : شماره 41 : حکمت سینوی (مشکوة النور)
نویسنده:
نادیا مفتونی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع),
کلیدواژههای اصلی :
حکمت اشراق the School of Illumination
,
علم نفس
,
فلسفه مشاء
,
حواس باطن(مقابل ظاهر)
,
حواس باطنی اخروی
,
قوای ادراک ظاهری
کلیدواژههای فرعی :
رسائل رمزی و تمثیلی سهروردی ,
تاویل آثار رمزی سهروردی ,
نبوت ,
هرمنوتیک ,
انواع ادراک ,
افعال نفس ,
عقل ( جوهر ) ,
عقل(منطق) ,
تفسیر عرفانی ,
تخیل(راه های معرفت) ,
حافظه ,
وهم(معرفت شناسی) ,
نظریه ابصار سهروردی ,
رمز ده موکل ,
رمز ده برج ,
رمز ده گور ,
تبیین فلسفی وحی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
سهروردی احاطه به تعاليم مشايی را شرط لازم برای ورود به حکمت اشراقی می داند و در همه آثار خود غير از حکمه الاشراق به نحو عمده معطوف به آموزه های سينوی است. وی در نفس شناسی نيز از همين روی آورد برخوردار است. به عنوان نمونه، او در مساله ادراکات باطنی، پنج قوه ای را که ابن سينا مفهوم سازی نموده است. در حکمت الاشراق مورد نقادی قرار می دهد، اما در داستان های رمزی خود که همگی تلاش و جهاد سالک برای رهايی از زندان درون را حکايت می کند، در همه مواردی که از ادراک باطنی سخن می گويد، نمادهايی برای پنج حس سينوی به کار برده است. از آنجا که حواس ظاهری هم پيش يا پس از حواس باطنی مطرح می شوند، همه اين رمزها ده گانه اند: ده پرنده، ده موکل، ده گور، ده برج، پنج حجره و پنج دروازه.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 28
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ارادی بودن تعقل در پرتو نظریه عقل فعال نزد فارابی و ابن سینا
نویسنده:
جلیله علم الهدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع),
کلیدواژههای اصلی :
اشراق الهی
,
اختیار انسان
,
علم نفس
,
فلسفه مشاء
,
فلسفه بوعلی
,
عقل فعال
,
عقل(منطق)
,
تعقل(معرفت شناسی)
,
مقاله درباره فارابی
کلیدواژههای فرعی :
اتصال نفس به عقل فعال ,
استکمال نفس ,
خروج از قوه به فعل ,
تکامل اختیاری ,
نظام هستی ,
تجرد نفس ناطقه ,
اراده انسان ,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) ,
هستی شناسی اسلامی ,
هستی شناسی معرفت (مسائل جدید کلامی) ,
معرفت شناسی اسلامی ,
استعداد ,
مکتب رواقی ,
عقل هیولانی ,
تبیین فلسفی وحی ,
معرفت بالفعل ,
عقل در حکمت مشاء ,
اشراق صور معقول ,
تعقل ارادی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
کنش و واکنش روان آدمی در ادراک و تعقل که بیشک یکی از اساسیترین و کهنترین مسائل فلسفه است در فلسفه ارسطو عنوان عقل فعال را به خود اختصاص میدهد.این عنوان در جریان فلسفه بعد از ارسطو در دو دیدگاه طبیعی و اشراقی تفسیر میشود؛دیدگاه اول هر دو بعد فعال منفعل تعقل را در نفس انسان منطبع می داند و همانند تمامی موجودات جهان طبیعت،جریان تکامل روان آدمی را عبارت از خروج از حیثیت انفعال و وصول به بعد فعالیت میداند.در مقابل،دیدگاه دوم وجه انفعالی تعقل را به انسان اختصاص داده و وجه فعالیت را به مقام الوهیت ارجاع میدهد و فعلیت عقل را عبارت از افاضه و اشراق الهی میداند.علیرغم فاصله این دو دیدگاه در مورد مرجع فعالیت عقل،هر دو دیدگاه به ناچار بر این امر اتفاق نظر دارند که جریان تعقل خارج از اراده و قصد انسان بوده و در نتیجه،تکامل نظری نفس انسان امری غیر ارادی و جبری است.برخلاف این دو تفسیر مرسوم،فلسفه مشائی اسلامی-فارابی و ابن سینا-با ارجاع وجه فعالیت عقل به دو اصل استعداد پدید آمده توسط جوهر مفارقی به نام عقل فعال و همچنین قصد و اراده انسان موفق میشوند دیدگاه سومی را در نظریه عقل فعال ارائه کنند که علی رغم قول به تأثیر عامل مفارق در روند تعقل،ارادی بودن تعقل و قصدی بودن تکامل نظری نفس انسان را تبیین نماید.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 99 تا 117
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ماهیت و وجود از نگاه شیخ اشراق
نویسنده:
محمد ذبیحی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
وجود
,
اعتباریت ماهیت
,
اتحاد مصداقی
,
اصطلاحنامه فلسفه
کلیدواژههای فرعی :
اصالت وجود ,
اشتراک معنوی وجود ,
عینیت ذات و صفات ,
اعتباری بودن وجود ,
رابطه وجود و ماهیت ,
مجعول بالذات ,
معانی وجود ,
معانی ماهیت ,
بی نیازی وجود از تعریف ,
حقیقت نوری ,
ماهیت حق تعالی ,
نفی خارجیت وجود ,
ماهیت نداشتن خداوند ,
ترکیب از وجود و ماهیت ,
اختصاص جعل به ماهیت ,
مفهوم عام وجود ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
هدف اصلی پژوهش پیش رو بررسی وجود و ماهیت در فلسفه سهروردی است. به یقین در بین مسایل فلسفی، کمتر مسألهای میتوان یافت که اهمیت آن به اندازه شناخت ماهیت و وجود باشد. در این میان چنانکه رایج شده است نگاه شیخ اشراق درباره ماهیت و وجود با ابنسینا و ملاصدرا متفاوت شمرده شده است و مجادلاتی پردامنه را برانگیخته است. اگر در نگاه صدرا، وجود اساس تمام معارف به شمار آمده است، در نگره شیخ اشراق، وجود امری اعتباری بوده، معانی سهگانه آن مفاهیمی اعتباری و ناشی از انتزاع عقلیاند. شایان توجه است که با توسعه مسایل جدید کلامی و فلسفی، نه تنها از اعتبار و اهمیت این دو مفهوم اساسی کاسته نشده است، بلکه همسان با فلسفه کلاسیک در فلسفه مدرن، وجود و ماهیت جزو بنیادیترین مفاهیم اساسی به شمار میآیند، به گونهای که حل و فهم بسیاری از مسایل فلسفی در گرو شناخت دقیق این دو واژه اساسی است. از این رو پژوهش حاضر کوشیده است با بیان خاستگاه مباحث وجود و ماهیت، معانی و کاربردهای هریک از این دو و ارائه نمونههایی از عبارات شیخ اشراق، در سه محور کلی به این سؤال اساسی پاسخ دهد که آیا ماهیتی که شیخ اشراق آن را مجعول و حقیقت نوری میداند همان ماهیتی است که ملاصدرا درباره آن میگوید «ما شمت رایحة الوجود» یا اینکه نوعی خلط بین مصداق و مفهوم صورت گرفته است و نزاعها بیش از آنکه محتوایی باشد، جدالهایی گفتاری است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 24 تا 46
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
فاعلیت الهی از دیدگاه سهروردی
نویسنده:
محمد علی دیباجی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
توحید
,
حکمت اشراق
,
فاعلیت الهی
,
خداشناسی (کلام)
,
قاعده «الواحد»
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
حکمت اشراق the School of Illumination
کلیدواژههای فرعی :
خلقت ,
فاعلیت الهی ,
اِبداع (آفرینش) ,
قاعده امکان اشرف ,
نظام نور و ظلمت ,
عقل اول ,
امتناع صدور کثرت از وحدت ,
فلوطین ,
رابطه خدا و جهان ,
نظریه فیض ,
حرکت نخستین ,
فاعلیت ابداعی ,
اشراق الهی ,
تعداد عقول و افلاک ,
عینیت علم و فعل حق ,
قاعده «الواحد» ,
کیفیت صدور ممکنات از واجب ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
چگونگی آفرینش، فاعلیت الهی و پیدایش کثرت در عالم، سه تعبیر از یک مسأله مهم فلسفی در نظامهای فلسفی نوافلاطونی و اسلامی است. قاعده الواحد یکی از عناصر مهم در نظریه فاعلیت خدا در نظامهای مذکور است. ریشه این قاعده در افکار افلوطین و تا اندازهای ارسطو یافت میشود؛ در نظامهای فلسفی فارابی و ابنسینا تبیینهای دقیقتر و جامعتری از این اصل وجود دارد. مهمترین مسایلی که پیرامون این اصل در نظریه فاعلیت خدا مطرح است عبارتند از: این قاعده تا چه حد میتواند نحوه فاعلیت الهی و پیدایش کثرت در عالم را بازگو کند؛ دیگر اینکه اعتماد نظامهای فلسفی فارابی و ابنسینا به این اصل تا چه اندازه است؛ و سرانجام، شیخاشراق چه نقدهایی بر این اصل و توجیه آن دارد و خود از چگونگی آفرینش الهی، چه تبیینی ارائه میدهد؟ شهابالدین سهروردی این اصل را با نگاه اصلاح و تعدیل نگریسته و به تنسیق جدیدی از آن دست یازیده است. در راه حل وی، ضمن محدود شدن جریان قاعده به رابطه ایجادی خدا و معلول اول، از رابطه کمالی و مستقیم خدا با همه معلولها، و کنار رفتن فرضیههای نجوم بطلیموس و صدور کثرت از واحد سخن گفته شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 1 تا 24
مشخصات اثر
ثبت نظر
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
تعداد رکورد ها : 846
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید