جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف از این تحقیق بررسی اقوال و ادله موافق و مخالف و وجوه مختلف اتحاد عاقل و معقول و نتایج آن می باشد. پایان نامه مشتمل بر سیزده فصل است. نگارنده درفصل اول، به سیر تاریخی نظریه اتحاد و وجه تسمیه آن اشاره می کند و در فصل دوم به تعریف عقل و علم و معقول بالذات و معقول بالعرض و بیان وجوه افتراق صور ادراکیه و صور نوعیه می پردازد. در فصل سوم از اقسام اتحاد سخن می گوید و در فصل چهارم مراتب علم( احساس، تخیل، توهم، و تعقل) را بیان می کند. فصل پنجم به تحریر نحل نزاع اختصاص دارد. درفصل ششم از انگیزه ملاصدرا و حالت او و مکان و زمان نگارش نظریه بحث شده است و به دلایل و براهین او دراثبات نظریه اشاره شده است . درفصل هفتم این ادله و براهین مورد نقد و بررسی قرار گرفته است . در فصل هشتم سخن منکران اتحاد عاقل و معقول ارزیابی شده و در فصل نهم از مبانی ( اصالت وجود، تشکیک درحقیقت وجود، حرکت اشتدادی، النفس فی وحدتها کل القوی، جسمانیه الحدوث بودن نفس) بحث شده است. درفصل دهم پاسخ مصدرا به اشکالات بوعلی مطرح شده و درفصل یازدهم از اعتراف شیخ الرئیس به اتحاد یاد شده است . در فصل دوازدهم اقوال فخررازی، غزالی، اسکندر افرودیسی، فارابی، سبزواری، طباطبائی و مطهری درباب اتحاد عاقل و معقول آمده است و در فصل سیزدهم نتایج قول به اتحاد برشمرده شده است. براساس نتایج حاصل از تحقیق مساله اتحاد عاقل و معقول مشکلات زیادی را درباب علم حل می کند از جمله درباب ادراکات انسانی و علم خداوند. به عقیده ملاصدرا وجود علمی اشیاء وجودی است عقلانی و خارج از سنخ وجود مادی . و چون وجود عقلی، وجود کامل و جامع جمیع کمالات و معانی ذاتی و عرضی اشیاء است بنابراین مفهوم جوهریت و لوازم آن به حمل اولی بر این وجود جامع عقلی صدق خواهد نمود. ولی به حمل شایع، وجود عقلانی و کیف نفسانی متحد با ذات نفس و عین وجود و هویت اوست. همچنین با توجه به اتحاد عاقل و معقول می توانیم علم باری تعالی را به اشیاء اثبات نموده و بگوئیم که علم خداوند عین ذاتش می باشد.