جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 185
تحلیل و نقد قاعده الواحد در فلسفه ملاصدرا
نویسنده:
زینب آقامحمدی رنانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
پرسش از نحوه ارتباط کثرات به وحدت و تبیین نظام خلقت را می‌توان در آثار فلاسفه یونان تا فلاسفه مسلمان مشاهده کرد. در این میانفیلسوفان مسلمان با اثبات واجب‌تعالی به عنوانمنشأ ایجادی عالم که از تمام انحاء کثرت مبرّی است، به قاعده الواحد تمسک کرده و اوّلین امر صادر شده از علّت واحد را عقل اوّل دانستند. این عقل بر مبنای سنخیت بیشترین مسانخت را با علّت خود داشته و از جهت معلولیّتدارای حیثیّت امکان بالذات و از جهت انتساب به علّت خود دارای وجوب بالغیر است که از آن فلک وعقل دیگر صادر می‌شود. نظر به اهمّیت بحث این تفسیر از تبیین خلقت همواره مخالفانی داشته، چرا که تببین این جهات در اولین امر صادر شده از واجب را منافی قاعده الواحد و وحدت عقل اوّل می‌دانستند. در این میان ملّاصدرا در مواجهه با این مهم، با رویکردی نوین خود، مبنی بر اوّل بلاثانی چهره‌ای جدید به این قاعده بخشیده و صادر اوّل بلاثانی را وجود منبسط امکانی معرفی می‌کند. وجود منبسطی که تمام کثرات را به نحو تشکیک در بردارد. ملّاصدرا در اثبات وجود منبسط امکانی، آن را فاد ماهیت دانسته و به این وسیله بین واجب‌تعالی و صادر اوّل سنخیت برقرار می‌کند. وی در ادامه نحوه ارتباط وجود منبسط و وجودات مقیّدی را که دارای ماهیتند مورد مداقّه قرار داده، ایشان ماهیت را ظهور وجود در خارج دانسته و همین امر انتقادات فلاسفه بعد از وی را در پی داشته است چرا که بنا بر وحدت شخصی وجود، وجود منبسط امکانی به عنوان صادر بلا ثانی ظهور وجود است نه خود وجود، گویی ملّاصدرا گام‌های محکم خود را نتوانسته تا آخر مسیر ادامه دهد و دچار مجاز در مجاز شده‌است.
آفرینش عالم از دیدگاه ابن سینا
نویسنده:
محسن محمودزاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مسیله آفرینش عالم از دیرباز مورد توجه فیلسوفان و اندیشمندان بوده است به طوری که سابقه این مسیله به دوره یونان باستان نیز میرسد و هر کس به فراخور مرام و مسلک خود به این موضوع پرداخته است. ابن سینا فیلسوف بزرگ ایرانی نیز از این قاعده مستثنی نبوده و توجه خاصی به این مسیله داشته است و در آثار گوناگون خود از جمله شفا، نجات، اشارات، تعلیقات و .. به این مسیله پرداخته است. طرحی که ابن سینا در قالب آن به بحث و بررسی آفرینش عالم می پردازد، طرح حدوث ذاتی و قدم زمانی است که میتوان آن را طرح سینوی نامید. ابن سینا برخلاف متکلمان قایل به قدم زمانی عالم نیستند چون آن را مرادف با بی نیازی از خالق و در نتیجه واجب الوجود بودن آن می دانند، در حالیکه به اعتقاد ابن سینا قدم زمانی عالم نه تنها با مخلوق بودن آن ناسازگاری ندارد و مطابق با آیات و روایات می باشد، بلکه با دایم الفیض بودن خداوند نیز سازگاری ندارد و این در حالی است که اعتقاد به حدوث زمانی عالم مرادف با تعطیلی فیض است و برخلاف فیاضیت واجب تعالی است. در مورد نوآوریهای ابن سینا در این مسیله میتوان گفت که شیخ ابتکاراتی داشته است از جمله، تقریر نوین نظریه فیض، اثبات حادث ذاتی، چگونگی صدور و ... ابن سینا با تقسیم حدوث به ذاتی و زمانی مدعی می شود که ازلی بودن عالم از حیث زمانی مستلزم آن نیست که عالم هستی مخلوق خداوند نباشد. از این حیث نزد بوعلی خداوند به عنوان علت فاعلی عالم، صرفا محرک نبوده بلکه معطی وجود به عالم هستی نیز تلقی می شود. در باب منتقدیم شیخ در مسیله آفرینش جهان می توان از غزالی نام برد که بوعلی سینا را به سبب اعتقادش مرتد خوانده و او را تکفیر کرده است. بیشتر انتقادات وارد شده بر ابن سینا وارد نیست و در بیشتر موارد غزالی یا قصد عناد داشته یا دچار بدفهمی و مغالطه شده است.
نقد و بررسی شریعت، طریقت و حقیقت از دیدگاه عرفاء
نویسنده:
عناب علی مفکری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این رساله تحقیقی است در باره موضوع مهم شریعت و حقیقت که همواره یکی ازمهم‌ترین مسائل عرفان بوده و واکنش‌های مختلفی در باره آن صورت گرفته است. 1- عرفان و تصوف مکتبی است که در آن برای کشف حقایق هستی تلاش می‌شود با تکیه بر کشف و شهود ،‌نه برهان و استدلال. کلمه تصوف که در قرن دوم و عرفان که در قرن سوم هجری معمول گشت معمولا مترادف یکدیگر بکار می‌روند. اگرچه تفاوتهایی نیز برای آن ذکر کرده‌اند. از همان آغاز میان صوفیان کسانی بوده‌اند که به بهانه‌های مختلف نسبت به دستورات و قوانین شریعت بی اعتنایی نشان می‌دادند و علاوه بر علماء خود عرفا در کلمات‌شان به این انحراف اشاره کرده‌اند. عرفا و صوفیه اصل این سه واژه را از پیامبر اکرم (ص) می‌دانند و طبق حدیثی که به پیامبر اکرم نسبت می‌دهند سیر و سلوک خود را به سه مرحله شریعت، طریقت و حقیقت تقسیم نموده‌اند و این تقسیم در قرن چهارم هجری تحکیم شد. شریعت در لغت به معنای راهی است که در کناره رودخانه که خلایق و بهائم از آن جا آب می‌خورند و در اصطلاح به مجموعه دستورات و قوانین الهی اطلاق می‌شود. طریقت در لغت به معنای راه و روش و در اصطلاح عرفا و صوفیه به راه و روش مخصوص آنها که مشتمل بر (مقامات و احوال) است که سالک برای رسیدن به حقیقت باید از آنها بگذرد، گفته می‌شود و نزد بعضی از آنها طریقت همان عمل به شریعت است. حقیقت در لغت به معنای چیزی است که بطور قطع ثابت و یا در جای خود مستقر است و در اصطلاح عرفا آخرین و مهم‌ترین منزل سلوک از منازل سه‌گانه گفته می‌شود. در این بحث میان عرفا و صوفیه دو نظر کلی وجود دارد: 1- این سه تا مراحل و مراتب یک حقیقت‌اند. 2- این سه تا حقایق مختلف و جدا از یکدیگرند. عرفا ربانی و شریعت‌مدار طرفدار نظر اول‌اند. آنها معتقدند که هیچ مرحله و مقامی نیست که انسان در آن از شریعت و عبادت بی‌نیاز شود . ما در فصل سوم آراء و دلایل آنان نیز بحث‌های مربوط به آن را مورد بررسی قرار داده‌ایم. و در فصل چهارم آراء کسانی که معتقد به نظر دوم‌اند می‌گویند که سالک با رسیدن به حقیقت از شریعت بینیاز می‌شوند را آورده و مبانی شریعت‌گریزی و انحرافات آنان را در این زمینه مورد بررسی قرار داده‌ایم.
تأملی انتقادی درباب رویکرد اگزیستانسی سورن کی یرکه گور به دین و کاربردهای آن برای تربیت دینی
نویسنده:
حجت صفارحيدري, نرگس بخشي
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
چکیده :
هدف اين مقاله بررسي انتقادي انديشه هاي كي يركه گور متالـه دانمـاركي دربـاره ديـن و كاربست هاي آن در حوزه تربيت ديني است. اين پژوهش از نوع پژوهش هاي نظري و فلسـفي بوده و روش مطالعه نيز توصيفي – تحليلي است. جامعه آماري همه منـابع در دسـترس دسـت اول و دوم است كه جمع آوري گرديده و مورد مطالعه قرار گرفته است. كوشش براي پاسـخ بـه دو پرسش زير محور نگارش مقاله است: 1 .در نگرش كي ير كه گور چه نسبتي ميان ساحتهاي وجودي انسان و ايمان ديني وجود دارد؟ 2 .پيامدهاي تربيتي اين نگـرش در حـوزه تربيـت ديني كدامند؟ در انديشه كي ير كه گور ايمان موضوعي شخصي و نتيجـه گـزينش آزاد انسـان است و بنيان ايمان بر پايه ارتباط ميان انسان و خدا قرار دارد. به نظر او ما قادر نيستيم كه اين ارتباط را به كمك عقل اثبات كنيم. همچنين كي ير كه گور معتقد است ارتباط نزديكي ميـان ايمان و هستي انسان وجود دارد. او از سه سپهر هستي سـخن گفتـه اسـت: زيبـايي شـناختي، اخلاقي و ديني. به نظر او اين سپهر آخري عالي ترين قلمرو هستي آدمي بـوده و ايمـان بـه آن تعلق دارد. براي كي ير كه گور ايمان ديني ويژگي هايي دارد مانند: اطاعت و اعتمـاد بـه خـدا، سكوت و خطرپذيري از طريق ايمان. به نظر مي رسد كه جنبه هاي مثبتي در آراء كـي يركـه گور وجود دارد كه مي توان آنها را در تربيت ديني بكار گرفت. از اين رو تـلاش شـده اسـت تـا بعضي هدف ها، اصول و روش هاي آموزش تربيت ديني از اين آراء استنباط شود. بخش پاياني مقاله نيز به بحث انتقادي درباره آراء كي يركه گور اختصاص دارد.
بررسی تطبیقی پیش‌فرض‌های فلسفی در تعلیم و تربیت تفکر انتقادی با تکیه بر آرای ریچارد پاول و محمدتقی جعفری
نویسنده:
زهرا امّی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
رویکرد جدیدی به فلسفه و تفکر سال‌هاست که در کشورهای پیشرفته‌ آغاز شده است. توجه به منطق غیرصوری، فراگیرکردن و طبیعی‌کردن زبان منطق، روی‌آوردن به راه‌های مختلف حل مسئله، مردمی‌کردن فلسفه با همه‌ی ابعاد از هستی‌شناختی تا زیست‌محیطی و زیبایی‌شناختی، پرورش تفکر نقاد و اخلاقی، هم‌پای تفکر خلّاق و ... با آمیختن به پهنه‌-ی تعلیم و تربیت مورد اقبال اندیشمندان قرار گرفته است. مقاله‌ها و نظر اندیشمندان ، نشان دهنده‌ی آن است که تفکرانتقادی این توانمندی را دارد که فن‌آوران، ایده‌گذاران و فیلسوفان را در برابر پرسش‌های بسیار مهمی در مورد هستی، انسان، معرفت و ادراک، جامعه، افراد، فکر، آزادی، اخلاق و غیره قرار دهد. یکی از میدان‌گاه‌هایی که سودمندی، اعتبار و توانمندی نظریه‌ی انتقادی را افزایش می‌دهد، پیش فرض ها و مبانی فلسفی آن در نگاه به چنین تعلیم و تربیتی است. رصد کردن دیدگاه‌های فیلسوفان غربی و اسلامی در این زمینه و مقایسه‌ی آن ها با یکدیگر به ما کمک می کند تا در بومی سازی و گزینش برنامه های درسی نگاشته شده در زمینه‌ی آموزش تفکر انتقادی با دقت و جامعیتی به دور از هر گونه حصرگرایی عمل کرده و به سمت الگویی کم‌آسیب‌تر حرکت کنیم.به علاوه در این بررسی، رخنه های موجود بین عمل و نظر متفکران مذکور کشف شده و نشان می دهد از چه جنبه هایی از وجوه انسانی-ادراکی غفلت ورزیده‌اند. نتایج چنین پژوهشی محققان ما را در تدوین برنامه‌ی آموزشی جامع یاری می رساند. در همین راستاست که نظریات "پروفسور ریچارد پاول" و "علّامه محمدتقی جعفری" دامنه‌ی پژوهش حاضر در موضوع مهم و ضروری این دوره یعنی تفکر انتقادی قرار گرفته است.
ترجمه، شرح و نقد رویکرد تحلیلی در فلسفه دین براساس کتاب:Philosophy of religion ed. William J. Wainwright Oxford 2005
نویسنده:
فرید فریدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , ترجمه اثر , نقد و بررسی کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
زبان دین ازاهمّ موضوعات الهیات و فلسفه دین است. مسئله زبان دین در الهیات، کلام، فلسفه دین و زبان دین ورزان، همواره ناظر و معطوف به متون مقدس ادیان می‌باشد، و از این روی در این پایان نامه کوشیده شده است که مسایل بنیادینِ زبان دین از رهگذر معرفی یکی از متون مربوط به فلسفه تحلیلی دین به صورت برجسته و نمایان گردد. در شرح متن تأکید بر مسئله زبان دین است که این موضوع از منظر دو فیلسوف بزرگِ قرن بیستم ؛ لودویگ ویتگنشتاین و آنتونی فیلو بررسی می گردد، و در حدّ امکان به نقد‌های مطرح بر دیدگاه‌های ایشان و نقد این نقد ها پرداخته می شود. روش تحقیق دراین پایان نامه، روش تحقیق کتابخانه ای است. نتیجه این تحقیق ردّ همه نقدهای طرح شده بر دیدگاه‌های این دو فیلسوف در همین پایان نامه می باشد. این نتیجه تا کنون در کمتر تحقیقی در باب زبان دینی در ایران مشاهده شده است، چرا که به نظر می رسد اکثر قریب به اتفاق تحقیقات انجام شده ناظر به دیدگاه های این دو فیلسوف، به نقد و تشکیک در باب آراء ایشان پیرامون زبان دین انجامیده است.
نقد و بررسی مبانی تجربه‌گرایی در علوم انسانی
نویسنده:
علی مصباح
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«تجربه‌گرایی» به عنوان اولین رویکرد در علوم انسانی، مورد توجه دانشمندان این عرصه قرار گرفت، و هنوز هم،‌ باوجود نقدها و رقیب‌های جدی، روش غالب در تحقیقات علوم انسانی و اجتماعی است. موافقان و مخالفان تجربه‌گرایی در علوم انسانی از شیوه‌ها و راهبردهای مختلفی برای اثبات نظر خویش و ابطال نظریات مخالف بهره برده‌اند: از تغییر در موضوع علوم انسانی، تا تحول در هدف آنها، تا دگرگونی در مبانی هستی‌شناختی یا معرفت‌شناختی آنها. به نظر می‌رسد نکته‌ای کلیدی که منتقدان تجربه‌گرایی در علوم انسانی از آن غفلت ورزیده‌اند، بررسی و تحلیل ماهیت موضوع علوم انسانی و لوازم روش‌شناختی آن است.‌ توجه به این نکته می‌تواند برخی کاستی‌های تجربه‌گرایی را آشکار کند. نقطه عزیمت این مقاله را این اصل روش‌شناختی تشکیل می‌دهد که روش هر علم وابسته به موضوع آن است، و ماهیت موضوع است که نوع روش تحقیق مناسب را تعیین می‌کند. بر این اساس، سعی می‌شود تا ماهیت موضوع علوم انسانی، تحلیل، و عدم تناسب روش تجربی با آن نشان داده شود. راهبرد این نوشتار برای این کار، تحلیل منطقی مفاهیمی است که در موضوعات مسائل علوم انسانی به‌کار می‌روند تا نشان دهد این موضوعات شامل مفاهیمی از سنخ معقولات اولیٰ، معقولات ثانیه منطقی، و اعتباریات محض‌اند و مطالعه هر دسته از آنها نیازمند روشی ویژه و منحصربه‌فرد می‌باشد. از این‌رو، پیشنهاد نوشتار حاضر، آن است که روش تجربی هر چند در بررسی و مطالعه برخی از موضوعات علوم انسانی، کارآیی محدود و مناسب خود را دارد، لکن نمی‌تواند به عنوان تنها روش مطلوب و مفید در این علوم مورد تأکید و توجه قرار گیرد؛ بلکه عمده مسائل علوم انسانی به روش‌هایی دیگر نیازمندند تا بتوانند همه موضوعات خویش را بررسی کرده، به اهداف خود دست یابند.
صفحات :
از صفحه 119 تا 142
نقد و بررسی دیدگاه چند اندیشمند معاصر در باب فلسفه اسلامی
نویسنده:
راضیه یوسف‎زاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در اثر حاضر به بررسی دیدگاه چند اندیشمند معاصر پرداختهایم. بدین ترتیب نخست، اطلاق صفت عربی بر این بنای تفکر مورد نقد قرارگرفته و نیز تبیین شدهاست که فلسفه اسلامی، به چه معنا «اسلامی» است؟ سپس گزارش دیدگاه این اندیشمندان در موضوعات زیر ارائه شدهاست:انتقال فلسفه از یونان به عالم اسلام از رهگذر نهضت ترجمه، کندی و دریافت فلسفه یونانی، سهروردی و سنت اشراق، رابطه عرفان و فلسفه با تکیه بر ابنعربی و ملاصدرا، ورود فلسفه اسلامی به دنیای غرب و در نهایت، گرایشهای اخیر در فلسفه اسلامی با تمرکز بر روی مکتب اشراق و حکمت متعالیه.
  • تعداد رکورد ها : 185