00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000Per00عصمت و استغفار؛ تعاند، تلائم یا تلازم؟قم موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) عصمت پیامبران و امامان از مسائل بسیار مهم در قلمرو عقاید دینی است و بخش حجیمی از ادبیات دینی و معارف اسلامی را به خود اختصاص داده است. در عین حال در دعاها و مناجات‌های پیامبر(ص) و امامان(ع) به فرازهایی برمی‌خوریم که ایشان به خود نسبت گناه داده و از پیشگاه ربوبی خواستار آمرزش شده‌اند. منکران عصمت، این مسئله را دلیلی بر نفی عصمت امامان(ع) قلمداد کرده‌اند. در این مقاله بر آنیم تا نسبت این رفتار پیامبر(ص) و امامان(ع) را با عصمت بازکاویم و روشن سازیم که با معناکاوی توبه و استغفار و بررسی وجوه مختلف برای توبه و استغفار، هیچ زمینه‌ای برای منافی‌انگاری عصمت و استغفار نیست و بین آنها سازگاری کامل برقرار است. افزون بر آن می‌توان وجوهی از توبه و استغفار را در نظر گرفت که نه‌تنها تلائم، بلکه بر تلازم عصمت و استغفار دلالت دارد. وساطت فیض سازگاری عصمت و استغفار ادله عصمت شخصیت شناسی ائمه توبه از قصور ذاتی توبه از توسل به اسباب استغفار از مباحات استغفار از حجب حق رفع حجب حق استغفار برای امت گناه جنبه آموزشی استغفار ائمه پیامبر عبادت ذاتی عصمت اهل بیت ( ع ) مراتب استغفار استغفار امامان معصوم(ع) توبه‌ امامت حمیدرضا شاکرین شاکرین , حمیدرضا (دانشیار، گروه علمی منطق فهم دین، پژوهشکدۀ حکمت و دین‌پژوهی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی، قم، ایران) Author article marcgt 0 kalami.nashriyat.ir