جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«رجعت» و «تناسخ» از موضوعات بحث‌برانگیز در فلسفه و کلام شیعی است. برخی معتقدند که چون تناسخ باطل است، پس رجعت هم به‌دلیل مشابهت با آن، مردود و باطل است. صدرالمتألهين نیز در آثار خود به‌ویژه «اسفار اربعه»، تناسخ را با استفاده از ادله عقلی رد کرده؛ ولی در باب اثبات عقلی رجعت که از مدافعان آن است، سخنی به میان نیاورده و به روایاتی بسنده کرده است. اما سؤال اصلی این است که: چگونه صدرالمتألهين بین اين دو جمع کرده؛ حال آنکه علی‌الظاهر ابطال تناسخ مستلزم ابطال رجعت نیز هست؟ در طی پژوهش با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی و با هدف پاسخ به شبهات کسانی که آرای این فیسلوف بزرگ را متناقض می‌دانند، این فرضیه اثبات می‌شود که این دو مقوله با یکدیگر سازگارند و رد یکی لزوماً به‌معنای بطلان دیگری نیست. بنابراین با استفاده از براهین عقلی ایشان در رد تناسخ، همچون امتناع اعاده معدوم بعینه، امتناع بازگشت‌ موجود بالفعل به حالت بالقوه، و این‌همانی، می‌کوشیم رجعت را اثبات کنیم.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 21 تا 28

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ذات و صفات خدا در اندیشه فضل ابن شاذان و اتین ژیلسون

نویسنده:

صفرعلی عارفخانی ، عباس گوهری ، مهدی بیات مختاری

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

زبان :

فارسی

چکیده :

مسئله خداشناسی ازدغدغه‌های بنیادي انسان است. نقش اساسي این مفهوم ونحوه باوربه وجودیاعدم وجودخدادرهمه ابعادزندگي انسان آشكاراست،ونگرش ملحدانه نسبت به خدااست كه ماهیت هستي انسان رابه‌طور عام ومعناي آزادي ومسئولیت اخلاقي اورابه‌طورخاص،تعیین می‌کند. لذاشناخت ذات وصفات الهی از مهم ترین مباحث کلامی است که اندیشمندان فارغ ازروش‌هاومبانی فکری هریک درباره آن گفتگووابرازعقیده کرده‌اند.در این راستاپژوهش حاضر که به روش کتابخانه ای و اسنادی انجام گرفته به بررسی و مقایسه دیدگاه‌های فضل ابن شاذان و اتین ژیلسون در خصوص ذات و صفات خدا می‌پردازد. نتایج این تحقیق نشان داد که بین دیدگاه ژیلسون به عنوان یک فیلسوف نوتومائی و فضل ابن شاذان به عنوان یک متکلم شیعی که تفکرات فلسفی او در مورد ذات و صفات خداوند مشابه فیلسوفان مشاءاست، نقاط اشتراک فراوانی وجود دارد. از اشتراکات آنان روش یکسان فلسفی ایشان؛یعنی روش بهره گیری از عقل در استدلال هایشان و عقیده یکسان آنها در سازگاری عقل و دین است که باوجود اختلافاتی در نحوه بیان مطالب ، موجب اشتراک عقیده شده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 161 تا 180

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی انتقاد استاد مطهری از ادراکات اعتباری علامه طباطبایی در اخلاق

نویسنده:

علی اصغر ترکاشوند؛ عباس گوهری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

زبان :

فارسی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری

چکیده :

نظریّة ادراکات اعتباری برای اولین مرتبه توسط علاّمه طباطبائی(ره) مطرح شد و در حوزه معرفت‌شناسی از ابتکارات مبتنی بر رئالیسم تعاملی است، طبق این نظریه شناخت ما در مواجهه با واقعیّت خارجی تصحیح می‌شود و تکامل می‌‌یابد. طرح ادراکات اعتباری نتیجة مواجهة علاّمه با مسئلة تکثّر ادراکات است که بر اساس آن، ادراکات انسان تکثیر می‌‌یابد و به تبع آن، ماهیّت گزاره‌های اخلاقی تبیین می‌‌شود، طبق این فرض در برداشت اولیه استدلال علاّمه برای اعتباری ‌بودن حُسن و قبح و نفوذ احساسات در اعتباریّات، ناخودآگاه به نسبیّت‌گرایی هنجاری منجر می‌‌شود، استاد مطهّری در مواجهه با دیدگاه علامه ضمن پذیرش نظریّة اعتباریّات با نقد دیدگاه علامه سعی در ثابت ‌نگه ‌داشتن پایه‌های اخلاقی دارد و راه‌حل قضیه را در تفکیک میان فعل اخلاقی و معیار اخلاقی، تفاوت قائل شدن بین من علوی و من سفلی انسان و تفکیک قائل شدن بین حسن و قبح فاعلی و حسن و قبح فعلی می‌داند، که صرف نظر از برخی نقدها می‌توان رویکرد اصلاحی استاد مطهری را راهگشا دانست، ضمن اینکه باید اذعان نمود که رویکرد نگاه تکثرگرایانه علامه به مسئله اخلاق در ادراکات اعتباری راه گفتگو با دیگر فرهنگ‌ها را باز نگه می‌دارد. در این پژوهش ضمن پاسخ به این پرسش که انتقاد استاد مطهری نسبت به علامه طباطبایی در موضوع اخلاق از منظر ادراکات اعتباری چبست؟ دیدگاه استاد مطهری نیز در موضوع اخلاق از منظر ادراکات اعتباری نقد و بررسی می‌شود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 219 تا 235

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نسبت معرفت آرمانی با معرفت دینی در اندیشه ملاصدرا

نویسنده:

عباس گوهری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اتحاد عاقل و معقول , دین و فلسفه , معرفت‌شناسی دینی (مسایل جدید کلامی) , حکمت متعالیه , معرفت(ادراک جزئی) , علم از دیدگاه ملاصدرا , معرفت دینی , معرفت آرمانی

کلیدواژه‌های فرعی :

حقیقت علم , معرفت شناسی ملاصدرا , علم حقیقی(مقابل علم اعتباری) , عالِم حقیقی , عالِم ربانی , علم و سعادت , علم و اخلاق , علم آرمانی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

نوشتار حاضر در پی آن است تا به این مسئله پاسخ گوید که چه نسبتی میان معرفت آرمانی و معرفت دینی وجود دارد. برای این منظور مباحث گوناگون و پراکنده ملاصدرا در باب علم، عالم و معلوم در چارچوبی منظم بازسازی شده است. در این بازسازی منظم، علاوه بر اینکه جزئیات جدیدی از نظر ملاصدرا مطرح می‌شود، با نگاه جدیدی از ملاصدرا مواجه می‌شویم که نتیجه و حاصل بررسی علم، عالم و معلوم آرمانی از منظر اوست. به نظر می‌رسد او در این مباحث در پی نزدیک کردن معرفت فلسفی به معرفت دینی بوده و درنهایت این دو را دو روی یک سکه به شمار آورده است و با مباحثی که در این باره مطرح کرده ما را به استنباط این مطلب رهنمون نموده است که گوهر دین چیزی جز حکمت نیست و مابقی امور صرفاً صدفی جهت حفاظت از این گوهر گرانبها است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 35 تا 56

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تاملی در امکان جمع ميان عرفان عاشقانه و عرفان مبتنی بر وحدت وجود

نویسنده:

عباس گوهری، امين رضا نوشين

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عرفان نظری

چکیده :

عرفان عاشقانه، رابطه بين خدا و انسان را از رابطه بين حاکم و محکوم، خواجه و رعيت و حتي عابد و معبود، به عاشق و معشوق و معشوق و عاشق فراتر برده و از اين رو نمايشگاه عالي ترين روابط انسان با خداي خويش است. بر بنياد اين نگرش عرفاني، انسان معشوق و محبوب خداوند است که در لحظه اي خاص و طي تجربه اي شگرف با وام گيري از عشق الهي، به ناگاه در عين معشوقي، عاشق و در عين محبوبي، محب مي گردد. عرفان وحدت شهودي نيز، عرفاني است مبتني بر تجربه وحدت و مدعي اينکه طي اين تجربه، عارف از ماسوي اله غافل و تنها متوجه حق مي گردد. در اين عرفان ثنويت بين حق و خلق تصريح و بر اين اساس، امکان جمع با عرفان عاشقانه ممکن مي شود. عرفان وحدت وجودي نيز عرفاني است مبتني بر اين مدعا که عارف طي تجربه عرفاني خويش به معرفتي مشعر بر وحدت و يگانگي خلق و حق دست يازيده و در مي يابد که ثنويت بين خدا و ماسوي اله درعين وقوع، اصيل و بنيادي نيست. بنابر آنچه رفت، اين مقاله مي کوشد تا در عين صحه گذاشتن بر اين مدعا که عرفان مبتني بر وحدت شهود، مستعد عرفان عاشقانه است، عليه مدعاي«عدم امکان جمع ميان عرفان مبتني بر وحدت وجود و عرفان عاشقانه»، دو دليل، يکي مبتني بر واقع و ديگري، مبتني بر عقل، اقامه کند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 183 تا 196

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

جایگاه وجودی انسان در فلسفه صدرایی و سنت فلسفی- جامعه شناسی پست مدرن

نویسنده:

گوهری عباس, بیابانکی سیدمهدی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

انسان , لذت گرایی , پست مدرنیسم , خود شیفتگی , مسافر , پست مدرنیسم

کلیدواژه‌های فرعی :

انسان شناسی پست‌ مدرن (مسائل جدید کلامی) ,

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 75 تا 95

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نقدی بر واقع نمایی تجربیات لحظات نزدیک به مرگ بر اساس آموزه های قرآن و روایات

نویسنده:

عباس گوهری

نوع منبع :

مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

احتضار , تجربیات لحظات نزدیک به مرگ , اصطلاحنامه علوم قرآنی , مرگ (فقه) , مرگ در قرآن , مرگ در روایات

کلیدواژه‌های فرعی :

عالم قبر , ملک الموت , قبض روح , اهل بیت(ع) , جهنم , عالم برزخ , حدیث معراج , احادیث و روایات , قرآن , فلسفه دین , مشاهدات مومنین محتضر , مشاهدات محتضر اهل کتاب , ادراکات روحی , مرگ موقت پزشکی , احساس غوطه ور شدن در عشق , مرور زندگی گذشته , گذر از تونل نور ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

محمد بن یعقوب کلینی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی

چکیده :

امروزه بشر از دو طريق سعی نموده تا نسبت به مرگ به عنوان اسرارآميزترين حادثه، آنقدر آگاهی کسب نمايد تا بتواند نسبت به دل نگرانی های خويش از پديده ای که روزی قطعا برای او واقع خواهد شد فائق آيد. راه اول شناخت پديده احتضار با استفاده از تبيين های الهی و دينی مبتنی بر وحی است. راه دوم که به خصوص در جوامع غير مسلمان بسيار مورد توجه قرار گرفته، عبارت است از «تجربيات نزديک مرگ». هدف اصلي اين نگارش آن است که خواننده بتواند پس از مطالعه مقاله، وجوه تشابه و تفاوت تجربيات نزديک به مرگ نسبت به گزارش های آيات و روايات از پديده احتضار را دريابد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 83 تا 103

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

درآمدی بر روش علمی و مولفه های آن در فلسفه ابن سینا

نویسنده:

عباس گوهری ,علی غزالی فر

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

معرفت(ادراک جزئی) , علم شناسی فلسفی(اصطلاح وابسته) , علم شناسی سینوی

کلیدواژه‌های فرعی :

ابن ‌سینا , غایت شناسی , معرفت شناسی ابن سینا , اندیشه فلسفی ابن سینا , اندیشه های ابن سینا , روش شناسی ابن سینا , ارتباط میان علوم , صورت از دیدگاه ابن سینا ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

هدف از این مقاله آغاز راهی برای بازسازی عقلانی تفکر علمی ابن سینا است؛ به عبارت دیگر، آغازی است برای کشف و استخراج فلسفه علم ابن سینا. در این مقاله پس از اشاره به جایگاه علم در منظومه فکری ابن سینا، به بحث از روش علوم پرداخته شده است. ابن سینا در باب روش، قائل به نوعی پلورالیسم یا کثرت گرایی روشی است. این کثرت گرایی به دلیل اصالت عقل، به هیچ عنوان باعث آشوب و هرج و مرج معرفتی نمی شود و هیچ گاه به نسبیت معرفتی منجر نمی گردد. در نهایت مولفه ها و مقوم های روش علمی ابن سینا توضیح داده می شود که عبارتند از: ارتباط طبیعت با ماوراء طبیعت، مفهوم صورت، ارتباط میان علوم، غایت شناسی و تقدم معرفت شناختی امور عام و بسیط. همه این امور دست به دست هم می دهند تا یک نظام معرفتی کلی و منسجم به وجود آید که در آن، فلسفه و علم در هماهنگی با یکدیگر واقع شوند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 89 تا 112

مشخصات اثر

ثبت نظر