جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پایان نامه در چهار فصل تدوین شده است: درفصل اول با عنوان مواجهه قرآن با ادبیات جاهلی ازپیشینه ادبیات جاهلی، معارضه و تحدی قرآن باجاهلیات و نمونه هایی از تأثیرپذیری ادبای جاهلی ازقرآن بحث شده است. در فصل دوم تحت عنوان باورهای دینی جاهلیان از اعتقاد به الله، شرک،فرشته پرستی، حق پرستی سخن گفته شده است. فصل سوم با عنوان اخلاق جاهلیان به تکبر و تفاخر، عدم استئذان و غیره اختصاص دارد. در فصل چهارم تحت عنوان خانواده مباحثی در زمینه مناسبات زن و مرد،ازدواج، طلاق، عده، رضاع و وصیت آمده است.

پژوهشی در ریشه یابی آداب و سنن عصر جاهلیت بر اساس آیات قرآن است. این پژوهش ابتدا به بررسی ریشه ها و زیرساخت های تفکر جاهلی اشاره می کند، سپس رویکردی به اندیشه های خرافی و انحرافی در حوزة فکری و اعتقادی مردم عصر جاهلیت داشته و اعتقاد آن ها به معبودهای محسوس یعنی بت های دست ساخته خویش و اجرام آسمانی و معبودهای غیر محسوس همچون فرشتگان، جن، شیاطین، اندیشه های خردگریز و نسبت های ناروا نسبت به پیامبر اسلام(ص) و قرآن کریم پرداخته است. نویسنده در بخش پایانی به موضوع نظامات اجتماعی جاهلیت اشاره می کند؛ طایفه، قبیله و سنت های حاکم بر آن در نزد عرب جاهلی از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و همه خود را موظف به حفظ آن و مطیع رئیس قبیله می دانستند و نیز یادآور می شود که جامعه عصر جاهلی به خاطر حرص و طمعی که دامنگیر آن شده بود، برای بدست آوردن ثروت از هر راهی استفاده می کرد به گونه ای که ربا، قمار، کم فروشی، فحشاء و فروش برده از راه های متداول کسب درآمد آن ها بود.

تحقیق حاضر در ده فصل با این عنوان ها به نگارش درآمده است: فصل اول، معنای لغوی و اصطلاحی سنت و جاهلیت؛ فصل دوم، زندگی اجتماعی اعراب جاهلیت؛ فصل سوم، ادیان و مذاهب عصر جاهلی: بت پرستی اعراب، قرآن و بت پرستی، فرشته پرستی، ملائکه از دیدگاه قرآن، عبادت جن، پرستش اجرام سماوی؛ فصل چهارم، اصول اعتقادی اسلام از دیدگاه جاهلیان: اعتقاد آمیخته با شرک به الله، روش برخورد اسلام با شرک و بت پرستی، روش قرآن در رهبری به سوی خالق، احتجاج قرآن بر ضد تثلیث، پاسخ قرآن به منکرین معاد، جواب قرآن به شبهات منکرین معاد؛ فصل پنجم، شعائر دینی اعراب جاهلیت: قربانی و نذورات، نماز، شعائر دینی در حج (وقوف در مزدلفه به جای عرف)، لباس احرام (طواف برهنه)؛ فصل ششم، خرافات و موهومات جاهلیان: طیره، کهانت، استقسام به ازلام؛ فصل هفتم، اسلام و تشکلات قبیله ای: نظام قبایل، مواجهه ی اسلام با جنگ و خون ریزی، شرب خمر، قمار، زنا، حرمت زنا، نکوهش تفاخر به انساب در قرآن؛ فصل هشتم، اسلام و نظام خانواده در عصر جاهلیت: محارم از دیدگاه جاهلیت و اسلام؛ فصل نهم، ارزش های اجتماعی خانواده در عصر جاهلیت؛ فصل دهم، راه های کسب معیشت در جاهلیت و نظر اسلام: ربا، تحریم رباخواری، حمی از نظر اسلام، تحریم رشوه