جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده:در واکاوی اندیشه‌های سیاسى متفکران و دانشمندان مسلمانو نحوهاستفاده از منابع درون دینى براى امکان زیست بهتر جامعه معاصر خویش به تعارضاتی می‌رسیم که با رویه وحدت در اسلام همخوانی ندارد. یکی از راه‌های شناخت وجوه اختلاف در آثار این دانشمندان بررسی عوامل زیربنایی و بنیادین در تولید آن اندیشه‌هاست .اندیشه‌های سیاسی، با تأثیرپذیری از گفتمان حاکم بر دانشمندان آن ونیز از معرفت‌شناسی و انسان‌شناسی است که بر اساس آن احکام خود را در مورد جامعه و سیاست بیان می‌کند؛ ازاین‌رو شناخت اندیشه سیاسی مسلمانان برای رسیدن به وجوه اختلاف آن‌ها نیز منوط به شناخت بنیادهای تعارض بخش در اندیشه آن‌هاو نیز فهم مبانی معرفت‌شناسیو انسان‌شناسی آنان است؛ تا از این رهگذر چگونگی بیان اندیشه‌های سیاسی با وجوهی متفاوت در آراء آن‌ها روشن شود . لذا در این پژوهش ابتدا گفتمان‌هایی که بر اندیشمندان موردمطالعه تأثیر گذاشته‌اند با عنوان بنیادهای تأثیرگذار بر اندیشه متفکران بررسی می‌شود و در ادامه از رهگذر معرفت‌شناسی و انسان‌شناسی به وجوه اختلاف در آراء سیاسی آن‌ها می‌پردازیم . در انسان‌شناسی شناخت طبع انسان ازلحاظ این‌که سمت‌وسوی آن به‌سوی خوبی‌ها یا بدی‌هاست، تبیین سلسله‌مراتب انسان‌ها در جامعه و تأکید بر طبع مدنی آن‌ها، و در معرفت‌شناسی بررسی کفایت یا عدم‌کفایت عقل برای کشف قوانین زندگی بشر در نظر متفکران ، ما را به شناخت وجوه اختلاف آراء سیاسی اندیشمندان رهنمون می‌شود.در پژوهش حاضر، هدف ما بررسى وجوه اختلاف در آراء و افکار اندیشمندان مسلمان (غزالی،ملاصدرا،خواجه نظام الملک و ابن‌سینا) است.پرسش اساسى پژوهش این خواهد بود که بنیادهای ایجاد تعارض در اندیشه متفکران مسلمان چیست؟و وجوه اختلاف در آراء سیاسی متفکران موردنظرناشی از چه عواملی است فرضیه پژوهش این است که طبق بررسی‌های به‌عمل‌آمده چهار عامل یا گفتماناساسی ۱-خلافت ۲-امامت ۳-سنت ملک‌داری ایرانی و۴-فلسفه یونان باعث ایجاد اختلاف در آراء سیاسی اندیشمندان مسلمان شده است کهدر این پژوهش موردبررسی قرار می‌دهیم و در ادامه با بررسی موردی اندیشمندانموردنظر به قیاس اختلافات در اندیشه آن‌ها می‌پردازیم. روش‌ انجام‌ کار،از‌ نوع‌ کتابخانه‌ای است که ضـمن جـمع‌آوری داده‌ها‌ و اطلاعات‌ لازم به تجزیه‌وتحلیل‌ آن‌ها‌ می‌پردازد. کلیدواژه: اندیشه سیاسی ،خلافت،امامت،سنت ملک‌داری ایران،فلسفه یونان ،انسان‌شناسی، معرفت‌شناسی