جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع این پایان نامه کفر و کافران از دیدگاه قرآن است. اهم عناوین عبارتند از: کفر در لغت و اصطلاح،کفر در امتهای پیشین، کفران نعمت، منافقین، کفر اهل کتاب به قرآن، کفر به رسول خدا (ص) و ولایت علی بن ابی طالب (ع)، ویژگیهای کفار در آیات قرآن، مصادیق کفر، آرزوی کفار در آیات قرآن، مصادیق کفر، آرزوی کفار در قیامت، تزیین دنیا برای کفار، احباط اعمال کافران، سیمای کفار در قیامت، سرانجام کفار درآخرت، مجازات کفار در دنیا.

تشبیه یکی از پربسامدترین اسلوب­های ادبی قرآن به شمار می­رود که عمدتاً برای بیان مفاهیم انتزاعی بکار گرفته شده است؛ از آنجا که این اسلوب، مورد اهتمام بسیاری از لغویان و بلاغیان بوده است؛ در این جستار تلاش می ­شود تا ابتدا رویکرد قدما پیرامون این پدیده و نگاه ناقدان معاصر به این رویکرد، مورد بررسی قرار گیرد و برآنیم تا ضمن بررسی و نقد نگاه قدما به تشبیه، رویکردی ارائه دهیم تا در تحلیل تشبیه در کنار توجه به تناسب و تطابق بیرونی و حسی بین طرفین تشبیه، به بافت کلام و تناسب روانشناختی بین آنها نیز توجه شود. چرا که معتقدیم هر واژه و هر جمله در کنار معنای لغوی خود، دارای ظرفیت عاطفی و هیجانی ویژه ­ای است که از نظامی وراء نظام زبان بر این نظام تحمیل شده که صفوی از این نظام با عنوان نظام شناختی یاد می ­کند و آزگود (osgood) آن را معنای تلویحی (connotative meaning) می­ نامد که متأثر از بازخوردها و نگرش­ ها است. با بررسی این رویکرد در سورۀ بقره دریافتیم که گفتمان قرآن در بافت­های گوناگون و با توجه به نوع مخاطب متفاوت است و تصاویر و واژگانی که برای این موارد انتخاب شده ­اند، ظرفیت­های عاطفی و هیجانی بالایی دارند. یافته ­های پژوهش ضمن تأیید رویکرد ارائه شده، نشان می­ دهد که در تبیین تشبیهات قرآنی نباید نگاه جزئی و بریده از متن به آن­ها داشت بلکه باید آن­ها را به بافت متن ارتباط داد و به ایفای نقش و کارکردشان در ضمن ساختار عام یا تصویر کلی پرداخت.

از صدر اسلام پیامبر اکرم (ص) و صحابه در مواجهه با بی دینان و خارجان از محدوده ایمانی و نیز با بددینان که به ترتیب در زبان قرآنی «کافر/ مشرک» و «منافق/ فاسق» خوانده شده اند، از اصطلاحات و تعابیر قرآنی استفاده کرده اند، در بررسی تاریخ اجتماعی زبان دینی در اسلام و با در نظر گرفتن انبوهی از شواهد که از متون کلامی، فقهی، تاریخی و ادبی برمی آید، ملاحظه می شود که بسیاری از کاربران این مجموعه واژگان و تعابیر در بافت مباحثات و منازعات درون دینی، مشروعیت چنین کاربردهایی را به سخن قرآنی مستظهر می دانستند.در موارد بسیار فهم ناصواب از آیات مربوط به بددینان و بی دینان موجب شده است که برخی از مسلمانان در جریان تکفیر و تفسیق ها و مناقشات کلامی، فقهی، سیاسی و...از طریق قیاس و تعمیم مصادیق این آیات، واژگان و تعابیر به کار رفته در آن ها را در مورد رقبا و مخالفان به کار گیرند. در این نگاشته بر آنیم با ارائه برخی شواهد تاریخی، چند و چون فهم و برداشت ها از آیات یاد شده را بررسی کنیم و به اختصار نشان دهیم که چگونه فهم ناصواب از این آیات و به کارگیری نادرستشان گاه به جای تقویت همگرایی مسلمانان به واگرایی آنها انجامیده است.