جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

با توجه به آنکه ترجمه ی قرآن، مخالفان مشهور و زیادی داشته است، اما بر حسب نیاز و بخاطر ابلاغ پیام الهی به ملل مختلف و بر اساس قاعده ی اصولی « الضرورت تبیح المحظورات » قرآن به زبان های مختلف ترجمه شده است. سبک بیانی قرآن به گونه ای است که ارائه ی معانی و مفاهیم ژرف آن جز با افزودن عبارت های تفسیری مقدور نیست؛ و چاره ای از اعمال تغییرات دیگر وجود ندارد. از این رو با همه ی تلاشی که نویسندگان و مترجمان نموده اند، باز هم پاسخگوی خوانندگان نیست. دلیل این امر وجود آیات مجمل در قرآن کریم است. آیات مجمل آیاتی است که دلالتشان روشن نمی باشد و فهم معنای آنها نیازمند تفسیر است. با توجه به حساسیت موضوع در پیوند با کلام الهی، بررسی این افزوده ها در انتقال مفهوم آیات قرآن کریم ضروری است. اینجاست که نیاز به تحلیل و تطبیق عبارات و جملات افزوده در این ترجمه ها و سنجش میزان انطباق آنها با آراء مشهور، احساس گردید. در این زمینه، ابتدا آیاتی که مترجمان در ترجمه ی این آیات از افزوده هایی استفاده نموده بودند، استخراج شد، سپس صرفا ترجمه ی مترجمانی ذکر شده که افزوده ی موثر و کلیدی برای فهم بهتر آیه داشتند. بعد از استخراج این ترجمه ها، مراجعه به نظرات مفسران که بر اساس مفهوم آیه از حیث آیات الأحکامی و یا مباحث ادبی و لغوی و یا مباحث کلامی انتخاب می گردید، انجام شده است. از طرف نگارنده این رساله، تحلیل و بررسی انجام شده است؛ که آیا، افزوده ی ذکر شده از طرف مترجم، پشتوانه ی تفسیری دارد یا خیر؟ و آیا ذکر این افزوده برای فهم آیه ی مورد بحث، لازم بوده یا اینکه آن افزوده زائد و بدون کارایی است.این پژوهش، به بررسی افزوده های موثر هفت ترجمه ی معاصر قرآن به زبان فارسی در ترجمه اجزاء 27 و 28 ، که از میان ترجمه های دیگر انتخاب شده است؛ یعنی ترجمه های « الهی قمشه ای، خرمشاهی، صفارزاده ، فولادوند، گرمارودی، مشکینی و مکارم » ، پرداخته است و نیاز یا عدم نیاز، ضرورت یا عدم ضرورت این افزوده ها و همچنین منابع و مأخذ مورد استفاده شده از طرف مترجمان فوق الذکر در ترجمه این اجزاء ، توسط نگارنده این رساله مورد بررسی قرار گرفته است.مراجعه به آراء مشهور مفسران شیعه و سنی، و کتب معتبر روایی و لغوی مبنای این پژوهش بوده و با اظهار نظر و تحلیل نگارنده، در پایان بررسی هر آیه همراه می باشد.

از آن جایی که قرآن معجزه ای الهی و جاوید در سطح جهانی می باشد ، برای درک و فهم و ابلاغ آن لازم است این کلام به گونه ای کاملا صحیح و دقیق مورد ترجمه و تفهیم همگان قرار بگیرد و از آن جایی که ترجمه برخی از عبارت ها به صورت تحت اللفظ امکانپذیر نیست ، افزوده هایی توسط مترجمان که مستند بر بحث های کلامی و اصولی و تفاسیر معتبر و کتابهای اسباب نزول است بر ترجمه وارد می شود، و این مهم باعث گردیده که در سال های اخیر قرآن پژوهان بسیار زیادی اقدام به ترجمه قرآن به همراه شرح و ارائه افزودهبر آن کرده اند ، و به همین دلیل احساس نیاز بیشتری به تطبیق و بررسی جملات و کلمه های افزوده در این ترجمه ها و مقایسه آنها با تفاسیر معتبر و نظرات مفسران مشهور و مورد قبول، می شود.

چکیدهبا توجه به اینکه‌ اسلام آیینی جهانی است و همه ی مردم جهان با زبان های مختلف باید از تعالیمقرآن بهره مند گردند ، لذا به خاطر ابلاغ پیام الهی به ملل گوناگون، قرآن به زبانهای مختلف ترجمه گردیده‌است و سبک بیانى قرآن هم به گونه‏اى است که فهم معانى و مفاهیم ژرف آن جز با افزودن عبارت‏هاى تفسیرى مقدور نیست. دلیل این امر وجود آیات مجمل در قرآن کریم است. آیات مجمل آیاتى است که دلالتشان روشن نمى‏باشد و فهم معناى آنها نیازمند تفسیر است. اسباب اجمال را اموری همانند: وجود الفاظ مشترک، حذف برخى واژه‏ها، نامشخص بودن مرجع ضمیر، کاربرد الفاظ غریب، تقدیم و تاخیر، و وجود چند احتمال در معناى آیه می‌داند. افزون بر این، فهم معناى برخى آیات تنها با دانستن شأن نزول یا فضاى نزول آنها میسر است. بى‌شک افزودن همه این امور به ترجمه قرآن آن را از شکل رایج ترجمه خارج کرده و به تفسیر نزدیک مى‏سازد که مترجمان در این زمینه، ناگزیر از گنجاندن افزوده‌هایی نمایان و یا اشراب شده در متن ترجمه بوده‌اند، که اغلب با استناد به تفاسیر و یا کتابهای سبب نزول و یا مباحث کلامی و اصولی و ... انجام گردیده است و در این جاست‌ که نیاز به تحلیل و تطبیق عبارات و جملات افزوده در این ترجمه‌ها و سنجش میزان انطباق آنها با آراء مشهور، احساس گردید. و در این زمینه، ابتدا آیاتی که مترجمان در ترجمه‌ی این آیات از افزوده‌هایی استفاده نموده بودند، استخراج می‌گردد و بعد از آن، صرفاً ترجمه‌ی مترجمانی از میان هفت ترجمه‌ی برگزیده، ذکر می‌گردد که افزوده‌ی کلیدی و موثر برای فهم بهتر آیه داشته‌اند و بعد از استخراج این ترجمه‌ها، مراجعه به نظرات مفسران که بر اساس مفهوم آیه از حیث آیات الاحکامی و یا مباحث ادبی و لغوی و یا مباحث کلامی انتخاب می‌گردید، انجام می‌گردد و از طرف نگارنده‌ی این رساله، نقد و بررسی انجام می‌گیرد که آیا افزوده‌ی ذکر شده از طرف مترجم، پشتوانه‌ی تفسیری دارد و یا خیر؟ و آیا ذکر این افزوده برای فهم آیه‌ی مورد بحث، لازم بود و یا این که آن، افزوده‌ای زائد و بدون کارایی است؟ این پژوهش، به بررسی‌ افزوده‌های ‌هفت ترجمه‌ی ‌معاصر قرآن به ‌زبان ‌فارسی ‌در ترجمه‌ی جزء 17 و 18، که‌ از میان ‌ترجمه‌های‌ دیگر انتخاب شد، یعنی؛ ترجمه‌های «الهی‌قمشه‌ای، خرمشاهی، صفارزاده، فولادوند، گرمارودی، مشکینی و مکارم» پرداخته و نیاز‌ و عدم‌ نیاز و ضرورت و عدم ضرورت این افزوده‌ها و همچنین منابع و مآخذ مورد استفاده قرار گرفته شده از طرف مترجمان فوق الذکر در ترجمه‌ی این جزء، توسط نگارنده‌ی این رساله مورد بررسی قرار گرفته است ‌که ‌مراجعه‌ به ‌آراء مشهور از مفسران شیعه و اهل سنت‌، مبنای این -پژوهش ‌بوده و با اظهار نظر و تحلیل نگارنده، در پایان بررسی هر آیه همراه می‌باشد.