جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

معاد، از ضروریات دین اسلام و حسابرسی از ارکان معاد است. حسابرسی یعنی این که تمام رفتار وکردار آدمی در روز قیامت مورد بازخواست قرار می گیرد. حسابرسی روز قیامت، حتمی، نزدیک و سریع است و به صورت دقیق و عادلانه صورت می پذیرد و در آن همه ی اعمال مثل نماز و قرآن و نعمات مثل نعمت ولایت اهل بیت، نعمت عمر و جوانی و همه ی افراد حتی انبیا و اولیا الهی حسابرسی خواهند شد. ایمان به حسابرسی مهمترین عامل تربیت و تقوا در انسان است و انکار آن موجب گرفتاری به عذاب اخروی می گردد. کیفیت حسابرسی در منابع دینی (وزن) نامگذاری شده است و آنچه باعث سنگینی میزان اعمال می شود، حسنات است و آنچه که باعث سبک شدن میزان اعمال می شود سیئات است. اصحاب یمین کسانی هستند که میزان اعمالشان به واسطه ی حسناتشان سنگین شده است که حسابرسیآسانی را به همراه دارند که از جمله حسناتی که باعث سنگینی میزان می شود، رعایت موارد اخلاقی و اجتماعی مثل توبه، محاسبه نفس و تبعیت از قرآن و قناعت و میانه روی در امور زندگی و گذشت و حسن خلق می باشد و در مقابل اصحاب شمال کسانی هستند که میزان اعمالشان به خاطر سیئاتشان سبک شده است که حسابرسی سختی در انتظارشا ن می باشد که ازجمله آن سیئاتی باعث سبکی میزان می شود، سهل انگاری در نماز و قضاوت غیر عادلانه است. البته دوگروه هستند که میزان عملی در قیامت بر ایشان بر پا نمی شود، یک گروهی که پرونده ی اعمالشان از حسنه خالی است که بدون حساب وارد جهنم می شوند که از جمله آن ها مشرکین، حاکمان ظالم، اعراب متعصّب، تجّار دروغگو، علماء حسود و ثروتمندان بخیل می باشند و دوم کسانی که پرونده ی اعمالشان آنقدر دارای حسنات است که جز خدا کسی اجر آن را نمی داند که بدون حساب وارد بهشت می شوند که از جمله ی آن ها مخلَصین، مأجورین نزد خدا، صابرین، ایثارگران، شهدا دشت کربلا، اهل حیا و قناعت و میت در راه حج می باشد. در قیامت علاوه بر انسان ها، اجنه و حیوانات نیز مورد بازخواست قرارخواهند گرفت. از مهمترین مباحث حسابرسی، آن است که چه کسی پرونده ی اعمال را مورد حسابرسی قرار می دهد. در پاسخ به این سوال، آیات و روایات، خداوند متعال، ائمه اطهار و خود انسان را حسابگر می داند.

یکی از آموزه‌های دینی (قرآنی - روایی) مسلمانان، آموزه‌ی بسیار مهم دگرگونی سیّئات و حسنات است. این آموزه تحت عناوین تبدیل، حبط و تکفیر و... در قرآن و روایات مطرح گردیده است. آنچه بیشتر مورد عنایت عالمان مسلمان قرار گرفته است مسئله حبط (احباط) و تکفیر است، ولی مسئله تبدیل دو جانبه سیّئات و حسنات با توجه به مبانی فلسفی - کلامی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. موضوع نوشتار حاضر تحت عنوان «نظریه دگرگونی سیّئات و حسنات» بر آن است تا با رویکردی میان رشته‌ای و با هدف نشان دادن میزان سازواری یا ناسازواری مسئله تبدیل دوجانبه سیّئات و حسنات با توجه به تعاریف گوناگون و مبانی مختلف فلسفی - کلامی، به تحلیل و تبیین این آموزه مهمّ قرآنی - روایی بپردازد. این نوشتار ضمن بررسی معانی حسنه و سیّئه و دگرگونی و بیان مبانی فلسفی - کلامی،‌ به امور زیر دست یافته است:اوّلاً دگرگونی دوجانبه سیّئات به حسنات امری ممکن است.ثانیاً دگرگونی سیّئات و حسنات را در اولویت قرار داده است،‌ زیرا هم جنبه ایجابی دارد و هم بیشتر مورد عنایت عالمان مسلمان بوده است.ثالثاً دگرگونی را دست کم به صورت یکی از احتمالات زیر موجه می‌‌نماید:الف. دگرگونی به معنای محو و اثبات در خود سیّئه و حسنهب. دگرگونی به معنای محو و اثبات در نگرش ناظرپ. دگرگونی به معنای تبدیل از نوع خلع و لبست. دگرگونی به معنای تبدیل از نوع لبس پس از لبسنتیجه نهایی پژوهش حاضر این است که اگر کسی اهل تبدیل سیّئه به حسنه شده است، نام ظالم از او برداشته شده و از همه مزایایی که یک انسان سالم بهره‌مند است، برخوردار می‌‌شود مگر این که دلیل خاصّ نقلی مبنی بر سلب برخی امتیازات از چنین شخصی در دست باشد.

تحقيق حاضر به تحليل موضوع تكليف اخلاقي از منظر قرآن در مقايسه با ديدگاه ايمانوئل كانت مي‌پردازد. اين تحقيق در پي يافتن پاسخ سوألات زير است:1 ـ ديدگاه قرآن و كانت پيرامون واقع‌گرايي در ارزش‌هاي اخلاقي چيست؟ 2 ـ ديدگاه قرآن و كانت پيرامون اختيار و اراده‌ي انسان چيست؟ 3 ـ ديدگاه قرآن و كانت پيرامون ارزش‌هاي اخلاقي چيست؟ 4 ـ ضمانت اجرايي احكام اخلاقي از ديدگاه قرآن و كانت چيست؟5ـ ملاك مطلق بودن احكام اخلاقي از ديدگاه قرآن و كانت چيست؟ از نتايج اين تحقيق چنين برمي‌آيد كه:•قرآن و كانت هيچ‌كدام تكاليف اخلاقي را مرتبط با واقعيت نمي‌دانند. با اين تفاوت كه كانت منبع و سرچشمه‌ي احكام اخلاقي را عقل آدمي و قرآن آن را آفريدگار جهانيان مي‌داند.• قرآن معتقد به وجود اراده‌ي آزاد در انسان هست و كانت وجود اراده‌ي آزاد براي انسان را فرض مي‌‌گيرد و آن راشرط مكلّف بودن انسان مي‌داند.•كانت در ارزش‌هاي اخلاقي يك وظيفه‌گراست؛ ولي ديدگاه قرآن در اين رابطه سعادت‌گرايانه است.•كانت وجود خدا را براي پذيرش احكام اخلاقي از سوي انسان ، فرض گرفته و قرآن، خدا و نظام جزا و پاداش او را برترين ضمانت اجراي احكام اخلاقي محسوب مي‌كند.•كانت احكام اخلاقي را في حدنفسه احكامي مطلق مي‌داند؛ ولي قرآن اطلاق احكام اخلاقي را براساس مطابقت با فطرت توجيه مي‌نمايد. در انجام اين تحقيق از روش كتابخانه‌اي و براي گردآوري و تجزيه و تحليل اطلاعات و داده‌ها از روش تحليلي- اسنادي استفاده شده است.

خداوند هدف از خلقت جن و انس را عبادت خود بیان کرده است . عبادت خدا همان معرفت خداست که صنع اوست ، یعنی این معرفی باید از جانب خودش صورت بگیرد و لاغیر. تا این معرفی نباشد هیچکس قادر به شناختن پیامبران راستین نخواهد بود و در نتیجه نمی توانیم حجج الهی را بشناسیم. لذا برای رهایی از ضلالت و مرگ جاهلیت ملزم به تسلیم نسبت به شناخت خدا و انبیا و اولیای اوهستیم تا راه صحیح بندگی و عبادت خدا را برای ما معرفی کنند و در این مسیر راهبر ما باشد، زیرا خدا تبعیتتسلیم بودن نسبت به ایشان را وسیله تقرب و بندگی خود قرار داده است. لذا در حال حاضر شناخت حجت زمان امام دوازدهم تنها راه رهایی از کفر و ضلالت است به فرموده اهل بیت علیهم السلام در عصر غیبت ، همه اهل هلاکت هستند بجز کسانی که ثابت قدم در راه شناخت امام باشند و توفیق بر دعای بر حضرت داشته باشند. بنابراین با مراجعه به دعای عصر غیبت به چگ.نگی کسب معرفت و راه های مقابله با مرگ جاهلیت میپردازیم . از جمله مهم ترین آن راه ها میتوان انتظار فرج ، دعا برای حضرت ، دعا در حق دوستان و نابودی دشمنان ایشان و تربیت منتظران و ... اشاره نمود.

تحقیق حاضر حاوی تمام مباحث مربوط به احباط و تکفیر از نظر قرآن و روایات می باشد که این مباحث در شش فصل بیان گردیده است. فصل اول: مشتمل بر مقدمات و بیانگر بعضی از مساءل مانند، تبیین موضوع "پیشینه تحقیق" مفهوم شناسی احباط، معنای لغوی تکفیر، گسترده تکفیر و مفهوم حسنات و سیآت می باشد. فصل دوم: بیانگر ادله احباط از نظر قرآن کریم و بیان آیاتی که به روشنی بر احباط دلالت دارد و بیان شبهات و پاسخ به آنها. فصل سوم: راجع به عوامل حبط از دیدگاه قرآن کریم می باشد، اعم از عوامل مستقل و غیرمستقل مانند شرک، نقاق، تکذیب معاد و .... فصل چهارم: عوامل حبط از دیدگاه روایات می باشد، مانند نپذیرفتن ولایت علی (ع) بی صبری هنگام مصیبت، ترک عمدی نماز و.... فصل پنجم: بیان مسأله و عوامل تکفیر از دیدگاه قرآن کریم، مانند ایمان، توبه نصوح،‌تقوی، صدقه پنهانی و .... فصل ششم: بیانگر عوامل تکفیر از دیدگاه روایات می باشد مانند آشکارا سلام گفتن، شفاعت، ولایت و حب اهل البیت (ع) و... لازم به ذکر است، در این تحقیق نظریه ها و اقوال فرق اسلامی راجع به احباط و تکفیر بیان گردیده و بعد از نقد و بررسی آنها قول معتبر پذیرفته شده است.