جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

صبر از صفات بزرگ انسانیاست که دراخلاقاهمیتوالایی داردو اکثر علمای اخلاقبه آن اهمت داده و برای آنتعاریفی ارائهکرده اند، کهدر ابن تحقیق به برخی ازتعاریف اشاره می شود.هدف این گزارش برسی و بیان آیات صبر در کتابهای مقدس 3 دین بزرگوتاثیری که در علمای اخلاق هر یک از این ادیان داشته است ونیز بیان تفسیر برخی از این آیات می باشد.در این تحقیق ابتدا آیات صبر در قران مجید ، ویژگی صابران ، شرایط صبر و مواردی که فرد باید بر آنها صبر کند و نیز پاداش صابران در قران بیان خواهد شد. پس از آن تعریف و شرایطصبر از نظر علمای اخلاق اسلامی بیان می شود .در 2فصل آخر به تعریف صبر در کتاب مقدس (عهد عتیق و عهد جدید ) پرداخته می شود و آیاتی را که در آنها انسانها به صبر دعوت شده اند فضایل صابران،شرایطی که فرد در برابر آنها باید صبور باشدو پاداش صابران بیان می شود.نیزآن جنبه هایی از امور زندگی دنیوی و اخروی که در این ادیان صبر در آنها مهم استبیان می شود. و نیز این مسئله برسی خواهد شد که آیا برای این ادیان صبر فی نفسه دارای ارزش است و یا فقط صبری ارزشمند است که برای زضایت خداوندو در راستای تعالیم آن دین باشد.صبر در قران و در اخلاق اسلامی بسیار موردتاکیدقرارگرفته استبهگونه ایی کهاگر انساندارایصفت صبر و صبوری باشد، می تواند سایر فضایل اخلاقی را نیز کسب کند. اما با آنکه تعداد آیات بیشماری در کتاب مقدس در باب صبر وجود دارد این صفت اخلاقی در بین علمای اخلاق آن ادیان موردتوجه قرار نگرفته است. هدف از این تحقیق علاوه برتعریفصبر،بیانارزشو جایگاه و تاثیر آندر اخلاق این سه دین، بیان پاداشی معنوی و اخروی آن نیز هست زیرا درادیان توحیدی منافع وسود اخروی اعمال و فضائلبه منافعدنیوی ارجحیتدارد.وتنهاچیزی که برای ا دیانتوحیدی دارایارزش است کهسبب سعادتاخروی انسان گرددو رضایتخدا در آن موردتوجهقرار گرفتهباشد. نه هیچ چیز دیگری و از آنجا که صبر در راه خدا متضمن این منفعت نیز هست باید به برسی صبری پرداخت که سعادت اخروی را در پی داشته باشد.

کتاب مقدّس، برخی انبیاء را در زمره پادشاهان قرار داده است. از این رومباحثی چون وحی، معجزه،و عصمت را در مورد آنان مطرح نکرده است داوود و سلیمان از جمله این انبیاءاند که ازمنظر کتاب مقدّس نه معصوم اند و نه هیچ یک از شرایط پیامبران را در دارا هستند در مقابل قرآن کریم آنان را در زمره انبیاء قرار داده که در عین نبوّت ،از مقام پادشاهی در دنیا را برخوردار بودند در عین حال برخی از تفاسیر شیعه واهل سنّت با وجود اختلافاتی که در خود دارند در مواردی از کتاب مقدّس بی بهره نبوده اند.و به غلو و بزرگ نمایی در حوادث این دو داستان پرداخته اند. از همین رو اغلب این داستان ها را از وجه حقیقی آن خارج نموده و این دو نبی را متّهم به گناهانی نموده اند. لذاائمه شیعیان با تفاسیری که از منبع وحی الهی نشات گرفتهلغزش های مفسّرانی را که اغلب با رأی خود و یا با بهره گیری از نظریات اهل کتاب به تفسیر قرآن پرداخته اند را آشکار می سازندو از سوی دیگر مطالب غثّ و سمین کتاب مقدّس را به ما می نمایانند.این پایان نامه که به روش کتابخانه ای و با استفاده از منابع و مصادر شیعه و سنّی و کتاب مقدّس و قرآن کریم تدوین شده کوشیده تا حدودی با مقایسه داستان این دو پیامبر ،در این منابع پیوندی منطقی بین منابع مذکور ایجاد نمود و دیدگاه های هریک از پدیدآورندگان این داستان ها را درباره مفهوم عصمت بازشناسی کند.نتایج بدست آمده حاکی از آن است که داوود و سلیمان اگرچه مقام نبوّت را همراه پادشاهی داشته اند اما پادشاهی آن دو موجب طغیان آن ها نگشته است این در حالی است که کتاب مقدّس، آن ها را پادشاه معرّفی نموده و لذا صدور گناهان از جانب آن ها جایز خواهد بود. علاوه بر این، تعاریف هریک از فرقه های اعتقادی شیعه و سنّی از مفهوم عصمت که مهم ترین ویژگی انبیاء را تشکیل می دهد بر باورهای آنان از داود و سلیمان تأثیر داشته است. به عبارت دیگر هرچه قدر مفهوم عصمت در دیدگاه ناقلان این داستان ها گسترده تر باشد به همان میزان بر شناخت آن ها از داود و سلیمان به عنوان چهره ای معصوم تأثیر خواهد داشت.بنابراین آن گونه که از کتاب مقدّس بر می آید داود وسلیمان نه تنها مومن و موحّد نبوده اند بلکه هر دو در آواخر عمراز پرستش خدا روی گردان شده آن هم خدایی که جسمیّت داشته ونیازمند مأوایی برای خود بوده است گذشته از این روایات اهل سنت اتهام بت سازی و جادوگری را به سلیمان و نسبت زنای محصنه را به داود داده است لذا تنها در دیدگاه شیعیان این دو نبی معصوم اند.

حکمت همانند دین، از قدیمی‌ترین، پیچیده‌ترین و ارزشمندترین اموری است، که در تمامی فرهنگ‌ها به صورت مکتوب و شفاهی، نقش تعیین کننده‌ای داشته است. اما این مفهوم نزد اقوام و ادیان مختلف و در طول تاریخ، معانی گوناگونی به خود گرفته و حقیقت آن در هاله‌ای از ابهام مستور شده است. این رساله با بررسی مقایسه‌ای و تاریخی این واژه در متون اصلی ادیان مختلف به ویژه اسلام، مسیحیت و یهود، به تبیین مفهوم حکمت پرداخته، و نحوه تعامل دین و حکمت را مورد بررسی قرار می‌دهد. از این رو نخست معنای لغوی و اصطلاحی حکمت، و ریشه-های تاریخی و معادل آن در ادیان جهان باستان (مانند چین و هند، مصر و بین النهرین، و ایران و یونان) مورد بررسی قرار گرفته، سپس مصادیق و معانی این واژه در کتاب مقدس و قرآن تحقیق و تبیین شده، و در نهایت مفهوم حکمت و مسائل مربوط به دین و حکمت، به صورت تطبیقی در این کتاب‌ها بررسی شده‌اند. این رساله نشان می‌دهد که حکمت، در باب انسان عبارت از بصیرتی است که بر مبنای ایمان، نظر و عمل مطابق حق استوار شده و به دور از خطا و لغزش است. این مفهوم با اصولی مشترک، در تمامی ادیان وجود داشته و از نشانه‌های وحدت درونی ادیان می‌باشد و لازم است که به عنوان یکی از ابعاد اصلی دین، مطرح و مورد بررسی قرار گیرد. در واقع دین و حکمت لازم و مکمل همدیگرند و تحولات آنها در طول تاریخ به موازات هم بوده است؛ حکمت، بهترین شیوه برای بیان، تفسیر، و ترویج دین بوده و به عنوان حجیتی عام، نقش تعیین کننده‌ای‌ در تحولات دین داشته است؛ و در مقابل شریعت، اخلاق و معارف دینی، اصول بنیادین حکمت را شکل داده‌اند.

هدف این پژوهش ترسیم جایگاه و منزلت زن در قرآن و عهدین است. موضوعی که همیشه با افراط و تفریط‌هایی همراه بوده. اگرچه تشخیص جایگاه زن در عهدین به علت ارائه ادبیات ناهمگون، مشکل به نظر می‌آید؛اما با تأمل در آنها اثبات می شود که این متن مقدس برای زن، چه در محیط خصوصی و چه در حیطه اجتماعی جایگاه خاص و با ارزشی قائل است. در سفر پیدایش کتاب مقدس از مادرانی نام برده که نه تنها در محیط خانواده نقش همسری و مادری را ایفا می‌نمودند، بلکه هر کدام در تعالی دین و تاریخ دینی تاثیر بسزایی داشته‌اند و سرنوشت تاریخ را به نحوی که می‌خواستند و مرضی خداوند بوده رقم زدند. عده‌ای از زنان (مانند مریم ، خواهر موسی) را معرفی نمود که پله های ترقی معنویت را پیموده و به مقام نبوت نائل آمده اند،گروهی را نیز به عنوان اسوه زنان( مانند هاجر و دختران صلفحاد) معرفی نموده است تا زنان معاصر و هر عصر دیگر با الهام از سیره آنان راه هدایترا طی نمایند. تنها در جریان خلقت، گناه اولیه و موضوع قیمومت مرد در عهدین که در بر اساس فاکتورهای خاص اعلام شده است، این جایگاه برای زن بدست نمی‌آید. اماقرآن کریم در همه آیات خود به نیکی از شخصیت و مقام زن سخن رانده و میان زن و مرد در موضوعات متعدد مانند خلقت، عبادت و ترقی و تعالی به سوی خداوند و همچنین پاداش و عذاب اعمال صالح و طالح تمایزی ننهاده است. در تطبیق این دو کتاب آسمانی در اکثر موارد همسانی به چشم می‌خورد فقط در مورد خلقت، گناه اولیه و فاکتورهای قیمومت مرد است که اختلاف جدی به چشم می‌خورد.

مطالعات تطبيقي در حوزه ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ي اديان از جايگاه ويژه اي برخوردار است، زيرا ضمن اينکه امکان آشنايي بيشتر با وجوه مختلف و بعضاً پنهان ديگر اديان را فراهم مي کند، مسلماً راه را براي گفتگو و مواجهه پيروان اديان هموارتر خواهد کرد. بدين وسيله، تمهيدات لازم جهت شناخت نقاط مشترک در آموزه ها و عقايد ديني اديان فراهم شده و باعث ايجاد اسباب تفاهم و همزيستي مسالمت آميز، و گسترش مراوده بين انديشمندان اديان مي گردد، و تلطيف و تصحيح افکار پيروان اديان نسبت به همديگر و رفع سوء تفاهمات را در پي دارد.يکي از مفاهيم کليدي در حوزه ي اديان، بحث هدفمندي حيات و چگونگي وصول انسان به آن است که هر انسان عاقل و خردمندي را به تفکر و تکاپو وا مي دارد. دستيابي به پاسخ چنين مسائلي است که مسير زندگي انسان را روشن کرده، به آن جهت مي بخشد و کليه ي امور در پرتو آن معنا و مفهوم مي يابد. با توجه به اينکه اديان الهي همواره روشنگر حق و حقيقت بوده و مهمترين مرجع پاسخگويي به چنين سؤالاتي هستند، و با عنايت به ضرورت مطالعات تطبيقي، پژوهش حاضر سعي دارد ضمن واکاوي موضوع حيات و هدفمندي آن در قرآن و عهدين، به بررسي تطبيقي اين موضوع از منظراين کتب آسماني بپردازد و مفترقات و مشترکات اين کتب آسماني را در موضوع مورد نظر استخراج نمايد.نتايج حاصل از بررسي هاي انجام گرفته بيانگر اين است که :- هدفمندي آفرينش در قرآن و عهدين، با غايت و کمال انسان رابطه اي تنگاتنگ دارد. خداوند تمامي هستي را در راستاي کمال انسان و هدفمندي خلقت او آفريد، تا با استفاده و بهره گيري از آن بتواند به هدف والايي که از خلقتش مد نظر بوده، دست يابد. - هدفمندي خلقت انسان در قرآن، رسيدن به مقام خليفه اللهي و مظهريت صفات الهي است. حياتي که قرآن در اين راستا معرفي مي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند، حيات طيبه است. ايمان و عمل صالح، مشروط به پذيرش ولايت رسول خدا، به عنوان عوامل دستيابي به حيات طيبه، انسان را مقرب درگاه الهي نموده و بدين واسطه مظهر خليفه الله و اسماء و صفات الهي مي گردد.- هدفمندي خلقت انسان در عهد قديم، در شباهت به خداوند است. انسان به واسطه‌ي حيات قدسي که ريشه در قداست خداوند دارد، به هدف آفرينش دست مي‌يابد. ايمان به خداي يگانه و پرستش او، همراه با اطاعت از احکام و دستورات شريعت، از شروط راهيابي به آن است.- هدفمندي آفرينش انسان در عهد جديد، در شباهت آدمي به مسيح يعني مکاشفه‌ي مخصوص خداوند است. حيات جاوداني، حياتي است که انسانها به واسطه‌ي آن عادل شمرده شده ، و با پاک شدن از فساد دروني و بهره گرفتن از روح القدس، از شايستگي خدمت مسيح برخوردار، و به او شبيه مي شوند. حياتي که ابتدا خداوند در قالب وحي و مکاشفه به مصالحه و آشتي با بشر مي پردازد و مسيح، در اين مسير براي نجات انسان جان خود را بر روي صليب فدا مي کند. در مسير راهيابي انسان به هدف آفرينش در عهد جديد، ايمان و بر اساس ديدگاهي ايمان به همراه عمل صالح راهگشاست.

آموزه‌ی گناه نخستین یکی از آموزه‌های کلیدی مسیحیت است که مفاد اصلی آن، آلودگی نوع انسان است. براساس این آموزه، انسانها به دلیل اینکه از نژاد حضرت آدم (ع) هستند، گناه آدم را به عنوان فرزندان او به ارث می‌برند و در نتیجه همه‌ی آنها گناهکارند. مسیحیان بر این باورند که رهایی از این گناه جز از طریق خود خداوند ممکن نبود. اما خداوند، از یک طرف، صفت عدل او اقتضا می‌کند که آدم و و ذریّه اش را به سبب گناهی که او مرتکب شد مجازات کند، و از طرف دیگر، صفت رحمت او اقتضا می‌کند که گناهان بشر را ببخشد. از نظر آنهاتنها راه جمع بین عدل و رحمت خداوند ارسال پسر یگانه‌ی خود عیسی مسیح (ع) بود. اینکه او در هیئت انسانی ظاهر شود و مانند یک انسان زندگی کند و سپس برای اینکه گناه بشر را کفاره دهد ظالمانه مصلوب شود. به عبارت دیگر، مسیحیان مرگ مسیح روی صلیب را کفاره‌ای برای گناه آدم می‌دانند. از این رو هر کس به عیسی مسیح ایمان بیاورد از طریق غسل تعمید از این گناه پاک می‌شود. و اما در مورد گناهانی که افراد پس از غسل تعمید مرتکب می‌شوند طریق تبرئه‌ی از آن توبه و اعتراف در نزد کشیش است.بازخرید گناه نخستین، یعنی این اعتقاد که خداوند به خاطر کفاره‌ی گناه آدمیان پسر یگانه خویش را فدا کرد مطلبی است که فهم آن ممکن نیست. در تمام کاینات کسی بالا دست خدا نیست پس خداوند در قبال چه کسی مسئول است و پسر خویش را در قبال مسئولیت در برابر چه کسی فدا می‌کند؟ او قربانی خویش را به چه کسی تقدیم می‌کند؟ به نفس خودش؟لازم است که در تمامی شریعت‌ها بین گناه و عقوبتِ آن تناسب وجود داشته باشد. آیا بین مصلوب شدن مسیح بدین صورت و گناهی که آدم مرتکب آن شد، توازن و تناسبی وجود دارد؟آیا انصاف است که برای گناه دو نفر نه تنها گناهکاران اصلی بلکه میلیاردها انسان دیگر اعم از همه‌ی آنهایی که هرگز در جهان نزیسته‌اند و هیچگاه نخواهند زیست مجازات شوند؟بسیاری از متکلمان مسیحی عصر حاضر این نظریه را قبول ندارند چرا که معتقدند این نظریه به مفهوم عدالت خداوند آسیب می‌رساند چون که بر این فرض استوار است که خدا خون مسیحی را می‌طلبد که از هر جهت بی‌گناه بود، تا با روش نابهنجاری که مبتنی بر شکنجه و مرگ سرخ است، گناه دیگران را جبران کند. هیچ انسانی نمی‌تواند این روش ظالمانه و وحشیانه را بپذیرد، پس چگونه می‌توانیم آن را به خداوند نسبت دهیم؟!